Ερντογάν

Πρόθεση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν προφανώς, για άλλη μια φορά, να επιδείξει το μεγαλείο της Τουρκίας, τουλάχιστον έτσι όπως αυτός το φαντάζεται.

Ομως η παρουσίαση της νέας του φρουράς, στο νέο «χλιδάτο» παλάτι του – για το οποίο έγινε πολύς λόγος τους τελευταίους μήνες – φαίνεται να πέτυχε μάλλον τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.

Τι κι αν τα τουρκικά ΜΜΕ προσπάθησαν να κρατήσουν τα προσχήματα και τις ισορροπίες… Τα σχόλια των χρηστών στα social media ήταν πέρα για πέρα καυστικά, έως ειρωνικά για τον Τούρκο πρόεδρο και τις επιλογές του.

Η νέα φρουρά του Ερντογάν παρουσιάστηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης του του Παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς στο νέο Προεδρικό Μέγαρο στην Αγκυρα και είναι εμπνευσμένη από τους στρατούς των 16 κρατών, που οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι ίδρυσαν ανά τους αιώνες.

Τόσο οι επίσημοι επισκέπτες όσο και τα μέλη του Τύπου, έμειναν άφωνοι βλέποντας για πρώτη φορά το επίσημο άγημα του Τούρκου προέδρου. “Ένα οθωμανικό τσίρκο στο μέγαρο”, έγραψε χαρακτηριστικά ο γνωστός χρονογράφος Καντρί Γκιουρσέλ στον λογαριασμό του στο Twitter.

Στην πλειοψηφία τους, τα τουρκικά ΜΜΕ εμφανίστηκαν πιο μετριοπαθή απέναντι στις αποκαλύψεις: «Μία πρωτιά στο παλάτι» ήταν ο τίτλος στη διαδικτυακή έκδοση της Hurriyet, «Τελετή με τους 16 στρατιώτες των τουρκικών κρατών» έγραψε το CNNTurk, «Τα κοινωνικά δίκτυα σχολιάζουν αυτή την εικόνα» η Zaman. Δεν έλειψαν ωστόσο και πιο καυστικοί τίτλοι όπως, «Ο Ερντογάν παρουσίασε τα στρατιωτάκια τους» και «Ασυνήθιστη τελετή στο παλάτι».

Αυτοί που πραγματικά δεν «χαρίστηκαν» στον Ερντογάν ήταν οι χρήστες των social media. Ενδεικτικές εκφράσεις που χρησιμοποίησαν: «Αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με ολίγον κιτς», «Το νέο επεισόδιο του Πολέμου των Αστρων», «Λήγει η συζήτηση για το εάν μπορεί μία φωτογραφία να δείξει τη διανοητική κατάσταση ενός ατόμου», «@GameofThrones», «Απίστευτο, νόμιζα ότι ήταν Photoshop»…

“Ένα οθωμανικό τσίρκο στο μέγαρο”, έγραψε χαρακτηριστικά ο γνωστός χρονογράφος Καντρί Γκιουρσέλ στον λογαριασμό του στο Twitter.

Δεν ήταν λίγοι και εκείνοι που προχώρησαν σε… κολάζ με χαρακτήρες από τον… Πόλεμο των Αστρων και τον Χάρι Πότερ!

Πάντως, το πρακτορείο Ανατολή έσπευσε πάντως να διευκρινίσει, προς υπεράσπιση του προέδρου, ότι οι 16 πολεμιστές συμβόλιζαν τις 16 αυτοκρατορίες της τουρκικής ιστορίας, από τους Ούννους, τους Μογγόλους και τους Σελτζουκίδες, μέχρι τους Οθωμανούς.

Υπενθυμίζεται ότι το νέο «σαράι» του Ερντογάν είχε με την σειρά του προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων – και σε πολιτικό επίπεδο – όχι μόνο του υπέρογκου κόστους τους αλλά και της υπό συζήτησης – κατά πολλούς σχολιάστές στη γείτονα – αισθητικής του.

Το Aksaray (Λευκό Παλάτι) χτίστηκε στην περιοχή Μπέστεπε της Αγκυρας, που αποτελεί πλέον τη νέα έδρα της τουρκικής προεδρίας, κόστισε περί τα 500 εκατ. ευρώι και περιλαμβάνει τουλάχιστον 1.000 δωμάτια σε μια έκταση 200.000 τ.μ.

«Ζούμε στην εποχή των ισχυρών ανδρών της πολιτικής», οι οποίοι ωστόσο δεν είναι κατ’ ανάγκην αυταρχικοί, αναφέρει η οικονομική εφημερίδα Financial Times σε άρθρο της, στο οποίο παρουσιάζει τη λίστα με τους πιο ισχυρούς πολιτικούς άνδρες για το 2014. Ανάμεσα στους ηγέτες με σιδηρά πυγμή περιλαμβάνονται ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Κινέζος ομόλογός του, Σι Τζινπίνγκ, ο Ρώσος Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά και ο Αιγύπτιος Φατάχ αλ Σίσι. Από τη λίστα απουσιάζει το όνομα του Αμερικανού προέδρου Μπάρακ Όμπαμα.

Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος των FT, Φίλιπ Στίβενς, από τον κατάλογο δεν μπορούν να λείψουν και οι πιο φιλελεύθερες και δημοκρατικές φιγούρες όπως ο Ναρέντρα Μόντι στην Ινδία και ο Σίνζο Άμπε στην Ιαπωνία, οι οποίοι δεν δείχνουν διατεθειμένοι να υπονομεύσουν τη φιλελεύθερη συνταγματική τάξη στις χώρες τους.

Ο συνδετικός κρίκος των πιο ισχυρών πολιτικών ηγετών του 2014 που επέλεξαν οι Financial Times είναι η πολιτική τους στις διακρατικές σχέσεις και την εθνική κυριαρχία που παραπέμπει περισσότερο σε προσεγγίσεις του 19ου αιώνα παρά του 20ούΟ συντάκτης σημειώνει ότι αυτό που συνδέει τους πολιτικούς αυτούς είναι μια προσέγγιση των διακρατικών σχέσεων και της εθνικής κυριαρχίας που παραπέμπει περισσότερο στον 19ο αιώνα παρά στο δεύτερο μισό του 20ού.

«Μερικοί θα προσέθεταν σε αυτόν τον κατάλογο και τον Βενιαμίν Νετανιάχου. Παρά τις διαφορές τους, ο τελευταίος νιώθει πιο άνετα με τον Πούτιν παρά με τους φιλελεύθερους της Ευρώπης», γράφει ο Στίβενς.

Την ίδια ώρα, επισημαίνει πως η κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνισμού υποτίθεται ότι θα οδηγούσε σε μια φιλελεύθερη διεθνιστική τάξη. «Η Ρωσία θα ευημερούσε ως εταίρος της Δύσης και η Κίνα θα αναγορευόταν σε μια υπεύθυνη υπερδύναμη. Νέες δυνάμεις θα συνειδητοποιούσαν ότι οι κανόνες ωφελούν τους πάντες. Οι πιο αισιόδοξοι διεθνιστές έβλεπαν την Ευρώπη ως τον χώρο ενός μεταμοντέρνου πολυπολισμού και μιας μοιρασμένης εθνικής κυριαρχίας».

Το δημοσίευμα των Financial Times

Ωστόσο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι ισχυροί άνδρες προτιμούν τον ανταγωνισμό από τη συνεργασία ως τη φυσική τάξη των πραγμάτων. «Είναι μάλλον εθνικιστές παρά διεθνιστές. Και στην περίπτωση της Κίνας και της Ρωσίας, είναι ανερυθρίαστα αναθεωρητές», τονίζουν οι Financial Times.

Εξηγούν δε, ότι στις περισσότερες ανεπτυγμένες δημοκρατίες, ο εθνικισμός (σε αντίθεση με τον πατριωτισμό) παραπέμπει σε μια πολιτική κατάχρηση. Για τον Σι και τον Πούτιν, αντίθετα, είναι ένας τρόπος να αποσπούν υποστήριξη στο εσωτερικό και ένα εργαλείο για την επικράτηση των εθνικών συμφερόντων έναντι των οικουμενικών αξιών. Η οικονομία αποτελεί γι’ αυτούς ένα εργαλείο για την άσκηση εξουσίας.

Παράλληλα, το μεγάλο επίτευγμα της Ευρώπης, σύμφωνα με τον Στίβενς, είναι ότι άφησε την ιστορία πίσω της. «Οι ισχυροί άνδρες δεν βλέπουν τον λόγο να απολογηθούν για το παρελθόν. Είναι πολύ απασχολημένοι με το να ξαναγράφουν τα σχολικά εγχειρίδια. Αν ο Άμπε έχει απλώς βαρεθεί να απολογείται, ο Σι θέλει να λύσει λογαριασμούς γυρίζοντας στους πολέμους του οπίου και ο Πούτιν θέλει να εκδικηθεί για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης», γράφει χαρακτηριστικά.

Όλα αυτά είναι οικεία σε όσους έχουν μελετήσει τις μεγάλες μάχες εξουσίας του 19ου αιώνα. Δεν είναι τυχαίο ότι αξιωματούχοι στο Πεκίνο επικαλούνται το δόγμα Μονρόε του 1823 και την οικοδόμηση της αμερικανικής ναυτικής δύναμης στις αρχές του 20ού αιώνα ως προηγούμενα για την προσπάθεια του Πεκίνου να εδραιώσει την κυριαρχία του στον δυτικό Ειρηνικό. Οι μεγάλες δυνάμεις ελέγχουν τη γειτονιά τους, λένε. Έτσι παίζεται το παιχνίδι. Ο Πούτιν και ο Σι δεν κάνουν κάτι διαφορετικό.

Θα ήταν λάθος, όπως εξηγεί ο αρθρογράφος, να θεωρήσει κανείς ότι η άνοδος των ισχυρών ανδρών αποτελεί μια μη αντιμετωπίσιμη πρόκληση προς τη Δύση. «Ο Ερντογάν μπορεί να ήταν όλο χαμόγελα όταν δέχθηκε τον Πούτιν στην Άγκυρα, αλλά η Τουρκία αποτελεί ένα ισχυρό μέλος του ΝΑΤΟ.

Η φιλοδοξία του Άμπε να ανοικοδομήσει τη στρατιωτική ισχύ της Ιαπωνίας αποσκοπεί στην αντίκρουση της Κίνας. Οι μεθοριακές διαμάχες με το Πεκίνο στα Ιμαλάια οδηγούν τον Μόντι να αναζητεί πιο θερμές σχέσεις με τις ΗΠΑ», επισημαίνει ο Στίβενς.

Εξηγεί, μάλιστα, πως αυτό που δείχνουν οι ηγέτες αυτοί είναι ότι το πολυμερές μοντέλο του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα θα αποτελέσει μάλλον ένα ιστορικό διάλειμμα παρά μια νέα φάση στις διακρατικές σχέσεις.

Ολοκληρώνοντας, αναφέρει ότι η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται ήδη σε υποχώρηση, με τον Καντ να παραμερίζει για να περάσει ο Χομπς και τη Δύση να μαθαίνει πώς είναι να ζεις σε έναν σκληρό κόσμο.

Από απόσταση 900 χιλιομέτρων και με σαφείς οδηγίες να μη παραβιάσει την απόσταση αυτή, παρακολουθεί το τουρκικό ναυτικό τη δραστηριότητα των ερευνητικών σκαφών, που εργάζονται στην ανατολική Μεσόγειο για λογαριασμό της ελληνο-κυπριακής πλευράς, δήλωσε ο αρχηγός του τουρκικού ΓΕΝ ναύαρχος Μπουλέντ Μποστάνογλου, μιλώντας το Σάββατο, στους στρατιωτικούς συντάκτες, που παρακολουθούν την διεθνή άσκηση «Γαλάζια Φάλαινα».

Ο ναύαρχος, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, επανέλαβε ότι «οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις προστατεύουν και στηρίζουν τις δραστηριότητες του ερευνητικού σκάφους “Μπαρμπαρός Χαϊρετίν Πασά” και ταυτόχρονα παρακολουθούν από απόσταση 900 χιλιομέτρων το ερευνητικό σκάφος που έχει ενοικιάσει η ελληνοκυπριακή διοίκηση Νότιας Κύπρου». «Οι εντολές που έχουμε είναι να μην παραβιάσουμε την απόσταση των 900 χιλιομέτρων και γι αυτόν το λόγο δεν υπήρξε η οποιαδήποτε παρενόχληση» είπε ο Μπ. ΜΠΟΣΤΑΝΤΖΟΓΛΟΥ.

Σε ερώτηση για το αν η άσκηση «Γαλάζια Φάλαινα» έχει σχέση με την ένταση στην περιοχή, ο ναύαρχος επανέλαβε ότι «πρόκειται για προγραμματισμένη διετή ασκηση που αποσκοπεί στην ανάπτυξη της συνεργασίας με τους συμμάχους». Σχετικά με το τι θα μπορούσε να γίνει αν πλοία του τουρκικού ναυτικού συναντηθούν στη Μεσόγειο με άλλα πλοία (σσ. του Ισραήλ ή ελληνικά), ο Τούρκος ναύαρχος σημείωσε: «θα κινηθούμε σύμφωνα με τους κανόνες εμπλοκής που ισχύουν. Οι κανόνες εμπλοκής έχουν δοθεί (σσ. τον Ιούνιο του 2012) από το γραφείο του Πρωθυπουργού στο Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων κι από εκεί στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού».

Σημειώνεται ότι οι κανόνες εμπλοκής διαμορφώθηκαν το 2012 με αφορμή την ένταση με τη Συρία και την κατάρριψη από τη συριακή αεροπορία τουρκικού πολεμικού αεροσκάφους. «Κάθε στρατιωτικό στοιχείο που θα προσεγγίζει τα σύνορα της Τουρκίας με τρόπο που θα συνιστά κίνδυνο ασφάλειας, θα χαρακτηρίζεται ως απειλή και θα αντιμετωπίζεται ως στρατιωτικός στόχος» είχε ανακοινώσει τις 26 Ιουνίου 2012 ο τότε πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η άσκηση «Γαλάζια Φάλαινα» άρχισε στις 6 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί την 14η Νοεμβρίου με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Ισπανίας, του Καναδά, καθώς και μιας φρεγάτας από το Πακιστάν. Ξεκίνησαν στη ναυτική βάση «Ακσάζ» στη Μαρμαρίδα και θα συνεχιστούν με ασκήσεις άμυνας. Η τελική φάση προβλέπει επίσκεψη στο λιμάνι της Αττάλειας.

Πηγή, ΑΠΕ