«Το να είσαι συμπαθής ή αρεστός δεν είναι το ίδιο με το να είσαι καλός σύμμαχος». Η αντιπαλότητα ΗΠΑ-ΕΕ
«Πολλοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες δείχνουν να συμπαθούν και να διάκεινται ευμενώς απέναντι στον Τζο Μπάιντεν», έγραψε τον περασμένο Μάιο αμερικανός εστιάζοντας σε μια πιθανή αναθέρμανση της διατλαντικής σχέσης. Λοιπόν, αυτή η εκτίμηση φαίνεται να έχει παλαιώσει για τα καλά.
Αυτή την εβδομάδα, η ΕΕ συνέστησε στα κράτη – μέλη να περιορίσουν τα ταξίδια από τις ΗΠΑ λόγω του αυξανόμενου ποσοστού μόλυνσης σε πολλές πολιτείες της Αμερικής. Προφανώς πρόκειται για μια αλήθεια που δύσκολα αμφισβητείται, αλλά ενδεχομένως να έχει εκληφθεί ως μια ανταποδοτική κίνηση: οι Βρυξέλλες είναι έξαλλες που η κυβέρνηση Μπάιντεν αρνήθηκε να επιτρέψει στους περισσότερους Ευρωπαίους να εισέλθουν στη χώρα για 18 μήνες. Ολα δείχνουν ότι αυτή η διαμάχη μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσινγκτον είναι η τελευταία εξέλιξη εν μέσω επιδείνωσης των μεταξύ τους σχέσεων.
Ένας ηγέτης που σέβεται ο κόσμος;
Από τότε που μετακόμισε στον Λευκό Οίκο, ο Μπάιντεν παρουσιάστηκε ως ο αντι-Τραμπ: αξιόπιστος, ειλικρινής και πιστός σύμμαχος. Εκεί που ο προκάτοχός του συνήθιζε να εξευτελίζει και να υποτιμά τους συμμάχους του, ο Μπάιντεν είπε «χρειαζόμαστε έναν ηγέτη που σέβεται ο κόσμος», υποσχόμενος να ενισχύσει τις σκοτεινές σχέσεις, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Ωστόσο, ενώ ο Μπάιντεν μιλάει για ένα ωραίο παιχνίδι, πολλές από τις πολιτικές του τους τελευταίους επτά μήνες στην πραγματικότητα εκνεύρισαν ακόμη περισσότερο ορισμένους Ευρωπαίους συμμάχους, οι οποίοι δηλώνουν ότι η «εξωτερική πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ για τη μεσαία τάξη» (επικεντρώθηκε κυρίως σε εσωτερικά ζητήματα, όπως υποδομές και που περιέχει COVID) δεν βρίσκεται καθόλου σε απόσταση από την γνωστή προσέγγιση και τα συνθήματα του Τραμπ “First America”.
Αυτή η άποψη επικρατούσε τις τελευταίες εβδομάδες στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς οι ΗΠΑ ξεκίνησαν μόνοι την υπόθεση Αφγανιστάν. Οι σύμμαχοι διαμαρτυρήθηκαν ότι έμειναν εκτός, δεδομένου οτι οι ΗΠΑ ακολούθησαν μονομερές σχέδιο εκκένωσης. Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, δύο από τους μεγαλύτερους συντελεστές στην αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν εξοργίστηκαν, με το βρετανικό κοινοβούλιο να εκδίδει αυτό που ορισμένοι χαρακτήρισαν ως «άνευ προηγουμένου επίπληξη» σε έναν πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ποιο είναι το παιχνίδι του Μπάιντεν;
Η βραχυπρόθεσμη ατζέντα του Μπάιντεν είναι επικεντρωμένη στο εσωτερικό των ΗΠΑ και φαίνεται ότι το βλέμμα του είναι στραμμένο στις ενδιάμεσες εκλογές του επόμενου χρόνου όπου ελπίζει πως οι Δημοκρατικοί θα διατηρήσουν τον έλεγχο του αμερικανικού Κογκρέσου. Ο τερματισμός των “αιώνιων πολέμων”, μια άποψη δημοφιλής στους ψηφοφόρους των ΗΠΑ, είναι μέρος αυτής της ατζέντας.
Ο Μπάιντεν, αποτυγχάνοντας να διαβουλευτεί με συμμάχους για το πώς και πότε να αποχωρούσε η Ουάσιγκτον από το Αφγανιστάν, έπαιξε ένα μεγάλο στοίχημα. Γιατί ; Γιατί τώρα χρειάζεται τους Ευρωπαίους εταίρους του να καταγράψουν πρόοδο σε άλλα βασικά ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η ανταλλαγή δεδομένων και φυσικά η Κίνα. (Μέχρι σήμερα, ο Μπάιντεν έχει βρει μικρή υποστήριξη στο να πιέσει η ΕΕ την Κίνα, η οποία Ευρωπαϊκή Ενωση επιδιώκει συνεργασία με το Πεκίνο.)
Πράγματι, η συμπαράσταση των Ευρωπαίων μπορεί να γίνει πιο σκληρή. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να συνεχίσουν να υποχωρούν με την κλιματική αλλαγή εάν η Γερμανία εξελιχθεί σε μια περισσότερο “πράσινη” χώρα υπό μια ας πούμε αριστερή κυβέρνηση μετά τις εκλογές αυτού του Σεπτέμβρη. Ομοίως, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν πιέζει την ΕΕ να ακολουθήσει μια αμυντική πολιτική ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ, η οποία θα είναι ευκολότερη μετά το φιάσκο στο Αφγανιστάν.
Όπως και με την αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας, ίσως η ΕΕ να επιβάλλει νέους περιορισμούς για τον COVID για να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον. Αλλά οι Βρυξέλλες είναι απίθανο να κάνουν κάτι για να τιμωρήσουν πραγματικά τους Αμερικανούς, επειδή χρειάζονται τις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός και επενδυτικός εταίρος της ΕΕ , με περισσότερες από 164.000 εταιρείες της να βασίζονται στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Η ΕΕ εξαρτάται επίσης από τη στρατιωτική δύναμη της Αμερικής: “Θα χρειαστούν δεκαετίες για να δημιουργήσει η Ευρώπη τις συμβατικές και πυρηνικές στρατιωτικές δυνάμεις της για να αντισταθμίσει τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ”, δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, επισημαίνοντας το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 100 % των δυνατοτήτων πυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ, ενώ μεγάλο μέρος του στρατιωτικού υλικού της Ευρώπης είναι σε κακή κατάσταση.
«Το να είσαι συμπαθής ή αρεστός δεν είναι το ίδιο με το να είσαι καλός σύμμαχος», γράφει ο Edward Luce στους Financial Times. Ο Μπάιντεν σίγουρα δοκιμάζει τα όρια αυτής της προσέγγισης. Θα ανταποδώσει όμως; Δεδομένης της εξάρτησης της ΕΕ από τις ΗΠΑ, μάλλον όχι.
Signal
Μιλώντας στο Guardian, ο Σαγιέντ, κάτοικος της Καμπούλ, περιέγραψε με δραματικά λόγια όσα ήδη συμβαίνουν και όσα έπονται:
