Τίμοθι Γκάρτον Ας
Πατρίδες, μτφρ. Δημήτρης Δουλγερίδης, εκδ. Ψυχογιός
Πρόκειται για την ιστορία από το 1945 και μετά, το κομμάτι, δηλαδή, εκείνο της Ιστορίας που βίωσε ο ίδιος ο συγγραφέας προσωπικά. Αφετηρία αποτελεί το έτος 1945, όταν η Ευρώπη προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο πρώτο κεφάλαιο ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία αυτής της κατεστραμμένης Ευρώπης από το 1945 ως το 1961. Και καταλήγει ο συγγραφέας σημειώνοντας ότι ενώ τότε όλοι είχαν πει τότε «Ποτέ ξανά», ιδού που ξαναζήσαμε τα ίδια, πρώτα στο Κόσσοβο και τη Βοσνία και μετά στην Ουκρανία.
Στη συνέχεια καταπιάνεται με τη διαιρεμένη Ευρώπη όπως αυτός την έζησε στα χρόνια της νιότης του, με το τείχος του Βερολίνου στο Δυτικό και το Ανατολικό μπλοκ. Το κεφάλαιο αυτό ασχολείται με τα γεγονότα στην Ευρώπη από το 1961 έως και το 1979. Ακολούθησε η δεκαετία του ’80, η δεκαετία των αλλαγών, τα γεγονότα της οποίας εξετάζονται στα επόμενο κεφάλαιο. Κατά τη δεκαετία αυτή φάνηκε για άλλη μία φορά η δυνατότητα της Ευρώπης να επανακάμπτει ενωμένη. Ακολούθησε η ανοδική πορεία της, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την εκ νέου ένωσή της.
.
Στο επόμενο κεφάλαιο που αφορά τα έτη από το 1999 έως και το 2007, η Ευρώπη παρουσιάζεται μεν ως θριαμβεύουσα, μετράει όμως δύο νέες πληγές: εκείνη του κύματος της τρομοκρατίας που ξεχύθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου και εκείνη του φαντάσματος από το παρελθόν, δηλαδή του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.
Το τελευταίο κεφάλαιο, αφορά την σημερινή κλονισμένη Ευρώπη, εκείνη του Brexit και των κρίσεων που γεννά το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα, τα προβλήματα των νεοενταγμένων ευρωπαϊκών χωρών που άπτονται του σεβασμού στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, ο νέος πόλεμος στην Ουκρανία, και η κλιματική αλλαγή.
«Η πιο απρόθυμη αυτοκρατορία στην Ιστορία», όπως δικαίως αποκαλεί ο συγγραφέας την Ευρώπη, φαίνεται να αντιμετωπίζει όχι μόνο πρόβλημα ταυτότητας αλλά και λειτουργικής διαχείρισης της ευρωπαϊκής διαδικασίας, δεδομένου ότι οι χώρες που διεκδικούν την ένταξή τους διαφοροποιούνται όχι μόνο ως προς τις δημοκρατικές τους αξιώσεις αλλά όπως προαναφέραμε και ως προς το σεβασμό στο λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Με όλα αυτά να κλυδωνίζουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και με το Brexit να έχει δείξει τα αδιέξοδα του ευρωσκεπτικισμού, ο ακαδημαϊκός, δημοσιογράφος και πολιτικός αναλυτής Τίμοθι Γκάρτον Ας δικαίως επανέρχεται στη μελέτη τού τι είναι αυτό που συνιστά την Ευρώπη μέσα από τους διάφορους κλυδωνισμούς και τις μεταρρυθμίσεις.
Πολλά άλλαξαν από την ουγγρική επανάσταση του 1956 μέχρι σήμερα, οπότε ένας πόλεμος όπως αυτός της Ουκρανίας δείχνει να απειλεί και πάλι την ομαλή ευρωπαϊκή λειτουργία και την πίστη στο ευρωπαϊκό όραμα. Επιμένοντας όμως στην ηπειρωτική παράδοση και γράφοντας από ένα εχθρικό ως προς τη γηραιά ήπειρο νησί, ο συγγραφέας δείχνει ταυτόχρονα να υποστηρίζει τη συλλογική αίσθηση της Ιστορίας.
ΠΗΓΕΣ literature.gr Lifo.gr
