Κλόουν και τέρατα
Γράφει στα ΝΕΑ ο Χρήστος Χωμενίδης
Τους πρωτοαντίκρισα εν δράσει το φθινόπωρο του 1988. Φοιτητές τότε, είχαμε πάει στον κινηματογράφο Οπερα, στην οδό Ακαδημίας, να παρακολουθήσουμε τον «Τελευταίο πειρασμό» του Σκορτσέζε βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καζαντζάκη. Αίφνης, μόλις πριν ξεκινήσει η προβολή, ένα ασκέρι μπούκαρε στην αίθουσα, ψέλνοντας, βρίζοντας και λιβανίζοντας. Ανέμελοι τότε οι καιροί, θελγόμενοι εμείς λόγω ηλικίας από οτιδήποτε φανταχτερό και εναλλακτικό, το αντιμετωπίσαμε στην αρχή σαν χάπενινγκ. Να μην σας πω ότι για χαβαλέ τους χειροκροτήσαμε κιόλας. Πως ενώσαμε τις φωνές μας στο «Τη Υπερμάχω» που έκρωζαν υστερικά. Ωσπου δύο ρασοφόροι – παπάδες; καλόγεροι; ορθόδοξοι; σχισματικοί; – έβγαλαν μαχαίρια και έσκισαν την οθόνη. Τότε κάτι μέσα μας πάγωσε. Μια κληρονομημένη μνήμη ξύπνησε φρικαλέων εποχών, όταν τύποι σαν εκείνους έκαιγαν βιβλία, έσπαγαν εβραϊκές βιτρίνες. «Δεν βαριέσαι… Περιθωριακοί είναι, του γιατρού…» διασκεδάσαμε την ανησυχία μας. Τους ξαναείδα τον Ιούνιο του 2000, στη λαοσύναξη υπέρ της αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες. Η λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας κατάμεστη. Τα λάβαρά τους είχαν βυζαντινούς αετούς, τα πανό τους κακότεχνες ζωγραφιές του Κώστα Σημίτη ως βελζεβούλη. Τα συνθήματά τους κατήγγελλαν από τότε τη «Νέα Τάξη Πραγμάτων», αναφέρονταν στα τσιπάκια με τα οποία θα μας ήλεγχε – λέει – το κράτος. Περπάτησα από περιέργεια ανάμεσά τους. Μου έκανε εντύπωση ότι πλάι στους καταφανώς σαλεμένους υπήρχαν και κανονικοί άνθρωποι, της διπλανής πόρτας. Μεσόκοπες κυρίες με εμπριμέ φουστάνια, μπαμπάδες με νήπια, έφηβοι που εκ πρώτης όψεως δεν έμοιαζαν του κατηχητικού. Απ’ τον μικρόκοσμό τους δεν τους είχε βγάλει επί δεκαετίες, δεν τους είχε ευαισθητοποιήσει, κανένα πολιτικό ή ανθρωπιστικό έστω ζήτημα. Τα κατάφερε το «Θηρίο» της Αποκάλυψης. Το «666».
Το 2011 ξεδιπλώθηκαν ως «Αγανακτισμένοι» στις πλατείες. Δεν είχαν χαραχτεί ακόμα διαχωριστικές γραμμές, ο αριστερόστροφος λόγος του Βαρουφάκη μπλεκόταν με τις ακροδεξιές κορώνες κάποιου Καζάκη, ο οποίος έβγαζε μαγικές αντιμνημονιακές συνταγές από το καπέλο του. Συνεκτικός ιστός η καταγγελία του «συστήματος», των «προδοτών πολιτικών». Τα κατά κυριολεξίαν εμπρηστικά συνθήματα, «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή». Οι κρεμάλες… Στην παρωδία δημοψηφίσματος του 2015, οπαδοί πλέον των ΑΝΕΛ ή της Χρυσής Αυγής, φανατίζονταν με το ΟΧΙ. Βαυκαλίζονταν στην ιδέα πως θα κατέβαινε ο Μόσκοβος, ο Πούτιν, να μας σώσει. Στα συλλαλητήρια εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών, τέσσερα χρόνια αργότερα, απελευθέρωσαν πλήρως τον δηλητηριώδη εθνικισμό τους. Μασκαρεμένοι μακεδονομάχοι προπηλάκισαν τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη.
Σήμερα γνωρίζουν νέες πιένες. Αποτελούν την αίχμη του δόρατος του αντιεμβολιασμού.
Κανονικά, η όψη τους και μόνο θα έπρεπε να προξενεί το αντίθετο από το ποθητό στους ίδιους αποτέλεσμα. Βλέποντάς τους ο διστακτικός πολίτης θα όφειλε να αναρωτιέται «τι κοινό έχω εγώ με αυτούς τους μουρλούς;». Να αναθεωρεί τη στάση του, να κλείνει ραντεβού στο εμβολιαστικό κέντρο. Αλίμονο. Η στοιχειώδης σοβαρότητα ποτέ και πουθενά δεν θεωρήθηκε προαπαιτούμενο του δημόσιου λόγου. Οι περίοδοι κρίσης ανέκαθεν ανεδείκνυαν κλόουν και τέρατα – η μία ιδιότητα δεν αποκλείει την άλλη, τουναντίον. Το ιερατικό εξάλλου σχήμα, ακόμα κι όταν είναι κίβδηλο ή έστω παλαιοημερολογίτικο, ασκεί επιρροή σε σεβαστό ποσοστό τού πληθυσμού.
Το ζήτημα σήμερα είναι κατεπείγον. Εμείς – γνωρίζοντας τις στατιστικές πιθανότητες να μας εκδηλωθούν σοβαρές παρενέργειες – σπεύσαμε να εμβολιαστούμε προς όφελος προσωπικό μας και των γύρω μας. Εκείνοι όχι απλώς έχουν μουλαρώσει μα και προπαγανδίζουν την άρνηση, διαδίδοντας ψεύδη. Ψεύδη παρηγορητικά ή τρομολάγνα, που αγγίζουν τους πιο αφελείς. Εμείς με την ψυχή στο στόμα προσπαθούμε να χτίσουμε ένα τείχος ανοσίας. Εκείνοι το σαμποτάρουν.
Εάν ξεχειλίσουν οι εντατικές, εάν μετράμε πάλι εκατόμβες νεκρών, εάν παραλύσει ξανά η κοινωνική και οικονομική ζωή με καινούργια λοκντάουν, εκείνοι θα έχουν αποφασιστικά συμβάλει στον όλεθρο.
Κανείς δεν δικαιούται να κρατά ίσες αποστάσεις ανάμεσα στην τρέλα και στη λογική. Στον θάνατο και στη ζωή. Να αρθρώνει πονηρά, ψηφοθηρικά, «ναι μεν αλλά». Σήμερα ή εμείς ή εκείνοι.
Επιβάλλεται η συγκρότηση ενός παλλαϊκού μετώπου υπευθυνότητας. Που θα επιβάλλει, με κάθε νόμιμο μέσο, το κοινό καλό.
