Μίλλη Τσουμάνη

Δεν σου έρχονται και πολλά πράγματα στο μυαλό όταν ακούς τη χώρα Ουαλία, εκτός από τη χασμωδία που προκαλούν τα απανωτά φωνήεντα, και μετά το Κάρντιφ, η πρωτεύουσα, έρχεται κάπως να σου φωτίσει τη μνήμη. Και οι Stereophonics. Αλλά αυτή είναι μάλλον η άχρηστη πληροφορία, που ίσως να γνωρίζεις από ερώτηση στο τρίβιαλ.

Ουαλοί ή όχι, η βραχνή φωνή του Kelly Jones και η ανάσα του που μυρίζει ουίσκι είναι που κάνουν τη διαφορά. Και όπως πάντα το καλό έγκλημα θέλει συνεργούς. Κι από το 1992 μέχρι σήμερα, χαράσσουν το ιδιότυπο της indie εναλλακτικής rock.

Τους γνώρισα μέσα από το Maybe Tomorrow. Συνδέθηκα με το τραγούδι και μοιραία αγάπησα το συγκρότημα. Σε εκείνη τη φάση χρειαζόμουν αυτό τον ήχο — πρωινός καφές, βραδινά ποτά. Αγόρασα στο λεπτό το άλμπουμ You Gotta Go There to Come Back. Πήγα κι ήρθα πολλές φορές, η αλήθεια είναι αυτή. Διαδρομές και δρόμοι, άνθρωποι και σπίτια. Το Maybe Tomorrow σφηνωμένο στην καρδιά μου, κι ας έχουν στο ενεργητικό τους κι άλλες τραγουδάρες και πέντε άλμπουμ Νο 1 στη Βρετανία πλατινένια.

Είναι η μουσική και οι στίχοι που ακούς όταν είσαι αλλού, σε άλλες χώρες, πόλεις, στο δρόμο. Ακούγεται αχνά ο νόστος (home) αλλά και η ελπίδα (maybe). Είναι το τραγούδι που ακούς μέσα σου να σε καλεί, όταν ξυπνάς σε κρεβάτια αφιλόξενα κι είναι νύχτα ακόμα. Είναι τα λόγια που ακούς όταν είσαι στη θάλασσα και κολυμπάς, στο βουνό και περπατάς, με την αναπνοή σου να βγαίνει με λαχτάρα να γυρίσεις σε σένα.

Κι αν σας λείπει κάτι ακόμη για να κάνετε αυτό το τραγούδι δικό σας, έρχεται η μεγάλη οθόνη να το συμπληρώσει. Βασικό θέμα στην ταινία «Χωρίς Αναστολές» αλλά και στους τίτλους τέλους της πολυβραβευμένης ταινίας, που όλοι αγαπήσαμε, το «Crash». Ταινίες με χαρακτήρες και πάθη, ελαττώματα και προτερήματα, η αδικία και το δίκιο, και γύρω γύρω το γιατί. Και μπορεί η εικόνα να έχει τη δύναμη, η μουσική είναι αυτή που σε ταξιδεύει.

* * *

Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι. Στείλτε μας κι εσείς ένα τραγούδι που δεν είναι τραγούδι στο dimartblog@gmail.com.

Έρχεται κάποια στιγμή που μηδενίζεις κι επιστρέφεις στην πρωτόλεια μορφή των λέξεων . Γιατί καταλαβαίνεις ότι η απλότητα είναι αυθεντικότητα. Και το μόνο γοητευτικό είναι το αληθινό
Είναι καιρός τώρα που σκέφτομαι πρόσωπα και λόγια. Ιστορίες οργής κι αγάπης, τις ζωές άλλων, την κάθε μέρα που έρχεται και φεύγει. Κουβέντες που έχουν ειπωθεί, έχουν ακουστεί και κατέληξαν στον κουβά. Γιατί τελικά μιλάμε πιο πολύ από αυτό που νιώθουμε. Γιατί ο δρόμος της καρδιάς είναι δύσκολος. Σαν να λείπει ένα κομμάτι της και κάθε φορά ψάχνουμε να το μπαλώσουμε. Άλλοτε με τη σιωπή. Κι άλλες φορές με λόγια. Πομπώδη. Μεγαλόσχημα. Υπερβολές που έρχονται να γεμίσουν το κενό και να κρύψουν αδυναμίες. Από το «θέλω να πεθάνω στα χέρια σου» μέχρι το «αγάπη μου τράκαρα κοιτάζοντας νυφικά» η αφετηρία είναι ίδια. Λεκτικός παροξυσμός. Λόγια μάλλον προβληματικών παρά ερωτευμένων ανθρώπων, που προμηνύουν, αν όχι το θανατηφόρο τέλος, σίγουρα συμπεριφορικές διαταραχές. Προβλήματα με βάση τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά.
Είναι μια βιασύνη, μια επιπολαιότητα, ένα μπέρδεμα κι ο καθένας πασχίζει να αφήσει την υπογραφή του, το σημάδι του. Με την ένταση του λέξεων και το πάθος που γεννά ο φαντασιακός λόγος, συχνά κλεμμένος από την αυλή των ποιητών. Άτσαλη αρπαγή και αντιγραφή λειψή, αφού αφήνει πίσω τον πόνο και το βάθος του ποιητικού λόγου. Δύσκολο έργο το ζύγισμα λόγων και πράξεων, όχι γιατί δεν υπάρχει αντιστοιχία, αλλά γιατί απαιτεί καθαρότητα, διαφάνεια και εσωτερικές θυσίες, που λίγοι είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν. Στη σημερινή παραζάλη των νοθευμένων αισθημάτων εύκολα ξεγλιστράς με φρασεολογικά καρυκεύματα για να κουκουλώσεις τις οσμές, την ανικανότητα της ψυχικής έκφρασης και την ανεπάρκεια της αληθινής επιθυμίας που συνδέει τους ανθρώπους. Και αυτά απαντώνται σε όλα τα επίπεδα των σχέσεων. Το συναντάς καθημερινά για να πέφτεις πάλι κάθε φορά από τα ίδια σύννεφα, με ένα ερωτηματικό στο κεφάλι και εσωτερικά κατάγματα.
Είναι όπως με τις κουζίνες. Πολυεθνικές, fusion, μοριακές, εξωτικές, ανατολίτικες με τα μπαχάρια του κόσμου όλου, αλλά φορές που δεν καταλαβαίνεις τι είναι αυτό που τρως. Δοκιμάσαμε και γοητευτήκαμε, αλλά καταλήξαμε να ζητάμε το λιτό και όχι το φορτωμένο, αυτό που αναδεικνύει τη γεύση της πρώτης ύλης και όχι τη μυρωδιά της. Τη φρεσκάδα του πιάτου με την πινελιά που κάνει τη σπιρτάδα. Όχι την υπερβολή.
Ναι, δύσκολα θα αντισταθείς στα λόγια της νεαρής ποιήτριας Δώρας Κασκάλη, «Κάθε μέρα αποζητώ τη γεύση του κορμιού σου. Κάθε ανάσα μου ψάχνει μονιά στη λόχμη του λαιμού σου», χωρίς να λυγίσεις και να νιώσεις αυτό το ελαφρύ τσίμπημα στα σπλάχνα.
Τα λόγια έχουν πάντα το ειδικό εκείνο βάρος να σε έλκουν, τον τρόπο να σε μαγνητίζουν, να σε λαθεύουν, να σε θεριεύουν, όμως μοιάζουν συχνά γελοία, άυλα και κούφια όταν τα στόματά τους λιποψυχούν. Και τότε οι κίνδυνοι είναι διπλοί και δίπλα. Ο ξεχωριστός Γιάννης Βαρβέρης το είπε και το έγραψε σε όλο του το μεγαλείο:
Αστόχαστα ξανοίχτηκες/ καταπατώντας τα βάθη και τα εδάφη μου./ Έτσι προχώρησα κι εγώ προς την ακτή,/ όχι από πείνα μα κατά τη φύση μου/ και ξαφνικά πια γίναμε τα πιθανά θηράματα/ εγώ δικό σου κι εσύ των ανθρώπων./Οι αμοιβαίοι κίνδυνοι οδήγησαν στο γεγονός.
*Atari: ρήμα στα γιαπωνέζικα που σημαίνει «χτυπώ το στόχο»