Ενδιάμεσες αμερικανικές εκλογές. Τι έχει καταφέρει ως τώρα ο πρόεδρος Μπάιντεν και πού υστερεί.

Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι προσέρχονται στις κάλπες για να επιλέξουν τα νέα μέλη του Κογκρέσου στις 8 Νοεμβρίου. Παράλληλα όμως το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών θα αναδείξει το βαθμό αποδοχής από τους ψηφοφόρους του προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Οι Δημοκρατικοί συχνά στις ενδιάμεσες εκλογές υφίστανται απώλειες ή και αντιστρόφως αν επρόκειτο για τους Ρεπουμπλικανούς. Οι ενδιάμεσες αμερικανικές εκλογές είναι ένας δείκτης καταλληλότητας ή μη του έργου του προέδρου. Το ερώτημα εν προκειμένω είναι αν ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει κάνει αρκετά ώστε να αμβλύνει ένα δυσάρεστο για το κόμμα του αποτέλεσμα ή τι θα μπορούσε να κάνει τα δύο επόμενα χρόνια της θητείας του ώστε να αλλάξει την εικόνα.

Προεδρική (δυσ)αποδοχή

Τα ποσοστά του Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις  δεν είναι καλά. Μάλλον άσχημα είναι, καθώς ο πρόεδρος ειδικά στις νεότερες ηλικιακά ομάδες κατακρημνίζεται. Τα πρώτα σημάδια ήταν θετικά, αλλά τον Αύγουστο του 2021, μετά την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, τα ποσοστά του έπεσαν σε αρνητικά επίπεδα που σπάνια συναντάμε σε προέδρους την πρώτη τους θητεία.

Μέχρι το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους, το σύνολο των δημοσκοπήσεων της RealClearPolitics έδειχνε ότι μόλις το 37% του κοινού ενέκρινε το έργο του, ενώ το 57% αποδοκίμαζε. Έκτοτε, ο κόσμος φάνηκε να τον συμπαθεί. Ορισμένοι πρόεδροι έχουν ανακάμψει από αυτά τα επίπεδα σε παρόμοια σημεία της θητείας τους και έχουν κερδίσει την επανεκλογή τους δύο χρόνια αργότερα. Η αλήθεια είναι ότι ο Τζο Μπάιντεν ζει σε ένα δημοσκοπικό κενό, ούτε νεκρός και θαμμένος ούτε στην κορυφή του παιχνιδιού.

Μια ταραχώδης ατζέντα

Ο Μπάιντεν ξεκίνησε την προεδρία του ψηφίζοντας ένα τεράστιο πακέτο οικονομικής και υγειονομικής βοήθειας για την αντιμετώπιση του COVID. Οι φοροαπαλλαγές του βοήθησαν να βγουν εκατομμύρια παιδιά των ΗΠΑ από τη φτώχεια και αποτέλεσαν μια πολυπόθητη πολιτική νίκη για τους Δημοκρατικούς. Συνεργάστηκε επίσης με τους Ρεπουμπλικάνους για την ψήφιση ενός τεράστιου νομοσχεδίου για τις δαπάνες υποδομών, για επενδύσεις σε δρόμους, γέφυρες, ευρυζωνικές συνδέσεις και σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Αλλά μετά από αυτό το δυνατό ξεκίνημα η ατζέντα του προσέκρουσε σε τοίχο.Ένα πακέτο κοινωνικών δαπανών και μέτρων για το κλίμα, ύψους πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων κόλλησε στη Γερουσία και οι Ρεπουμπλικάνοι εμπόδισαν την πρόοδο στην προστασία του δικαιώματος ψήφου, τον έλεγχο των όπλων και την πρόσβαση στις αμβλώσεις.

Μόνο το καλοκαίρι του 2022, οι Δημοκρατικοί υποστήριξαν ένα πακέτο μέτρων για το κλίμα και την υγειονομική περίθαλψη και ψηφίστηκε νομοσχέδιο για τις τεχνολογικές επενδύσεις. Νέοι έλεγχοι ιστορικού για τους νέους αγοραστές όπλων εισήχθησαν μετά από μια σειρά μαζικών πυροβολισμών, συμπεριλαμβανομένου εκείνου που στοίχισε τη ζωή σε 19 παιδιά και δύο δασκάλους στο Ουβάλντε του Τέξας.

Διαχείριση κρίσεων

Σε πολλές περιπτώσεις η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει βρεθεί σε αδιέξοδο.Η προγραμματισμένη αποχώρηση από το Αφγανιστάν τον Αύγουστο του 2021 εξελίχθηκε σε χάος, καθώς ο Λευκός Οίκος δεν ήταν προετοιμασμένος για το πόσο γρήγορα οι Ταλιμπάν θα αναλάμβαναν την εξουσία.

Οι διελεύσεις μεταναστών χωρίς χαρτιά στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού αυξήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών, μετά τη χαλάρωση των μεταναστευτικών πολιτικών της εποχής Τραμπ και την εκ νέου αύξηση του αριθμού των προσφύγων.

Ο πληθωρισμός ανήλθε σε επίπεδα που παραπέμπουν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, λόγω της ταχείας οικονομικής ανάπτυξης από την πανδημία, των διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας και της αύξησης του κόστους των καυσίμων.

Πολλοί εμπειρογνώμονες θεώρησαν ότι εκείνο που δημιούργησε το δυσεπίλυτο πρόβλημα του πληθωρισμού ήταν το τεράστιο πακέτο οικονομικών κινήτρων που προώθησε ο πρόεδρος Μπάιντεν.

Η παραλλαγή Ο του Covid το φθινόπωρο του 2021, η έλλειψη βρεφικών τροφών την άνοιξη του 2022 και το Ανώτατο Δικαστήριο που ανέτρεψε την προστασία των αμβλώσεων Roe v Wade, τον Ιούνιο, φαίνεται ότι έπιασαν απροετοίμαστο τον Λευκό Οίκο.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν ικανοποιημένοι από τη νέα θετική εικόνα στις διατλαντικές σχέσεις και την απόφαση του προέδρου Μπάιντεν να προσχωρήσει εκ νέου στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Αλλά η βιαστική απόσυρση από το Αφγανιστάν βρήκε τους συμμάχους απροετοίμαστους και στη συνέχεια υπήρξε ρήξη με τη Γαλλία για την κοινή απόφαση ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου να πουλήσουν αμερικανικά υποβρύχια στην Αυστραλία.

Η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να εκτοξεύει πυραύλους στη Θάλασσα της Ιαπωνίας και οι προσπάθειες επανέναρξης διαπραγματεύσεων με το Ιράν για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του απέτυχαν.

Ακόμη και η μεγαλύτερη πρόκληση εξωτερικής πολιτικής της προεδρίας του, ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν είναι πλέον το ενοποιητικό ζήτημα που ήταν αρχικά. Η υποστήριξη των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο για την αποστολή βοήθειας και όπλων από τις ΗΠΑ έχει μειωθεί, καθώς οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονται.

Τι έχει καταφέρει;

Ο Μπάιντεν έχει ανατρέψει ορισμένα από τα σκληρά μέτρα του Τραμπ για τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής σύμφωνα με την οποία οι αιτούντες άσυλο πρέπει να μένουν στο Μεξικό όσο εξετάζονται οι αιτήσεις τους.

Εκπλήρωσε τις προεκλογικές του υποσχέσεις για τη διαγραφή ορισμένων οφειλών από φοιτητικά δάνεια (αν και αυτό αντιμετωπίζει ήδη νομικές προκλήσεις) και ανακοίνωσε αμνηστία για άτομα με καταδίκες για κατοχή μαριχουάνας σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Ακολούθησε επίσης την υπόσχεσή του να διορίσει την πρώτη μαύρη γυναίκα στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ

Ο κ. Μπάιντεν ενδέχεται να αφήσει το στίγμα του στα ομοσπονδιακά δικαστήρια, καθώς έχει διορίσει περισσότερους δικαστές στα δύο πρώτα χρόνια της θητείας του από οποιονδήποτε πρόεδρο μετά τον Τζον Κένεντι. Η πλειονότητα των δικαστικών διορισμών του ήταν γυναίκες και άτομα από φυλετικές και εθνοτικές μειονότητες – για πρώτη φορά για πρόεδρο των ΗΠΑ.

Ποιες είναι οι μελλοντικές προκλήσεις;

Αν η ιστορία – και οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις – αποτελούν οδηγό, οι Δημοκρατικοί θα χάσουν τον έλεγχο τουλάχιστον ενός τμήματος του Κογκρέσου στις ενδιάμεσες εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν, για πρώτη φορά, θα αντιμετωπίσει επιθετική εποπτεία από το Κογκρέσο.

Ήδη οι Ρεπουμπλικάνοι στη Βουλή των Αντιπροσώπων κάνουν σχέδια για την έναρξη ερευνών σχετικά με τις συναλλαγές του γιου του με την Κίνα. Στο στόχαστρό τους θα βρεθούν επίσης η απόσυρση από το Αφγανιστάν και η μεταναστευτική πολιτική.

Σε διεθνές επίπεδο, η κυβέρνηση μόλις δημοσίευσε νέο έγγραφο στρατηγικής εθνικής ασφάλειας που περιγράφει έναν μεγάλο ανταγωνισμό μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους από τη μία πλευρά και της Κίνας και της Ρωσίας από την άλλη.

Στο εσωτερικό, υπάρχει ο κίνδυνος οικονομικής ύφεσης και θα είναι δύσκολο να βρεθούν τρόποι να απαλυνθεί η αγωνία της αυξανόμενης ανεργίας ή του υψηλού πληθωρισμού.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα βρεθεί επίσης αντιμέτωπη με αγωγές σχετικά με την πολιτική της για τη μετανάστευση, τη διαγραφή του χρέους των φοιτητικών δανείων και το περιβάλλον. Τυχόν ήττες θα αποτελέσουν πολιτικό πλήγμα καθώς προετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του 2024 αν και εφόσον είναι εκ νέου υποψήφιος των Δημοκρατικών.

Η ικανότητά του και η αποτελεσματικότητά του στο να χειριστεί το πακέτο των μέτρων που διαμορφώνουν σήμερα την αμερικανική πολιτική και κατ’ επέκτασιν δίνουν εικόνα της ζωής του Αμερικανού πολίτη θα αναδειχθούν σε κυρίαρχο σημείο διαφοροποίησης του από τους αντιπάλους του, τους Ρεπουμπλικανούς.

BBC Anthony Zurcher