Η Λετονία αποχωρεί από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης – Αντιδράσεις για την απόφαση που θεωρείται πλήγμα στα δικαιώματα των γυναικών
Το κοινοβούλιο της Λετονίας ψήφισε υπέρ της αποχώρησης της χώρας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τη διεθνή συμφωνία που αποσκοπεί στην προστασία των γυναικών από κάθε μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής κακοποίησης.
Η απόφαση ελήφθη ύστερα από 13 ώρες έντονης συζήτησης στη Σαϊμά, με 56 ψήφους υπέρ και 32 κατά. Παρότι η πρόταση προήλθε από κόμματα της αντιπολίτευσης, στηρίχθηκε και από βουλευτές ενός εκ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, της Ένωσης Πρασίνων και Αγροτών.
Η πρωθυπουργός Έβικα Σιλίνα, επικεφαλής της κεντροδεξιάς κυβέρνησης, είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ της παραμονής στη συνθήκη και μάλιστα συμμετείχε σε διαδήλωση έξω από το κοινοβούλιο. «Δεν θα τα παρατήσουμε – θα παλέψουμε ώστε η βία να μη νικήσει», δήλωσε στους συγκεντρωμένους.
«Πίσω βήμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα»
Η Λετονία είναι η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κινείται προς την αποχώρηση από τη Σύμβαση, η οποία τέθηκε σε ισχύ στη χώρα μόλις πέρσι. Η Τουρκία είχε αποχωρήσει ήδη από το 2021, προκαλώντας τότε διεθνή κατακραυγή.
Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Θεόδωρος Ρουσόπουλος, χαρακτήρισε την απόφαση «πρωτοφανές και βαθιά ανησυχητικό βήμα προς τα πίσω για τα δικαιώματα των γυναικών και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη», κατηγορώντας τη Ρίγα ότι ενέδωσε σε «παραπληροφόρηση».
Διαδηλώσεις και αντιδράσεις στη Ρίγα
Χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν αυτή την εβδομάδα στη Ρίγα, ζητώντας να μην αποσυρθεί η Λετονία από τη Συνθήκη. Πάνω από 22.000 άτομα υπέγραψαν διαδικτυακή αναφορά, ενώ η οργάνωση γυναικών Centrs Marta έχει καλέσει νέα κινητοποίηση για την επόμενη Πέμπτη, κατηγορώντας τους βουλευτές ότι «αγνόησαν τη φωνή του λαού».
Η Συνήγορος του Πολίτη της Λετονίας, Καρίνα Πάλκοβα, κάλεσε τα κόμματα «να μην πολιτικοποιούν ένα θέμα που αφορά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια». Παράλληλα, η οργάνωση Equality Now υπογράμμισε ότι η Σύμβαση «δεν απειλεί τις λετονικές αξίες – τις ενισχύει».
Οι συντηρητικοί κατά της «ιδεολογίας φύλου»
Οι υποστηρικτές της αποχώρησης, κυρίως από το κόμμα «Πρώτα η Λετονία», υποστηρίζουν ότι η Σύμβαση προωθεί «την ιδεολογία του φύλου» και απειλεί τις «παραδοσιακές οικογενειακές αξίες». Ο ηγέτης του κόμματος, Άιναρς Σλέσερς, κάλεσε τους πολίτες «να επιλέξουν ανάμεσα στη φυσική οικογένεια και στην ιδεολογία των πολλαπλών φύλων».
Ο ρόλος του προέδρου και τα επόμενα βήματα
Επειδή η απόφαση δεν συγκέντρωσε πλειοψηφία δύο τρίτων, ο πρόεδρος της χώρας, Έντγκαρς Ρίνκεβιτς, έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο για νέα συζήτηση. Ο ίδιος δήλωσε ότι θα αξιολογήσει την απόφαση «με βάση το σύνταγμα και το δημόσιο συμφέρον, όχι ιδεολογικές ή πολιτικές σκοπιμότητες».
Παράλληλα, το κόμμα των Προοδευτικών, μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού, εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Η βία κατά των γυναικών στη Λετονία
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), οι γυναίκες στη Λετονία εξακολουθούν να πλήττονται δυσανάλογα από τη βία στο οικογενειακό περιβάλλον.
Το 2022 καταγράφηκαν 142 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κατά γυναικών, περισσότερα από τα 109 του 2021, αλλά λιγότερα σε σχέση με τα χρόνια της πανδημίας.
