Aπό την Αττάλεια, το Κάιρο και το Βερολίνο στις Βρυξέλλες και βλέπουμε
του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη/Economia
Η Κορυφή της 24ης-25ης Ιουνίου, στις Βρυξέλλες, έχει αυτονόητα συγκεντρώσει όλο το ενδιαφέρον που κινεί η υπόθεση των Ελληνοτουρκικών, με τις διασυνδέσεις της με την ευρύτερη προβληματική της ΕΕ γύρω από την Μεσόγειο. Όμως, όπως έχει γίνει φανερό εδώ και καιρό, μια ολόκληρη σειρά κόμβων – διμερών και πολυμερών – διεκδικεί ρόλο και επιχειρεί να διεμβολίσει την ενασχόληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τα της περιοχής μας.
Έτσι, σήμερα διεξάγονται στο Βερολίνο – με άβολα απούσα, για μιαν ακόμη φορά την Ελλάδα – οι εργασίες της (δεύτερης) Διάσκεψης για την Λιβύη. Υπό την αιγίδα του ΟΗΕ – ο απεσταλμένος του Οργανισμού για την Λιβύη Γιαν Κούμπις (Σλοβάκος, πρώην ΥΠΕΞ, συντονιστής το 2019 για τον Λίβανο, ήδη στην Ομάδα Επαφής για την Λιβύη) δεν έδινε μέχρι προ ημερών ιδιαίτερα αισιόδοξες προοπτικές για λειτουργική κατάπαυση του πυρός και για απόσυρση των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων που θα επέτρεπε να διεξαχθούν αξιόπιστα οι προγραμματισμένες για τις 24 Δεκεμβρίου εκλογές – βρίσκονται στο Βερολίνο χώρες από την άμεση περιοχή της Λιβύης ή/και με εμπλοκή επί του εδάφους, οι οποίες θεωρείται ότι μπορούν να συμβάλουν στην (επανα)σταθεροποίηση της περιοχής, ή τουλάχιστον να πάψουν να πυροδοτούν την αναταραχή. Έτσι, δίπλα σε Ιταλία ή Γαλλία, βρίσκει κανείς αυτονόητα την Ρωσία και την Τουρκία, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή και την Κίνα. Όχι όμως, κατ’ απαίτηση της Τουρκίας και κατ’ αποδοχήν της φιλοξενούσης Γερμανίας (για λογαριασμό ου ΟΗΕ, θυμίζουμε και πάλι) , και την Ελλάδα! Κι ας υπάρχει ενεργό μέτωπο με το θέμα του Μνημονίου περί ΑΟΖ Τουρκίας-Λιβύης και της Συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου. κι ας έχει αναβαθμισθεί η παρουσία της Ελλάδας στην Λιβύη με το άνοιγμα και πάλι πρεσβείας και προξενείου. κι ας έχουν διατυπωθεί οξύτατες διαμαρτυρίες προς Γερμανία για τον αποκλεισμό από την Διαδικασία του Βερολίνου…
Σε μια αναγκαστική κίνηση εξισορρόπησης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε στο Κάϊρο, για συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντελ Φατάχ αλ-Σίσι. Εκεί, πέραν των κοινών θέσεων για αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων (και μισθοφορικών δυνάμεων) από την Λιβύη, ο Μητσοτάκης προσπάθησε να συστρατεύσει το Κάϊρο στην διαμαρτυρία των Αθηνών για την διαδικασία του Βερολίνου – κυρίως όμως άφησε να φανεί (άμεση;) προοπτική για διεύρυνση της διμερούς συμφωνίας χάραξης (τμηματικής) ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου με επέκταση πέραν της ανατολικής Ρόδου (όπου είχε σταματήσει η μέχρι τώρα οριοθέτηση στον 28ο μεσημβρινό προκειμένου να μην «ενοχληθεί» η Τουρκία, που πέρασε το περσινό καλοκαίρι διεκδικώντας – (επί του πεδίου – την πέριξ του Καστελόριζου περιοχή στην Ανατολική Μεσόγειο).
Τις ίδιες εκείνες ημέρες, πραγματοποιήθηκε στην Αττάλεια η πρώτη ετήσια σύνοδος του Antalya Diplomacy Forum/ADF που η Τουρκία επιδιώκει να αναγάγει σε υπερ-περιφερειακή συνάντηση για άτυπη πλην ουσιαστική συζήτηση των ζητημάτων ασφάλειας και οικονομικής ανάπτυξης – κάτι σαν Munich Security Conference/MSC του W. Ishinger και World Economic Forum/DEF του K. Schwab. Ελληνική συμμετοχή δεν υπήρξε, καθώς Ντόρα Μπακογιάννη και Δημήτρης Αβραμόπουλος δεν αποδέχθηκαν την πρόσκληση (λόγω συμμετοχής του Ερσίν Τατάρ ως «Προέδρου της ΤΔΒΚ»). Οι ανακοινώσεις της επίσημης διοργάνωσης, για 45 υπουργούς Εξωτερικών και 11 πρωθυπουργούς που συμμετέσχαν, ή για πανεπιστημιακούς και φοιτητές από 50 πανεπιστήμια που παρακολούθησαν κοκ, με υπεύθυνο διοργάνωσης τον Murat Karagoz αλλά την επικοινωνία από τον ίδιο τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δείχνουν φιλοδοξίες οι οποίες – αν υλοποιηθούν – μεταφέρουν την Τουρκία σ’ ένα διαφορετικό επίπεδο διπλωματικής δράσης. Η επίσημη Ελληνική θέση είναι θέση υποβάθμισης της διοργάνωσης. Ωστόσο θα δείξει τώρα π.χ., τι θα συμβεί με την επαναδρομολόγηση της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας (που απετέλεσε αιχμή της συζήτησης στην Αττάλεια).
Μ’ αυτές τις αποσκευές, φθάνει η συζήτηση στην Κορυφή της 24-25 Ιουνίου, στις Βρυξέλλες. Με νωπή, φυσικά, την άλλη Κορυφή – της 14ης Ιουνίου, του ΝΑΤΟ – όπου πάλι στις Βρυξέλλες πληροφορηθήκαμε για «λιώσιμο των πάγων» μεταξύ Μητσοτάκη/Ερντογάν. (Α, ναι, υπάρχει και Κυπριακό στο κοντινό μέλλον, πάλι στην Γενεύη. Σφαίρα είναι ο κόσμος, και γυρίζει).