Κάλαμος και Καστός, τα μικρά, μαγευτικά νησιά του Ιονίου
Ο Κάλαμος και ο Καστός ανήκουν στο σύμπλεγμα των τηλεβοΐδων νήσων. Δεν είναι τα μοναδικά νησιά που βρίσκονται ανάμεσα στη Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία. Άλλα νησιά του συμπλέγματος είναι το πασίγνωστο Μεγανήσι, το Αρκούδι, ο Άτοκος, η Κύθρος, η Θηλιά, η Φορμίκουλα (ή Φερμέκουλα), το Πρασονήσι, το Προβάτι, το Αλαφονήσι, η Πεταλού και τα Πριγκηπονήσια Λευκάδας (Σκορπιός, Σκορπίδι, Σπάρτη, Μαδουρή, Χελώνη και Τσοκάρι). Πολλά από αυτά παραμένουν άγνωστα σε μεγάλο μέρος των επισκεπτών.
Ο Κάλαμος
Ο Κάλαμος είναι το μεγαλύτερο νησί μιας συστάδας μικρών νήσων. Ανήκει στο Νομό Λευκάδας και βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από τον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι κυρίως ορεινό. Έχει υψόμετρο 745 μέτρα και φημίζεται για τις όμορφες παραλίες του. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι αποτελεί μια «μικρογραφία» της Λευκάδας. Η έκταση του είναι 20 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ κατοικείται από 600 μόνιμους κατοίκους. Δεν κυκλοφορούν οχήματα στο νησί.
Πάνω σε αυτό υπάρχουν τέσσερις οικισμοί. Είναι ο Κάλαμος, η Επισκοπή, το Κάστρο και το Κεφάλι. Κάποιοι από αυτούς έχουν εγκαταλειφθεί με αποτέλεσμα να δείχνουν σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος.
Ο Καστός
Σε αντίθεση με τον Κάλαμο, ο Καστός αποτελεί το μικρότερο νησί της συστάδας, αλλά και ολόκληρου του Ιονίου Πελάγους. Είναι η μικρότερη κατοικημένη νησίδα των Επτανήσων και προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1864. Βρίσκεται ακριβώς δίπλα από τον Κάλαμο. Σύμφωνα με απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ το 2011, το νησί έχει 78 μόνιμους κατοίκους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι το 1950, το νησί διέθετε 285 κατοίκους και ήταν μέρος της επαρχίας της Ιθάκης. Υπήρχε ακόμη και Δημοτικό σχολείο.
Τα νησάκια αυτά έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια ιστορικών εξελίξεων. Την εποχή της Ελληνική Επανάστασης λειτούργησαν ως καταφύγια οικογενειών από την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα αλλά και από την Πελοπόννησο. Μεγάλα ονόματα της Επανάστασης όπως ο Καραϊσκάκης, οι Τζαβελλαίοι, ο Λεπενιώτης, ο Βαρνακιώτης, είχαν εγκαταστήσει τις οικογένειές τους εκεί. Παράλληλα, βρήκαν καταφύγιο καταδιωκόμενοι Σουλιώτες και πολιορκημένοι Μεσολογγίτες.
Η πρόσβαση στα νησάκια γίνεται από τον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας με σκάφος. Δεν υπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση για αυτοκίνητα. Τα αυτοκίνητα που υπάρχουν στα νησιά αυτά, τα διαθέτουν οι κάτοικοι για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους και των αναγκών των επισκεπτών.
