Θάνος Οικονομόπουλος/Δυσάρεστες αλλά χρήσιμες αλήθειες στα ελληνοτουρκικά…

Έχει περάσει ποτέ από το ελληνικό μυαλό η περίπτωση να μην είναι όλα όσα λέει η Τουρκία λάθος, παράλογα, εκτός πραγματικότητας; Να έχει κι’ αυτή κάποιο δίκιο το οποίον την πνίγει, άσχετα με τον τρόπο που επιδιώκει να της αναγνωρισθεί;

Δεν ήταν ποτέ καλός γείτονας η Τουρκία. Το γνωρίζουμε, το έχουμε υποστεί ως έθνος. Ταυτόχρονα, είναι μια χώρα με δεσπόζουσα γεωπολιτική θέση στην ευαίσθητη περιοχή μας, με αγορά και οικονομία «ενδιαφέρουσα» για τις μεγάλες και ισχυρές χώρες. Γεγονός που της επιτρέπει να «παίζει», να πιέζει, ακόμη και να εκβιάζει κατά την άσκηση της πολιτικής της, κι’ αυτή της η προκλητική συμπεριφορά να γίνεται ανεκτή. Έστω με δυσφορία.

Μ’ αυτόν τον γείτονα είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε. Δεν μπορούμε ούτε να… τον διώξουμε, ούτε εμείς να μετακομίσουμε. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να βρούμε ένα modus vivendi μαζί του.
Η πολιτική που ακολουθήσαμε τα πολλά τελευταία χρόνια, εκ των εξελίξεων αποδεικνύεται ότι δεν τελεσφόρησε. Το γνωστό σ’ αυτές τις διμερείς σχέσεις «κάθε πέρσι και καλύτερα», μιλάει από μόνο του. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ευθύνη βαρύνει την Ελλάδα. Ευθύνεται κατά κύριο λόγο η διεκδικητική και συχνότατα προκλητική πολιτική που ακολούθησε η Τουρκία. Αυτό στο οποίο φταίμε, είναι ότι παραβλέποντας, αγνοώντας τις εξελισσόμενες συγκυρίες δεν φροντίσαμε να αναπροσαρμόσουμε την δική μας τακτική και στρατηγική έναντι της γείτονος σε σχέση μ’ αυτές τις εξελίξεις και τις μεταβαλλόμενες ισορροπίες. Παραμείναμε αμετακίνητοι στις θέσεις και τις γραμμές μας, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτε.

Με την ακριβώς αντίθετη λογική, κινήθηκε η Άγκυρα. Όχι μόνο φρόντιζε να προκαλεί αυτή αλλαγές στις παραμέτρους του προβλήματος και των μεταξύ μας σχέσεων, αλλά έσπευδε και να εκμεταλλευθεί υπέρ της κατά τον καλύτερο για την ίδια τρόπο τις μεταβολές των ισορροπιών και των συσχετισμών στην περιοχή μας αλλά και ευρύτερα.

Οχυρωμένοι και επικαλούμενοι πάντα το διεθνές δίκαιο και συνθήκες του παρελθόντος (που στην πράξη είχαν παραβιασθεί και παραβλεφθεί κάμποσες φορές…), παραμέναμε αμετακίνητοι στα επιχειρήματά μας. Καταφεύγαμε κι’ επιζητούσαμε την στήριξη και την προστασία συμμάχων και εταίρων, επικαλούμενοι «το δίκιο μας», ακόμη και όταν εκείνοι μας έδειχναν ξεκάθαρα ότι δεν είναι διατεθειμένοι να τα προσφέρουν. Γιατί φρόντιζαν τα δικά τους συμφέροντα, σ’ ότι αφορούσε τις σχέσεις τους με την Τουρκία. Αγνοούσαμε συστηματικά αυτό που έλεγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στους διπλωμάτες του υπουργείου εξωτερικών ένα αιώνα πίσω, πως «στα διεθνή φόρα, δεν θα μιλάτε για εθνικά δίκαια, αλλά θα επικαλείσθε εθνικά συμφέροντα, αυτά μόνο αναγνωρίζουν και σέβονται τα κράτη…»

Επιμένουμε να επικαλούμαστε την Συνθήκη της Λωζάννης, όταν αυτήν δεν την έχει σεβασθεί ποτέ η Άγκυρα όχι μόνο στις μεταξύ μας σχέσεις, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, με πρόσφατο παράδειγμα την εισβολή στην Συρία. Όχι μόνο δεν υπέστη κυρώσεις, αλλά… ανταμείφθηκε κι’ όλας γι’ αυτήν, αναβάθμισε την επιρροή της!

Αν στο Αιγαίο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο δεν υπήρχε η προοπτική να υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα ενεργειακά κοιτάσματα, η κατάσταση στις σχέσεις μας με την Τουρκία θα παρέμεναν στο επίπεδο… του σκύλου με την γάτα. Οξύνσεις, προκλήσεις, διεκδικήσεις νησιών και βραχονησίδων, εντάσεις και υφέσεις. Δυσάρεστες και προβληματικές καταστάσεις, αλλά διαχειρίσιμες. Κρίσιμες, αλλά όχι άμεσα επικίνδυνες…

Τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο, άλλαξαν τα πράγματα. Η Τουρκία, δεν μπορούσε να αφήσει τον εαυτό της έξω από αυτό το… πλούσιο τραπέζι. Συστηματικά και μεθοδικά, άρχισε να αναπροσαρμόζει την εξωτερική πολιτική της, να δημιουργεί «επιμέρους» καταστάσεις που θα μπορούσε να τις εκμεταλλευθεί μελλοντικά. Κατέθεσε δημόσια την απαίτησή της για συνεκμετάλλευση αυτού του δυνητικού πλούτου. Και φρόντιζε επιμελώς να «περιγράφει» το διεθνές δίκαιο, υπό το δικό της πρίσμα και με την δημιουργία τετελεσμένων, όπως στην περίπτωση της «κοινής ΑΟΖ» της με τα κατεχόμενα…

Μια απλή ματιά στον χάρτη, οδηγεί και τον πλέον φιλέλληνα παρατηρητή και παράγοντα στην εκτίμηση ότι δεν είναι δυνατόν μια τεράστια χώρα, με έξοδο στην θάλασσα και την μεγαλύτερη ακτογραμμή της Μεσογείου, να μην έχει το νομικό δικαίωμα να «ξεμυτίσει», να μετέχει στην εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου. Ακόμη κι’ αν κάποτε, σε ανύποπτο χρόνο, αυτό ορίσθηκε τυπικά στις δέλτους του διεθνούς δικαίου και των συνθηκών. Τα πάντα ρει. Η πραγματικότητα μεταλλάσσεται, κανόνες και αρχές αναθεωρούνται και αναπροσαρμόζονται…

Η δική μας στάση της εμμονής σε κανόνες και χαρτιά που έχουν εκ των πραγμάτων ξεπεραστεί, δεν αποδίδει. Το βλέπουμε, το βιώνουμε επικίνδυνα. Και κάνει την Τουρκία, μια αναντίρρητα δύστροπη, προκλητική, απρόβλεπτη και επικίνδυνη δύναμη, να γίνεται ακόμη πιο άτεγκτη. Ακόμη πιο επικίνδυνη- ιδίως τώρα που μπορεί να εκβιάζει και να περιφρονεί δυνάμεις πολύ ισχυρότερες από την Ελλάδα…

Ο πόλεμος, μόνο από «ελληναράδες», ανεγκέφαλους ή υπηρέτες σκοτεινών συμφερόντων μπορεί να προταθεί ως «λύση». Η άλλη λύση, είναι προσπάθεια συνεννόησης μ’ αυτόν τον συγκεκριμένο γείτονα. Κι’ αυτό, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην απεμπόληση δικαιωμάτων και συμφερόντων. Δεν συνιστά «εθνική μειοδοσία» η ρεαλιστική αποτίμηση της διαμορφούμενης πραγματικότητας.

Αλλά, αυτό προϋποθέτει εθνική πολιτική με διακομματική συναίνεση. Την χάραξη ενός συγκεκριμένου εθνικού σχεδίου εξωτερικής πολιτικής με προοπτική, μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες…

Ένα πρώτο βήμα, θα μπορούσε να είναι η προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια. Αλλά, με επίγνωση του ότι αυτά σχεδόν πάντα βγάζουν αποφάσεις συμβιβαστικές, που λαμβάνουν υπ’ όψη τους την διαμορφωμένη πραγματικότητα, την εξασφάλιση ωφελημάτων και για τις δύο πλευρές. Που επιδιώκουν ισορροπίες και καλές, ανεκτές έστω, σχέσεις γειτονίας.

Έχουμε την ωριμότητα να το δεχθούμε, η θα παραμένουμε αδιέξοδα και με προφανή τον κίνδυνο να συμβεί το… «ο μη γένοιτο» σε μια εθνική πολιτική που μας καταδικάζει να λέμε κάθε χρόνο «κάθε πέρσι και καλύτερα»;

Στα τριάντα χρόνια μαχόμενης δικηγορίας έχω λάβει μέρος, αμέτρητες φορές, σε διαπραγματεύσεις, εκπροσωπώντας εντολείς μου κι από τις δύο πλευρές.
Και δανειστών και οφειλετών.
Έχω συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις με τραπεζίτες, με ανώτατα τραπεζικά στελέχη, με μεσαία τραπεζικά στελέχη, με επιχειρηματίες, κάθε οικονομικού βεληνεκούς, με απατεώνες, με τοκογλύφους, γενικά με όλη την ανθρωπογεωγραφία και οικονομικό βεληνεκές, τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό.
Η συμπεριφορά  που είδα και ανάγνωσα χθες από τον κύριο Υπουργό εκ μέρους του Προέδρου του Εurogroup κυρίου Γιαρούν Ντάιζεμπλουμ δεν την έχω συναντήσει ποτέ, μα ποτέ, στην τριαντάχρονη σταδιοδρομία μου.
Και έχω βρεθεί σε διαπραγματεύσεις και αντιδικίες υψηλού ρίσκου, κυριολεκτικώς, καταστροφικών συνεπειών, που έσταζαν, μεταφορικώς, αίμα.
Ο κύριος Πρόεδρος στην κοινή συνέντευξη, δεν θα αναφερθώ στο τι έγινε πίσω από τις κλειστές πόρτες, δεν το γνωρίζω, δεν ενδιαφέρει προς το παρόν,
επέδειξε μια μη συγγνωστή συμπεριφορά, ιδίως κορυφαίου θεσμικού Ευρωπαίου εκπροσώπου.
Μια συμπεριφορά που δεν επέδειξε, το τονίζω ιδιαίτατα, Ευρωπαίος αξιωματούχος ποτέ, απ´ ότι ενθυμούμαι.
Την συμπεριφορά αυτή κατά την διάρκεια διαπραγματεύσεων, την έχω συναντήσει μόνο σε τρεις περιπτώσεις:
Σε δίκες οικογενειακών διαφορών από απορριπτομένους συζύγους και των δύο φύλων.
Σε συνεδριάσεις του Ελληνικού, επαγγελματικού και ερασιτεχνικού, ποδοσφαίρου.
Σε απειλές εισπρακτικών εταιρειών (collective call centers).

ΥΓ.
#Δεν έχω ψηφίσει τον κύριο Βαρουφάκη, δεν παύει όμως να είναι ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας μου, ο οποίος μάλιστα, απ´ ότι έχω αντιληφθεί, στα υπουργικά καθήκοντά του, έως σήμερα, είναι ευγενέστατος, φύσει και θέσει, εκ παιδείας και καταγωγής, στις δημόσιες εμφανίσεις του.
#Ο κύριος Πρόεδρος του Eurogroup δεν εκπροσωπεί, κληρονομικώ δικαίω, οικογενειακή επιχείρηση.

Οι εκλογές στην Ελλάδα έληξαν με νίκη της Αριστεράς στην Ελλάδα∙ τουλάχιστον, των ιδεών της Αριστεράς. Ως ιστορικό, το γεγονός πήρε μεγάλη διάσταση –και αυτό είναι καλό– στον mainstream παγκόσμιο Τύπο ο οποίος κάλυψε ολόκληρη την κλίμακα τοποθετήσεων: από την αποδοχή και την αναπτέρωση της ελπίδας μέχρι την απόρριψη και τη διασπορά του φόβου. Πολλοί αναλυτές εξέφρασαν μεγάλες προσδοκίες, ενώ άλλοι κόμισαν τη συνήθη ασχετοσύνη τους ― κάτι που συμβαίνει σε κάθε ανάλογο μεγάλο γεγονός. Οι μετριοπαθέστεροι εξέφρασαν απλώς στάση αναμονής. Στο εσωτερικό, η νίκη αυτή έχει γίνει αντικείμενο αμφιθυμιών και αντιπαραθέσεων ως προς την ουσία και την ορθή πολιτική στρατηγική για την Αριστερά/Κεντροαριστερά. Παρ’ όλα αυτά όμως η νίκη είναι νίκη, και σηματοδοτεί εξελίξεις και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.
Ένας τρόπος για να μετρηθεί η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ είναι να θυμηθούμε τι συνέβη τα προηγούμενα χρόνια: απόλυτη αποτυχία του παλαιού πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί την κρίση και τις συνέπειές της. Εδώ η Αριστερά αντιστάθηκε σε αυτή την, πράγματι, καταστροφική πολιτική, όμως, διατυπώνοντας ένα πρόγραμμα που, σε μερίδα του εσωτερικού και διεθνώς, είναι αμφισβητούμενο και κυρίως ανεπιθύμητο.
Ωστόσο, σήμερα, μετά τις εκλογές, οι πολλές κοινωνικές δυνάμεις, οι συνιστώσες και οι κοινωνικές ομάδες που πυροδότησαν την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα οφείλουν να εξασφαλίσουν συναίνεση στην εσωτερική τους δράση, σε τοπικό και εγχώριο επίπεδο, και σε ευρύτερα επίπεδα: το ευρωπαϊκό, το διεθνές. Κι όλα αυτά, ενάντια στις δυνάμεις της συντήρησης και του παλαιού μιντιακού συστήματος που, καθώς φαίνεται, αντιστέκονται στις ουσιαστικές και δημοκρατικές αλλαγές και, σε κάθε περίπτωση, αμύνονται στη διατύπωση και εφαρμογή νέων εναλλακτικών πολιτικών. Η νέα κυβέρνηση ναι μεν υποχρεούνται να συνομιλήσει με τις προϋφιστάμενες εγχώριες και ευρωπαϊκές πολιτικές, ενώ από την άλλη πλευρά τις αμφισβητεί και τις αντιπαλεύει. Οι δυνάμεις της Αριστεράς –και μιλάμε για τις κοινωνικές της δυνάμεις– οφείλουν, με την εγχώρια και τη διεθνή ετοιμότητά τους, να διαφυλάξουν τα οφέλη και τις κοινωνικές ευκαιρίες της πολιτικής αλλαγής, ενάντια σε φραγμούς που πιστεύουν ότι μπορούν να ανακόψουν την όποια αλλαγή, να δαμάσουν την ελπίδα και να προετοιμάσουν την επάνοδό τους με νέες μορφές αντιδημοκρατικής, υποτελούς, αντιλαϊκής διακυβέρνησης, υλοποιώντας το σενάριο της «βραχείας αριστερής παρένθεσης».
Τα συνθήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο «Αλλάζουμε την Ελλάδα, αλλάζουμε την Ευρώπη», όπως και τα παλαιότερα των αριστερών κοινωνικών κινημάτων (λόγου χάρη, του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ), «Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» και άλλα όπως το «Αξιοπρέπεια», «Αντισταθείτε» κ.λπ., φέρουν οπωσδήποτε ευρεία κοινωνική βαρύτητα. Αλλά δεν είναι σίγουρο πως ενώνουν, προς το παρόν, ισχυρές πολιτικές δυνάμεις και ολόκληρες κυβερνήσεις προς την ίδια κατεύθυνση –προς μιαν Ευρώπη που θα συναντήσει τις ιδρυτικές ιστορικές, πολιτικές, πολιτισμικές της ρίζες και τη συγκολλητική ουσία που στερέωνε πολιτικές προς αναζήτηση της δημοκρατίας, της κατίσχυσης της πολιτικής έναντι των αγορών, της ισότητας που σέβεται και ενισχύει την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η οριακή κατάσταση στην Ελλάδα, δεν επιτρέπει αποτυχίες. Κάθε άλλο! Αλλά ένας τρόπος να αναλύσουμε τα μείζονα «ανοιχτά θέματα» είναι να τα δούμε στην κλίμακα των προσδοκιών και των συναισθημάτων, καθώς αντικατοπτρίζουν την αντίθεση ανάμεσα στην ελπίδα και τον φόβο.
Θα τα καταφέρει η Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις, χωρίς να αποκλεισθεί, σε μια πολιτική αρένα μετεχόντων που «δεν θέλουν να γίνουν Ελλάδα;» Ανέκαθεν, η Ευρώπη υπήρξε στίβος εταίρων που τοποθετούνταν με διαφορετικό τρόπο πάνω στο ίδιο θέμα, με διαφορετικές εντάσεις πολιτικού ενδιαφέροντος που οδηγούν μεσοπρόθεσμα ― αν οδηγούν― σε συντονισμένη δράση ανατροπής μιας υπάρχουσας κατάστασης. Για πολλούς αυτό μοιάζει με δρόμο για συνεργασία όσων επιθυμούν απλώς να μετριάσουν τα κενά συνοχής ή ανισοτήτων, χωρίς να κάνουν καμία ουσιαστική αλλαγή πολιτικής. Θα καμφθεί η μεγάλη ανεργία και η απίστευτη ανεργία των νέων; Μπορεί να αλλάξει η Ευρώπη; Η ελπίδα εναντίον του φόβου.
Μια άλλη πηγή διαρκών συζητήσεων αφορά τον ρόλο των αριστερών πολιτικών σχηματισμών στη διαδικασία του κοινωνικού μετασχηματισμού. Από τη στιγμή που ένα αριστερό κόμμα βρεθεί στην εξουσία, θα πρέπει να συγκεράσει την ιδέα σημαντικών αλλαγών, βραχυπρόθεσμων ή μεσοπρόθεσμων, πείθοντας και στρέφοντας προς το μέρος του όλο και ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις, κοινωνικά στρώματα και κινήματα, τα νέα κοινωνικά υποκείμενα, σε ρόλο μετέχοντα αλλά και ρόλο ελεγκτή. Ειδικότερα στο ελληνικό κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, όπως το κληρονομεί και καλείται να το διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση, παρουσιάζει φαινόμενα αγκύλωσης, αποδιάρθρωσης και κόπωσης. Στην πραγματικότητα, με τα δεδομένα που παροικονομούν τις κυβερνητικές δυνατότητες, είναι σχεδόν βέβαιο, ότι οι πραγματοποιήσεις μάλλον θα υπολείπονται των υποσχέσεων και των προσδοκιών. Για άλλη μια φορά, η ελπίδα εναντίον του φόβου.
Η διαμορφωμένη διεθνής σκηνής είναι ανοιχτή πρόκληση για την Ελλάδα. Η Ουκρανία, λόγου χάρη, με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας είναι θέμα που θα απασχολήσει την Ευρώπη ξανά και ξανά, με την Ελλάδα να μετέχει στο ευρωπαϊκό consensus. Η παγκόσμια γεωπολιτική βρίσκεται σε αναβρασμό. Επιπλέον η παγκόσμια αριστερά, όπως και η ελληνική, έχει εμπλακεί σε διελκυστίνδα αντιπαραθέσεων ως προς τα μοντέλα της Λατινικής Αμερικής αλλά και τον ρόλο των αναδυόμενων δυνάμεων ― των λεγόμενων BRICS. Για ορισμένους, οι BRICS αποτελούν σημαντικό αντίβαρο στον παραδοσιακό Βορρά: τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Δυτική Ευρώπη και την Ιαπωνία. Άλλοι εγείρουν υποψίες μιας ομάδας νεοϊμπεριαλιστικών δυνάμεων. Σήμερα, ο ρόλος της Κίνας στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενος, όπως και ο ρόλος της Ρωσίας για την Ευρώπη. Η ελπίδα εναντίον του φόβου.
Το πραγματικό πρόγραμμα της παγκόσμιας κινηματικής αριστεράς αποτελεί άλλη μια πηγή εσωτερικής αντιπαράθεσης. Για ορισμένους το κίνημα της Αριστεράς εκφράζει την απόλυτη άρνηση και την αντίσταση στον ιμπεριαλισμό και τον νεοφιλελευθερισμό. Δυστυχώς όμως, υστερεί σε συγκεκριμένες εναλλακτικές προτάσεις. Οι μετέχοντες απαιτούν τη διατύπωση πιο συγκεκριμένων προγραμματικών στόχων για την παγκόσμια αριστερά. Για άλλους, η προσπάθεια να γίνει κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή θα οδηγούσε μάλλον σε διασπάσεις και θα αποδυνάμωνε τις δυνάμεις που συνενώθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ –για να σταθούμε μόνον στην Ελλάδα. Και πάλι, η ελπίδα εναντίον του φόβου.
Άλλο ένα καίριο σημείο αντιπαράθεσης έχει να κάνει με την, ούτως ειπείν, «αποαποικιοποίηση» της νέας κυβέρνησης από τον κομματικό στρατό ή τις παλαιάς κοπής κορπορατίστικες νοοτροπίες και πιέσεις. Θα πετύχει η κυβέρνηση να εκφράσει αφενός τον κινηματικό και απροκατάληπτο χαρακτήρα των δυνάμεων που την ανέδειξαν, να ευθυγραμμιστεί με την ιδέα της καλής διακυβέρνησης, να αφουγκραστεί και παρακολουθήσει τα αιτήματα της ευρείας κοινωνικής της βάσης, δίχως να ολισθήσει σε πρακτικές νομενκλατούρας και νέων διαπλοκών και ολιγαρχιών; Προφανώς θα υπάρξει μια συνεχής προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Για άλλους, ο στόχος είναι δύσκολο υλοποιηθεί, σε βαθμό μάλιστα που κάποιοι αμφιβάλλουν για το αν υπάρχει αληθινή πρόθεση υλοποίησης αυτού του στόχου. Και εδώ, η ελπίδα εναντίον του φόβου.
Ο χρόνος πιέζει. Όμως, η εντολή στη νέα κυβέρνηση δεν είναι εντολή βραχείας διάρκειας ή των εκατό πρώτων ημερών, ούτε μονοσήμαντη εντολή για την ελάφρυνση του χρέους. Είναι μια τετραετής εντολή για κατεδάφιση και αναστήλωση: κατεδάφιση του πελατειασμού, των ανίκανων ελίτ, της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς, της διαπλοκής, του οικονομικού παρασιτισμού, της αντισυνταγματικότητας και του αυταρχικού κυβερνητισμού∙ αναστήλωση της δημοκρατίας, του πολιτισμού, της αξιοπρέπειας, ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, της ανάπτυξης, της αποκατάστασης των δομών του προνοιακού κράτους.
Όλες οι πλευρές συνομολογούν την ανάγκη να συνεχισθούν οι συζητήσεις πάνω σε αυτές τις αντιπαραθέσεις –και για πολλά περισσότερα ανοιχτά ζητήματα. Υπάρχουν άραγε άτομα που έχουν κουραστεί από τις ίδιες διαρκώς επαναλαμβανόμενες συζητήσεις; Ναι, φυσικά. Υπάρχουν δυνάμεις εντός της Αριστεράς που είναι καθηλωμένες σε παλαιές νοοτροπίες; Φυσικά και υπάρχουν. Το ΚΚΕ είναι ένα παράδειγμα περίκλειστου δογματισμού εκτός τόπου και χρόνου. Φαίνεται όμως ότι θα καταφθάνουν πάντοτε νέα πρόσωπα, ομάδες με φρέσκιες ιδέες, που επιζητούν να συμμετάσχουν και να συμβάλλουν στην οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής, ελπιδοφόρας διακυβέρνησης. Σίγουρα, είναι νωρίς ακόμα για αρκετά από τα παραπάνω. Ωστόσο, η ελπίδα είναι εδώ, μικρή μεν, αλλά υγιής και κυρίως ζωντανή.

Ο απλός Τούρκος έχει ταυτιστεί με τα βιώματα του Έλληνα τα τελευταία χρόνια. Για έναν απλό λόγο, τα πέρασε και ο ίδιος πριν μια δεκαετία περίπου. Γνωρίζει από τις πολιτικές του ΔΝΤ στην χώρα του και θεωρεί ότι περνάμε ακριβώς τον ίδιο Γολγοθά. Μιλώντας όμως αντικειμενικά ο δικός μας Γολγοθάς μπροστά σε αυτό που πέρασαν αυτοί τότε είναι ένας μικρός λοφίσκος. Το 2001 που εμείς χαιρόμασταν με την είσοδο της χώρας στο ευρώ, αυτοί βίωναν την πιο σκληρή οικονομική κρίση. Η κοινωνική τους συνοχή δεν κόντεψε να καταστραφεί γιατί τότε η μεσαία τάξη ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Σήμερα βέβαια βιώνουν μια πρωτοφανή οικονομική ανάπτυξη που διαχέεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Πόσο θα κρατήσει αυτό είναι μια άλλη κουβέντα φυσικά. Όμως εξαιτίας των δικών τους βιωμάτων μπορούν να μας καταλάβουν πάρα πολύ καλά.

Δεν υπήρξε ούτε ένας Τούρκος εδώ, φίλος ή γνωστός που να μην μου έδωσε συγχαρητήρια για τον νέο πρωθυπουργό και μάλιστα με πλατύ χαμόγελο. Εκτός από τα οικονομικά, τους έκανε και κάτι άλλο εντύπωση. Η εκλογή ενός αριστερού κόμματος. Μην ξεχνάμε ότι καθαρά αριστερό κόμμα στην Τουρκία δεν υπήρχε, μιας και ήταν κάποτε για πολλές δεκαετίες απαγορευμένο. Σήμερα ως αριστερό κόμμα φιλοδοξεί να ονομάζετε το κουρδικό κόμμα ΠΚΚ το οποίο έχει ως αρχηγό έναν νεαρής ηλικίας. Το κατά πόσο είναι δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Έχει όμως ένα μειονέκτημα για τον Τούρκικο λαό, την προέλευσή του που στην συνείδηση της πλειοψηφίας είναι κάτι που πρέπει να φοβάται . Συνεπώς για τον καθημερινό Τούρκο δεν υπάρχει καθαρό αριστερό κόμμα.

Εντύπωση μεγάλη τους έκανε επίσης η ιδιωτική ζωή του πρωθυπουργού μας. Το να συζεί κάποιος με την σύντροφό του και να έχουν παιδιά για τα κοινωνικά δεδομένα της Τουρκίας είναι πρωτάκουστο. Δεν υπάρχει ούτε καν ως λέξη το σύμφωνο συμβίωσης. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι κανείς δεν το σχολίασε αρνητικά. Φυσικά λέγοντας κανείς εννοώ όσους μπορώ εγώ να ακούσω.

Περιμένουν λοιπόν, ο απλός λαός, την ανάκαμψη της Ελλάδας και των Ελλήνων. Άλλωστε οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν και κρίνουν πάντα με τα προσωπικά τους βιώματα.

Συγχαρητήρια λοιπόν από τον μέσο Τούρκο και μια ευχή από εμένα, να αρχίσουμε να χαμογελάμε ξανά.