Δύο κομμάτια για όργανο του Μπαχ παίχτηκαν για πρώτη φορά μετά από 300 χρόνια
Δύο χαμένα για αιώνες κομμάτια για εκκλησιαστικό όργανο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ παρουσιάστηκαν στη Γερμανία, περίπου 320 χρόνια μετά τη σύνθεσή τους από τον μεγάλο δημιουργό, όταν ακόμη ήταν έφηβος δάσκαλος μουσικής.
Με τίτλους Chaconne in D minor BWV 1178 και Chaconne in G minor BWV 1179, τα έργα εντάχθηκαν τη Δευτέρα στον επίσημο κατάλογο των έργων του Μπαχ και παίχτηκαν δημόσια για πρώτη φορά εδώ και τρεις αιώνες στην εκκλησία St Thomas της Λειψίας, όπου βρίσκεται και ο τάφος του Μπαχ.
Οι ερευνητές εντόπισαν τα δύο ανώνυμα και αχρονολόγητα έργα στη Βασιλική Βιβλιοθήκη του Βελγίου το 1992, αλλά μόλις πρόσφατα κατάφεραν να ταυτοποιήσουν τον Μπαχ ως τον συνθέτη τους.
Ο Πέτερ Βόλνι, διευθυντής του Bach Archive της Λειψίας, δήλωσε τη Δευτέρα ότι επί τρεις δεκαετίες είχε συγκεντρώσει περίπου 20 «κομμάτια του παζλ» που υποδείκνυαν ότι ο συγγραφέας ήταν ο Μπαχ. Η ταυτοποίηση όμως του αντιγραφέα που είχε γράψει τη μουσική παρτιτούρα αποδείχθηκε πρόκληση.
Πριν από μερικά χρόνια, ο συνεργάτης του, Μπέρντ Κόσκα, ανακάλυψε μια επιστολή του 1729, με παρόμοιο γραφικό χαρακτήρα, από έναν μέχρι τότε άγνωστο οργανίστα ονόματι Σαλόμον Γκύντερ Τζον, ο οποίος υποστήριζε ότι υπήρξε μαθητής του Μπαχ στο Άρνστατ της Θουριγγίας.
Μόνον όταν οι ερευνητές κατάφεραν πρόσφατα να εντοπίσουν ένα παλαιότερο δικαστικό έγγραφο, γραμμένο επίσης από τον Τζον και με τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα, πείστηκαν ότι εκείνος είχε καταγράψει την παρτιτούρα υπό την επίβλεψη του Μπαχ το 1705.
«Αναζητούσα για πολύ καιρό το χαμένο κομμάτι του παζλ για την ταυτοποίηση των έργων – τώρα η εικόνα είναι καθαρή», δήλωσε ο Βόλνι στην παρουσίαση της Δευτέρας. «Είμαι 99,99% βέβαιος ότι ο Μπαχ συνέθεσε και τα δύο αυτά έργα».
Τα κομμάτια είναι chaconnes, ένα μουσικό είδος που βασίζεται σε παραλλαγές πάνω σε μια σύντομη γραμμή μπάσου.
Ο Βόλνι ανέφερε ότι τα έργα είναι «εξαιρετικά ιδιαίτερα» και «πολύπλοκα», περιέχοντας συνθετικές τεχνικές που εκείνη την εποχή συναντώνται αποκλειστικά στη μουσική του Μπαχ, όπως η χρήση φούγκας που ενσωματώνει ένα και μόνο θέμα μέσα στο ευρύτερο μουσικό σύνολο.
«Πρόκειται για μια εκπληκτική ανακάλυψη», δήλωσε στην Guardian η Καναδή πιανίστα και ειδική στον Μπαχ, Άντζελα Χιούιτ. «Είναι σημαντικής έκτασης έργα και θα αποτελέσουν εξαιρετική προσθήκη στο ρεπερτόριο των οργανιστών.
»Για μένα, φέρουν καθαρά τα χαρακτηριστικά του πρώιμου ύφους του Μπαχ — όπου η αντίστιξη δεν έχει ακόμη φτάσει στο κορύφωμά της, αλλά η φαντασία, η μεγαλοπρέπεια και η καθαρή χαρά της μουσικής υπάρχουν άφθονες».
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Πολιτισμού και Μέσων της Γερμανίας, Βόλφραμ Βάιμερ, χαρακτήρισε την ανακάλυψη «μεγάλη στιγμή για τον κόσμο της μουσικής», προσθέτοντας: «Αυτό είναι κάτι παραπάνω από μουσικολογική έρευνα. Οι συνάδελφοι του Τύπου θα πουν ότι είναι μια παγκόσμια αίσθηση, αλλά στην πραγματικότητα είναι μαγεία».
Ο Ολλανδός οργανίστας Τον Κούπμαν, που ερμήνευσε τα έργα, δήλωσε ότι αναμένει πως θα παίζονται συχνά στο μέλλον. «Όταν σκεφτόμαστε τον νεαρό Μπαχ ή Μότσαρτ, συχνά υποθέτουμε ότι η ιδιοφυΐα έρχεται αργότερα στη ζωή — αλλά αυτό δεν ισχύει», είπε στο Agence France Presse.
