Λέμε πολύ εύκολα ότι το αλκοόλ βλάπτει. Το πόσο πολύ και πόσο εύκολα, είναι δραματικά τρομακτικό. Αξίζει;
Γράφει η δημοσιογράφος Στέλλα Αλαφούζου
Σε μια πρόσφατη μεγάλης διάρκειας πτήση διαπίστωσα ότι οι περισσότεροι από τους συνεπιβάτες μου κατανάλωναν ασταμάτητα αλκοόλ. Η συμπεριφορά τους με έβαλε σε σκέψεις. Ήταν από αμηχανία καθώς ήθελαν έναν τρόπο για να χαλαρώσουν, ώστε να βγει πιο άνετα το ταξίδι; Ήθελαν να γευτούν όλες τις ανέσεις που τους παρέχονταν; Είναι αυτό που κάνουν έτσι κι αλλιώς μέσα σε ένα τυπικό 9ωρο της καθημερινότητάς τους; Δεν ξέρω τι από όλα…Αυτό που ξέρω είναι ότι το αλκοόλ είναι περισσότερο τοξικό από ό,τι έχουμε συνειδητοποιήσει. Και καθώς όλες αυτές τις μέρες του ταξιδιού είχα στο νου μου να προσέχω τη γενικότερη συμπεριφορά των ανθρώπων σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ, αυτό που διαπίστωσα ήταν ότι για τις περισσότερες παρέες, το φαγητό δεν ήταν παρά η αφορμή για να βγουν για κρασί.Δεν μπορεί να μην έχετε δει ανθρώπους να βγάζουν μια φωτογραφία μέσα σε ένα εστιατόριο ή μπαρ με ένα ποτήρι κρασί (συνήθως) στο χέρι. Έχουμε συνηθίσει να λέμε ότι το αλκοόλ βλάπτει. Θα ήθελα να σας πω με απλά και καθαρά λόγια: μην το ακουμπάτε… Και είπα να το κάνω τώρα, καθώς είμαστε λίγο πριν τις γιορτές, όπου όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει τότε. Cheers!
Τι είναι το αλκοόλ και πώς επιδρά στον οργανισμό;
Το αλκοόλ είναι μια οργανική χημική ένωση που χαρακτηρίζεται ως νευροτοξική. Είναι και υδατοδιαλυτή και λιποδιαλυτή. Αυτή η διπλή της ιδιότητα, της δίνει όλες τις υπερδυνάμεις που χρειάζεται, προκειμένου να διαπερνά με απίστευτη ευκολία όλους τους ιστούς και τα όργανά μας. Σε αντίθεση με άλλες χημικές ενώσεις που κολλάνε πάνω σε συγκεκριμένους υποδοχείς των κυττάρων μας, το αλκοόλ μπορεί να διαπερνά άνετα τα κύτταρα.Το είδος του αλκοόλ που βάζουμε στον οργανισμό μας με την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, είναι η αιθανόλη. Εξαιτίας της τοξικότητάς της, ο οργανισμός καλείται να τη μετατρέψει σε κάτι άλλο όσο πιο γρήγορα μπορεί. Προκειμένου να γίνει αυτή η μετατροπή/διάλυση, συμμετέχει ενεργά το μόριο NAD. Το εν λόγω μόριο είναι ό,τι πιο χρήσιμο για τα κύτταρά μας, αφού ολοένα και περισσότερες μελέτες μας λένε ότι συνδέεται με τη μακροζωία τους. Συνεπώς, όταν καταναλώνουμε αλκοόλ, στην πραγματικότητα ξοδεύουμε άδικα NAD προκειμένου να μετατραπεί η αιθανόλη σε ακεταλδεΰδη.Αυτή είναι μια χημική ένωση, ξεκάθαρα πιο τοξική ακόμη και από την αιθανόλη στην αρχική της μορφή. Δηλαδή, αν η αιθανόλη είναι κάτι κακό για τον οργανισμό, τότε η ακεταλδεϋδη είναι κάτι ακόμη χειρότερο.
Συνεπώς, αν ο οργανισμός δεν καταφέρει να αποβάλλει ή να χρησιμοποιήσει την ακεταλδεϋδη άμεσα (πχ για την παραγωγή ενέργειας ως οξικό άλας), τότε αυτή μένει στον οργανισμό και προκαλεί ανεπανόρθωτη βλάβη. Μαντέψτε πού λαμβάνουν χώρα όλα αυτά. Στο ήπαρ φυσικά… Κάπως έτσι καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να γίνει πολύ γρήγορα η αποβολή της ακεταλδεϋδης από τον οργανισμό αφού όσο αυτή μένει, χτίζει ανεπανόρθωτες βλάβες στα κύτταρα.Η μέθη άλλωστε είναι μια διαταραχή που περιγράφεται ως ένα αποτέλεσμα που προκύπτει από δηλητήριο. Θα έχετε ίσως προσέξει ότι οι γνωστοί σας που πίνουν συχνά, είναι πιο ανθεκτικοί στη μέθη, δηλαδή δεν ζαλίζονται τόσο εύκολα σε σύγκριση με εκείνους που καταναλώνουν αλκοόλ περιστασιακά. Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα με γενετική προδιάθεση αλκοολισμού. Όταν καταναλώνουν αλκοόλ, νιώθουν να τους ανεβάζει. Αντίθετα, τα άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ περιστασιακά, είναι πιθανό ακόμη και με ένα ποτήρι αλκοόλ να ζαλιστούν ή να νιώσουν εξάντληση. Άρα και οι δύο κατηγορίες πρέπει να προσέχουν περισσότερο από πολύ αλλά για διαφορετικούς λόγους. Εκείνοι που νιώθουν ευεξία με το αλκοόλ πρέπει να προσέχουν γιατί έχουν προδιάθεση να καταλήξουν αλκοολικοί. Ενώ εκείνοι που νιώθουν για πολύ λίγο καλά με το αλκοόλ αλλά γρήγορα νιώθουν να τους ρίχνει, πρέπει να προσέχουν με την οδήγηση ή τη χρήση μηχανημάτων ακόμη κι αν μιλάμε για ένα ποτήρι μπίρα. Αυτά όμως είναι μικρά αν και όχι ασήμαντα, σε σύγκριση με άλλες βλάβες που θα δούμε στη συνέχεια.
Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το αλκοόλ μας δίνει κενές θερμίδες; Η κατανάλωση αλκοόλ είναι μια υψηλού μεταβολικού κόστους ενέργεια, η οποία πέρα από τις βλάβες στα κύτταρα, μας αφήνει ως ενθύμιο και πολλές κενές θερμίδες. Δηλαδή, θερμίδες από τις οποίες δεν θα πάρουμε καθόλου θρεπτική αξία παρά μόνο την τοξικότητα του αλκοόλ. Και καθώς σε προηγούμενα posts έχουμε μιλήσει για το πόσο σημαντικό είναι να υπερασπιζόμαστε το μικροβίωμα του εντέρου, ας σημειώσουμε ότι με τον ίδιο τρόπο που το αλκοόλ σκοτώνει τα κακά βακτήρια, σκοτώνει και τα καλά βακτήρια που θέλουμε να έχουμε στο μικροβίωμα του εντέρου μας. Αρκετά άτομα μάλιστα, εξαιτίας της συχνής κατανάλωσης αλκοόλ καταλήγουν με Σύνδρομο Διαρρέοντος Εντέρου. Μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση με συμπτώματα όπως η διάρροια και η δυσφορία στην κοιλιακή χώρα.
Αλκοόλ vs ήπαρ, μικροβίωμα και εγκέφαλος. Μάντεψε ποιος νικάει εδώ…
Νωρίτερα, περιγράψαμε τον τρόπο που η αιθανόλη με τη βοήθεια του NAD μετατρέπεται σε ακεταλδεΰδη. Όλη αυτή η διαδικασία περιγράφεται ως προφλεγμονώδης καθώς απελευθερώνει πολλές φλεγμονώδεις κυτοκίνες. Όχι ό,τι καλύτερο για το ανοσοποιητικό σύστημα. Άρα τι έχουμε εδώ; Έχουμε κάτι πολύ μπερδεμένο. Όπως είπαμε νωρίτερα, το αλκοόλ σκοτώνει και τα καλά και τα κακά βακτήρια του εντέρου. Μια απαραίτητη διευκρίνιση είναι ότι τα κακά βακτήρια του εντέρου είναι αυτά που προκύπτουν από την επεξεργασία των τροφών που καταναλώνουμε ενώ τα καλά βακτήρια είναι αυτά που ζουν μέσα στο έντερο συνθέτοντας το μικροβίωμά μας.Όταν γίνεται αυτή η φθορά στο μικροβίωμα εξαιτίας του αλκοόλ, περνούν στο αίμα τοξίνες δηλαδή κακά βακτήρια από το έντερο. Αυτό περιγράφεται ως Σύνδρομο Διαρρέοντος Εντέρου. Τα συμπτώματα του συνδρόμου δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Διάρροιες, φούσκωμα, κοιλιακός πόνος είναι λίγα μόνο αλλά ίσως τα πιο κοινά. Όμως και πάλι το κακό δεν σταματά εδώ. Αυτά τα κακά βακτήρια μαζί με τις φλεγμονώδεις κυτοκίνες που παράγονται από το ήπαρ με την κατανάλωση αλκοόλ, πιάνονται χέρι χέρι και πάνε… στον εγκέφαλο. Και τι κάνουν εκεί; Σε κάνουν να θέλεις να καταναλώσεις ακόμη περισσότερο αλκοόλ! Και αυτό ΔΕΝ είναι κάτι που αφορά άτομα που πίνουν πολύ, αλλά όλους μας.
Ο πειραγμένος εγκέφαλος και ο καρκίνος…
Το αλκοόλ μειώνει την πυκνότητα του εγκεφάλου. Έρευνες μας λένε ότι όσο περισσότερο πίνει κανείς, τόσο περισσότερο μειώνεται ο όγκος της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλό του. Αντιλαμβάνεστε πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι όταν νεαρά παιδιά ξεκινούν από τα 18 (συχνά και νωρίτερα) την κατανάλωση αλκοόλ. Ό,τι χειρότερο. Επιπλέον, το αλκοόλ αλλάζει τη μεθυλίωση του DNA, την έκφραση των γονιδίων γεγονός που μεταφράζεται σε πολλές μορφές καρκίνου και κυρίως σε καρκίνο του μαστού. Μοιάζει αρκετά τρομακτικό αλλά για κάθε 10 γραμμάρια αλκοόλ, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού 4-13%. Συνεπώς, κοιτάξτε καλά το ποτήρι σας με το κρασί όταν πάτε να τσουγκρίσετε ή να φωτογραφηθείτε με αυτό, αναλογιστείτε πόσα γραμμάρια αλκοόλ έχει μέσα και μετά αφήστε το κάτω. Ας πούμε ότι ένα ποτήρι μπορεί να έχει μέσα 50 γρ κρασί. Σαφέστατα δεν είναι και τα 50 αλκοόλ. Αλλά και πάλι… Το αλκοόλ είναι καλό ΜΟΝΟ για να καθαρίζεις με αυτό επιφάνειες.Ξέρω ότι κάποιοι θα σας πουν πως καταναλώνοντας αλκοόλ -κρασί για παράδειγμα- παίρνεις όλα τα αντιοξειδωτικά από τη ρεσβερατρόλη. Σοβαρά τώρα; Θα βάλεις κάτι τόσο επικίνδυνα τοξικό στον οργανισμό σου για τη ρεσβερατρόλη; Θα προτιμούσα να φας μερικά σταφύλια, μύρτιλα, μαύρη σοκολάτα, ξηρούς καρπούς όπως φιστίκια.
ίσως θα ήθελες και εσύ να γίνεις δωρεάν συνδρομητής στο Entry by Stella Alafousou