ανιχνευτή σεισμών

Τα κοινά «λάπτοπ» μπορούν πλέον να αξιοποιηθούν και ως μίνι-σεισμογράφοι, αποτελώντας τμήμα ενός «στρατού εθελοντών» με την ονομασία «Quake-Catcher Network», που αξιοποιεί το γεγονός ότι οι σύγχρονοι φορητοί υπολογιστές ενσωματώνουν συχνά ένα επιταχυνσίμετρο. Χάρη σε αυτό το όργανο, είναι δυνατό το «λάπτοπ» να μεταδώσει δεδομένα σχετικά με ένα τοπικό σεισμό και να τα στείλει στους ερευνητές που συντονίζουν το δίκτυο, στα πανεπιστήμια Στάνφορντ και Ριβερσάιντ των ΗΠΑ.

Περίπου 1.000 άτομα από 61 χώρες ήδη συμμετέχουν εθελοντικά στην πρωτοβουλία. Αν το δίκτυο καταφέρει να μεγαλώσει κι άλλο, τότε, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, θα μπορέσει να λειτουργήσει σαν ένα χαμηλού κόστους σύστημα προειδοποίησης για τους σεισμούς. «Θα λαμβάνουμε πρόσθετα στοιχεία που θα τα στέλνουμε στα κανονικά σεισμικά δίκτυα. Θα μπορούμε να καταγράφουμε σεισμούς σε κλίμακα που δεν μπορούσαμε μέχρι τώρα, λόγω του κόστους», δήλωσε η γεωλόγος Ελίζαμπεθ Κόχραν, η οποία είχε την αρχική ιδέα, όταν έμαθε ότι τα νέα «λάπτοπ» διαθέτουν επιταχυνσίμετρο.

Το συγκεκριμένο όργανο ανιχνεύει την κίνηση και έχει σχεδιαστεί να δίνει εντολή για το σβήσιμο του σκληρού δίσκου, όταν το μηχάνημα πέσει. Ένα ειδικό λογισμικό, που μπορεί ο χρήστης να «κατεβάσει» από τη διεύθυνση qcn.stanford.edu, «τρέχει» συνεχώς αθόρυβα την ώρα λειτουργίας του υπολογιστή και μπορεί να αξιοποιήσει το επιταχυνσίμετρο για την ανίχνευση του «τρέμουλου» της γης και του επερχόμενου σεισμού. Το πρόγραμμα μεταφέρει αυτομάτως τα δεδομένα μέσω Ίντερνετ στους ερευνητές.

Αν το διαδίκτυο καταρρεύσει προσωρινά λόγω του σεισμού, το λογισμικό σώζει αυτομάτως τα δεδομένα για να τα μεταφέρει αργότερα, όταν αποκατασταθεί η σύνδεση. Επειδή όμως οι περισσότεροι σεισμοί δεν «ρίχνουν» το διαδίκτυο, οι φορητοί-σεισμογράφοι μπορούν να μεταδώσουν πολύτιμα και άμεσα δεδομένα μέσα στα πρώτα δευτερόλεπτα του σεισμού.

Βέβαια, τα επιταχυνσίμετρα δεν έχουν την ευαισθησία ενός κανονικού σεισμογράφου (που μπορεί να «πιάσει» μια δόνηση ενός βαθμού της κλίμακας Ρίχτερ ή και λιγότερο), αλλά είναι σε θέση να ανιχνεύσουν ένα σεισμό που είναι μόνο πάνω από 4 Ρίχτερ. Από την άλλη όμως, η έλλειψη ευαισθησίας τους αντισταθμίζεται από την τρομακτική εξοικονόμηση κόστους. Ένας παραδοσιακός αισθητήρας σεισμών κοστίζει 5.000 έως 10.000 δολάρια, ενώ οι αισθητήρες (επιταχυνσίμετρα) έρχονται δωρεάν μαζί με τους φορητούς Η/Υ.

Για να μπορεί το δίκτυο «Quake-Catcher Network» να δώσει κανονικό σήμα προειδοποίησης για επερχόμενο σεισμό, θα πρέπει να προστεθούν σε αυτό πολλές χιλιάδες ακόμα υπολογιστές, ώστε να γίνει πιο αξιόπιστο.

Όπως όμως επισήμανε ο γεωφυσικός Πολ Ντέηβις του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Λος Άντζελες), οι παραδοσιακοί σεισμογράφοι συνήθως απέχουν 10 έως 20 χιλιόμετρα μεταξύ τους, όμως σε μια κατοικημένη περιοχή οι κάτοχοι «λάπτοπ» έχουν πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα και αυτό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα, για να δώσει στους επιστήμονες καλύτερη εικόνα, όσον αφορά την κίνηση των σεισμικών κυμάτων στο υπέδαφος.

Το δίκτυο ευελπιστεί ότι θα προσθέσει 10.000 εθελοντές στο δυναμικό του τα επόμενα χρόνια, σε διεθνές επίπεδο. Ήδη μοίρασε 100 USB αισθητήρες (επιταχυνσίμετρα) σε κατόχους φορητών Η/Υ στην Χιλή, για να βοηθήσουν στην καταγραφή των μετασεισμών.