Η ουκρανική αντεπίθεση απέτυχε – και τώρα τι;
Τη νέα πραγματικότητα του πολέμου στην εποχή των drones ανέδειξε η μάχη στα ανατολικά της χώρας, που έμεινε κλειδωμένη σε ένα αιματηρό αδιέξοδο. Το Κίεβο αναζητεί στρατιώτες και ακόμη πιο σύγχρονα όπλα από τη Δύση, ενώ διακινείται το σενάριο της ισοπαλίας, μιας «διευθέτησης» τύπου Βόρειας – Νότιας Κορέας με την ένταξη της Ουκρανίας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ
Η αντεπίθεση της Ουκρανίας απέτυχε. Οι δύο πλευρές έμειναν τελικά κλειδωμένες στο αδιέξοδο στα ανατολικά της χώρας. Ποια θα είναι άραγε η επόμενη μέρα στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας;
Καθώς ο χειμώνας μπαίνει στο Κίεβο, ουκρανοί και αμερικανοί στρατιωτικοί διοικητές μεταφέρουν ψυχρές εκτιμήσεις στην Washington Post (WP) για τα διδάγματα της αποτυχημένης αντεπίθεσης του καλοκαιριού —και για το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα από εδώ και εμπρός.
Ο διακεκριμένος αρθρογράφος της εφημερίδας, Ντέιβιντ Ιγκνάτιους, σημειώνει ότι η χρήση drones και άλλων όπλων υψηλής τεχνολογίας έδειξε ότι τα ουκρανικά και τα ρωσικά άρματα μάχης είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό απαρχαιωμένα για τον σύγχρονο πόλεμο. «Σε αυτή τη σύγκρουση, είναι πλέον σαφές ότι η άμυνα κερδίζει την επίθεση: μια ουκρανική επίθεση με τεθωρακισμένα που επρόκειτο να διαρκέσει τέσσερις ημέρες, κράτησε 12 εξαντλητικές εβδομάδες» προσθέτει.
Σε έτερο δημοσίευμά της η WP τονίζει πως η ουκρανική ηγεσία ζητεί τώρα περισσότερα όπλα και πυρομαχικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Ωστόσο, υπάρχουν ήδη σημάδια εξασθένησης της υποστήριξης μεταξύ των συμμάχων της χώρας. Αυτή τη στιγμή, ακόμη περισσότερο από τις σφαίρες και τους όλμους, η Ουκρανία χρειάζεται στρατιώτες. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην αναζήτηση νέων τρόπων επιστράτευσης του πληθυσμού και ισχυρότερων μέτρων για όσους προσπαθούν να την αποφύγουν. «Ακριβώς όπως και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο τεχνολογίας που μας οδηγεί σε αδιέξοδο» δήλωσε ο Βαλέρι Ζαλούζνι, ο επικεφαλής του ουκρανικού ΓΕΕΘΑ, σε συνέντευξή του τον περασμένο μήνα στον Economist. «Το απλό γεγονός είναι πως βλέπουμε ό,τι κάνει ο εχθρός και εκείνοι βλέπουν ό,τι κάνουμε εμείς», εξήγησε.
Ο Ζαλούζνι ανέφερε ακόμη –για να γίνει κατανοητός– ότι η Ουκρανία χρειάζεται στο σημείο αυτό τεχνολογικές ανακαλύψεις τις οποίες παρομοίασε με την ανακάλυψη της πυρίτιδας από την Κίνα, για να ξεπεράσει το αδιέξοδο. Διαφορετικά, είπε, «αργά ή γρήγορα θα διαπιστώσουμε ότι απλώς δεν έχουμε αρκετούς ανθρώπους για να πολεμήσουμε».
Συνεχίζοντας τις πικρές διαπιστώσεις, πρόσθεσε ότι ένας αδιέξοδος πόλεμος φθοράς θα μπορούσε «να τραβήξει για χρόνια και να φθείρει το ουκρανικό κράτος». Σύμφωνα με τον Ιγκνάτιους, το δίλημμα για το Κίεβο είναι θεμελιώδες: Αν θα συνεχίσει ή όχι να μάχεται για μια αποφασιστική νίκη. Για να κυνηγήσει αυτόν τον στόχο χρειάζεται περισσότερα και καλύτερα όπλα υψηλής τεχνολογίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της. Εάν λάμβανε αυτή τη στήριξη, θα μπορούσε να κάνει άλλη μια προσπάθεια να κόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού της Ρωσίας προς την Κριμαία – αυτό δηλαδή που επιχείρησε και δεν κατάφερε να πετύχει το καλοκαίρι. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αναγκάσει τη Μόσχα να διαπραγματευτεί για τον τερματισμό του πολέμου με ευνοϊκούς όρους για το Κίεβο. Η πικρή εναλλακτική είναι να ζυγίσει το ενδεχόμενο της «ισοπαλίας».
Η ανάλυσή του στη WP αναφέρει πως, εάν η ροή όπλων από τις ΗΠΑ μπλοκαριστεί, καθιστώντας αδύνατη μια νέα μεγάλη επίθεση, «μια κουρασμένη και ολοένα και πιο εύθραυστη Ουκρανία μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή από το να διερευνήσει μια διευθέτηση». «Οπως ο διαχωρισμός της Βόρειας και της Νότιας Κορέας, μια τέτοια συμφωνία θα άφηνε τη Ρωσία να ελέγχει τα εδάφη που έχει καταλάβει από το 2014 και μετά, αλλά θα μπορούσε να προσφέρει στο Κίεβο την ασφάλεια της μελλοντικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ» σημειώνει ο Ιγκνάτιους. Ο Γουίλιαμ Τέιλορ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Κίεβο, ζυγίζει και τις δύο εκδοχές: Είτε τα κράτη του ΝΑΤΟ θα αυξήσουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία για να ανακτήσει το χαμένο της έδαφος, είτε το Κίεβο θα συνεχίσει να πολεμά με ανεπαρκή ισχύ «και ίσως χρειαστεί τελικά να δεχτεί έναν διαμελισμό σαν αυτόν της Κορέας».
Η WP ανέλυσε σε εκτενές ρεπορτάζ της γιατί απέτυχε η καλοκαιρινή αντεπίθεση της Ουκρανίας. Η στρατηγική που χάραξαν αμερικανοί και ουκρανοί διοικητές δεν μπορούσε, ως φαίνεται, να προβλέψει την αιματηρή πραγματικότητα στο πεδίο, καθώς άπειροι σε συνθήκες μάχης ουκρανοί νεοσύλλεκτοι έπεφταν σε πυκνά ρωσικά ναρκοπέδια και δέχονταν άγριες επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Ο Ιγκνάτιους περιγράφει ως ιδιαίτερα οδυνηρό τον τρόπο με τον οποίο «κορυφαίοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ προέβλεπαν ότι η Ουκρανία πιθανότατα θα αποτύγχανε, ωστόσο την ενθάρρυναν να προχωρήσει την εκστρατεία». Ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς δήλωσε ότι ήταν ορατή η οικοδόμηση αμυντικών οχυρώσεων από τους Ρώσους, τις οποίες θα ήταν δύσκολο να διαπεράσουν οι Ουκρανοί, και ότι αυτό θα ήταν πολύ αιματηρό και δαπανηρό για τους ίδιους.
Ομως, παρά τα εμπόδια, ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν εξέφρασε την άποψη ότι «δεν είχαν άλλη επιλογή».
Ο Ζαλούζνι, ο επικεφαλής του ουκρανικού ΓΕΕΘΑ, παρουσίασε στον Economist μια λίστα με όσα πιστεύει ότι χρειάζεται για να κερδίσει τον πόλεμο:
♦ Περισσότερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), έτσι ώστε η Ουκρανία να μπορεί να διεξάγει μαζικές επιθέσεις χρησιμοποιώντας drones παραπλάνησης και επίθεσης που θα υπερφορτώσουν τα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας. Παράλληλα, για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές επιθέσεις με drones, θέλει μη επανδρωμένα αεροσκάφη-κυνηγούς (hunter drones) με δίχτυα και άλλα πιο προηγμένα συστήματα.
♦ Kαλύτερα εργαλεία ηλεκτρονικού πολέμου για να μπλοκάρει τις ρωσικές επικοινωνίες και την πλοήγηση των δικών της εναέριων μέσων. «Ο ηλεκτρονικός πόλεμος είναι το κλειδί για τη νίκη στον πόλεμο με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη», τόνισε ο Ζαλούζνι.
♦ Νέα συστήματα αντιαεροπορικού πυροβολικού, που μπορούν να πλήξουν τις ρωσικές πυροβολαρχίες, παρά τη βελτιωμένη προστασία τους από τα μέσα ηλεκτρονικού πολέμου της Ρωσίας.
♦ Καλύτερα εργαλεία υψηλής τεχνολογίας, για να διαπεράσει τα τεράστια ναρκοπέδια που έχει τοποθετήσει η Ρωσία κατά μήκος του νότιου μετώπου.
♦ Χρειάζεται, τέλος, περισσότερους εφέδρους, για να αντιμετωπίσει το αποφασιστικό πλεονέκτημα της Ρωσίας σε ανθρώπινο δυναμικό. «Οπως πάντα μετά από στρατιωτικές αποτυχίες, η αποτυχημένη αντεπίθεση έφερε και κάποιες αλληλοκατηγορίες» σημειώνει ο Ιγκνάτιους στην Washington Post.
Αμερικανοί και ουκρανοί διοικητές συζήτησαν και ανέδειξαν ο ένας τα λάθη του άλλου στον σχεδιασμό και στον εξοπλισμό της καλοκαιρινής αντεπίθεσης. Οι αμερικανοί στρατηγοί θα ήθελαν οι Ουκρανοί να είχαν συγκεντρώσει με καλύτερο τρόπο τις δυνάμεις τους για να διαπεράσουν τη ρωσική άμυνα προς τη Μελιτόπολη, στην Αζοφική Θάλασσα. Οι Ουκρανοί παραπονέθηκαν για την απροθυμία των ΗΠΑ να τους προμηθεύσουν μαχητικά αεροσκάφη και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Παράλληλα, ο αρθρογράφος στέκεται στις πολιτικές διαιρέσεις που έχουν αρχίσει να βγαίνουν στην επιφάνεια στο εσωτερικό της Ουκρανίας, μνημονεύοντας τις φήμες για αυξανόμενες τριβές μεταξύ του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και των πολιτικών αντιπάλων του –ακόμη και με τον πολύ αγαπητό του διοικητή των ενόπλων δυνάμεων της χώρας Βαλέρι Ζαλούζνι.
Ο Ιγκνάτιους καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ουκρανία χρειάζεται από τις ΗΠΑ τη γρήγορη έγκριση από τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων ενός γενναιόδωρου πακέτου στρατιωτικής βοήθειας, που θα μπορεί να βοηθήσει το Κίεβο να βγάλει ολόκληρο το 2024. «Η Ουκρανία υπέστη ένα σοβαρό πισωγύρισμα το 2023, αλλά ο λαός της εξακολουθεί να αγωνίζεται. Το λιγότερο που μπορεί να κάνει η Αμερική είναι να τους δώσει τα όπλα που θα τους προσφέρουν άλλη μια ευκαιρία για τη νίκη», τονίζει.
