Ο Μπαλζάκ, η κόμισσα και το σπίτι στο Πασί

Το 1847, ο συγγραφέας Ονορέ ντε Μπαλζάκ εγκατέλειψε το σπίτι του στο Πασί για να εγκατασταθεί σε μια καινούργια κατοικία στην τοποθεσία του Φολί Μποζόν. Διακόσμησε το σπίτι με μεγάλο κόστος και το ετοίμασε για να υποδεχθεί εκεί την αγαπημένη του, την Πολωνή κόμισσα Εβελίνα Χάνσα, με την οποία αλληλογραφούσε από το 1832.

Οι δυο τους παντρεύτηκαν τελικά τον Μάρτιο του 1850, ύστερα από μια σχέση σχεδόν είκοσι χρόνων. Ωστόσο, μερικούς μήνες αργότερα ο συγγραφέας αρρώστησε βαριά και επέστρεψε στο Παρίσι. Πέθανε στην κρεβατοκάμαρά του στις 18 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, σε ηλικία 51 ετών.

Η κόμισσα εξακολούθησε να μένει στο σπίτι του Φολί Μποζόν με την κόρη της και τον γαμπρό της για αρκετά χρόνια. Προς το τέλος της ζωής της, και επειδή είχε αποκτήσει χρέη, πούλησε την ιδιοκτησία της στη βαρώνη Αντέλ ντε Ροτσίλντ και μερικούς μήνες αργότερα πέθανε.

Αυτό συνέβη το 1882 και η βαρώνη Ντε Ροτσίλντ –η οποία στο μεταξύ είχε φτιάξει ένα αρχοντικό δίπλα στην κατοικία του συγγραφέα, το Hôtel Salomon de Rothschild– στη μνήμη του μεγάλου μυθιστοριογράφου έχτισε στον κήπο μια μικρή ροτόντα.

Η Γαλλία, πολύ πιστή στην ανάμνηση του Μπαλζάκ, φροντίζει με κάθε τρόπο να παραμένουν ζωντανά τα τοπόσημα της παρουσίας του. Η κατοικία του Πασί στεγάζει το «Σπίτι του Μπαλζάκ» (Maison de Balzac), η δε ροτόντα (La Rotonde Balzac) ανακαινίστηκε πρόσφατα και πλέον είναι επισκέψιμη από το κοινό. Ανοιξε μάλιστα με μια εικαστική έκθεση έργων που είναι εμπνευσμένα από την «Ανθρώπινη κωμωδία». Πρόκειται για τη δουλειά του Ελληνα φωτογράφου Αλκη Μπουτλή, μια σειρά ειδικών εκτυπώσεων σε γυαλί με τίτλο «Penser, c’est voir!» (σε πιο ελεύθερη μετάφραση, «η σκέψη είναι βλέμμα») που «γεννήθηκαν» μέσα από τις αναγνώσεις του έργου του συγγραφέα.

Παράλληλα, το «Maison de Balzac» προσφέρει στους επισκέπτες του δύο πίνακες από τον ίδιο καλλιτέχνη, που αποτελούν τη δημιουργική «αντίδρασή» του στον προβληματισμό του Μπαλζάκ σχετικά με τις σχέσεις του πνεύματος με την τέχνη. Ο Αλκης Μπουτλής από το 2003 εκπροσωπείται από την γκαλερί Suzanne Tarasiève.