Πριν από λίγες ημέρες στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει, η Δρ. Ψυχολογίας και συγγραφέας Εύα Στάμου παρουσίασε το καινούργιο της μυθιστόρημα με τον τίτλο “Σωματογραφία”, εκδόσεις Αρμός, σε εξώφυλλο, Γιώργου Κόρδη
«Στιγμιότυπα από την ερωτική σχέση δύο γυναικών δοσμένα σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και ύφος εξομολογητικό από μια νεαρή γυναίκα σε αναζήτηση της ταυτότητάς της. Δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, παράτολμες κινήσεις, εθισμοί κι ένας αστερισμός εφήμερων γνωριμιών συνθέτουν τον καμβά της περιπέτειας όπου οι ήρωες δοκιμάζουν τα όριά τους. Ένα αφήγημα για τα πάθη του σώματος και τις ανάγκες της ψυχής.»
Με τον τίτλο “Ανατέμνοντας ψυχή, σώμα και συμπεριφορές”, ο ‘Αγγελος Χαριάτης γράφει στο Fractalart.gr:
Το βιβλίο αναντίρρητα εικονοποιεί δύο από τα βασικά υλικά της πλοκής και του θέματος. Ο κεντρικός αφηγηματικός άξονας εδράζεται στον έρωτα δύο γυναικών. Και το δεύτερο στοιχείο: Η ματιά της συγγραφέως μέσω της κεντρικής πρωτοπρόσωπης αφηγήτριας, εστιάζει στα σώματα. Σώματα ανδρικά, σώματα γυναικεία. Σώματα ανδρόγυνα. Σώματα νεανικά ή γερασμένα. Ψηλά, κοντά, λιπόσαρκα, ευμεγέθη, πρόσωπα τσακισμένα και πρόσωπα βαμμένα. Δέρμα και μαλλιά, πόδια, γάμπες και στήθη καλοσχηματισμένα. Όλα ή σχεδόν όλα καταγράφονται στο ημερολόγιο που τηρεί η νεαρή κοπέλα, το οποίο λειτουργεί ως το προσωπικό της εξομολογητήριο.
Το κείμενο είναι μια προσωπική εξομολόγηση της κεντρικής αφηγήτριας. Μια μαρτυρία των έργων και των ημερών του παρελθόντος. Η κεντρική ηρωίδα, έχοντας ως αφετηρία το παρόν, τις μέρες που διανύουμε, επιχειρεί μια ιστορική αναδρομή. Μια κατάδυση στα άδυτα της ψυχής και των συναισθημάτων της, είκοσι χρόνια πίσω.
Εκεί όπου ανθίζει για πρώτη φορά ο αντισυμβατικός, για την τότε εποχή και κοινωνία (όχι πως έχουν αλλάξει δραματικά τα πράγματα στις μέρες μας), έρωτας δύο κοριτσιών. Η αφηγήτρια προτιμά να μείνει ανώνυμη. Αυτή η ανωνυμία έχει διττή σημασία. Από τη μία δεν πρέπει να απασχολήσει τον αναγνώστη το όνομα, αλλά η ιστορία της, από την άλλη η ανωνυμία προσφέρει μια κάποια ασφάλεια. Επίσης, προσθέτοντας ένα επιπλέον στοιχείο: Το να είσαι ανώνυμος/η μέσα στο πλήθος, σαν τα ανθρωπάκια του Γαΐτη, είναι επώδυνο, οδυνηρό, αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας κοινωνίας που γίνεται μάζα, όχλος, χωρίς να δίνει σημασία στο πρόσωπο. Και αυτή η αγωνία εμποτίζει όλο το κείμενο. Άλλωστε αυτή η κλειστοφοβική διάθεση των ηρώων, παρά την επίπλαστη κοινωνικοποίηση τους, είναι από τα κεντρικά κλειδιά της αφήγησης. Δημιουργώντας ένα καφκικό περιβάλλον. Νομίζω πως και η αναφορά της ερωμένης ως Μ. υποδηλώνει αυτό το έντονο καφκικό στοιχείο.
Είκοσι χρόνια πριν, με τη νεότητα να καλπάζει σαν πρίγκιπας του παραμυθιού πάνω σε άσπρο καθαρόαιμο άλογο, όλα είναι διαφορετικά. Δύο οι κεντρικοί τόποι. Τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι. Μπαρ και δρόμοι, διαμερίσματα. Βόλτες και συναντήσεις. Πρόσωπα που λειτουργούν ως σιαμαία την ίδια στιγμή που συγκρούονται σαν ετερώνυμα μεταλλικά σφαιρίδια. Κορίτσια που αγαπούν κορίτσια, κορίτσια που θέλουν να γίνουν αγόρια. Αγόρια που αγαπούν αγόρια, αγόρια που θέλουν να γίνουν κορίτσια. Έρωτες της μιας βραδιάς, ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, μεγάλες προσδοκίες, ανασφαλείς προσωπικότητες, ασφυκτικά οικογενειακά και κοινωνικά περιβάλλοντα.
Η διαδρομή της ανώνυμης αφηγήτριας μέσα από τη σχέση της με τη Μ. Η σχέση της με τον αποστασιοποιημένο άγνωστο αδελφό της, τον παραιτημένο από όλα πατέρα της και τη σχεδόν παρανοϊκή μητέρα. Από την πρώτη συνάντηση μέχρι την τελευταία.
Η γραφή της Εύας Στάμου έχει ρυθμό, οι διάλογοι είναι λιγοστοί μιας και η αφήγηση εστιάζει κυρίως στην εσωτερική κατάσταση και πάλη των πρώτων, δεύτερων και τρίτων ηρώων. Λιγοστές και οι παρομοιώσεις και οι μεταφορές, κατά πώς πρέπει στη ροή της πλοκής. Άλλωστε σε ένα τέτοιο κείμενο που επί της ουσίας ανατέμνει ψυχή, σώματα και συμπεριφορές, θα ήταν αταίριαστες στο ύφος.
Πολλά τα θέματα που θίγονται: Οικογενειακές σχέσεις, εξάρτηση στον καπνό, αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες, μοναξιά, ομοφυλοφιλικός και ετεροφυλικός έρωτας, έμφυλη βία, εκφοβισμός, σεξουαλική και κοινωνική ταυτότητα, πατριαρχία, ψυχικές νόσοι, κοινωνική παραίτηση, ατομική ενδοσκόπηση και συνειδητοποίηση.
Έχει γραφτεί για την Εύα Στάμου:
«Κάθε ιστορία τής Εύας Στάμου ξετυλίγει ένα δίχτυ από εσωτερικές αναζητήσεις, προσωπικούς ανταγωνισμούς, εμμονικές προσπάθειες, και συντροφικές προδοσίες που συνθέτουν ένα ψυχολογικά ακριβές αφήγημα των σύγχρονων σχέσεων. Από το λιμάνι της Λέρου ως τα προάστια της Κοπεγχάγης, κι από το ΜΙΤ της Βοστόνης, ως τον σταθμό του ΗΣΑΠ στην Κηφισιά, οι αφηγήσεις τής Εύας Στάμου μάς αποκαλύπτουν όψεις του ανθρώπινου ψυχισμού που ταράζουν αναγνωστικές βεβαιότητες. Ιστορίες σφιχτής πλοκής, με καλοδουλεμένες αφηγηματικές τεχνικές, με σύντομες, κοφτές σα μαχαίρι προτάσεις και φράσεις που δίνουν ένα δυναμικό ρυθμό, με εναλλαγές πλάγιου και άμεσου λόγου που δεν αφήνουν κενά και που δείχνουν τη μαστοριά της συγγραφέως. Ως πεζογράφος και χαρισματική είναι και επιπλέον διαθέτει κάτι που δεν το βρίσκουμε εύκολα σε νεότερους συγγραφείς: εντυπωσιακό υπόβαθρο στοχασμού».
AΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ
«Με τρόπο κρυστάλλινο, υποδόριο, που μιλά με νεύματα, ψίθυρους και σιωπές. Η Στάμου μέσα από διαφορετικές ερωτικές συναντήσεις φωτίζει κάθε μας αυτοκαταστροφική επαναληπτικότητα, ακτινογραφεί κάθε κρυφή πληγή. Με ό,τι έχουμε γράφουμε κι ερωτευόμαστε με ό,τι είμαστε. Σαν συγγραφέας, η Εύα Στάμου έχει κάνει θαύματα».
ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ
«Η Στάμου γράφει σα να κατοικεί στο εσωτερικό του θέματος και όταν βγαίνει έξω αρχίζει η δική της δουλειά. Έτσι, οι ήρωές της γίνονται φύλλο και φτερό. Κάθε λεπτομέρεια κρύβει και αποκαλύπτει συνάμα μια σημαντική πτυχή στον λαβύρινθο των σχέσεων, ένα «σωματικό» μυθιστόρημα, το οποίο μας διηγείται τις σύγχρονες σχέσεις στην πολυπλοκότητά τους, στις ιδιομορφίες τους, στις άπειρες εκδοχές τους».
ΞΕΝΟΦΩΝ ΜΠΡΟΥΝΤΖΑΚΗΣ
«Η Στάμου παρατηρεί διεισδυτικά τις ηρωίδες της και φέρνει στην επιφάνεια τυραννικές αγωνίες μέσα από τις συγκρούσεις που αναφύονται στο ερωτικό πεδίο. Μέσα από την προσήλωση στο πάσχον σώμα ανιχνεύει μείζονες τρόμους της ψυχής. Ο φόβος αντιμάχεται τη διακαή επιθυμία ελευθερίας, η φιλαρέσκεια αποσιωπά και την ίδια στιγμή αναζωπυρώνει τις ανεπάρκειες, ενώ ο ψυχαναγκασμός αποτρέπει τα λυτρωτικά ξεσπάσματα».
ΛΙΝΑ ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ
Η Εύα Στάμου είναι Δρ Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπεύτρια. Δίδαξε Ψυχιατρική Ηθική στο Πανεπιστήμιο του Manchester κι εργάστηκε στην Ψυχιατρική Κλινική του York. Το έργο της περιλαμβάνει τα μυθιστορήματα: Ελιγμοί (2004). Ντεκαφεϊνέ (2005). Εθισμός (2011). Την συλλογή διηγημάτων: Μεσημβρινές συνευρέσεις (2009). Την μονογραφία: Ageing and Female Identity in Midlife (Scholars’ Press, 2013). Και το δοκίμιο: «Η επέλαση της ροζ λογοτεχνίας» (2014). Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε διεθνή φεστιβάλ βιβλίου και λογοτεχνικά κείμενά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα δανικά, και τα λιθουανικά. «Ο Χάρτης» ανέβηκε ως θεατρικό το 2011. Αρθρογραφεί στην Athens Voice, την Bookpress, το Protagon κι έχει συμμετάσχει σε εκπομπές του Mega, του Attica TV και του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Περισσότερες πληροφορίες για την συγγραφέα καθώς και το σύνολο των βιβλίων της που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.