Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταβάλει τη βέλτιστη προσπάθεια προκειμένου να επιταχύνει τη διαδικασία εξέτασης των επιχειρησιακών σχεδίων (operational plans) που θα καταθέσει η Ελλάδα για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, ειδικά εκείνων που πραγματικά χρειάζεται και ενδιαφέρεται περισσότερο να ολοκληρώσει, διαβεβαιώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επίτροπος της ΕΕ για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις, Ελίζα Φερέιρα.
Μάλιστα, τονίζει πως η Κομισιόν δύναται να συμπιέσει τον χρόνο των 5 μηνών που προβλέπεται για την εξέτασή τους, εφόσον είναι ικανοποιημένη με τα επιχειρησιακά σχέδια που θα υποβάλει η Ελλάδα.
Άλλωστε, επισημαίνει πως η Ελλάδα ήταν πρωτοπόρα στην προετοιμασία του συνολικού σχεδίου (του στρατηγικού προγραμματικού εγγράφου στο οποίο περιλαμβάνονται οι γενικές αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας και οι επιδιωκόμενοι στρατηγικοί στόχοι για την αξιοποίηση των Ταμείων), ενώ παράλληλα η Κομισιόν συνεργάζεται και με τις άλλες χώρες-μέλη για να καταρτίσουν τις δικές τους συμφωνίες.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Δήμων και των Περιφερειών που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, η επίτροπος υπογραμμίζει πως η Ελλάδα έχει πολλά κεφάλαια στη διάθεσή της. Ωστόσο, καθιστά σαφές πως το ζήτημα δεν είναι τα κεφάλαια, αλλά η ποιότητα των προγραμμάτων, και προτρέπει: «Ας μην βιαστούμε και μην θυσιάσουμε την ποιότητα στην ταχύτητα. Υπάρχει μεγάλη διαθέσιμη χρηματοδότηση, υπάρχει το πρόγραμμα REACT-EU (Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης)».
Ειδικότερα, η συμφωνία εταιρικής σχέσης 2021-2027 της Ελλάδας ήταν η πρώτη μεταξύ των «27» κρατών-μελών της ΕΕ που εγκρίθηκε στα τέλη Ιουλίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα κατανείμει συνολικούς πόρους 26,2 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 20,9 δισ. ευρώ είναι η κοινοτική συνδρομή και 5,3 δισ. ευρώ η εθνική συνεισφορά) για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της. Αν σε αυτούς τους πόρους από τη συμφωνία εταιρικής σχέσης (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ) προστεθούν τα 18 δισ. ευρώ επιχορηγήσεων και τα 13 δισ. ευρώ δανείων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα υπόλοιπα πακέτα χρηματοδότησης της ΕΕ, θα διατεθούν τα προσεχή επτά χρόνια περίπου 77 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ταχείας ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Οι τομείς του νέου ΕΣΠΑ που απορροφούν τους περισσότερους πόρους του προγράμματος είναι η μείωση της ανεργίας, η αναβάθμιση της υγείας και της εκπαίδευσης καθώς και οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης (μείωση παιδικής φτώχειας, περιορισμός ανισότητας), ενώ ακολουθούν τα προγράμματα για προώθηση της «πράσινης» οικονομίας, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της βελτίωσης υποδομών μεταφορών, της δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή, της βιώσιμης ανάπτυξης-παρεμβάσεις σε αστικές, αγροτικές και νησιωτικές περιοχές, όπως είχε μεταδώσει σε τηλεγράφημά του το ΑΠΕ-ΜΠΕ κατά την ημέρα έγκρισης από την Κομισιόν.
Σε όλες αυτές τις διαπραγματεύσεις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτάσσει τον πλήρη σεβασμό του κώδικα δεοντολογίας που διέπει την εταιρική σχέση, για να διασφαλιστεί ότι τα επενδυτικά σχέδια είναι υψηλής ποιότητας, να υπάρχει διάχυτη ιδιοκτησία των προγραμμάτων, να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικοί παράγοντες και να προάγεται η λογοδοσία, κατά πόσο δηλαδή εφαρμόζονται σωστά αυτά που συμφωνούνται.
Περιγράφοντας αναλυτικά την προβλεπόμενη διαδικασία, η Ελίζα Φερέιρα αναφέρει πως μετά την έγκριση του συνολικού σχεδίου της Ελλάδας (της συμφωνίας εταιρικής σχέσης 2021-2027), υπάρχει καταρχήν προθεσμία 3 μηνών για τη χώρα να προτείνει τα επιχειρησιακά σχέδια και 5 μήνες για την Επιτροπή να τα εξετάσει. Σε αυτό το πλαίσιο, διαμηνύει πως όσο πιο εμπεριστατωμένα (robust) είναι τα σχέδια τόσο πιο σύντομος θα είναι ο χρόνος για να τα εξετάσει και η Επιτροπή. «Ο χρόνος προετοιμασίας των κρατών-μελών και εξέτασης της Επιτροπής είναι 8 μήνες. Μπορούμε να συμπιέσουμε αυτό τον χρόνο από την πλευρά μας αν πραγματικά είμαστε ικανοποιημένοι με τα σχέδια» αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Εάν δεν είναι αρκετά εμπεριστατωμένα, πρέπει να θέσουμε ερωτήσεις και μετά αυτές τις ερωτήσεις έρχονται οι απαντήσεις. Είναι μια διαδικασία». Περαιτέρω, επισημαίνει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σε μόνιμο διάλογο με τις ελληνικές αρχές και επαναλαμβάνει πως δεν υπάρχει βιασύνη.
Συνολικά, η συμφωνία εταιρικής σχέσης περιλαμβάνει 22 προγράμματα: 13 περιφερειακά και 9 εθνικά. Τα 13 περιφερειακά προγράμματα (τα οποία συνδυάζουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+) αντιστοιχούν σε κάθε διοικητική περιφέρεια της Ελλάδας.
Καταληκτικά, η Ευρωπαία επίτροπος αναδεικνύει τη σημασία των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της νέας προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ για μια «πιο ισχυρή και βιώσιμη οικονομία» στην Ευρώπη μετά την πανδημία, κάνοντας λόγο για ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, «ένα ιστορικό, εύρωστο, ισχυρό σχέδιο». Συγκεκριμένα, ερωτηθείσα για τη σύγκριση των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ κ.ά. με το σχέδιο Μάρσαλ, την οποία είχε κάνει κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Κοζάνη, εξηγεί ότι προέβη σε αυτή «αφού ελέχθη ότι η κρίση (της πανδημίας) είναι αντίστοιχη με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η άμεση πτώση του ΑΕΠ είναι συγκρίσιμη μόνο με τον αντίκτυπο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». Προσθέτει πως «είχαμε αυτή τη βαθιά κρίση, αλλά σε αυτή την περίπτωση έχουμε ένα (σ.σ. νέο) σχέδιο Μάρσαλ, έχουμε ένα σχέδιο το οποίο στην πραγματικότητα είναι ιστορικό, εύρωστο, ισχυρό, οπότε ας κάνουμε το καλύτερο». Αποσαφηνίζει πως το μήνυμα που θέλει να μοιραστεί με αυτό είναι στην πραγματικότητα μια αίσθηση ευθύνης. «Τα χρήματα αυτά δεν είναι για να χρησιμοποιηθούν ως συνήθως. Αυτά είναι χρήματα που πρέπει να επενδυθούν και όχι να δαπανηθούν. Να επενδυθούν σε μια πιο ισχυρή και πιο βιώσιμη κοινωνία και οικονομία για το μέλλον» προτρέπει η Ελίζα Φερέιρα, ενώ παράλληλα εκφράζει την πεποίθησή της ότι η Ελλάδα εργάζεται πολύ σκληρά για να είναι πρωταγωνίστρια σε αυτό.
Αποτυπώνοντας τις δυνατότητες και τις προσδοκίες για την Ελλάδα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, αναφέρει ενδεικτικά πως «εάν έχετε στη Δυτική Μακεδονία ένα πολύ επιτυχημένο πρόγραμμα, όπως στη Σιλεσία, επειδή είναι μεγάλες περιοχές, πολύ ευδιάκριτες, μπορείτε πραγματικά να αποτελέσετε παράδειγμα προς μίμηση για την υπόλοιπη Ευρώπη».
Κατά την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα των Δήμων και των Περιφερειών εκφράστηκε η κοινή παραδοχή για συνέργεια μεταξύ των δύο επενδυτικών ταμείων, του Ταμείου Πολιτικής Συνοχής και του Ταμείου Ανάκαμψης, για να μεγιστοποιηθεί ο οικονομικός αντίκτυπος των κονδυλίων, για την ανάκαμψη από την πανδημία και για να «ξεκλειδωθεί» η μακροπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης των κρατών-μελών.