Τεραστίων διαστάσεων το ψυχολογικό τίμημα του πολέμου στην Ουκρανία
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μεγάλη αγωνία και θλίψη στους ανθρώπους που επηρεάζονται άμεσα από αυτήν. Ο πόλεμος μαίνεται από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους, οδηγώντας σε στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ των ουκρανικών δυνάμεων και των αυτονομιστικών πολιτοφυλακών.
Η σύγκρουση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων άμαχοι, στρατιώτες και μαχητές. Xιλιάδες άλλοι έχουν τραυματιστεί και εκατομμύρια πολιτών έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους. Η ανθρωπιστική εικόνα στη ζώνη των συγκρούσεων είναι τραγική, με περιορισμένη πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως τρόφιμα, νερό και ιατρική περίθαλψη.
Το ψυχολογικό τίμημα του πολέμου είναι τεράστιο, με χιλιάδες πολίτες να υποφέρουν από άγχος, κατάθλιψη και μετατραυματικό στρες ως αποτέλεσμα της βίας που έχουν βιώσει. Οι οικογένειες έχουν διαλυθεί, αγαπημένα πρόσωπα έχουν χαθεί στην πρώτη γραμμή του πολέμου ή ύστερα από ρωσικούς βομβαρδισμούς. Ηλικιωμένες γυναίκες μαζεύουν νερό από τη βροχή για να πλύνουν τα λιγοστά πιάτα. Οι συνθήκες υγιεινής ειδικά στην περιφέρεια είναι πέρα από άθλιες και όλα δείχνουν ότι οι εικόνες θα γίνουν πολύ πιο αποκρουστικές όσο περνάει ο καιρός και ο Πούτιν δεν θέτει ένα τέλος στον πόλεμο.Θλιβερές φιγούρες οι ηλικιωμένοι Ουκρανοί που αρνήθηκαν ή δεν τα κατάφεραν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους για ασφαλέστερα καταφύγια, ενώ παράλληλα καλούνται να θάβουν όπως όπως τα παλληκάρια τους. Παρ όλα αυτά, ο λαός δείχνει να αντέχει. Οι άνθρωποι συνεργάζονται, γίνονται μια γροθιά, παλεύουν για το αυτονόητο, την ελευθερία τους, μοιράζονται το λιγοστό φαγητό τους και ελπίζουν, ελπίζουν για τον τερματισμό του άδικου στα δικά τους μάτια πολέμου.
Οι ως τώρα εξελίξεις, τα πραγματικά γεγονότα δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία, αν και η Κίνα κατέθεσε ένα σχέδιο, εν μέρει ικανό να σύρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές. Είναι κάποιος όμως που δεν θέλει τις διαπραγματεύσεις; Προφανώς ο καθένας έχει από έναν έως πολλούς λόγους να μην θέλει την ειρήνη. Κι αυτή η αίσθηση διογκώνεται. Η Δύση συνεχίζει να συμπαρίσταται ποικιλοτρόπως στην Ουκρανία και την ουκρανική κυβέρνηση, ενώ παράλληλα ετοιμάζει, προς το παρόν επί χάρτου διάφορα σχέδια ανοικοδόμησης της χώρας οψέποτε λήξει ο πόλεμος. Η μοιρασιά, λένε, έχει σημασία.
Και ο φόβος της χρήσης πυρηνικών ;
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την απόφασή του να αναστείλει την συμμετοχή της χώρας του στην συμφωνία START 2 για περιορισμό των πυρηνικών όπλων. ‘Ομως θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πούτιν πριν από πέντε χρόνια απαγόρευσε στους επιθεωρητές να ελέγξουν – με βάση πάντα τη συμφωνία – τις βάσεις στη Ρωσία, γεγονός που πολλοί ερμήνευσαν ως μια προσπάθεια του Ρώσου προέδρου να αποκρύψει τυχόν νέα πυρηνικά όπλα που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο κατασκευής. Η απόσυρσή της λογικά της δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξει ένα μεγαλύτερο σε όγκο οπλοστάσιο. Αν αποδειχτεί κάτι τέτοιο (οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες βρίσκονται σε συναγερμό και ψάχνουν), τότε θεωρείται σίγουρο ότι και οι ΗΠΑ θα «αναγκαστούν» να απαντήσουν.
«Είμαι κακός και τρομακτικός με νύχια και δόντια»,
«Είμαι κακός και τρομακτικός με νύχια και δόντια», φέρεται να προειδοποίησε ο Βλαντιμίρ Πούτιν τον Ντέιβιντ Κάμερον όταν ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός τον πίεσε για τη χρήση χημικών όπλων από τον σύμμαχο της Ρωσίας στη Συρία, Μπασάρ αλ Ασαντ, και αναρωτήθηκε μέχρι πού θα έφτανε η Ρωσία.
Σίγουρα ο Πούτιν έχει αποδείξει ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει το φόβο ως όπλο στην προσπάθειά του να υποτάξει μια ασυμβίβαστη Ουκρανία. Τα στρατεύματά του έχουν βάλει στόχο αμάχους και έχουν καταφύγει σε βασανιστήρια και σε βιασμούς. Ομως η νίκη τού διέφυγε.
Τις επόμενες εβδομάδες μοιάζει έτοιμος να προσπαθήσει να αντιστρέψει τις στρατιωτικές αποτυχίες του με μια επίθεση στα τέλη του χειμώνα: πολύ πιθανόν με το να φανεί ακόμα πιο τρομακτικός και να παλέψει με νύχια και με δόντια για να σώσει τη Ρωσία -και τον εαυτό του- από περαιτέρω ταπείνωση.
Η μοναδική νίκη που έχουν καταγράψει οι ρωσικές δυνάμεις εδώ και μήνες ήρθε τον Ιανουάριο, όταν οι Ουκρανοί αποχώρησαν από την πόλη εξόρυξης αλατιού Σολεντάρ, στην περιοχή του Ντονέτσκ της ανατολικής Ουκρανίας. Και τα σημάδια δείχνουν ότι οι Ρώσοι βρίσκονται στα πρόθυρα μιας άλλης νίκης, στο Μπαχμούτ, μόλις δέκα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Σολεντάρ, που είναι πιθανό να πέσει στα χέρια τους σύντομα.
Εντούτοις, καμία από αυτές τις νίκες είναι κάτι περισσότερο από μια συμβολική επιτυχία, παρά τις υψηλές απώλειες που πιθανόν υπέστησαν και οι δύο πλευρές. Τακτικά, καμία νίκη δεν είναι σημαντική – και ορισμένοι Δυτικοί αξιωματούχοι λένε πίσω από κλειστές πόρτες ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ίσως θα ήταν καλύτερα να είχε αποσυρθεί νωρίτερα από το Σολεντάρ, και πλέον από το Μπαχμούτ, με τον ίδιο τρόπο που οι Ρώσοι αποχώρησαν τον Νοέμβριο από τη -στρατιωτικά απελπιστική- θέση τους στη Χερσώνα.
Προκειμένου να επιτύχει μια πραγματική ανατροπή της στρατιωτικής τύχης της Ρωσίας, ο Πούτιν θα καταβάλει τις επόμενες εβδομάδες όλες τις δυνάμεις του, που θα αναπληρώνονται από επίστρατους εφέδρους και στρατευσίμους, ξεκινώντας μια νέα μεγάλη επίθεση. Ουκρανοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι η επίθεση θα καταστεί σοβαρή νωρίτερα από την άνοιξη.
Από πού ακριβώς θα έρθουν οι κύριες επιθέσεις της Ρωσίας κατά μήκος της γραμμής του μετώπου -μήκους 600 χιλιομέτρων- στην περιοχή του Ντονμπάς, είναι ακόμη ασαφές. Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές δεν αναμένουν από τη Ρωσία να προβεί σε επίθεση σε όλο το μέτωπο – το πιθανότερο είναι να εξαπολύσει μια επίθεση δύο ή τριών σημείων με επίκεντρο ορισμένα βασικά χωριά και πόλεις στο νότιο Ντονέτσκ, στην Κρεμίνα και στο Λίμαν στο Λουγκάνσκ και στον νότο στη Ζαπορίζια, όπου υπήρξαν αναφορές για αυξημένη συγκέντρωση στρατευμάτων και εξοπλισμού πέρα από τα σύνορα της Ρωσίας.
Στην περιοχή του Λουγκάνσκ, οι ρωσικές δυνάμεις απομακρύνουν κατοίκους κοντά στα τμήματα της πρώτης γραμμής που ελέγχονται από τη Ρωσία. Και ο κυβερνήτης της περιοχής, Σέρχιι Χαϊντάι, πιστεύει ότι οι απελάσεις στοχεύουν στην εκκαθάριση πιθανών Ουκρανών κατασκόπων και ντόπιων που εντόπιζαν σημεία για το ουκρανικό πυροβολικό. «Υπάρχει μια ενεργή μεταφορά (ρωσικών στρατευμάτων) στην περιοχή και σίγουρα προετοιμάζονται για κάτι στο ανατολικό μέτωπο», είπε ο Χαϊντάι στους δημοσιογράφους.
Ο Ρέζνικοφ είπε πως αναμένει ότι η ρωσική επίθεση θα γίνει από τα ανατολικά και τα νότια ταυτόχρονα – από τη Ζαπορίζια στον νότο και στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ. Ενόψει των βασικών επιθέσεων, οι ρωσικές δυνάμεις δοκιμάζουν πέντε σημεία κατά μήκος του μετώπου, σύμφωνα με το Γενικό Επιτελείο της Ουκρανίας σε ενημέρωση Τύπου, την Τρίτη. Είπαν ότι τα ρωσικά στρατεύματα έχουν ανασυνταχθεί σε διάφορα σημεία της πρώτης γραμμής και διεξάγουν επιθέσεις κοντά στο Κουπιάνσκ, στην περιοχή του Χαρκόβου, και σε Λιμάν, Μπαχμούτ, Αβντίιβκα και Νοβοπάβλιβκα στο ανατολικό Ντονέτσκ.
