Το σαβουάρ βιβρ των καλεσμένων στην Κίνα
Οι κανόνες καλής συμπεριφοράς δεν είναι παντού ίδιοι. Στην Κίνα υπάρχουν ιδιαιτερότητες και συμβολισμοί, που καλό είναι να γνωρίζουν οι καλεσμένοι σε μία κοινωνική εκδήλωση.Πολλές και συνεχείς οι προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης. Μία από αυτές: ο συγχρωτισμός με φίλους ή συναδέλφους με διαφορετικές πολιτιστικές καταβολές. Τί γίνεται αν μία κινεζική οικογένεια μας καλέσει στο σπίτι της; Εκτός από τους συνήθεις κανόνες ευγένειας και καλής συμπεριφοράς, υπάρχουν κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες που ένας καλεσμένος οφείλει να έχει υπόψη του, για να μην βρεθεί σε αμήχανη θέση ο ίδιος ή ο οικοδεσπότης του.
Κανόνας πρώτος: Μπαίνοντας στο σπίτι βγάζουμε τα παπούτσια μας. Πρόκειται για δείγμα καλής συμπεριφοράς. Ο οικοδεσπότης μας, από την πλευρά του, οφείλει να προσφέρει από ένα ζευγάρι παντόφλες σε όλους τους καλεσμένους. Κανόνας δεύτερος: Ένα δωράκι επιβάλλεται όταν πηγαίνουμε επισκέψεις. Όπως αναφέρει στη γερμανική τηλεόραση (ARD) ο Κινέζος λόγιος και πανεπιστημιακός Γιανγκ Μπο, «είναι ταμπού να πηγαίνεις σε ξένο σπίτι με άδεια χέρια. Η αμοιβαιότητα θεωρείται σημαντική στην Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι όποιος προσκαλείται, φέρνει και ένα δώρο, εκτός βέβαια αν μιλάμε για πολύ στενούς φίλους…»
Όμως η επιλογή του δώρου απαιτεί προσοχή. Μία καλή λύση είναι τα λουλούδια, αλλά όχι οποιαδήποτε λουλούδια, τονίζει ο Γιανγκ Μπο: «Συνήθως θα προτιμήσουμε φρέσκα άνθη, αλλά υπάρχουν και τα βελούδινα, καλλωπιστικά λουλούδια, που θεωρούνται σύμβολο ευημερίας στην Κίνα», επισημαίνει. «Σε καμία περίπτωση δεν επιλέγουμε λουλούδια από χαρτί». Και αυτό γιατί, κατά κανόνα, τα χάρτινα λουλούδια εμφανίζονται στις κηδείες, για να συνοδεύσουν τον τεθνεώτα στην τελευταία του κατοικία.
Μία «παραδοσιακή» επιλογή είναι τα φρέσκα φρούτα. Αλλά και εδώ χρειάζεται προσοχή. «Αποφεύγουμε φρούτα, των οποίων το όνομα προφέρεται όπως η κινεζική λέξη για τον ‘χωρισμό’ (离 / li)» προειδοποιεί ο Γιανγκ Μπο. «Για παράδειγμα τα αχλάδια στη βόρεια Κίνα, αλλά και τα λίτσι στη νότια Κίνα…» Απόλυτο «ταμπού» είναι τα φρούτα αυτά ιδιαίτερα όταν επισκεπτόμαστε φίλους, των οποίων οι γονείς αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Ασφαλείς επιλογές για δώρο θεωρούνται, σε γενικές γραμμές, τα τσιγάρα, το αλκοόλ, οι καραμέλες, το τσάι ή κάποιο γλυκό.
Αλλά και εκείνος που απευθύνει την πρόσκληση έχει ορισμένες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα να μην ετοιμάσει μόνο ένα μεζεδάκι, αλλά και ένα εντυπωσιακό κυρίως πιάτο, «κάτι μεγάλο», όπως λέει ο Γιανγκ Μπο: «Το πιάτο αυτό θα εμφανιστεί πρώτο στο τραπέζι, για την εγκάρδια υποδοχή των καλεσμένων. Μπορεί να είναι για παράδειγμα ένα χοιρινό κότσι. Το χοιρινό κρέας συμβολίζει την καλοτυχία».
Με την ίδια λογική μπορεί να σερβιριστεί κοτόπουλο, αρνί ή ένα ολόκληρο ψάρι. Από ένα εορταστικό τραπέζι δεν λείπει ούτε το αλκοόλ. Οι Κινέζοι απολαμβάνουν το κρασί- και ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί- αλλά και το παραδοσιακό Baijiu που παρασκευάζεται από κεχρί, ένα δυνατό ποτό, το οποίο κάποιοι αποκαλούν «κινεζική βότκα».
Στο τέλος ο οικοδεσπότης προσφέρει τσάι, αλλά …εννοεί κάτι άλλο, όπως εξηγεί ο Γιανγκ Μπο: «Όταν προσφέρουμε μαύρο τσάι μετά το φαγητό, είναι σαν να λέμε ότι ‘ήρθε η ώρα να φύγουν οι καλεσμένοι μας’. Εκείνοι το αντιλαμβάνονται αμέσως, λένε ότι πέρασε η ώρα και μας καληνυχτίζουν. Έτσι απλά…»
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
Μπένγιαμιν Άισελ, ARD