Ρωσία, Ουκρανία,Δύση: Πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος κλιμάκωσης;
Η Ρωσία δεν σκοπεύει να επιτεθεί σε καμία χώρα του ΝΑΤΟ, αλλά αν η Δύση προσφέρει πολεμικά αεροσκάφη F-16 στην Ουκρανία, αυτά θα καταρρίπτονται από τις ρωσικές δυνάμεις, δήλωσε πρόσφατα ο Βλαντίμιρ Πούτιν. «Αν προσφέρουν F-16, και μιλούν για αυτό και εκπαιδεύουν πιλότους, αυτό δεν θα αλλάξει την κατάσταση επί του πεδίου» σχολίασε. «Θα καταστρέψουμε αυτά τα αεροσκάφη, όπως σήμερα καταστρέφουμε άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα και άλλον εξοπλισμό, περιλαμβανομένων εκτοξευτήρων πολλαπλών ρουκετών» πρόσθεσε.
Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου προειδοποίησε επίσης ότι «φυσικά, εάν χρησιμοποιηθούν (από τους Ουκρανούς) από αεροδρόμια τρίτων χωρών, αυτά καθίστανται νόμιμοι στόχοι, όπου και αν βρίσκονται». «Κάθε ενίσχυση της Δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία αύξανε πάντα αναλογικά το επίπεδο της έντασης με τη Μόσχα. Και όλοι γνώριζαν ότι η παράδοση των F-16 θα έφερνε την αντιπαράθεση σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο. Τόσο επειδή θα ήταν το ισχυρότερο τεχνολογικό άλμα για το οπλοστάσιο του Κιέβου, όσο και γιατί (η Ουκρανία) θα ενέτασσε αποτελεσματικά την αεροπορία της στην επιχειρησιακή δομή του ΝΑΤΟ» γράφει σε ανάλυσή του ο Τζανλούκα ντι Φέο της Repubblica.
‘Οσον αφορά τον κίνδυνο κλιμάκωσης, δεν είναι τυχαίο ότι επί 18 μήνες ο Λευκός Οίκος αντιτασσόταν στο αίτημα παροχής τους. Μόλις τον Αύγουστο του 2023, αντιμέτωπος με την πίεση των συμμάχων και την προοπτική μιας «νικηφόρας αντεπίθεσης» των Ουκρανών, έδωσε το πράσινο φως.
‘Οπως εξηγεί ο ιταλός αναλυτής, η Ουάσινγκτον ενδεχομένως να θεώρησε ότι τα μαχητικά αεροσκάφη θα ετίθεντο σε υπηρεσία ακόμα και μετά το τέλος του πολέμου, δεδομένου ότι υπό κανονικές συνθήκες απαιτούνται από δύο έως τρία χρόνια πολυεπίπεδης προετοιμασίας.
Ωστόσο οι Ουκρανοί και η ομάδα των ευρωπαϊκών κρατών που θα δωρίσουν τα αεροσκάφη στο Κίεβο κινήθηκαν αναπάντεχα γρήγορα, με τα πρώτα F-16 να αναμένεται να φτάσουν στην Ουκρανία τον Ιούνιο, «στην αρχή ενός αποφασιστικού καλοκαιριού για την εξέλιξη της σύρραξης, στο πλαίσιο της οποίας οι Ρώσοι σήμερα έχουν ξεκάθαρα το πάνω χέρι», όπως συνοψίζει ο Ντι Φέο. Remaining Time-0:00 Fullscreen Mute Ωστόσο, στους επόμενους μήνες δράση θα αναλάβουν μόλις έξι από τα 45 συνολικά αεροσκάφη που προορίζονται για το Κίεβο, αριθμός προφανώς πολύ μικρός για να επηρεάσει άμεσα τον ρου του πολέμου. Ζήτημα αποτελεί, φυσικά, και η εκπαίδευση των πιλότων και των μηχανικών: «Η αεροπορία του Κιέβου έχει παλιά σοβιετικά Mig και Sukhoi, τώρα πρέπει να διαχειριστεί μια επανάσταση» γράφει ο ιταλός αναλυτής.
«Είναι σαν να πηγαίνεις απευθείας από ένα παλιό τηλέφωνο σε ένα smartphone» σχολίασε ένας αξιωματικός της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας μετά τις πρώτες δοκιμές. Στην πραγματικότητα, αναφέρει ο Ντι Φέο, τα F-16 που προορίζονται για την Ουκρανία ανήκουν στην πρώτη σειρά, που βγήκε από το εργοστάσιο πριν από 40 χρόνια. Εχουν όμως αναβαθμιστεί ηλεκτρονικώς, μηχανικώς και οπλικώς. Τα F-16, το πλήρες όνομα των οποίων είναι «Fighting Falcon» (Μαχόμενο Γεράκι) αλλά είναι περισσότερο γνωστά με το παρατσούκλι «Viper» (Οχιά), είναι γρήγορα –ξεπερνούν τα 2.000 χλμ. την ώρα– και πολύ ευκίνητα, διαθέτουν ισχυρό ραντάρ και συστήματα αντιμέτρων για να παραπλανούν τα αντίπαλα συστήματα προειδοποίησης. Και μπορούν να φέρουν τα πιο προηγμένα Δυτικά όπλα, ειδικά για να υπερασπίζονται τους αιθέρες από εχθρικές επιδρομές.
Με λίγα λόγια, αποτελούν την ιδανική λύση για παροχή προστασίας σε πόλεις της Ουκρανίας που δέχονται σχεδόν καθημερινά επιθέσεις από τους Ρώσους, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες της ουκρανικής αεράμυνας, κυρίως την έλλειψη πυραύλων εδάφους-αέρος. Ομως τα F-16 θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για επιθετικές αποστολές, καθώς θα παραδοθούν εξοπλισμένα με τηλεκατευθυνόμενες βόμβες και συστήματα αντι-ραντάρ, ενώ δεν θα είναι δύσκολο να τροποποιηθούν μερικώς, ούτως ώστε να φέρουν και πυραύλους μεγάλης εμβέλειας Storm Shadow, με βεληνεκές άνω των 250 χλμ. Στο στόχαστρό τους, λοιπόν, θα μπορούσαν, θεωρητικά τουλάχιστον, να βρεθούν πολλές ρωσικές πόλεις.
Για τον λόγο αυτόν το Πεντάγωνο – τα αεροπλάνα κατασκευάζονται από την αμερικανική Lockheed Martin– έχει επιβάλει μια «κόκκινη γραμμή»: τα μαχητικά δεν θα μπορούν να βγουν εκτός της ουκρανικής επικρατείας, κάτι που σημαίνει ότι η ουκρανική αεροπορία θα μπορούσε να βάλλει κατά στόχων στην Κριμαία, η οποία επίσημα εξακολουθεί να ανήκει στην Ουκρανία. Αρκεί, όμως, αυτή η κόκκινη γραμμή για να αποφευχθεί η κλιμάκωση; «Η προπαγάνδα του Κρεμλίνου θέλει να εκμεταλλευθεί αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη για να υποστηρίξει ότι στη σύρραξη εμπλέκεται πλέον ολόκληρο το ΝΑΤΟ. Οι στρατηγοί στη Μόσχα, ωστόσο, τα φοβούνται γιατί γνωρίζουν τις αδυναμίες της αεροπορίας τους: έχουν ήδη αρχίσει να εκτοξεύουν πυραύλους εναντίον των δύο αεροδρομίων που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τα F-16.
Βρίσκονται κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία και την Πολωνία, σε θέση που αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων. »Σε διάστημα λίγων δεκάδων χιλιομέτρων θα πετούν αεροσκάφη του ίδιου μοντέλου, του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας. Μάλιστα, στα σύνορα περιπολούν ήδη F-16 της Βαρσοβίας και του Βουκουρεστίου, μετά από παραβιάσεις από ρωσικά drones και πυραύλους. Οσον αφορά το ενδεχόμενο άμεσης εμπλοκής, τα ρωσικά αεροσκάφη μπορούν το πολύ να διακρίνουν τον τύπο του αεροσκάφους – και όχι σε ποια χώρα ανήκει. Η Μόσχα θα μπορούσε να ρίξει στη μάχη τα υπερσύγχρονα Sukhoi 57, “αόρατα” καταδιωκτικά αναχαίτισης, που έχουν πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής ελάχιστες αποστολές» γράφει ο Ντι Φέο.
Με τις δηλώσεις του ο Βλαντίμιρ Πούτιν έθεσε στο τραπέζι μια διπλή απειλή. Αφενός προειδοποίησε το ΝΑΤΟ να μη φιλοξενήσει σε βάσεις του τα μαχητικά αεροσκάφη που θα παραδοθούν στο Κίεβο (σήμερα αεροπλάνα και προσωπικό βρίσκονται σε βάση της Ρουμανίας). Εάν, ωστόσο, οι Ουκρανοί κληθούν να συντηρούν οι ίδιοι, στην Ουκρανία, τα νεοαποκτηθέντα F-16, θα αργήσει σημαντικά η έναρξη της χρήσης τους, και για να μη συμβεί αυτό θα πρέπει να συντηρούνται σε πολωνικά ή ρουμανικά αεροδρόμια.
