Τελευταία ευκαιρία;
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, στις 22 Ιανουαρίου, δηλαδή σε δύο μήνες από σήμερα, σε μια λαμπρή τελετή στο Παρίσι, θα εορτασθούν τα 60 χρόνια από τη Συνθήκη των Ηλυσίων, που υπέγραψαν το 1963 οι Αντενάουερ και Ντε Γκωλ.
Εξήντα χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης και 11 μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, Μακρόν και Σολτς αγωνίζονται να βρουν την επικοινωνιακή συνταγή που θα πείσει ότι τόσο ο γαλλογερμανικός άξονας όσο και συνολικά η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι επιλογές «καταδικασμένες» να πετύχουν.
Το πάλαι ποτέ κραταιό γαλλογερμανικό δίδυμο είναι σήμερα σκιά του εαυτού του. Μια ζωντανή διάψευση της εκτίμησης ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση αποκτά ενισχυμένη δυναμική μέσα από κρίσεις και δυσκολίες.
Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις στο Παρίσι είναι φορτωμένες με κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων των δύο χωρών, μια διαδικασία που είχε αναβληθεί πρόσφατα όταν οι συνεργάτες του Γάλλου προέδρου και του Γερμανού καγκελαρίου δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σε σχέδιο κοινού ανακοινωθέντος.
Έντεκα μήνες μετά την εισβολή του Πούτιν και -σε μεγάλο βαθμό με υπαιτιότητα της Γερμανίας- η Ε.Ε. παρακολουθεί ως θεατής τον πρώτο πόλεμο, μετά το 1945, που γίνεται στο έδαφος της -αν θεωρήσουμε ότι η σύρραξη στη Γιουγκοσλαβία ήταν, κατά κύριο λόγο, εμφύλια.
Αν δεν υπάρξει ανασύνταξη και ενεργειακή πολιτική άξια του ονόματος της Ευρώπης και αν δεν διατυπωθεί κοινή στρατηγική -τουλάχιστον από τους «μεγάλους»- απέναντι στην Κίνα, η Ε.Ε. των 27 δεν κινδυνεύει απλά και μόνο με στασιμότητα, αλλά και με ανεξέλεγκτη αποσάθρωση των κεκτημένων της ολοκλήρωσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε από το 1957 μέχρι σήμερα.
Ο Μακρόν εξακολουθεί να περιμένει την απάντηση του Σολτς πάνω στις προτάσεις που έκανε αναφορικά με το μέλλον της Ένωσης, μέσα από τις ομιλίες του σε Πνύκα και Σορβόννη τον Σεπτέμβριο του 2017.
Την ίδια στιγμή ο καγκελάριος, μπροστά στο σύνθημα του Μπάιντεν «Πρώτα οι ΗΠΑ», αντιτάσσει το δικό του «Πρώτα η Γερμανία».
Μπορεί να προκύψει κάποιος από μηχανής θεός που μέσα στο επόμενο δίμηνο θα αναστήσει τον γαλλογερμανικό άξονα;
Η Συνθήκη των Ηλυσίων δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες για χειραφέτηση της Δυτικής Ευρώπης. Προσδοκίες που διαψευστήκαν όταν η Μπούντεσταγκ, πριν την επικυρώσει, προσέθεσε έναν πρόλογο με τον οποίο γινόταν σαφές ότι η κορυφαία στρατηγική επιλογή της τότε Δυτικής Γερμανίας ήταν οι καλές διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Με τα σημερινά δεδομένα αν η Γερμανία δεν συνειδητοποιήσει τα αδιέξοδα της στρατηγικής «Ευρώπη α λα καρτ», την οποία έχει υιοθετήσει μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και κυρίως μετά την έναρξη της κρίσης στην Ευρωζώνη την άνοιξη του 2010, τότε θα χαθεί η τελευταία ευκαιρία χειραφέτησης της Γηραιάς Ηπείρου.