Ερασίνος ποταμός

Περπατώντας στις όχθες του Ερασίνου, ακόμα και ο πλέον καλόπιστος για τις προθέσεις της πολιτείας θα κλονιστεί. Μπροστά μας βρίσκεται ένα ρέμα, το οποίο σύμφωνα με τις μελέτες δεν έχει προκαλέσει ποτέ σοβαρή πλημμύρα.

Ενα ρέμα που διασχίζει μόνο χωράφια, μακριά από κατοικημένες περιοχές και είναι πηγή ζωής, τροφοδοτώντας τους προστατευόμενους υγρότοπους της Βραυρώνας.

Αυτό το ρέμα το υπουργείο Υποδομών αποφάσισε πριν από μερικά χρόνια ότι πρέπει να μετατραπεί σε ανοιχτό αγωγό, τσιμεντώνοντας την κοίτη του, κόβοντας την πλούσια βλάστηση στις όχθες του και ανακόπτοντας τη ροή του με δύο φράγματα.

Το «αντιπλημμυρικό» έργο, για την α΄ φάση του οποίου θα διατεθούν περίπου 20 εκατ. ευρώ (συν 21 εκατ. ευρώ που ήδη δόθηκαν για απαλλοτριώσεις χωραφιών), θα εξαφανίσει χωρίς λόγο τη φυσική μορφή ενός μικρού φυσικού παραδείσου, ενώ θα επηρεάσει –αν όχι απειλήσει– τον προστατευόμενο υγρότοπο της Βραυρώνας.

Η επίσκεψη στον Ερασίνο διοργανώθηκε πριν από λίγες ημέρες από την Πρωτοβουλία για την Προστασία του Ερασίνου, μια ομάδα πολιτών που υποστηρίζεται και από άλλες κινήσεις υπέρ των ρεμάτων όπως η ΡεμΑττική και η ΡΟΗ. Στόχος της επίσκεψης ήταν να αναδειχθεί ο παραλογισμός της υπόθεσης αυτής.

«Ο Ερασίνος πηγάζει από τις πλαγιές του Υμηττού. Ενα πολύ μεγάλο τμήμα του, από την Παιανία έως την Αττική Οδό, είναι ήδη εγκιβωτισμένο. Το τελευταίο, φυσικό τμήμα του είναι περίπου 10 χλμ., από την Αττική Οδό έως τη θάλασσα», εξηγεί ο Σταμάτης Αρναούτης, από την Πρωτοβουλία. «Σε αυτό το τμήμα, μετά από 3 χλμ. θα κατασκευαστούν δύο φράγματα ανάσχεσης και στο υπόλοιπο μέχρι τον υγρότοπο η κοίτη θα γίνει τεχνητή, με συρματοκιβώτια. Με άλλα λόγια, θα χαθεί εντελώς η φυσική κοίτη και ο Ερασίνος θα μετατραπεί σε αγωγό».

Ο Σύλλογος Πολιτών Υπέρ των Ρεμάτων «ΡΟΗ» προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης με την οποία το 2018 το υπουργείο Υποδομών προκήρυξε τον διαγωνισμό.

Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ωστόσο απέρριψε την προσφυγή (αρ. αποφ. 5/2020), δεχόμενο την εκτίμηση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, ότι «το έργο θα έχει θετικές επιπτώσεις στον υγροβιότοπο, διότι τα έργα διευθέτησης θα εξασφαλίσουν στην ευρύτερη περιοχή αμετάβλητο υγρασιακό καθεστώς, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας των παροχετευόμενων νερών». Παρατήρησε ωστόσο ότι πριν ξεκινήσουν οι εργασίες, πρέπει να ολοκληρωθεί η συνολική διευθέτηση του ρέματος.

Εργασίες

Οπως διαπίστωσαν κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, οι εργασίες ξεκίνησαν χωρίς αυτό να έχει συμβεί. Η Πρωτοβουλία για τον Ερασίνο έστειλε εξώδικα στο υπουργείο και στην εταιρεία που έχει αναλάβει το έργο, ενώ κατέθεσαν καταγγελία στην Εισαγγελία Περιβάλλοντος και στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Περαιτέρω, αναζητούν νομικά μέσα για να ανακόψουν το έργο πριν εκτελεστεί. Παράλληλα, περιβαλλοντικές οργανώσεις (ανάμεσα στις οποίες η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, που δραστηριοποιείται για χρόνια με εκπαιδευτικά προγράμματα στη Βραυρώνα, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης) εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, ζητώντας να σταματήσει και να επανεξεταστεί συνολικά το έργο.

«Το αντιπλημμυρικό έργο εκτελείται σε περιοχή που δεν κινδυνεύει να πλημμυρίσει τίποτε άλλο εκτός από αγροτικές εκτάσεις που βρίσκονται μέσα στις φυσικές πλημμυρικές ζώνες του ρέματος, χαρακτηρισμένες ως υγρότοποι Α΄ προτεραιότητας. Στην περιοχή δεν έχουν καταγραφεί ιστορικές πλημμύρες, παρά μόνο τοπικές υπερχειλίσεις σε σημεία όπου έχουν εκτελεστεί άστοχα και ανεπαρκή τεχνικά έργα διέλευσης», αναφέρουν.

«Η πραγματοποίηση του έργου θα επιφέρει συρρίκνωση του υγροτόπου της εκβολής κατακερματίζοντας την ακεραιότητά του. Αποτελέσματα δε των παρεμβάσεων θα είναι η σημαντική υποβάθμιση της βιοποικιλότητας του ρέματος, η εξαφάνιση απειλούμενων ειδών, η καταστροφή τριών προστατευόμενων και οριοθετημένων υγροτόπων “Παράκτιο έλος Βραυρώνας”, “ρέμα Ερασίνου”, “ρέμα Πύργου Βραυρώνας” και η υποβάθμιση ενός από τα σημαντικότερα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά του από την αρχαιότητα έως σήμερα», καταλήγουν, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη καταδίκη της χώρας από το Ευρωδικαστήριο για την ανεπαρκή προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000.