Ξημερώνει η D-DAY για την Ουκρανία;
Ήταν ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η Ουκρανία ξεκίνησε την αντεπίθεσή της κατά των Ρώσων εισβολέων, καθώς γιορτάζουμε αυτή την εβδομάδα την επέτειο της απόβασης της Νορμανδίας το 1944. Αυτή η επίθεση θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της μάχης για την Ουκρανία, όπως ακριβώς η συμμαχική επίθεση στις ακτές της Νορμανδίας άλλαξε την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
David Ignatius – Washington Post
Οι στρατιωτικές εκστρατείες σπάνια είναι όλα ή τίποτα, αλλά αυτή πλησιάζει να γίνει. Αν η Ουκρανία μπορέσει να απωθήσει τον ήδη κλονισμένο ρωσικό στρατό, έχει την ευκαιρία να αναγκάσει τη Μόσχα να διαπραγματευτεί τον τερματισμό της εισβολής της. Αλλά αν η Ουκρανία αποτύχει, θα είναι ένα πικρό πλήγμα για τον κουρασμένο πληθυσμό της και θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη συνεχή υποστήριξη από ορισμένα ανήσυχα μέλη του ΝΑΤΟ.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν πιστεύουν ότι η επίθεση ξεκίνησε τη Δευτέρα με μια ουκρανική ώθηση προς τα νότια κατά μήκος πολλαπλών αξόνων. Ένας σημαντικός στόχος είναι, πάντα σύμφωνα με την άποψη αμερικανών αξιωματούχων, να κοπεί η χερσαία γέφυρα στη νοτιοανατολική Ουκρανία που συνδέει τη Ρωσία με τις δυνάμεις κατοχής της στην Κριμαία. Μέρος της στρατηγικής της Ουκρανίας φαίνεται να είναι να οργανώσει επιθέσεις κατά μήκος πολλών λωρίδων, ώστε να μπορούν να μετακινήσουν δυνάμεις μεταξύ τους για να χτυπήσουν στόχους.
Η επιχειρηματική εξέλιξη της Δευτέρας μάλλον πήγα καλύτερα του αναμενόμενου. Οι ουκρανικές μονάδες προωθήθηκαν μέσα από βαριά ναρκοθετημένες περιοχές για να προχωρήσουν μεταξύ πέντε και 10 χιλιομέτρων σε ορισμένες περιοχές του μεγάλου μετώπου. Αυτό δημιούργησε κάποιες ελπίδες ότι οι ουκρανικές δυνάμεις μπορούν να συνεχίσουν να προωθούνται προς τη Μαριούπολη, τη Μελιτόπολη και άλλα ρωσικά ελεγχόμενα μέρη κατά μήκος της ακτής – αποκόπτοντας τη χερσαία γέφυρα.
Την Τρίτη ήρθε ένα δυνητικά καταστροφικό νέο συμβάν στην περιοχή της μάχης – μια κατά τα φαινόμενα επίθεση δολιοφθοράς που έσπασε το φράγμα του ταμιευτήρα Kakhovka και έστειλε ένα τμήμα του ποταμού Δνείπερου προς την Κριμαία, η οποία εξαρτάται από τον ταμιευτήρα για μεγάλο μέρος της υδροδότησης της. Η Ρωσία και η Ουκρανία αντάλλαξαν πυρά για την επίθεση, την οποία ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε “εξωφρενική πράξη”.
Αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης δεν έχουν καταλήξει στο αν η Ρωσία ή η Ουκρανία ανατίναξαν το φράγμα. Αλλά η απώλειά του θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες και για τις δύο πλευρές. Θα είναι δυσκολότερο τώρα για την Ουκρανία να προωθηθεί νότια του Δνείπερου- αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι πιο δύσκολο για τα ρωσικά στρατεύματα να ελιχθούν και να υπερασπιστούν τα εδάφη που ήδη κατέχουν. Το νερό ψύξης για το τεράστιο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια θα μπορούσε τελικά να επηρεαστεί, αλλά αυτό θα γινόταν σε πολλές εβδομάδες από τώρα.
Μπορεί να περάσει αρκετός καιρός μέχρι να γίνουν σαφή τα αποτελέσματα της ουκρανικής εκστρατείας, αλλά το Κίεβο έχει ήδη καταφέρει να επεκτείνει τις αδιέξοδες μάχες στο Μπαχμούτ, την σκληρά αμφισβητούμενη ανατολική πόλη που ήταν το σημείο μηδέν καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα. Πρόκειται πλέον για μια εκστρατεία με πολλαπλά στρατιωτικά και πολιτικά μέτωπα – και μετασεισμούς που φτάνουν μέχρι τη Μόσχα, το Πεκίνο και την Ουάσινγκτον.
Την παραμονή της ουκρανικής επίθεσης, μια αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν η αυξανόμενη αποδιοργάνωση των ρωσικών δυνάμεων. Ο Ιλία Πριγκόζιν, ηγέτης της πολιτοφυλακής Wagner που έδωσε μεγάλο μέρος των μαχών στο Μπαχμούτ, έβγαζε σχεδόν καθημερινά κηρύγματα κατά του ρωσικού στρατού. Υποστήριξε, για παράδειγμα, ότι οι ισχυρισμοί του ότι δρομολόγησε τις ουκρανικές δυνάμεις αυτή την εβδομάδα στην περιοχή του Ντονέτσκ ήταν “απλώς άγρια και παράλογη επιστημονική φαντασία”.
Σε ένα περίεργο περιστατικό αυτή την εβδομάδα, πολεμιστές της ομάδας μισθοφόρων Wagner συνέλαβαν τον Ρώσο αντισυνταγματάρχη Ρομάν Βενεβίτιν, αφού κάποιοι από τους στρατιώτες του φέρεται να πυροβόλησαν τις δυνάμεις της Wagner. Οι Moscow Times παραθέτουν την εξήγηση του Ρώσου αξιωματούχου: “Ενήργησα σε κατάσταση αλκοολικής μέθης από προσωπική εχθρότητα”.
Το μυστήριο είναι γιατί ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανέχεται αυτή την αυξανόμενη διαταραχή. Ορισμένοι θεωρούν αυτή την παθητικότητα χαρακτηριστική. Ο Ρώσος ηγέτης επέτρεψε στον Ντμίτρι Μεντβέντεφ να διεξάγει πειράματα εξωτερικής πολιτικής που δεν άρεσαν στον Πούτιν, ενώ ο Μεντβέντεφ ήταν πρόεδρος από το 2008 έως το 2012- επέτρεψε σε υφισταμένους του να προωθήσουν ένα σχέδιο του 2018 για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, μόνο για να το αμβλύνει όταν το κοινό διαμαρτυρήθηκε. Φαίνεται ότι ο Πούτιν δεν θέλει να λερώνει τα χέρια του, ακόμη και στον αιματηρό πόλεμο στην Ουκρανία που ξεκίνησε ο ίδιος προσωπικά.
Η προθυμία της Ουκρανίας να ρισκάρει στην καλοκαιρινή της επίθεση είναι ένα μέτρο της αυτοπεποίθησης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά και της ανάγκης του να δείξει αποτελέσματα. Τέτοια μεγάλα στοιχήματα έχουν ανάμεικτα αποτελέσματα στη στρατιωτική ιστορία.
Ο ιστορικός Ρικ Άτκινσον, ο οποίος συντάσσει τον δεύτερο τόμο μιας τριλογίας για τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας στις ΗΠΑ, επισημαίνει σε μήνυμά του ότι η αποτυχία του Βρετανού υποστράτηγου J.Burgoyne στη μάχη του Freeman’s Farm (19 Σεπτεμβρίου) και στα Bemis Heights κοντά στον ποταμό Χάντσον το 1777 τον ανάγκασε να παραδοθεί “σε ένα από τα αποφασιστικά κομβικά σημεία όχι μόνο της Επανάστασης αλλά και της αμερικανικής ιστορίας”.
Ο Άτκινσον υπενθύμισε ότι ο Αμερικανός διοικητής, υποστράτηγος Horatio Gates, έγραψε για τον Burgoyne λίγο πριν από τη μάχη του Freeman’s Farm: “Είναι προφανές ότι ο στρατηγός σκοπεύει να τα ρισκάρει όλα με ένα βιαστικό χτύπημα”.
Παρομοίως, ο στρατηγός της Συνομοσπονδίας Robert E. Lee, διαβλέποντας την ενδεχόμενη ήττα σε έναν πόλεμο φθοράς, έριξε τα ζάρια το 1863 με τη μαζική του επίθεση στο Gettysburg. Και αυτή απέτυχε.
Ο Αδόλφος Χίτλερ προσπάθησε να αντιστρέψει την ήττα με την επίθεσή του στις Αρδέννες τον Δεκέμβριο του 1944, η οποία οδήγησε στη Μάχη των Αρδεννών. “Έξι εβδομάδες μετά την έναρξή της, η επίθεση είχε καταστραφεί και το Τρίτο Ράιχ ήταν καταδικασμένο”, σημείωσε ο Άτκινσον στο μήνυμά του.
Απέναντι σε αυτές τις αποτυχημένες εξορμήσεις, η D-Day στέκεται ως υπενθύμιση ότι ένας στρατός πρέπει μερικές φορές να παίρνει τεράστια ρίσκα για να τοποθετηθεί για την τελική νίκη. Κάθε επισκέπτης της παραλίας Ομάχα στη Νορμανδία θα θυμάται τους απότομους βράχους στο Pointe du Hoc που οι Αμερικανοί καταδρομείς έπρεπε να σκαρφαλώσουν για να εκτοπίσουν τις γερμανικές δυνάμεις. Οι επιτύμβιες στήλες για τους στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους στην D-Day φαίνεται να εκτείνονται σχεδόν μέχρι τον ορίζοντα. Αλλά κέρδισαν τη μάχη – και τον πόλεμο.
