ΚΚ της Κίνας: το μεγαλύτερο, μακροβιότερο και πλουσιότερο κόμμα στον κόσμο.
«Το κινεζικό καθεστώς είχε τότε αναπτύξει μια θεωρία περί συνωμοσίας των ειρηνικών επαναστάσεων. Έβλεπαν πίσω από εκείνες τις εξελίξεις μια συνωμοσία των ΗΠΑ, απώτερος στόχος της οποίας ήταν η ανατροπή του καθεστώτος της Κίνας».
Ήταν μια άψογα ενορχηστρωμένη υπερπαραγωγή. Η τελετή, στην πλατεία Τιεν αν Μεν του Πεκίνου, είχε από μαχητικά αεροσκάφη τελευταίας τεχνολογίας μέχρι πολλές εκατοντάδες κομματικούς νεολαίους με ασορτί στολές και χιλιάδες περιστέρια που ελευθερώθηκαν στον ουρανό. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η περίσταση δικαιολογούσε την υπερβολή. Το μαξιμαλιστικό πάρτυ γενεθλίων της 1ης Ιουλίου ταιριάζει γάντι σε ένα κόμμα Chinese Communist Party που, με πάνω από 95 εκατομμύρια μέλη, μπορεί να επαίρεται ότι είναι το μεγαλύτερο πολιτικό κόμμα στην ανθρώπινη ιστορία. Και σε μια χώρα με περισσότερους από 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους, είναι και το μακροβιότερο κυβερνών κόμμα στον κόσμο.
«Από την ημέρα της ίδρυσής του, το Κόμμα είχε φιλοδοξία και αποστολή του την ευτυχία του κινεζικού λαού και την αναζωογόνηση του κινεζικού έθνους», ακούστηκε η φωνή του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ,Xi Jinping που ντυμένος με το γκρι κοστούμι του Μάο,Mao Zedong απευθυνόταν όχι μόνο στο πλήθος που είχε πειθαρχημένα στοιχηθεί πάνω στην τεράστια κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, ούτε μόνο στα δισεκατομμύρια των συμπατριωτών του που παρακολουθούσαν την τελετή τηλεοπτικά, αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Διότι το ΚΚΚ δεν είναι μόνο το μεγαλύτερο και μακροβιότερο κόμμα στον κόσμο – είναι και το πλουσιότερο. Και ηγείται μιας οικονομίας που προβλέπεται ότι μέσα στη δεκαετία που διανύουμε θα ξεπεράσει σε μέγεθος την αμερικανική, για να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Αναπόφευκτα, όταν ο κινέζος πρόεδρος μιλάει, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί προσεκτικά.
«Τι ήταν αυτό που βρήκατε πιο ενδιαφέρον στην ομιλία του Σι Τζινπίνγκ;» ρωτάμε τον Στίβεν Τσανγκ, ο οποίος διευθύνει το China Institute στο Πανεπιστήμιο SOAS του Λονδίνου. «Το γεγονός ότι η ομιλία του ήταν αδικαιολόγητα επιθετική προς τον υπόλοιπο κόσμο. Υπήρχε λόγος για τόση επιθετικότητα;», σχολιάζει ο Τσανγκ και με ένα ελαφρύ μειδίαμα, επαναλαμβάνει εκείνο το απόσπασμα από την ομιλία του κινέζου προέδρου: «Ο κινεζικός λαός δεν θα επιτρέψει ποτέ σε ξένες δυνάμεις να μας εκφοβίσουν, να μας καταπιέσουν ή να μας σκλαβώσουν. Εάν το τολμήσουν, τα κρανία τους θα συνθλιβούν και το αίμα τους θα κυλήσει μπροστά στο ατσάλινο Μεγάλο Τείχος που έχει χτιστεί με τη σάρκα και το αίμα 1,4 δισεκατομμυρίων Κινέζων».
«Αλλά αυτό που είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον, είναι ο ενθουσιασμός με τον οποίο υποδέχτηκε αυτή ακριβώς την αποστροφή του λόγου του το πλήθος», συνεχίζει ο Τσανγκ, ο οποίος μας μιλάει μέσω Ζoom λίγες ημέρες μετά την τελετή στην πλατεία Τιεν αν Μεν. Εκείνος πώς εξηγεί την επιλογή τόσο σκληρών εκφράσεων από τον Σι Τζινπίνγκ; Να μίλησε έτσι επειδή επιδίωκε απλώς να ευχαριστήσει το εσωτερικό κοινό του; «Πρώτον, δεν νομίζω ότι κατά τη γνώμη του υπήρχε κάτι ιδιαιτέρως προβληματικό στα λόγια του. Επίσης, δεν νομίζω ότι ο Σι είναι ένας λαϊκιστής ηγέτης με τον τρόπο που ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ. Υπό αυτήν την έννοια, δεν είπε αυτά που είπε ώστε να ευχαριστήσει το κοινό του. Ήξερε ότι θα τους ευχαριστήσει, αλλά πολύ απλά είπε όσα είπε επειδή έτσι αισθάνεται. Δεν κάνεις τέτοια ομιλία αν δεν την έχεις διαβάσει πρώτα ξανά και ξανά, πολλές φορές», λέει ο Τσανγκ, ο οποίος διευθύνει ένα ερευνητικό πρότζεκτ για την πολιτική σκέψη του κινέζου ΠροέδρουThe Political Thought of Xi Jinping | SOAS China Institute και ειδικεύεται στις σχέσεις της Κίνας με τις χώρες του δυτικού κόσμου.
Ο Τσανγκ δεν συμφωνεί, όμως, με εκείνους τους διεθνείς αναλυτές που εκτιμούν ότι ο Σι Τζινπίνγκ είναι ο πιο ισχυρός ηγέτης στην ιστορία της Κίνας. «Είναι σίγουρα πιο ισχυρός από τον Ντενγκ Σιάο ΠινγκDeng Xiaoping, αλλά πώς θα μπορούσε να είναι ισχυρότερος από τον Μάο; Ποιος ηγέτης θα μπορούσε σήμερα να οδηγήσει στο θάνατο από ασιτία εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε τρία χρόνο, σε καιρό ειρήνης, όπως έκανε ο Μάο; Όχι, ο Σι Τζινπίνγκ δεν θα μπορούσε ποτέ να επαναλάβει κάτι τέτοιο στην Κίνα», λέει. Όμως, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η χώρα του ανήκει. Δηλαδή; «Το ΚΚΚ είναι ένα λενινιστικό κόμμα. Η χώρα και ο λαός του ανήκουν. Και ο Σι είναι στην κορυφή του κόμματος. Του ανήκουν όλα», εξηγεί, επισημαίνοντας ότι οφείλει κανείς να κοιτάζει την Κίνα έχοντας πάντα κατά νου πως πρόκειται για μια χώρα που την κυβερνάει ένα λενινιστικό κόμμα «και τα λενινιστικά κόμματα είναι ένα φαινόμενο εξαιρετικό στην ιστορία της ανθρωπότητας».
Όταν ο Σι Τζινπίνγκ ανέλαβε την ηγεσία του, το συγκεκριμένο λενινιστικό κόμμα δεν περνούσε την καλύτερή του περίοδο, ειδικά καθώς μαστιζόταν από τη διαφθορά. Δεκαπέντε μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Νοέμβριο του 2012, ο νέος Γενικός Γραμματέας έκανε λόγο για την «μεγάλη αναζωογόνηση του κινεζικού έθνους», δίνοντας το μήνυμα ότι βάζει τον πήχυ ψηλά. Για να πετύχει τους στόχους του, όμως, έπρεπε να κάνει πάλι το ΚΚΚ εκείνο το λειτουργικό και αποτελεσματικό λενινιστικό όργανο που κάποτε ήταν. «Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να τονώσει τα λενινιστικά του χαρακτηριστικά, δηλαδή να επαναφέρει την πειθαρχία, τον συγκεντρωτισμό και την αφοσίωση στις αρχές του μαρξισμού», λέει ο Τσανγκ. Του πήρε πέντε χρόνια για να το πετύχει, στη διάρκεια των οποίων καθαιρέθηκαν ή τιμωρήθηκαν κοντά στα 2,5 εκατομμύρια μέλη του κόμματος – ανάμεσά τους και ισχυροί στρατιωτικοί, αλλά και στελέχη του Πολιτικού Γραφείου.
Το αποτέλεσμα ήταν να φτάσει στο 19ο Συνέδριο του ΚΚΚ19th National Congress of the Chinese Communist Party, τον Οκτώβριο του 2017, ως πλέον ο ανώτατος ηγέτης του. Έως τότε, και από τη δεκαετία του 1990, η ηγεσία του ΚΚΚ ήταν συλλογική. Ο ηγέτης ήταν πρώτος μεταξύ ίσων, με τα υπόλοιπα στελέχη του Πολιτικού Γραφείου να έχουν λόγο για τη διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό άλλαξε με τον Σι, ο οποίος στην πραγματικότητα πριόνισε την εξουσία του Πολιτικού Γραφείου, για να μείνει μόνος ώστε να ελέγχει τα πάντα. Αυτό έγινε υπό τον μανδύα της εκστρατείας του κατά της εσωκομματικής διαφθοράς, επισημαίνει ο Τσανγκ. «Το ξεκαθάρισμα των πολιτικών αντιπάλων ξεκίνησε μόλις ανέλαβε την ηγεσία, ως μέρος της εκστρατείας αυτής. Αρχικά όλοι νόμιζαν ότι αυτό θα κρατούσε κανένα εξάμηνο και μετά θα επανερχόταν μια κανονικότητα. Ωστόσο ο Σι Τζινπίνγκ ουδέποτε είχε τέτοιο σκοπό – το πλάνο ήταν να συνεχίζεται αυτή η εκστρατεία, που αποτελεί έναν τρόπο διαρκούς επιβεβαίωσης του κύρους του ΚΚΚ. Και η διαφύλαξη του κύρους του κόμματος, είναι αυτό που επικαλείται κανείς όταν επιθυμεί να ξεφορτωθεί ανθρώπους που είναι είτε εντελώς διεφθαρμένοι, είτε ανίκανοι, είτε ανεπαρκώς αφοσιωμένοι στον ηγέτη».
Η νέα εποχή της Κίνας, σύμφωνα πάντα με το σχέδιο και τον προγραμματισμό του Σι Τζινπίνγκ, ξεκινάει με το 19ο Συνέδριο του ΚΚΚ, το φθινόπωρο του 2017. Εκεί ξεκαθαρίζει, επίσης, ότι το Κόμμα ελέγχει τα πάντα – από το κράτος και τον στρατό έως την παιδεία. Και ποιο είναι το όραμα του Σι Τζινπίνγκ ως επικεφαλής του κόμματος; Είναι απλό και ξεκάθαρο, μας λέει ο Στίβεν Τσανγκ. «Οραματίζεται μια Κίνα πλούσια, ισχυρή και ομοιογενή. Θέλει να ομογενοποιήσει όλους τους πολίτες της χώρας σε ένα πατριωτικό σύνολο –ανεξάρτητα από τις εθνοτικές ή θρησκευτικές ομάδες στις οποίες μπορεί να ανήκουν– υπό την καθοδήγηση μιας ιδεολογίας, που αποτελεί μια πιο σκληρή και απειλητική εκδοχή του μαρξισμού-λενινισμού. Πρόκειται για τη γνωστή «Σκέψη του Σι Τζινπίνγκ για τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά για μια νέα εποχήXi Jinping Thought». Σκέψη που καθοδηγείται από ένα κόμμα, το ΚΚΚ, το οποίο καθοδηγείται από έναν ηγέτη, τον Σι Τζινπίνγκ».
Και τι θέση έχει σε αυτό το όραμα η σχέση της Κίνας με τα δυτικά κράτη, και ειδικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση; Ο Στίβεν Τσανγκ χαμογελάει, καθώς μας λέει, «ω, μα η Κίνα καλωσορίζει την Ευρώπη και την προσκαλεί να την υποστηρίξει. Όσο η ΕΕ υποστηρίζει την Κίνα δεν έχει τίποτε να φοβηθεί». Από την οπτική γωνία του Σι Τζινπίνγκ, συνεχίζει ο Τσανγκ, η Ευρώπη πρέπει να είναι ενθουσιασμένη με τις κινεζικές επενδύσεις στα κράτη-μέλη της και όσοι δεν τις θέλουν είναι είτε ανόητοι, είτε εχθρικοί και προκατειλημμένοι απέναντι στην Κίνα. «Από την πλευρά του, το φυσιολογικό και αναμενόμενο είναι οι Ευρωπαίοι να υποστηρίζουν κάθε απόφαση της Κίνας και να πάψουν να ασχολούνται με τα στρατόπεδα των ΟυιγούρωνΣιντζάνγκ: Είναι αυτή η μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου; στην Σιντζάνγκ ή με το Χονγκ Κονγκ. Και βεβαίως ούτε να τους περάσει από το μυαλό να επιβάλλουν κυρώσεις σε Κινέζους αξιωματούχους», λέει. Αυτά ερμηνεύονται ως εχθρικές κινήσεις.
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει δηλώσει ότι θέλει η Κίνα να απολαμβάνει τον θαυμασμό, τον σεβασμό, αλλά και την αγάπη της διεθνούς κοινότητας. Πριν από δύο μόλις μήνες, μάλιστα, συμβούλευε τους Κινέζους διπλωμάτες, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα προκαλέσει ενόχληση στις χώρες στις οποίες υπηρετούν, να είναι πιο προσεκτικοί με τις δηλώσεις τους και να προσπαθούν να κάνουν πιο αγαπητή την Κίνα στους ξένους. Την ίδια στιγμή, οι διπλωμάτες που βλέπουν την καριέρα τους να προοδεύει, είναι αυτοί ακριβώς που έχουν την πιο επιθετική συμπεριφορά, αυτοί που εφαρμόζουν τη «διπλωματία του πολεμιστή λύκου»Wolf warrior diplomacy, όπως αποκαλείται, παίρνοντας το όνομά της από μια κινεζική ταινία δράσηςWolf Warrior 2 με εθνικιστικό περιεχόμενο.
Επιπλέον, ο ίδιος ο πρόεδρος Σι δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει γλώσσα απρόσμενα και αδικαιολόγητα σκληρή, απευθυνόμενος στη διεθνή κοινότητα της οποίας τον θαυμασμό λέει ότι θέλει να εξασφαλίσει για την πατρίδα του. Δεν έχουμε εδώ μια ανεξήγητη αντίφαση; «Όχι, καθόλου. Με όλο τον σεβασμό, σκέφτεστε ως Ευρωπαία», απαντάει ο Τσανγκ, χαμογελώντας και πάλι. «Ο Σι Τζινπίνγκ έχει συνηθίσει να παίρνει αυτό που θέλει. Απαιτεί σεβασμό και τον έχει – στην Κίνα. Εάν υπάρχουν Κινέζοι που σκέφτονται διαφορετικά, πρέπει απλώς να εκπαιδευτούν ώστε να σκέφτονται σωστά. Εάν αυτό είναι εφικτό σε μια χώρα δισεκατομμυρίων ανθρώπων, γιατί να μην είναι εφικτό και αλλού;»
Για την ώρα, πάντως, δεν μοιάζει να έχει πετύχει τον σκοπό του. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα του Pew Research CenterLarge Majorities Say China Does Not Respect the Personal Freedoms of Its People | Pew Research Center, η πλειοψηφία των πολιτών στην ΕΕ, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία έχουν αρνητική γνώμη για την Κίνα – με τη χώρα μας να αποτελεί εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις των ερωτηθέντων για τον πρόεδρό της, προκύπτει ότι του έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη από ποτέ ότι θα ενεργήσει για το καλό της διεθνούς κοινότητας. «Πράγματι, αυτή είναι σήμερα η εικόνα. Ωστόσο, πώς το ερμηνεύει η κινεζική ηγεσία; Πολύ απλά, το πρόβλημα είναι ότι οι Κινέζοι διπλωμάτες δεν μεταφέρουν αποτελεσματικά το κινεζικό αφήγημα. Πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα», λέει ο Τσανγκ.
Όπως επισημαίνει ο διευθυντής του China Institute, εάν ρωτήσει έναν Κινέζο κάτω των 35 ετών τι γνωρίζει για την εξέγερση του 1989 στην πλατεία Τιεν αν Μεν1989 Tiananmen Square protests, θα πάρει την απάντηση πως είτε δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε, είτε πως κάποιοι ταραχοποιοί επιχείρησαν ενός τύπου επανάσταση που κινδύνευε να δημιουργήσει προβλήματα, αλλά ευτυχώς η κυβέρνηση πήρε τα σωστά μέτρα και την απέτρεψε. Κι ότι έτσι απέφυγε η Κίνα τη μοίρα που είχαν τα κράτη της πρώην ΕΣΣΔ. «Και κοιτάξτε πού είναι αυτά τα κράτη σήμερα σε σχέση με την Κίνα». Με άλλα λόγια, λέει ο Τσανγκ, ο Σι Τζινπίνγκ πέτυχε να πείσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους να υιοθετήσουν τη δική του εκδοχή της πρόσφατης ιστορίας. «Άρα γιατί να μην πιστεύει ότι μπορεί να πείσει και εσάς; Είναι κάτι που στη διάρκεια της καριέρας του έχει κάνει με αξιοσημείωτη επιτυχία. Για ποιον άλλο λόγο, φαντάζεστε, ότι απέσπασε τόσο ενθουσιώδες χειροκρότημα όταν, κατά την πρόσφατη ομιλία του, αναφέρθηκε στα ξένα κράτη και στα σχέδιά του για την ΤαϊβάνΤαϊβάν: Το «άγνωστο» νησί γύρω από το οποίο σφάζονται ΗΠΑ και Κίνα;»
Όσο για την εσωτερική αντιπολίτευση, αυτή είναι πια εντελώς αποδυναμωμένη. Κανείς δεν τολμάει να φέρει αντιρρήσεις στον ανώτατο ηγέτη. Κι οι πολίτες, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, δεν έχουν καμία τέτοια διάθεση. «Δεν έχουν και λόγο. Δεν ασχολούνται με την πολιτική στην καθημερινότητά τους. Και όσο δεν ασχολείσαι με την πολιτική, όσο δεν σχολιάζεις αρνητικά τις αποφάσεις του προέδρου, το ΚΚΚ δεν σε ενοχλεί». Έπειτα, όσα εμείς πια γνωρίζουμε για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων και την περιστολή των ελευθεριών στο Χονγκ Κονγκ, ή για τα στρατόπεδα κράτησης των Ουιγούρων στην Σιντζάνγκ, είναι μάλλον
«Οι περισσότεροι Κινέζοι πραγματικά δεν πιστεύουν ότι το καθεστώς βασανίζει τους Ουιγούρους και ότι στην Σιντζάνγκ είναι συστημική η παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Αντιθέτως, θεωρούν ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τα χρήματα των φορολογουμένων για να βοηθήσει τους Ουιγούρους να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους και ότι αυτοί είναι αγνώμονες», εξηγεί. Σύμφωνα, μάλιστα, με την οπτική του ΚΚΚ, λέει ο Τσανγκ, αυτό που κάνουν στην επαρχία Σιντζάνγκ είναι μια εκστρατεία όχι για να αφανίσουν μια μειονότητα, αλλά για να φέρουν τους Ουιγούρους στο ίδιο επίπεδο με τους Κινέζους Χαν, έτσι ώστε να απολαμβάνουν το ίδιο βιοτικό επίπεδο, να μιλούν όλοι την ίδια γλώσσα με τους Χαν, να μοιράζονται κοινές αξίες και να μην υφίστανται διακρίσεις. Από την πλευρά τους, κάνουν κάτι αλτρουιστικό, βοηθώντας υπανάπτυκτους πληθυσμούς, οι οποίοι είναι παραπλανημένοι εξαιτίας της θρησκείας και των οπισθοδρομικών παραδόσεων.
Αυτό είναι το όραμά του σε ό,τι αφορά το εσωτερικό της Κίνας. Και σε ό,τι αφορά τον τρόπο που βλέπει τον ρόλο της χώρας του στη διεθνή κοινότητα; Ο Στίβεν Τσανγκ έχει επανειλημμένα πει ότι ο Σι Τζινπίνγκ ακολουθεί μια σαφώς πιο επιθετική εξωτερική πολιτική από τους προκατόχους του, καθώς έχει την πρόθεση «να κάνει τον κόσμο πιο ασφαλή για τα αυταρχικά καθεστώτα». Αυτό δεν σημαίνει ότι νοιάζεται για το τι θα γίνει στην Ζιμπάμπουε, τη Βόρεια Κορέα ή τη Συρία. Για να καταλάβει κανείς το σκεπτικό του, πρέπει να ανατρέξει στις δημοκρατικές επαναστάσεις που σημάδεψαν το τέλος του 20ού αιώνα στην Ευρώπη. «Το κινεζικό καθεστώς είχε τότε αναπτύξει μια θεωρία περί συνωμοσίας των ειρηνικών επαναστάσεων. Έβλεπαν πίσω από εκείνες τις εξελίξεις μια συνωμοσία των ΗΠΑ, απώτερος στόχος της οποίας ήταν η ανατροπή του καθεστώτος της Κίνας».
Ένας κόσμος όπου ξεσπούν δημοκρατικές επαναστάσεις είναι ένας κόσμος που απειλεί να συμπαρασύρει αλλαγές και στην Κίνα. Και κάτι τέτοιο απειλεί την απόλυτη εξουσία του ΚΚΚ. «Ενώ ένας κόσμος που είναι ασφαλής για τα αυταρχικά καθεστώτα, είναι ένας κόσμος ασφαλής για το ΚΚΚ, ένας κόσμος που του επιτρέπει να συνεχίζει να μονοπωλεί την εξουσία στο εσωτερικό της χώρας», συνεχίζει ο Τσανγκ, ο οποίος φέρνει ως παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε η Κίνα το πραξικόπημα στην Μιανμάρ2021 Myanmar coup d’état. Ο Σι είχε άριστες σχέσεις με την Αούνγκ Σαν Σου ΤσιAung San Suu Kyi. Αλλά το πραξικόπημα συνέβη. «Κι η Κίνα προσέφερε την υποστήριξή της στους πραξικοπηματίες, αντί να πάρει θέση εναντίον τους. Διότι εάν το έκανε, θα υποστήριζε εμμέσως την αντίσταση σε ένα αυταρχικό καθεστώς». Κι έτσι θα ενίσχυε τις δυνάμεις που αντιμάχονται τον αυταρχισμό, καταλήγει ο Τσανγκ.
Εξαιτίας της πανδημίας, ο διευθυντής του China Institute έχει πολύ καιρό να πάει στην πατρίδα του. Όταν πάει, θα βρεθεί σε έναν τόπο που πολύ λίγο πια θα ανακαλεί την χώρα στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε. Το δόγμα «μια χώρα, δύο συστήματα One_country, two systems», έχει ήδη στην πραγματικότητα εγκαταλειφθεί. Η εφαρμογή του δρακόντειου «νόμου για την εθνική ασφάλεια Hong Kong national security law», που σχεδιάστηκε στο Πεκίνο, αλλά και η κατάλυση της ελευθερίας του Τύπου, που επισφραγίστηκε με το πρόσφατο κλείσιμο της Apple DailyApple Daily, της τελευταίας μεγάλης ανεξάρτητης εφημερίδας που αντιπολιτευόταν την κινεζική κυβέρνηση, έχουν συμβάλλει ώστε να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα ασφυξίας που κάθε μέρα θυμίζει όλο και περισσότερο την καθημερινότητα της κινεζικής ενδοχώρας. «Οι περισσότεροι Κινέζοι, αν τους ρωτήσετε, θα σας πουν ότι οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ είναι κακομαθημένοι, ότι όλο γκρινιάζουν, ότι φέρονται άσχημα και καταστρέφουν την καλή φήμη της Κίνας», σχολιάζει ο Τσανγκ.
Ρωτάω πότε πήγε ο ίδιος για πρώτη φορά στην κινεζική ενδοχώρα. Ήταν το 1978, απαντάει, την περίοδο που σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ. «Ήμουν Μαοϊκός. Ήμουν επίσης εναντίον της αποικιοκρατίας, με εξόργιζε, επαναστατούσα. Γι’ αυτό, μόλις μου δόθηκε η ευκαιρία να πάω στη μητέρα-πατρίδα, την άρπαξα. Το πρώτο πράγμα που έκανα μόλις έφτασα, ήταν να πάω να αγοράσω μια από εκείνες τις μαοϊκές στολές για να μην ξεχωρίζω, να ντύνομαι σαν τους ανθρώπους εκεί. Έμεινα όλη κι όλη μια εβδομάδα. Στο τέλος της δεν έβλεπα την ώρα να επιστρέψω στο Χονγκ Κονγκ», αφηγείται, λέγοντάς μου πόσο βαθιά τον συγκλόνισαν όσα είδε. «Ήμουν ένας νεαρός ιδεολόγος, ένας πεπεισμένος, αφοσιωμένος μαοϊκός, είχα πιστέψει όλη την κομματική προπαγάνδα, όσα έλεγαν για την απελευθέρωση των ανθρώπων από την αποικιοκρατία». Όλα ήταν ψέματα, λέει. Ο νεαρός άντρας είχε φύγει από το Χονγκ Κονγκ ως ένθερμος κομμουνιστής και λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στο σπίτι του ένας άλλος άνθρωπος. Εκείνο το σύντομο ταξίδι ήταν μια αποκάλυψη, λέει, ένα μεγάλο μάθημα.
