Category:

Το Ποίημα της Ημέρας

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας

by bot 30/10/2021

ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας

ο πετροπαιχνιδιάτορας

από την άκρη των ακρώ

κατηφοράει στο Ταίναρο

Φωτιά ‘ναι το πηγούνι του
χρυσάφι το πιρούνι του.

Ο ΗΛΙΟΣ

Ε σεις στεριές και θάλασσες

τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές

ακούτε τα χαμπέρια μου

μέσα στα μεσημέρια μου

«Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!»

Από τη μέση του εγκρεμού

στη μέση του άλλου πελάγου

κόκκινα κίτρινα σπαρτά
νερά πράσινα κι άπατα

«Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!»

Με τα μικρά χαμίνια του

καβάλα στα δελφίνια του

με τις κοπέλες τις γυμνές

που καίγονται στις αμμουδιές

με τους λοξάτους πετεινούς

και με τα κουκουρίκου τους!

ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Εμείς ψωμί δεν έχουμε

και τέτοια δεν κατέχουμε

Χρόνους πολλούς μας πολεμάν
κι ανάσα δεν επήραμαν.

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ

Φύγανε τα πουλιά γι’ αλλού

μα εγώ στο κύμα του γιαλού

θεμέλιωσα το σπιτικό

να τ’ αποσώσω δεν μπορώ.

ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ

Τέσσερις μήνες χτίζουμε

και τους οχτώ γκρεμίζουμε

και κάθε γινωμένη ελιά

στοιχίζει και μια φαμελιά.

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ

Όνειρο πόκανα κρυφά

για τα παιδιά π’ ανάθρεφα

Ποιος το ‘λεγε πως θε να μου
τα στείλουνε του σκοτωμού.

ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ

Άλλος εβγήκε απ’ τα βουνά

κι άλλος απ’ τα πλεούμενα

με το πουκάμισο χακί

κατάρα οι ξένοι κι οι εδικοί.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Τ’ άκουσε ο ήλιος κι έφριξε
το φως το κόκκινο έριξε

Πήραν να καίγονται οι κορφές
κι όλες οι πάνω γειτονιές.

Ο ΗΛΙΟΣ

Ωρ’ τι ‘ναι τούτ’ η αποκοτιά

βρε συ Βοριά βρε συ Νοτιά

Πουνέντε και Λεβάντε μου
ένα ραπόρτο κάντε μου.

ΑΝΕΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ

Θέλω καράβια σπρώχνω θέλω σταματώ
Τα δυο βουνά χωρίζω και τα περπατώ

Μες στις αγάπες μπαίνω και ζαλίζομαι
κι από τα μυστικά τους αντραλίζομαι

Σ’ όλους το παραγγέλνω σ’ όλους το μηνώ

Τρώγεται ο νους του ανθρώπου μόνο αλίμονο.

ΑΝΕΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ

Ανάθεμα την ώρα ποιος ορίζει εδώ

το ανάποδο βαφτίζει και το λέει σωστό

Του αδύναμου το δίκιο μήτε λέει ποτέ

βγαίνει τη νύχτα μέρα και τ’ ορκίζεται

Όπου μεγάλη πόρτα πίσω της αυτός

κάνεις να την ανοίξεις γίνεται άφαντος.

ΑΝΕΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ

Κάμποι της Σαλονίκης κι όρη του Μοριά

που ‘ν’ τα παρμένα κάστρα που ‘ναι τα χωριά

Μες στον αέρα κοίτα μισοφέγγαρο

κοίτα κορίτσι πράμα που να το χαρώ

Δευτέρα μεγαλώνει Τρίτη πολεμά

Τετάρτη γονατίζει Πέμπτη ξεψυχά.

ΑΝΕΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ

Δρόμοι περπατημένοι κι απερπάτητοι

Ποιος τους εδιάβη πέρα ποιος δεν τους πατεί

Μα ο που τους πήρε κι ήμπε μες στα αίματα
Μήτε Θεός μήτ’ άλλος δεν τον σταματά

Κατακαημένη πλάση που σε γήτεψαν

Όλ’ οι τρελοί του κόσμου κι εστρατήγεψαν!

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Παράπονα κι αθιβολές

γύρισε ο κόσμος τρεις φορές

Γιόμα βράδυ μεσάνυχτα

κι όλα τα δώματα ανοιχτά

Στ’ αλώνια και στις εμπατές

ξυπνούν οι ελαφροΐσκιωτες

σύρνουν ανάβουνε μαλλί

στων αστεριών τη χόβολη

και τους μικρούς αγγέλους σταμ

ατάν και παίζουν αμ στραμ νταμ

Καημέ που πάρα εβάρυνες
τον κόσμο δεν εμάρανες

Τα μαύρα λεν και τ’ άσπρα σου
οι άνεμοι κι όλο τα φυσούν

Κι ένα κορίτσι εννιά χρονώ
για λόγου τραγουδά ολονώ.

ΚΟΡΙΤΣΙ

Δύο συ και τρία γω

πράσινο πεντόβολο

μπαίνω μέσα στον μπαξέ
γεια σου κύριε Μενεξέ

Σιντριβάνι και νερό

και χαμένο μου όνειρο

Τζίντζιρας τζιντζίρισε
το ροδάνι γύρισε

Χοπ αν κάνω δεξιά

πέφτω πάνω στη ροδιά

Χοπ αν κάνω αριστερά

πάνω στη βατομουριά

Το ‘να χέρι μου κρατεί
μέλισσα θεόρατη

τ’ άλλο στον αέρα πιάνει

πεταλούδα που δαγκάνει.

ΧΟΡΟΣ
Βότσαλο μέσα στα νερά

του κοριτσιού η αποθυμιά

Κύκλοι και πως ανοίγουνε
και με τα σένα σμίγουνε

ψηλά στη γλάστρα του βουνού
χρυσό γεράνι τ’ ουρανού

Ήλιε μου και τρισήλιε μου

ένα σου λόγο στείλε μου.

ΑΝΕΜΟΙ
Άκου κι εμάς που μόλις εγυρίσαμε

νησιά και πολιτείες που γνωρίσαμε

Κρήτη και Μυτιλήνη Σάμο κι Ικαριά
Νάξο και Σαντορίνη Ρόδο Κέρκυρα

Σπίτια μεγάλα κι άσπρα σπίτια βουερά

πάνω στη μαύρη πέτρα πάνω στα νερά

Ξάνθη Θεσσαλονίκη Βέροια Καστοριά

Γιάννενα Μεσολόγγι Σπάρτη και Μιστρά

Καμπαναριά και στέγες μες στη συννεφιά
κι όλα μαζί μια λύπη και μιαν ομορφιά.

Ο ΗΛΙΟΣ
Όμορφη και παράξενη πατρίδα

Ωσάν αυτή που μου ‘λαχε δεν είδα

Ρίχνει να πιάσει ψάρια πιάνει φτερωτά
Στήνει στη γη καράβι κήπο στα νερά

Κλαίει φιλεί το χώμα ξενιτεύεται

Μένει στους πέντε δρόμους αντρειεύεται

Κάνει να πάρει πέτρα τηνε παρατά

Κάνει να τη σκαλίσει βγάνει θάματα

Μπαίνει σ’ ένα βαρκάκι πιάνει ωκεανούς
Ξεσηκωμούς γυρεύει θέλει τύραννους

Πέντε μεγάλους βγάνει πάνω τους βαρεί

Να λείψουν απ’ τη μέση τους δοξολογεί.

ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ

Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος

να ‘ν’ ήμερος να ‘ναι άκακος

λίγο φαΐ λίγο κρασί

Χριστούγεννα κι Ανάσταση

κι όπου φωλιάσει και σταθεί

κανείς να μην του φτάνει εκεί

Μα ‘ρθαν αλλιώς τα πράματα
τονε ξυπνάν χαράματα

τον παν τον φέρνουν πίσω μπρος
του τρώνε και το λίγο βίος

κι από το στόμα την μπουκιά
πάνω στην ώρα τη γλυκιά

του τηνε παίρνουνε κι αυτή

Χαρά στους που ‘ναι οι Δυνατοί!

ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Χαρά στους που ‘ναι οι Δυνατοί

γι’ αυτούς δεν έχει «εγώ» κι «εσύ»

Χαρά στους που ‘ναι οι Δυνατοί
γι’ αυτούς δεν έχει χόρταση.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας

ο πετροπαιχνιδιάτορας

λίγο το στόμα του άνοιξε

κι ευθύς εμύρισε άνοιξη

Τα δέντρα κελαηδήσανε
τα ζωντανά σουνίσανε

κι οι άνεμοι χρωματιστούς
γεμίσανε χαρταετούς.

Ο ΗΛΙΟΣ
Τι να σας πω γυναίκες τι να μη σας πω

παρηγοριά κι αλήθεια που να μην ντραπώ

Μόνο να σας ακούω πότε θλίβομαι

πιάνω τα σκοτεινά στα νέφη κρύβομαι

Πότε μα το Θεό περηφανεύομαι

βάζω τα κόκκινα μου και πορεύομαι

Στα χώματα όπου η ρίζα μ’ αφουκράστηκε
γύρισε τ’ άνθος κι από μένα πιάστηκε

Με το φαρμάκι δένει κόμπο στα κρυφά

το γιατρικό που σώζει κι όλ’ η ομορφιά

Το φως όπου σηκώνω και τον έρωτα

έννοια σας μήτ’ εγώ δεν τα ‘χω απλέρωτα

Μέσα μου ρίχνει ο χρόνος ασταμάτητα

του κόσμου όλα τα βρόμικα και τ’ άπλυτα

Κι όσον καιρό κρεμιέμαι πάνω απ’ τα νερά
κι όσον περνώ στα μακρινά τα Τάρταρα

Τυραγνίες ζηλοφθονίες φόνους παιδεμούς

τ’ αλέθω για τους χρόνους τους μελλούμενους

Τ’ αλέθω τα γυρίζω και τα πάω στη γη

που ‘δωσε το σκοτάδι φως για να το πιει

Κουράγιο περιστέρες και ανεμώνες μου

Οι ωραίες κι οι συντροφιαστές κι οι μόνες μου

Όπου μαυρίλα κλώθεται και γνέθεται

Ήλιοι μικροί γενείτε κι όλο αλέθετε

Σ’ ευλογημένη μέρα βγάζει το κακό

σε δημοσιά πλατιά το στενοσόκακο

Κι είναι στη σκοτεινιά και στην ερήμωση
όπου ριζώνει κι ευωδιάζει η θύμηση

Ρίζα πικρή μου ρίζα και κρυφή πηγή

δώσε την περηφάνια πάρε την οργή

Σ’ όλα τα σπίτια σ’ όλα τα παράθυρα

δάφνες και κουμαριές και φοινικόκλαρα

Σ’ ένα μακρύ τραπέζι κόκκινο κρασί

νέοι και γέροι κι άντρες ξεμανίκωτοι

Πάρτε μεράκι φλόγα λόγο μάλαμα

πάρτε μικρό λαγούτο πάρτε μπαγλαμά

Ν’ αρχίσει το τραγούδι ν’ ανεβεί ο καημός

να πάρει και να δώσει ο νους κι ο λογισμός

Τι με το «χα» και με το «νο» και με το «νται»
όλα του κόσμου τ’ άδικα ξε-χά-νο-νται.

ΤΟ ΤΡΕΛΟΒΑΠΟΡΟ – Τραγούδι
Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά

κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα μάινα»

Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές

φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές

Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό

Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς

Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο

Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε

χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε

Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα

παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!

1971

Λίγα λόγια για το έργο του Οδυσσέα Ελύτη

«Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας»

Ο ποιητής του Αιγαίου µέσα από τη µοναδική του πένα, περιγράφει την πατρίδα µας σε όλες της τις στιγµές, χρησιµοποιώντας κατά βάση την αλληγορία.

Ουσιαστικά πρόκειται για µια ιστορική αναδροµή µέσα στους αιώνες και στις περιπέτειες που πέρασε ο τόπος µας.

Αυτό το ελληνικό κόσµηµα της λογοτεχνίας, που γράφτηκε από το νοµπελίστα ποιητή, Οδυσσέα Ελύτη, καταδεικνύει τη φύση των αγώνων που έχει αντιµετωπίσει ο ελληνισµός κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών.

Οι πρόγονοί µας, στα χρόνια των πολέµων αγωνίστηκαν για την πατρίδα τους µε νίκες και µε ήττες.

Κεντρική και κυρίαρχη θέση, όχι µόνο στο συγκεκριµένο ποίηµα αλλά γενικά στην ποίηση του Ελύτη, κατέχει, ο ήλιος, σύµβολο φωτός και δικαιοσύνης.

Αυτός ο ελληνικός, λαµπερός και φωτεινός ήλιος βοηθά τους ανθρώπους να λύνουν τα προβλήµατά τους µε χαρά και αισιοδοξία.

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας είναι ένα λυρικό ποίηµα, το οποίο φανερώνει την αγάπη του ποιητή για την Ελλάδα και έχει έντονα φυσιολατρικό περιεχόµενο.

Η δοµή του έργου είναι θεατρική, καθώς συµµετέχουν ο ήλιος, ο αφηγητής, ο χορός των γυναικών, οι άνεµοι, το κορίτσι και ο χορός των αντρών. Τα οµιλούντα αυτά πρόσωπα προσδίδουν ύψιστη δραµατικότητα στο ποίηµα.

Γράφτηκε το 1971 την εποχή δηλαδή, όπου στην Ελλάδα κυριαρχούσε το καθεστώς των συνταγµαταρχών. Το έργο αυτό καταφέρνει να δείξει ότι, παρ’ όλες τις δυσκολίες που περνάει καθ’ όλη την πορεία της ιστορίας της η Ελλάδα, υπάρχει πάντα ο Ήλιος ο Ηλιάτορας.

Αυτός ο Ήλιος δίνει την ελπίδα και δείχνει τον δρόµο, για ένα καλύτερο αύριο, στους Έλληνες, οι οποίοι µε τη δύναµή τους, το κουράγιο τους και την πεποίθησή τους, καταφέρνουν να καταπολεµήσουν όλες αυτές τις δυσκολίες που έρχονται στο δρόµο τους.

Στην αρχή του έργου, ο Ήλιος, σύµβολο δικαιοσύνης, ελπίδας και αισιοδοξίας, απευθυνόµενος στην ελληνική φύση, περιγράφει το τοπίο της Ελλάδας, της ορεινής χώρας που βρέχεται σχεδόν ολόκληρη από τη θάλασσα και δηλώνει την αγάπη του γι αυτόν τον τόπο.

Ο ποιητής ζωγραφίζει περίεργες εικόνες, σουρεαλιστικές, πλούσιες σε χρώµατα. Απεικονίζει την Ελλάδα χρησιµοποιώντας από την παλέτα του το πράσινο της ελπίδας, το κόκκινο του έρωτα και της αγάπης και το κίτρινο, το χρώµα του φωτός, το χρώµα του Ήλιου.

Μέσα από το συµβολισµό των χρωµάτων παρουσιάζονται 2 αυτά που κάνουν τη χώρα του ποιητή, µαζί µε τη φυσική της οµορφιά, ξεχωριστή, ενώ ο προσωποποιηµένος και κοσµογυρισµένος Ήλιος, λάµποντας επάνω στη φανταστική τροχιά του, αναγγέλλει πως η Ελλάδα µε τα κίτρινα χωράφια και τις σµαραγδένιες της θάλασσες είναι η πιο αγαπηµένη του χώρα.

Ο χορός των γυναικών, αποκρίνεται πως η χώρα αυτή δεν είναι όπως τη νοµίζουν πολλοί, αλλά µια φτωχή και βασανισµένη γη που τα παιδιά της τα στέλνουν κάθε τόσο να σκοτωθούν στον πόλεµο.

Ο χορός των γυναικών λοιπόν, απευθυνόµενος στον Ήλιο, µιλάει µε λόγια πικρά για την πείνα, τους πολέµους, την ξενιτιά, τους σκοτωµούς που ταλαιπωρούν την Ελλάδα.

Ενώ, ο ήλιος ζητά αµέσως από τους τέσσερις ανέµους να τρέξουν πάνω στη γη και να διαπιστώσουν αν όλα αυτά είναι αλήθεια.

Οι άνεµοι αναφέρουν ότι η Ελλάδα πραγµατικά είναι µια χώρα πίκρας, αλλά ταυτόχρονα και µια χώρα παραδεισένιας οµορφιάς.

Ο ήλιος λοιπόν, στο έργο του Ελύτη, κατέχοντας εξέχουσα θέση, λίγο το στόµα του άνοιξε κι ευθύς εµύρισε Άνοιξη, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Ελύτης, ενώ δηλώνει τη χαρά την ελπίδα και την αισιοδοξία για την Ελλάδα.

Στο τέλος του έργου ο ποιητής ζωγραφίζει στη φαντασία µας, την Ελλάδα.

Ως ένας άλλος λυρικός ποιητής του 7ου αιώνα π.Χ. ζωγραφίζει την Ελλάδα σαν βαπόρι. Ο Αλκαίος τότε µιλούσε µε αλληγορικά λόγια για το τυραννικό καθεστώς της Λέσβου, και παραλλήλιζε το κράτος του, το οποίο παράπαιε µε ένα καράβι που θαλασσοδέρνεται.

Ο Ελύτης λοιπόν, µιλάει και αυτός µε αλληγορικό τρόπο για την Ελλάδα και την ζωγραφίζει σαν βαπόρι, γιατί είναι περιτριγυρισµένη από θάλασσα, να βγαίνει στα βουνά που είναι το κύριο χαρακτηριστικό της πατρίδας µας. Βουνά, κουκουναριές, θάλασσα είναι εικόνες γνωστές κι αγαπητές της ελληνικής γης.

Εικόνες σουρεαλιστικές, πλούσιες σε χρώµα και ήχους που µας προσφέρονται σαν σε παραµύθι και µας γεµίζουν χαρά, αισιοδοξία και νεανικότητα.

Σε αυτόν τον επίλογο του έργου ο Ελύτης χρησιµοποιεί τις αντιθέσεις για να τονίσει τις αντιθέσεις της ελληνικής φύσης, που συσχετίζονται µε τους Έλληνες και την ιστορία τους.

Από τη µια η Ελλάδα των ιστορικών δυσκολιών και από την άλλη η ονειρική οµορφιά της ελληνικής γης και η ιστορική δόξα της.

Από τη µια ο αθώος και καλοκάγαθος Έλληνας κι από την άλλη το πνεύµα, του πανέξυπνου και πολυµήχανου Οδυσσέα.

Η περιγραφή ολοκληρώνεται, µε µια αναφορά στη µακραίωνη και πολυτάραχη ιστορία της Ελλάδας, που το φορτίο της, δεν είναι άλλο, παρά βάσανα και αναστεναγµοί. ∆εν µπορεί όµως να µας µείνει η εντύπωση µιας διάχυτης απαισιοδοξίας.

Παρακάτω τα πράγµατα αλλάζουν.

Έτσι, επικαλείται τον Κύριο.

Ο Χριστός, πάντα κοντά σ’ αυτή τη χώρα και στους ανθρώπους της. Αυτόν καλεί και τώρα ο ποιητής, να τον βοηθήσει να κατανοήσει, αυτά που συµβαίνουν γύρω του, στην παράξενη αυτή γωνιά της γης. Κάνοντας λοιπόν έναν απολογισµό της ιστορίας των Ελλήνων διαπιστώνει, µε απλή και αγνή περηφάνια, ότι τόσες διακυµάνσεις και δοκιµασίες, δεν κατάφεραν να εξαφανίσουν την Ελλάδα απ’ το προσκήνιο της ιστορίας.

Στις δύσκολες στιγµές, µέσα στις πιο δραµατικές φάσεις της ιστορίας τους, οι Έλληνες αγωνίστηκαν χωρίς να φοβηθούν, χωρίς να λυγίσουν και κατάφεραν να επιβιώσουν και να περάσουν νικητές. Το έργο πραγµατικά κλείνει µε µια δυνατή φωνή χαράς µε ένα δυνατό νικητήριο σάλπισµα.

Ο ήλιος, είναι για τον Ελύτη, σύµβολο χαράς της ελληνικής ψυχής, είναι η επιβεβαίωση της πίστης του ποιητή στη δύναµη της ζωής, στην παντοτινή λάµψη του ελληνικού πνεύµατος.

Αναζητά όµως και µια λέξη σπάνια και έντονη, που θα βάλει την προσωπική του σφραγίδα και αυτή, στο “Τρελοβάπορο” , δεν είναι άλλη από τον “Ήλιο τον Ηλιάτορα”.

Επιµέλεια κειµένου:

Μαρία ∆εµερτζή, Εκπαιδευτικός Μουσικής – Πολιτισµολόγος

30/10/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Μην Πεις… ‘Ελενα Στριγγάρη

by bot 14/10/2021

ΜΗΝ ΠΕΙΣ…

Άκουσε, εγώ εκείνους τους ανέμους πού μου εμπιστεύθηκες

τους φυλάω ακόμα. Μη λάχει και ξεφύγουνε και κινδυνέψεις

στο ταξίδι σου από εδώ μέχρις εκεί πού ονειρεύτηκες.

Όμως, εσύ, το ξέρω, όσα δικά μου σου εμπιστεύθηκα

στα σκοτεινά-βεγγαλικά δεξιά κι αριστερά τα τίναξες.

Γι’ αυτό μην αύριο πείς πώς τάχα δεν με πρόδωσες.

Μην πείς πώς σού είναι ξένη η θλίψη μου.

Μην πείς πώς δεν ευθύνεσαι για το πυρπόλημά μου…

Πρωτίστως, μη με κρίνεις!

Γράφει ο Κωνσταντίνος Γραικιώτης

Πριν ένα χρόνο στις 8 Οκτωβρίου 2020 έφυγε από τη ζωή η ποιήτρια Έλενα Στριγγάρη. Μια καλή φίλη των νεανικών μου χρόνων της γενιάς της αμφισβήτησης με την οποία συνεργάστηκα σε μια ομάδα νέων διανοουμένων στα πρώτα χρόνια της ποιητικής της δράσης. Η Έλενα υπήρξε από τα πιο δραστήρια μέλη μιας ομάδας αμφισβήτησης ενός πολιτικού και ποιητικού κατεστημένου στα χρόνια της δικτατορίας

Η Έλενα όταν την γνώρισα ήταν μια όμορφη κοπέλα, δραστήρια ποιήτρια που όπως σημείωσε και ο Κώστας Σοφιανός στην έκδοση «Αντιχουντικά μέσα στη χούντα: «Η Ελενα Στριγγάρη, ανεξαρτήτως της ποίησής της (…), υπήρξε εκ των πλέον δραστήριων-“ιδρυτικών” μελών εκείνης της ευάριθμης-άτυπης, ομάδας νέων ποιητών και ποιητριών που, περί το 1970, εισέβαλαν στα λογοτεχνικά πράγματα με κύρια χαρακτηριστικά, στο μεν ιδεολογικό πεδίο την αμφισβήτηση των πατριαρχικών κανονιστικών αξιών, στο δε γλωσσικό την de facto περιφρόνηση της καλλιέπειας»

Η ποίηση της Στριγγάρη απομυθοποιεί σε πολλές της στιγμές, ακόμα και την ίδια της την φωνή, διαμορφώνει με έναν ατομικό δικό της τρόπο την δομή της σύνθεσής της, την ποιότητα της γραφής της. Το εννοιολογικό της περιεχόμενο. Την αποδομή αναδεικνύοντας έναν καταιγισμό αντισυμβατικών σκέψεών της μέσα στην εικονογραφία της, επιδιώκοντας όχι μόνο να σταθεί ένα ισχυρό ανάχωμα ενάντια στο κατεστημένο αλλά να ενεργοποιήσει στην συνείδηση του αναγνώστη την βούληση την επιθυμία για ένα καλύτερο αύριο, για ένα δικαιότερο μέλλον της κοινωνίας και των ανθρώπων.

Ο λόγος της δεν είναι μία πρόταση συμβιβασμού αλλά ρήξης απέναντι σε οτιδήποτε εμποδίζει την προσωπική της ελευθερία. Μια αφύπνιση που αναπτύχθηκε μέσα σε δύσκολους πολιτικά καιρούς. Η ομορφιά της ποίησής της δεν είναι πληρεξούσιος μια ξένης αντιστασιακής ιδιοκτησίας αλλά μια φωνή ιδιοκτήτρια, αυθεντικά αντικομφορμιστική και δυναμική. Ακόμα και στις γεμάτες πόθο και ερωτική νοσταλγία ερωτικές της στιγμές χαράς και θλίψης.

Η Έλενα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950, σπούδασε γραφικές τέχνες και δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές.

Η παρουσία της στον χώρο της ποιήσεως δηλώθηκε το 1967, όταν τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στον πανελλήνιο διαγωνισμό που οργάνωσε ο Αντώνης Σαμαράκης. Το 1968 με συνεργασία του Τάκη Σπηλιάκου εξέδωσε την «Ποιητική Ανθολογία Νέων» και τον επόμενο χρόνο το περιοδικό «Κιβωτό της Τέχνης». Το 1970 οργάνωσε έκθεση ποιητικού κολλάζ. Την ίδια χρονιά βγήκε και το βιβλίο της «Υπό το φώς των προβολέων» με ένα μεγάλο συνθετικό ποίημα («Μια ποιήτρια στην πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας») και τέσσερα μικρότερα («Αποχαιρετισμός», «Πάρε με πίσω», «Σημείο της ταύτισης του άσπρου με το μαύρο», «Οι 3 εκκλησίες»). Το εκδοτικά ιδιόμορφο βιβλίο της συγκροτείται εκτός από τους στίχους και από ασπρόμαυρες εικόνες εναρμονισμένες με την όλη θέση της ποιήτριας’ και η πνευματική και ιδεολογική της θέση βρίσκεται στην προμετωπίδα του βιβλίου της: Φράντς Κάφκα: «Ο δρόμος της αλήθειας περνάει πάνω από ένα σκοινί πού δεν είναι τεντωμένο σε μεγάλο ύψος, αλλά ακριβώς λίγο πιο πίσω από τη γη. Φαίνεται προορισμένο περισσότερο για να σκοντάφτουν οι άνθρωποι παρά να βαδίζουν πάνω σ’ αυτό». Η ποίησή της, εκτός από ευαισθησία, έχει οπωσδήποτε και τη σφραγίδα της πνευματικότητας και της οξείας διερευνήσεως των αντικειμένων της.

14/10/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Επειδή τα πάντα τελειώνουν…

by bot 10/10/2021

Επειδή τα πάντα τελειώνουν…

Δεν βγαίνει πια από το σπίτι του.

Εξάλλου πού να πάει;

Δεν τον περιμένει κανείς εκεί έξω.

Όλα τελείωσαν όπως έπρεπε, επειδή τα πάντα τελειώνουν.

Κάποτε.

Επειδή έτσι πρέπει και δεν γίνεται αλλιώς.

Ζει λοιπόν το πένθος του γαλήνιος

μετρώντας και ξαναμετρώντας τα ψήγματα χαράς

που ξέμειναν στη τσέπη του από όσα έζησε.

Τώρα είναι λίγο πιο σκυφτός,

λίγο πιο άδειος,

λίγο πιο κουρασμένος,

λίγο πιο μεγάλος.

Τώρα είναι πάλι ο εαυτός του.

Όμως και λίγο πιο δυνατός μέσα στην αδυναμία του.

Εξάλλου τί έχει να περιμένει;

Ο έρωτας είναι πάντα εγωιστής και βραχύβιος.

Ο έρωτας αντριεύει μέσα από τον πόνο και την ηδονή.

Την επίδειξη ανώφελης δύναμης.

Οι συνήθεις χρόνοι του έρωτα είναι ο αόριστος,

είναι ο υπερσυντέλικος.

Της αγάπης πάλι ο μέλλων διαρκείας.

Η καημενούλα, η φτωχή του αγάπη.

Στάζει ανώφελη μέσα στο άδειο δωμάτιο σαν υγρασία.

Κι εκείνος ν’ αλλάζει λιώνοντας αργά.

Τί έχει λοιπόν περισσότερο να περιμένει παρά την φρούδα φιλανθρωπία των αναμνήσεων; Ας καμώνεται τώρα πως ζει… κατά βάθος δεν ζει πια.

Ή, ζει για να θυμάται τότε…που ζούσε.

Αφού μόνο η βροχή τον παρηγορεί πια.

Μη μπορώντας ούτε να κλάψει, η βροχή είναι κάποια λύση…

10/10/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Τὸ δέντρο τῶν ἀγνοημάτων /Νίκος Καρούζος

by bot 29/09/2021

Τὸ δέντρο τῶν ἀγνοημάτων

Μιὰ συμφορὰ τυλίγεται στὸ δέντρο.
Ὅλοι οἱ ἀδικούμενοι δέντρα εἶναι
ἂν τὸ προτίμησαν αὐτό, μονάχα ν᾿ ἀδικοῦνται.
Ἡ συμφορὰ μὲ γήινο χρῶμα
τυλίγεται στὸ δέντρο.
Ὢ δύναμη τῆς ζωῆς
λιῶσε τῆς συμφορᾶς τὸ κεφάλι.

29/09/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Μαραμπού/ Καββαδίας

by bot 23/09/2021

Μαραμπού/ Καββαδίας

Λένε γιὰ μένα οἱ ναυτικοὶ ποὺ ἐζήσαμε μαζὶ
πὼς εἶμαι κακοτράχαλο τομάρι διεστραμμένο,
πὼς τὶς γυναῖκες μ᾿ ἕνα τρόπον ὕπουλο μισῶ
κι ὅτι μ᾿ αὐτὲς νὰ κοιμηθῶ ποτέ μου δὲν πηγαίνω.

Ἀκόμα, λένε πὼς τραβῶ χασίσι καὶ κοκό,
πὼς κάποιο πάθος μὲ κρατεῖ φριχτὸ καὶ σιχαμένο,
κι ὁλόκληρο ἔχω τὸ κορμὶ μὲ ζωγραφιὲς αἰσχρές,
σιχαμερὰ παράξενες, βαθιὰ στιγματισμένο.

Ἀκόμα, λένε πράματα φριχτὰ πάρα πολύ,
ποὺ εἶν᾿ ὅμως ψέματα χοντρὰ καὶ κατασκευασμένα,
κι αὐτὸ ποὺ ἐστοίχισε σὲ μὲ πληγὲς θανατερὲς
κανεὶς δὲν τό ῾μαθε, γιατὶ δὲν τό ῾πα σὲ κανένα.

Μ᾿ ἀπόψε, τώρα ποὺ ἔπεσεν ἡ τροπικὴ βραδιά,
καὶ φεύγουν πρὸς τὰ δυτικὰ τῶν Μαραμποὺ τὰ σμήνη,
κάτι μὲ σπρώχνει ἐπίμονα νὰ γράψω στὸ χαρτί,
ἐκεῖνο, ποὺ παντοτινὴ κρυφὴ πληγή μου ἐγίνη.

Ἤμουνα τότε δόκιμος σ᾿ ἕνα λαμπρὸ ποστάλ
καὶ ταξιδεύαμε Αἴγυπτο γραμμὴ Νότιο Γαλλία.
Τότε τὴ γνώρισα -σὰν ἄνθος ἐμοίαζε ἀλπικὸ-
καὶ μία στενὴ μᾶς ἔδεσεν ἀδελφικὴ φιλία.

Ἀριστοκρατική, λεπτὴ καὶ μελαγχολική,
κόρη ἑνὸς πλούσιου Αἰγύπτιου ὁπού ῾χε αὐτοκτονήσει,
ταξίδευε τὴ λύπη της σὲ χῶρες μακρινές,
μήπως ἐκεῖ γινότανε νὰ τήνε λησμονήσει.

Πάντα σχεδὸν τῆς Μπασκιρτσὲφ κρατοῦσε τὸ Ζουρνάλ,
καὶ τὴν Ἁγία της Ἄβιλας παράφορα ἀγαποῦσε,
συχνὰ στίχους ἀπάγγελνε θλιμμένους γαλλικούς,
κι ὧρες πολλὲς πρὸς τὴ γαλάζιαν ἔκταση ἐκοιτοῦσε.

Κι ἐγώ, ποὺ μόνον ἑταιρῶν ἐγνώριζα κορμιά,
κι εἶχα μίαν ἄβουλη ψυχὴ δαρμένη ἀπ᾿ τὰ πελάη,
μπροστά της ἐξανάβρισκα τὴν παιδικὴ χαρὰ
καί, σὰν προφήτη, ἐκστατικὸς τὴν ἄκουα νὰ μιλάει.

Ἕνα μικρὸ τῆς πέρασα σταυρὸν ἀπ᾿ τὸ λαιμὸ
κι ἐκείνη ἕνα μοῦ χάρισε μεγάλο πορτοφόλι
κι ἤμουν ὁ πιὸ δυστυχισμένος ἄνθρωπος τῆς γῆς,
ὅταν ἐφθάσαμε σ᾿ αὐτὴν ποὺ θά ῾φευγε, τὴν πόλη.

Τὴν ἐσκεφτόμουνα πολλὲς φορὲς στὰ φορτηγά,
ὡς ἕνα παραστάτη μου κι ἄγγελο φύλακά μου,
καὶ μία φωτογραφία της στὴν πλώρη ἦταν γιὰ μὲ
ὄαση, ποὺ ἕνας συναντᾶ μὲς στὴν καρδιὰ τῆς Ἄμμου.

Νομίζω πὼς θὲ νά ῾πρεπε νὰ σταματήσω ἐδῶ.
Τρέμει τὸ χέρι μου, ὁ θερμὸς ἀγέρας μὲ φλογίζει.
Κάτι ἄνθη ἐξαίσια τροπικὰ τοῦ ποταμοῦ βρωμοῦν,
κι ἕνα βλακῶδες Μαραμποὺ παράμερα γρυλίζει.

Θὰ προχωρήσω!… Μία βραδιὰ σὲ πόρτο ξενικὸ
εἶχα μεθύσει τρομερὰ μὲ οὐίσκυ, τζὶν καὶ μπύρα,
καὶ κατὰ τὰ μεσάνυχτα, τρικλίζοντας βαριά,
τὸ δρόμο πρὸς τὰ βρωμερά, χαμένα σπίτια ἐπῆρα.

Αἰσχρὲς γυναῖκες τράβαγαν ἐκεῖ τους ναυτικούς,
κάποια μ᾿ ἅρπαξ᾿ ἀπότομα, γελώντας, τὸ καπέλο
(παλιὰ συνήθεια γαλλικὴ τοῦ δρόμου τῶν πορνῶν)
κι ἐγὼ τὴν ἀκολούθησα σχεδὸν χωρὶς νὰ θέλω.

Μία κάμαρα στενή, μικρή, σὰν ὅλες βρωμερή,
οἱ ἀσβέστες ἀπ᾿ τοὺς τοίχους της ἐπέφτανε κομμάτια,
κι αὐτὴ ράκος ἀνθρώπινο ποὺ ἐμίλαγε βραχνά,
μὲ σκοτεινά, παράξενα, δαιμονισμένα μάτια.

Τῆς εἶπα κι ἔσβησε τὸ φῶς. Ἐπέσαμε μαζί.
Τὰ δάχτυλά μου καθαρὰ μέτρααν τὰ κόκαλά της.
Βρωμοῦσε ἀψέντι. Ἐξύπνησα, ὡς λένε οἱ ποιητές,
«μόλις ἐσκόρπιζεν ἡ αὐγὴ τὰ ροδοπέταλά της».

Ὅταν τὴν εἶδα καὶ στὸ φῶς τ᾿ ἀχνὸ τὸ πρωινό,
μοῦ φάνηκε λυπητερή, μὰ κολασμένη τόσο,
ποὺ μ᾿ ἕνα δέος ἀλλόκοτο, σὰ νά ῾χα φοβηθεῖ,
τὸ πορτοφόλι μου ἔβγαλα γοργὰ νὰ τὴν πληρώσω.

Δώδεκα φράγκα γαλλικά… Μὰ ἔβγαλε μία φωνή,
κι εἶδα μία ἐμένα νὰ κοιτᾶ μὲ μάτι ἀγριεμένο,
καὶ μία τὸ πορτοφόλι μου… Μ᾿ ἀπόμεινα κι ἐγὼ
ἕνα σταυρὸν ἀπάνω της σὰν εἶδα κρεμασμένο.

Ξεχνώντας τὸ καπέλο μου βγῆκα σὰν τὸν τρελό,
σὰν τὸν τρελὸ ποὺ ἀδιάκοπα τρικλίζει καὶ χαζεύει,
φέρνοντας μέσα στὸ αἷμα μου μία ἀρρώστια τρομερή,
ποὺ ἀκόμα βασανιστικὰ τὸ σῶμα μου παιδεύει.

Λένε γιὰ μένα οἱ ναυτικοὶ ποὺ ἐκάμαμε μαζὶ
πὼς χρόνια τώρα μὲ γυναίκα ἐγὼ δὲν ἔχω πέσει,
πῶς εἶμαι παλιοτόμαρο καὶ πὼς τραβάω κοκό.
Μ᾿ ἂν ἤξεραν οἱ δύστυχοι, θὰ μ᾿ εἶχαν συχωρέσει…

Τὸ χέρι τρέμει… Ὁ πυρετός… Ξεχάστηκα πολύ,
ἀσάλευτο ἕνα Μαραμποὺ στὴν ὄχθη νὰ κοιτάζω.
Κι ἔτσι καθὼς ἐπίμονα κι ἐκεῖνο μὲ κοιτᾶ,
νομίζω πὼς στὴ μοναξιὰ καὶ στὴ βλακεία τοῦ μοιάζω …

23/09/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Κάποιος να πει / Δημήτρης Ελευθεράκης – `Ασπρα Μήλα

by bot 01/09/2021

ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΠΕΙ

Κάποιος να είναι εδώ. Κάποιος
να μας σηκώνει το μαξιλάρι.

Κάποιος ν’ αφήσει κάτι για μας
όταν δεν θα είναι εδώ.

Κάποιος να φύγει πριν από εμάς
ή μετά από εμάς.

Κάποιος να στρώσει το τραπέζι.
Να φάει το φαγητό που αγαπάμε.
Να χύσει λίγο κρασί στο χώμα για μας.

Κάποιος να μας πει πώς και το τέλος, όταν έλθει,
θα περάσει σαν όλα τ’ άλλα.

Δημήτρης Ελευθεράκης
Έλληνας ποιητής, φιλόλογος, μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων. Ανήκε στις πιο ώριμες και ενδιαφέρουσες φωνές της νεότερης γενιάς.

Σύμφωνα με τον ποιητή και φιλόλογο Γιάννη Πατίλη, η ποίησή του παρουσιάζει «ασυνήθιστες αρετές: ακριβή αίσθηση της γλώσσας, η οποία συμπεριλαμβάνει ένα λεξιλόγιο χωνεμένο στην καλύτερη παράδοση – κυρίως της δημοτικής των λογίων, δόκιμη χρήση των ποιητικών τρόπων τόσο της μοντέρνας ελευθερόστιχης ποίησης, όσο και της στροφικής ομοιοκατάληκτης ανανεωμένης παραδοσιακής, τέλος ένα σύγχρονο αίσθημα πραγμάτων, κάποτε παρωδίας ή χιούμορ, που όχι σπάνια το διαπερνά οξύς και μελαγχολικός προβληματισμός για τις δυνατότητες της γλώσσας και της γραφής».

Ο Δημήτρης Ελευθεράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Σπούδασε ελληνική και ξένη φιλολογία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Εδιμβούργο. Στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του στον τομέα της Συγκριτικής Γραμματολογίας, με θέμα την ποιητική του Παπατσώνη και τη σχέση της με την αντίστοιχη των Χέλντερλιν, Κλοντέλ και Έλιοτ. Ποιήματά του πρωτοδημοσιεύτηκαν το 1998 στο περιοδικό «Νέα Εστία».

Επιμελήθηκε τις εκδόσεις «Ερατώ» των ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη (2010) και του Κωνσταντίνου Καβάφη (2011) και δημοσίευσε, μαζί με τους ποιητές Δημήτρη Αγγελή και Σταμάτη Πολενάκη, το βιβλίο «Με το περίστροφο του Μαγιακόφσκι: Μία συζήτηση για την ποίηση» (2010).

Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές «Το καθαυτό χειρόγραφο» («Γαβριηλίδης», 2001), «Προσωρινή Μετάθεση» («Γαβριηλίδης», 2004), «Ρέκβιεμ για ένα φίλο» («Ερατώ», 2005), «Η Στέππα» («Νεφέλη», 2006) και «Εγκώμια» («Πατάκης», 2013), που βραβεύτηκε από το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο Αναγνώστης». Η τελευταία του ποιητική συλλογή με τίτλο «Άσπρα μήλα» κυκλοφόρησε στις αρχές του 2021 από τις εκδόσεις Πατάκη. Το μεταφραστικό του έργο περιλαμβάνει έργα των Γκορ Βιντάλ, Νοβάλις και Κλέμενς Μπρεντάνο.

Ο Δημήτρης Ελευθεράκης πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 2020, σε ηλικία 42 ετών.

01/09/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Τί εἶπα κάποτε σ᾿ ἕναν ἱπτάμενο/ Νίκος Καρούζος

by bot 26/08/2021

Τί εἶπα κάποτε σ᾿ ἕναν ἱπτάμενο

Σὰν ἀφαιρέσεις ἀπὸ τὸν ἥλιο τὴν λαίμαργη ἀστρονομία
δὲν εἶναι πιότερος ἀπὸ μιὰ πυγολαμπίδα ποὺ διαστέλλει
τὴν κίνηση μέσ᾿ στὸ ἄναυδο σκοτάδι.
Δὲν ἔχει πόσιμη σημασία νὰ σταλάξουμε
τσιγγούνικες ἀλήθειες καὶ σταγονίδια βεβαιότητας
δὲν ἔχει οὔτε μιὰ πρωτοτυπία ἡ ξεμυαλίστρα ἡ ἐξυπνάδα
πρωτότυπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δικάζει τὶς λέξεις
ἐκεῖνος ποὺ βάζει ποινὲς ὁλοένα στὰ δάχτυλά του
τὴν ὥρα ποὺ σέρνουν ἔρημα τὴν ἄλαλη πένα.
Δὲν ἔχει μητρότητα ὁ ἴλιγγος
δὲν ἔχει πατρότητα ἡ νύχτα.
Μίλησα κι ἄλλοτε γι᾿ αὐτὰ τὰ χαρτόνια.
Οἱ σκοτεινοί μας σύντροφοι: οἱ ἄκρες καὶ τὰ μάκρη
μὲ τοῦ κύκλου τ᾿ ἄγρια δῶρα μᾶς κοροιδεύουν.
Ἔχοντας πιὰ ξεπέσει ὁ γέροντας Εὐκλείδης
εἶν᾿ ἀπόβλητο τὸ μῆκος ὡς πράξη τοῦ σύμπαντος
καὶ τὸ ὕψος ἀνεύρετη μελῳδία στὰ πλάτη…
Τράβηξα τὴν σκονισμένη αἰωνιότητα σὰν κουρτίνα
μὲ τόση εὐκολία καὶ τά ῾χασα βλέποντας
τὸ λάγνο τίποτα τῆς ἀναφρόδιτης καμπύλης!
Ὁ ἄγγελος τότε τοῦ ἔαρός μου φώναξε: -Μὴ στενεύεις,
ἁγίαζε μονάχα, μὴ σκοπεύεις, κι ἀπ᾿ τὸ μειλίχιο
δαιμόνιο τῆς ἀγάπης πιὸ πέρ᾿ ἀκόμη τράβα κι ἂς εἶπες
θὰ κομματιάσω τὸν κόσμο γιὰ νὰ ματιάσω
τὴ δύναμη τῆς ἀλήθειας.
Ἔλα, λυτρώσου τώρα κι ἀπ᾿ τοῦ ἐρωτήματος τὴν ἔλλειψη
νὰ γίνεις ὀμορφότερος νὰ μείνεις ὄντως μόνος…

[Χορταριασμένα Χάσματα, 1974]

26/08/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

ΑΘΗΝΑ – Παυλίνα Παμπούδη

by bot 23/08/2021

ΑΘΗΝΑ

Η Αθηνά είναι μια κόρη σκοτεινή που φέγγει.

Απ’ το κεφάλι του πατέρα της, άοπλη ξεπηδώντας κάποτε
Θώρακα σφυρηλάτησε από έρωτες αστραφτερούς.
Παρθένος πάνδημος, σε γάμου κοινωνία ήρθε
Γιο ανταπέδωσε

Σήμερα δε χρωστάει.
Ταξιδεύει συχνά ή λείπει στο ίδιο πάντα μέρος
Απερίσπαστη
Αφουγκράζεται τους χρησμούς
Την εκπλήρωση και τη ματαίωσή τους εξορκίζει
Με απαλές κινήσεις, καθημερινές
Για την ετοιμασία του φαγητού
Για τη γραπτή ύλη της μοναξιάς

Μαύρη αλλά
Γνωρίζοντας πράσινη γλώσσα
Συνεννοείται με το αειθαλές
Γνέθει το λόγο σε νήμα τραχύ
Από αυτά που, άσφαλτα, στον Άδη οδηγούν

Μα δεν το ακολουθεί, η συνετή,
Μικρά κουβάρια μόνο ξεδιαλύνει
Χρησιμοποιεί
Εργάνη, σε φιλέρημο χειμώνα
Μικρά στίχων πλεκτά, εαρινά, ετοιμάζει
Για μεγαλύτερα μεγέθη

23/08/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Πορτρέτο, Μίλτος Σαχτούρης. Ελένη Γουρνέλου

by bot 14/08/2021

Πορτρέτο

Μέσα σ’ ένα χρυσό κύκλοτο κεφάλι του

πάνω του πέφτει χιόνι

το στόμα του βγάζει πύρινες5πληγές

άγριες τον κυνηγάνε ανεμώνες

μία γαλάζια βέργα απλώνεται
επάνω του

γύρω πετούν μικροί γλάροι
σταυροί ανοιξιάτικοιτα χελιδόνια

Έτσι κατευθείαν στα μάτια με κοίταξε ο Μίλτος. Δεν άντεξε αυτή την τελευταία Άνοιξη και ακαριαία στο πορτραίτο πήρε θέση σ’ ένδειξη απομάκρυνσης.

Άρχισα τις αφιερώσεις σ’ εκείνον κι εκείνος άλλων. Στον Νίκο, τον Άρη, τον Αλέξη, τη Γιάννα και πιο πέρα στα νησιά.

«Σαν νησιά που δεν μπόρεσα/να πάω/πέταξε και πήγε ο Άγιος-πεταλούδα»

Ο Μίλτος έφυγε παιδί από κοντά μας. Δεν μπόρεσε να μεγαλώσει αυτός ο «τρελός λαγός» που γύριζε στους δρόμους. Δεν μπόρεσε να δεσμευτεί πέρα από την ποίηση. Κι ας είχε τα εχέγγυα για τις σπουδές, τις γλώσσες, τις συγγένειες με άλλους ποιητές, τις σχέσεις, την πολιτική, τα δύσκολα χρόνια. «Με το πρόσωπο στον τοίχο» (1952), ακολούθησε τα δικά του «υποσυνείδητα ψυχογραφήματα» χωρίς πισωγυρισμούς κι εκπτώσεις για το δικό του, μοναδικό ποιητικό στίγμα που μέτρησε τους «αμέτρητους θανάτους του» χειμώνα- καλοκαίρι. Κι έτσι συνέχισε ακόμα και μετά την αναγνώριση. Τιμήθηκε δύο φορές με Β’ Κρατικό βραβείο Ποίησης για τα «Στίγματα» το 1987 και με Α’ βραβείο για τα «Εκτοπλάσματα». Και πάλι μετά απ’ αυτά, επέμενε κι έτσι πεισματάρης στον χρόνο αντιστεκόταν καταγράφοντας την περαστική ζωή των δρόμων, των καφενείων, της γειτονιάς. Περίφημη αμηχανία των θαυμάτων, χειροποίητη, στιγμιαία αστραπή της ποίησης, μεταφράζεις την αιωνιότητα σε λίγους στίχους. «Στο καφενείο/ έρχεται ο χοντρός νονός μου/ με τις λίρες./ Ούτε μια δεν είναι για σένα, λέει/ γιατί δεν έγινες ο βαφτιστικός μου/ που περίμενα./ Τότε λέω κι εγώ στο γκαρσόνι, πλάι μου /-Φέρε μου ένα φλιτζάνι με μελάνι.»

Έτσι με κοίταξε στα μάτια. Αμετανόητος, έκανε να φύγει. Απομακρύνθηκε με ανάλαφρο περπάτημα, ψηλός, λιγνός, ο ευγενής των προαστίων ντυμένος γαμπριάτικο κουστούμι και γυαλιά από πέτρα, προσπέρασε τη μικρή γωνιά μου, το βλέμμα μου που ακόμα πλέκονταν στ’ άσπρα του μαλλιά, τελευταίο χάδι αποχαιρετισμού, το χάρισμα εκείνων που απομένουν.

Η Ελένη Γουρνέλου έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ»

14/08/2021

Το Ποίημα της Ημέρας

Χρόνης Μίσσιος. Τι είναι ο έρωτας;

by bot 29/07/2021

Χρόνης Μίσσιος. Τι είναι ο έρωτας;

Τι είναι ο έρωτας;

Έρωτας είναι το ίπτασθαι οικειοθελώς,

το ωραιάσθαι αενάως,

το εγγίζεσθαι χαιδευτικώς,

το ποθείν καθ’ολοκληρίαν,

το καλλωπίζειν το χώρο,

το φαντάζεσθαι εγχρώμως,

το διαλέγεσθαι μωβ,

το αντι-εξουσιάζεσθαι ανυπερθέτως,

το συνουσιάζεσθαι επαναληπτικώς.

Γενικώς το ευ ζειν…

Το αποπλανάσθαι στην απουσία της μοναξιάς.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Χρόνη Μίσσιου, Τα κεραμίδια στάζουν, εκδ. Γράμματα.

Ο Χρόνης Μίσσιος (1930-20 Νοεμβρίου 2012) γεννήθηκε στην Καβάλα από γονείς καπνεργάτες και έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στα Ποταμούδια, μια γειτονιά γεμάτη πρόσφυγες, καπνεργάτες από τη Θάσο και παράνομους κομμουνιστές κυνηγημένους από τη δικτατορία του Μεταξά.

Αυτή την περίοδο, η οικογένειά του καταφεύγει στη Θεσσαλονίκη και ο Μίσσιος δουλεύει μικροπωλητής, με κασελάκι, στο λιμάνι. Το σχολείο το σταμάτησε στη δεύτερη τάξη του δημοτικού. Από τα Γιαννιτσά, όπου τον στέλνει ο Ερυθρός Σταυρός μαζί με άλλα παιδιά για να γλιτώσουν από την πείνα της Κατοχής, περνάει στους αντάρτες. Με την απελευθέρωση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη και οργανώνεται στο Δημοκρατικό Στρατό Πόλεων. Το 1947 συλλαμβάνεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Έζησε εννιά μήνες περιμένοντας κάθε πρωί να τον εκτελέσουν και γλίτωσε το θάνατο χάρη σ’ ένα τυχαίο γεγονός. Έκτοτε, μέχρι και τον Αύγουστο του 1973 (αμνηστία του Παπαδόπουλου) περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε φυλακές και εξορίες, ως πολιτικός κρατούμενος. Εκεί μαθαίνει ανάγνωση και γραφή.

Ένα «διάλειμμα» ελευθερίας, μεταξύ 1962 και 1967, τον βρίσκει στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ, μέλος της πενταμελούς γραμματείας της Δ.Ν. Λαμπράκη και, στη συνέχεια, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΜ. Το πρώτο του βιβλίο «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς…» (Γράμματα, 1985) τον καθιέρωσε από τους πρώτους μήνες της κυκλοφορίας του ως συγγραφέα στη συνείδηση κριτικής και κοινού. Την ίδια ανταπόκριση βρήκε και το δεύτερο βιβλίο του «Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε;» (Γράμματα, 1988). [

Πηγή: www.doctv.gr]

29/07/2021

Newer Posts

Older Posts