Στο ενημερωτικό σημείωμα υπάρχουν παραπομπές σε άρθρα του Economist που δυστυχώς δεν είναι…δωρεάν.
Δεν είμαι οπαδός της μοναρχίας, όπως γνωρίζουν οι αναγνώστες αυτού του ενημερωτικού δελτίου. Αλλά θα παραδεχτώ ότι τον περασμένο μήνα η βασιλική οικογένεια της Βρετανίας έδειξε πως μπορεί να διαχειριστεί ομαλά τη διαδοχή. Αντιθέτως, παρακολουθήστε τώρα τη θλιβερή σαπουνόπερα που διαδραματίζεται στην βρετανική πολιτική. Η Liz Truss ανέλαβε την πρωθυπουργία μόλις πριν από έξι εβδομάδες και ήδη αντιμετωπίζει την προοπτική να χάσει το αξίωμά της. Την Παρασκευή αναγκάστηκε να απολύσει τον Kwasi Kwarteng, υπουργό Οικονομικών και στενό της σύμμαχο. Το “αμάρτημά” του ήταν ότι παρουσίασε έναν κάκιστα μελετημένο προϋπολογισμό – τον οποίο η κ. Τρας είχε υποστηρίξει πλήρως- που προκάλεσε αναταραχή στις αγορές και εκτίναξη του κόστους δανεισμού στα ύψη. Η θλιβερή θητεία του ήταν μία από τις συντομότερες στη σύγχρονη βρετανική ιστορία. Στη συνέχεια, τη Δευτέρα, ο νέος υπουργός της, Τζέρεμι Χαντ, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να στηρίξει τα δημόσια οικονομικά, ανέτρεψε σχεδόν ολόκληρο τον προϋπολογισμό. Αυτό αφήνει την κ. Τρας βαθιά ταπεινωμένη και χωρίς κύρος. Οι πολιτικές που έλεγε ότι ήταν απαραίτητες για τη Βρετανία όταν διεξήγαγε την προεκλογική της εκστρατεία για να γίνει πρωθυπουργός πριν από λίγες εβδομάδες έχουν ήδη απορριφθεί.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η κ. Τρας θα αντέξει για πολύ. Μια μειοψηφία των ίδιων της των Συντηρητικών βουλευτών την ήθελε εξαρχής στην Ντάουνινγκ Στριτ. Ορισμένοι έχουν ήδη ζητήσει την παραίτησή της. Φοβούνται την όλο και πιο πιθανή προοπτική ενός λουτρού αίματος στις επόμενες γενικές εκλογές. Ακόμη και ορισμένα μέλη του κόμματος που την εξέλεξαν, τώρα το μετανιώνουν. Έχουμε παρομοιάσει το προσδόκιμο πολιτικής ζωής της με τη διάρκεια ζωής ενός μαρουλιού.
Όλη αυτή η αναταραχή, σε συνδυασμό με τις δυσοίωνες προοπτικές για την οικονομία και τον εξασθενημένο σεβασμό προς τους θεσμούς, υποδηλώνει ότι η Βρετανία βρίσκεται σε σταθερή παρακμή. Αλλά σκεφτείτε τις προκλήσεις της οργάνωσης της διαδοχής σε κάποια άλλα μέρη. Τι θα συμβεί, για παράδειγμα, στη Ρωσία εάν -ή ίσως όταν- ο Βλαντιμίρ Πούτιν έρθει επιτέλους αντιμέτωπος με το κόστος του καταστροφικού πολέμου του στην Ουκρανία; Είναι σχεδόν αδύνατο να γνωρίζουμε αν ισχυρές προσωπικότητες στο Κρεμλίνο, ή ίσως οι ένοπλες δυνάμεις ή οι υπηρεσίες ασφαλείας, θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον του αυτοκράτορα, ή ίσως ο ένας εναντίον του άλλου. Η οικονομία της Ρωσίας αποδεικνύεται πιο ανθεκτική από ό,τι αναμενόταν. Αλλά οι στρατιωτικές αποτυχίες, οι θάνατοι στρατευμένων και η δημόσια απογοήτευση για την κινητοποίηση αφήνουν τον κ. Πούτιν πιο απομονωμένο από ποτέ.
Οι απανταχού αυτοκράτορες πασχίζουν να διαχειριστούν ειρηνικές μεταβιβάσεις εξουσίας. Ο Σι Τζινπίνγκ απηύθυνε ομιλία στην εναρκτήρια συνεδρίαση του συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Πεκίνο την Κυριακή – και στείλαμε τον ανταποκριτή μας να ακούσει τη μακροσκελή ομιλία του για να μην χρειαστεί να το κάνετε εσείς. Ωστόσο, η κυριαρχία του κ. Σι εγείρει το ερώτημα τι συμβαίνει στην Κίνα όταν η εξουσία γίνεται όλο και πιο προσωποποιημένη. Πιθανότατα αναμένει να παραμείνει στην εξουσία για πολύ καιρό ακόμη, αλλά έχοντας σπάσει τον κανόνα της παραίτησης μετά από δύο θητείες, κάνει τα πράγματα κάπως λιγότερο σταθερά. Ένα οικονομικό σημείο που πρέπει να επισημανθεί για αυτή την εβδομάδα: Η Κίνα ανακοινώνει στοιχεία για το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου.
Τέλος, παρακολουθήστε τις δυσκολίες ενός άλλου επικεφαλής, του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, που προεδρεύει μιας προβληματικής Meta (πρώην Facebook). Και εκεί, επίσης, ένα ζήτημα διαδοχής ελλοχεύει. Η τιμή της μετοχής της Meta έχει καταρρεύσει τον τελευταίο χρόνο, καθώς οι καθημερινοί χρήστες του Facebook μειώνονται και το στοίχημα του κ. Ζούκερμπεργκ στο αναπόδεικτο “metaverse” αρχίζει να μοιάζει απερίσκεπτο. Κάποια μέρα -ίσως σύντομα- θα έρθει η ώρα για τη Meta να αντικαταστήσει τον ιδρυτή-αφεντικό της. Διαβάστε το νέο μας άρθρο για την εταιρεία για να πάρετε μια ιδέα των δεινών της.
Υπάρχουν πολλά άλλα που θα απασχολήσουν τους δημοσιογράφους και τους αναγνώστες αυτή την εβδομάδα. Σκεφτείτε τις αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίζουν στις δημοσκοπήσεις. Το Παρίσι θα φιλοξενήσει μια έκθεση αυτοκινήτου. Στη Βραζιλία, καθώς ο επαναληπτικός γύρος των προεδρικών εκλογών της 30ής Οκτωβρίου πλησιάζει, οι δύο υποψήφιοι διεξάγουν τηλεοπτικό ντιμπέιτ. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν πώς θα αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Εν τω μεταξύ, τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιήσουν άσκηση για να προετοιμαστούν καλύτερα για πυρηνική κλιμάκωση.
Τέλος, αν ψάχνετε για κάτι εντελώς διαφορετικό, επιτρέψτε μου να σας προτείνω αυτό το απολαυστικό κομμάτι που σηματοδοτεί τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Βρετανικής Ραδιοτηλεοπτικής Εταιρείας (μην γράφετε, το BBC έγινε “εταιρεία” μόλις αργότερα, τη δεκαετία του 1920).
Adam Roberts, ψηφιακός συντάκτης
