Η προστασία των μαγκροβίων του Αμαζονίου δεν είναι απλώς ένα τοπικό ζήτημα. Είναι ένα κρίσιμο κομμάτι της αντιμετώπισης της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης.

“Η μεγαλύτερη έκταση συνεχούς μαγγροβιακής βλάστησης βρίσκεται εδώ, στην Παρά της Βραζιλίας. Και είμαστε εμείς που πρέπει να την προστατεύσουμε,” λέει ο 21χρονος ηγέτης της νεολαίας του Αμαζονίου, Ματέους Άνταμς Περέιρα Αλμέιντα.

Εκτείνονται σε σχεδόν 14.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατά μήκος της βόρειας ακτής της Βραζιλίας, τα μαγκρόβια δάση στις ακτές του Αμαζονίου αποτελούν πηγή ζωής για περισσότερους από 80.000 ανθρώπους σε 500 κοινότητες μόνο στην πολιτεία Παρά. Ο Ματέους, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο ψαροχώρι Βίλα ντε Πεσκεϊρό, στο νησί Μαραζό, κατανοεί βαθιά αυτή τη σύνδεση. “Είναι κάτι παραπάνω από δέντρα ή ένα δάσος. Είναι ένα οικοσύστημα ανθρώπων, ζώων και τρόπου ζωής,” λέει. “Είναι ένας κόσμος από μόνος του που χρειάζεται προστασία.”

Η Βίλα ντε Πεσκεϊρό, φωλιασμένη κοντά στις εκβολές του ποταμού Αμαζονίου, σφύζει από ζωή και χρώμα σε κάθε γωνιά. Ζωντανά ροζ, κίτρινα και μπλε σπίτια στολίζουν την άκρη του νερού, ενώ τα γέλια των παιδιών αντηχούν από το γήπεδο ποδοσφαίρου της κοινότητας. Αλλά όπως όλες οι παράκτιες κοινότητες του Αμαζονίου, η Πεσκεϊρό αντιμετωπίζει ολοένα και μεγαλύτερες δυσκολίες καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται.

Οι παραδοσιακοί ψαράδες βασίζονται στη γνώση των φάσεων της σελήνης, των παλιρροιών και της κατανομής των ψαριών για να προβλέψουν τις συνθήκες της θάλασσας για το ψάρεμα. Όμως, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι διακυμάνσεις στην αλατότητα και οι πλημμύρες στις ακτές αλλάζουν τα πρότυπα αλιείας και μετασχηματίζουν τον τρόπο ζωής των παράκτιων κοινοτήτων.

Φτάνοντας στην Πεσκεϊρό, αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως ότι κάθε σπίτι στέκεται πάνω σε πασσάλους ύψους δύο έως τριών ποδιών από το έδαφος. Για γενιές, αυτός ήταν ο τρόπος άμυνας της κοινότητας απέναντι στις ανερχόμενες παλίρροιες. Όμως, καθώς οι καταιγίδες γίνονται όλο και πιο συχνές και ισχυρές, αυτή η κάποτε αποτελεσματική στρατηγική δεν επαρκεί πλέον.

Την τελευταία δεκαετία, 20 οικογένειες έχουν χάσει τα σπίτια τους από τα παλιρροϊκά κύματα. Ανάμεσά τους είναι ο 81χρονος ψαράς Άλβαρο “Κατίτα” Σάντος Λεάλ, ο οποίος ξύπνησε μια τρομακτική νύχτα και βρήκε το σπίτι του να κατακλύζεται από ένα ισχυρό κύμα. Ο Κατίτα και η οικογένειά του βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι ενός γείτονα για τέσσερις μήνες, ενώ εκείνος ξαναέχτιζε το σπίτι του με κόπο, σανίδα προς σανίδα, μόλις 200 μέτρα μακριά από το αρχικό σημείο. Όταν τον ρώτησαν γιατί δεν μετακόμισε πιο μέσα στην ενδοχώρα, η απάντησή του ήταν απλή:

“Η θάλασσα είναι η ζωή μου. Είναι το σπίτι μου.” Το να αφήσει την παραλία όπου μεγάλωσε δεν ήταν ποτέ επιλογή.

Η ιστορία του Κατίτα είναι μία από τις πολλές σε μια περιοχή όπου η διαβίωση, ο πολιτισμός και η ταυτότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα μαγγρόβια δάση. Η προστασία των μαγκροβίων σημαίνει προστασία της ίδιας της ζωής.

Από μικρή ηλικία, ο Ματέους βρήκε έμπνευση στη βιβλιοθήκη της Πεσκεϊρό. Μελέτησε οτιδήποτε μπορούσε να βρει, από παλιρροιακά φαινόμενα μέχρι την τέχνη και τον παραδοσιακό χορό καριμπό. Η αγάπη του για τη μάθηση σύντομα εξελίχθηκε σε έντονο πάθος να φέρει αλλαγή στην κοινότητά του. “Έμαθα από τη γιαγιά μου ότι μόνο μέσω της εκπαίδευσης μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα,” λέει ο Ματέους. “Κατάλαβα ότι έπρεπε να μάθω λίγα περισσότερα για τον πολιτισμό μου και τη δική μου ταυτότητα ως Μαραχοάνο… να κατανοήσω τις ρίζες μου ώστε να τοποθετηθώ καλύτερα για το μέλλον.”

Το 2017, ο Ματέους εντάχθηκε στη Συλλογικότητα Cuíra, ένα πρόγραμμα από τη βάση που καλλιεργεί τους μελλοντικούς ηγέτες του Αμαζονίου σε όλη την Παρά. Μαζί με 78 άλλους νέους ηγέτες, έμαθε πώς να υποστηρίζει τη διαχείριση τοπικών εκμεταλλεύσιμων περιοχών, από την καταγραφή ψαράδων έως την παρακολούθηση των καβουριών και τη διεξαγωγή ερευνών. Ο Ματέους υπηρετεί επίσης ως Νεαρός Μαθητευόμενος στο Συμβουλευτικό Συμβούλιο της Resex Soure και σπουδάζει Ανώτερη Εκπαίδευση στην Τεχνολογία Τροφίμων. Μέσω των σπουδών του, διερευνά βιώσιμες καινοτομίες σε πατρογονικές πρακτικές, όπως η επαναχρησιμοποίηση των κελυφών καβουριών και γαρίδων για τη δημιουργία αλεύρου.

Ο Ματέους και η Συλλογικότητα Cuíra δεν είναι μόνοι στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τα μαγκρόβια δάση της Βραζιλίας και να ενισχύσουν την οικονομική ευημερία των παράκτιων κοινοτήτων. Ψαράδες, γυναίκες, φορείς χάραξης πολιτικής, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και ερευνητές παίζουν όλοι σημαντικό ρόλο στην προστασία της ακτής του Αμαζονίου προς όφελος των ανθρώπων και της φύσης. Ένα από τα πιο επιδραστικά δίκτυα είναι το “Μητέρες των Μαγκροβίων,” ένα δίκτυο άνω των 900 γυναικών αφιερωμένων στη διατήρηση 167.705 εκταρίων μαγγροβιακού δάσους στην Παρά.

Με τη στήριξη του παγκόσμιου οργανισμού διατήρησης της φύσης Rare, οι Μητέρες των Μαγκροβίων συνδυάζουν τις πατροπαράδοτες παραδόσεις με νέες βιώσιμες πρακτικές. Το δίκτυο προάγει τον ανοιχτό διάλογο μεταξύ γυναικών από τις 14 εκμεταλλεύσιμες περιοχές, ενισχύοντας λύσεις που στοχεύουν στην ευημερία των γυναικών, την ασφάλεια τροφής και τη διατήρηση των μαγκροβίων. Εκτός από τη συντήρηση του περιβάλλοντος, το δίκτυο εγκαινίασε και 60 συλλόγους αποταμίευσης υπό την ηγεσία γυναικών, δημιουργώντας επιπλέον εισόδημα ύψους R$1,5 εκατομμυρίων για τις οικογένειες και πρωτοβουλίες διατήρησης.

Παραδοσιακά, οι γυναίκες στις κοινότητες μικρής κλίμακας αλιείας στη Βραζιλία έχουν αποκλειστεί από τις ηγετικές θέσεις στη λήψη τοπικών αποφάσεων. “Το δίκτυο Μητέρες των Μαγκροβίων δημιουργήθηκε γιατί χρειαζόμασταν να δώσουμε ορατότητα στις γυναίκες και να τις ενθαρρύνουμε να συμμετέχουν στους χώρους λήψης αποφάσεων,” λέει η Ρενίλντε Πιεδάδη ντα Σίλβα, ηγέτιδα του δικτύου Μητέρες των Μαγκροβίων που ζει στην κοινότητα Rezextro Mocapajuba του δήμου São Caetano de Adivelas στην Παρά. “Όλο και περισσότερο ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να συμμετέχουν σε χώρους διοικητικών συμβουλίων και ενώσεων για να συζητήσουμε τι είναι καλύτερο για τον καθένα από εμάς, γιατί πρέπει να διασφαλίσουμε τα δικαιώματά μας.”

Η Ρενίλντε είναι αφοσιωμένη στο να βοηθά τις γυναίκες να ενισχύσουν τον ρόλο τους ως φύλακες των μαγκροβίων, ειδικά καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών. Εξηγεί ότι πολλοί ψαράδες αποφεύγουν τις καυτές απογευματινές ώρες δουλεύοντας νωρίς, πριν την ανατολή — αλλά για τις γυναίκες, η εργασία σε μια σκοτεινή παραλία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη φυσική τους ασφάλεια.

“Είμαι περήφανη που είμαι ηγέτιδα στην πρώτη γραμμή του δικτύου Μητέρες των Μαγκροβίων,” προσθέτει η Ρενίλντε, “αλλά δεν μπορώ να πιστώσω μόνο τον εαυτό μου. Όλες αυτές οι μαχήτριες — αυτές οι εργατικές γυναίκες — αγωνίζονται για τους χώρους τους. Είμαστε εξορύκτριες γυναίκες που φροντίζουν τα μαγκρόβια και τις οικογένειές μας.”

Πρωτοβουλίες από τη βάση, όπως το δίκτυο Μητέρες των Μαγκροβίων και η Συλλογικότητα Cuíra, κερδίζουν ολοένα και περισσότερη δυναμική στην Παρά, αλλά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αυξάνονται διαρκώς. Η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας του Αμαζονίου, η ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας και η εξασφάλιση των τοπικών δικαιωμάτων απαιτούν δράση από την κοινότητα σε συνδυασμό με εθνική και παγκόσμια στήριξη.

Τον Νοέμβριο του 2025, ο κόσμος θα έχει την ευκαιρία να αναγνωρίσει αυτές τις προσπάθειες καθώς η Βραζιλία φιλοξενεί τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC COP30) στο Μπελέμ, πρωτεύουσα της Παρά και πύλη προς τον Αμαζόνιο. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων ηγετών κρατών, αντιπροσώπων χωρών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, θα συγκεντρωθούν για να αξιολογήσουν την πρόοδο στο κλίμα και να διαπραγματευτούν μελλοντικές δράσεις.

Για τη Βραζιλία, το COP30 αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να προωθήσει τον παγκόσμιο διάλογο για τη διατήρηση του περιβάλλοντος με ηγεσία από την κοινότητα και να φέρει στο προσκήνιο τις συχνά παραμελημένες παράκτιες κοινότητες του Αμαζονίου. “Αυτό που με εμπνέει είναι η γνώση ότι η περιοχή μας αποκτά ορατότητα. Δείχνουμε στους άλλους ανθρώπους ότι το μαγκρόβιο μας είναι μια ισχυρή δύναμη σε αυτή την παράκτια ζώνη που μεταμορφώνει τις ζωές των ανθρώπων σε όλη την Παρά,” μοιράζεται ο Ματέους. “Τώρα είναι η ώρα να επενδύσουμε στις κοινότητές μας και στις δημόσιες πολιτικές. Να επενδύσουμε στην προστασία της ακτής του Αμαζονίου.”

Η προστασία των μαγκροβίων του Αμαζονίου δεν είναι απλώς ένα τοπικό ζήτημα — είναι ένα κρίσιμο κομμάτι της αντιμετώπισης της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης. Καθώς πλησιάζει το COP30, η παγκόσμια κοινότητα έχει την ευθύνη να ακούσει αυτές τις φωνές και να επενδύσει στο μέλλον των παράκτιων οικοσυστημάτων της Βραζιλίας

  ΠΗΓΗ

SOS για το παλαιότερο δέντρο του πλανήτη

Πλησιάζουν τα γιγάντια θαλάσσια ρεύματα του Ατλαντικού σε επικίνδυνα σημεία καμπής;

Η Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία του Ατλαντικού  – AMOC*- έχει σημαντικό αντίκτυπο στο κλίμα, όχι μόνο στο βόρειο Ατλαντικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα παλαιοκλιματικά δεδομένα δείχνουν ότι ήταν ασταθής στο παρελθόν, οδηγώντας σε μερικές από τις πιο δραματικές και απότομες κλιματικές αλλαγές που είναι γνωστές. Αυτές οι αστάθειες οφείλονται σε δύο διαφορετικούς τύπους σημείων καμπής, το ένα συνδέεται με ενισχυτικές αναδράσεις στη μεταφορά αλάτων μεγάλης κλίμακας και το άλλο στη συναγωγική ανάμιξη που κινεί τη ροή.

Αυτά τα σημεία καμπής παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο απότομων ωκεάνιων κυκλοφοριών και κλιματικών αλλαγών, καθώς ωθούμε τον πλανήτη μας περισσότερο έξω από το σταθερό κλίμα του Ολόκαινου* σε αχαρτογράφητα νερά.

To ολόκαινο (Holocene), είναι μία γεωλογική εποχή στην ιστορία της Γης, η πλέον πρόσφατη. Αυτή η εποχή άρχισε με το τέλος της πλειστοκαίνου εποχής, περίπου 10 ως 12 χιλιάδες χρόνια πριν, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το ολόκαινο αποτελεί μέρος της τεταρτογενούς περιόδου.

Η ονομασία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ὅλος και καινός (= νέος), και σημαίνει «εντελώς πρόσφατη», «ολοκαίνουργια». Ο όρος «αλλούβιος» προέρχεται από τα νεότερα μη ηφαιστειογενή γεωλογικά στρώματα που είναι δυνατό να υπάρξουν, τις προσχώσεις των ποταμών. Σήμερα ταυτίζεται από τους ειδικούς με την τρέχουσα θερμή περίοδο που είναι γνωστή ως MIS 1 και μπορεί να θεωρηθεί ως μία μεσοπαγετώδης περίοδος.

*Το Ρεύμα του Κόλπου είναι μέρος ενός πολύ ευρύτερου συστήματος ρευμάτων, που ονομάζεται Ατλαντική Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία (AMOC). Η AMOC μεταφέρει θερμό ωκεάνιο νερό προς τα βόρεια, προς τον πόλο, όπου ψύχεται και βυθίζεται, οδηγώντας τα ρεύματα του Ατλαντικού

Is the Atlantic Overturning Circulation Approaching a Tipping Point?

Ολόκληρο το άρθρο για το κλίμα και τα γιγάντια θαλάσσια κύματα εδώ 

Το απότομο λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής προκαλεί δραματική επιβράδυνση των βαθιών ωκεάνιων ρευμάτων και θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα, προειδοποιεί νέα έκθεση. Οι ροές των βαθιών υδάτων που καθοδηγούν τα ωκεάνια ρεύματα θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 40% μέχρι το 2050, αναφέρει ομάδα Αυστραλών επιστημόνων.

Τα εν λόγω ρεύματα, όπως αναφέρει το BBC, μεταφέρουν ζωτικής σημασίας θερμότητα, οξυγόνο, άνθρακα και θρεπτικά συστατικά σε όλο τον πλανήτη. Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι η επιβράδυνση του ρεύματος του Βόρειου Ατλαντικού θα μπορούσε να προκαλέσει την ψύξη της Ευρώπης.

Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, προειδοποιεί επίσης ότι η επιβράδυνση θα μπορούσε να μειώσει την ικανότητα των ωκεανών να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Η έκθεση περιγράφει πώς το δίκτυο των ωκεάνιων ρευμάτων της Γης οδηγείται εν μέρει από την καθοδική κίνηση του ψυχρού, πυκνού αλμυρού νερού προς τον πυθμένα της θάλασσας κοντά στην Ανταρκτική. Καθώς όμως το γλυκό νερό από το παγωμένο κάλυμμα λιώνει, το θαλασσινό νερό γίνεται λιγότερο αλμυρό και πυκνό και η κίνηση προς τα κάτω επιβραδύνεται.

Επιβράδυνση των ωκεάνιων ρευμάτων περισσότερο από 40% τα επόμενα 30 χρόνια

Αυτά τα βαθιά ωκεάνια ρεύματα, ή «ανατροπές», στο βόρειο και νότιο ημισφαίριο ήταν σχετικά σταθερά για χιλιάδες χρόνια, λένε οι επιστήμονες, αλλά τώρα διαταράσσονται από την αύξηση της θερμοκρασίας. «Η μοντελοποίηση μας δείχνει ότι αν οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχιστούν με τον τρέχοντα ρυθμό, τότε οι ανατροπές της Ανταρκτικής θα επιβραδυνθούν κατά περισσότερο από 40% τα επόμενα 30 χρόνια – και σε μια πορεία που φαίνεται να οδεύει προς την κατάρρευση», σημείωσε ο επικεφαλής της μελέτης Matthew England. «Αν οι ωκεανοί είχαν πνεύμονες, αυτός θα ήταν ένας από αυτούς», τόνισε ο England, ωκεανογράφος στο πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας του Σίδνεϊ, σε ενημέρωση των δημοσιογράφων.

Η Δρ Adele Morrison, η οποία συνέβαλε στην έκθεση, εξήγησε ότι καθώς η κυκλοφορία των υδάτων στους ωκεανούς επιβραδύνθηκε, το νερό στην επιφάνεια έφθασε γρήγορα στην ικανότητα απορρόφησης άνθρακα και στη συνέχεια δεν αντικαταστάθηκε από μη κορεσμένο σε άνθρακα νερό από μεγαλύτερα βάθη.

Η μελέτη του Άτλαντα του 2018 διαπίστωσε ότι το σύστημα κυκλοφορίας του Ατλαντικού Ωκεανού ήταν πιο αδύναμο από ό,τι ήταν για περισσότερα από 1.000 χρόνια και είχε αλλάξει σημαντικά τα τελευταία 150 χρόνια. Πρότεινε ότι οι αλλαγές στη ζώνη μεταφοράς που μοιάζει με τη μεσημβρινή ανατρεπτική κυκλοφορία του Ατλαντικού (Amoc) θα μπορούσαν να ψύξουν τον ωκεανό και τη βορειοδυτική Ευρώπη και να επηρεάσουν τα οικοσυστήματα της βαθιάς θάλασσας. Μια εντυπωσιακή απεικόνιση της διακοπής της λειτουργίας του Amoc προβλήθηκε στην ταινία του 2004 The Day After Tomorrow.

Οι επιστήμονες ξόδεψαν 35 εκατομμύρια ώρες υπολογισμού σε διάστημα δύο ετών για να δημιουργήσουν τα μοντέλα τους, τα οποία υποδηλώνουν ότι η κυκλοφορία των βαθιών υδάτων στην Ανταρκτική θα μπορούσε να επιβραδυνθεί με διπλάσιο ρυθμό από τον ρυθμό μείωσης στον Βόρειο Ατλαντικό.

«Είναι εκπληκτικό να βλέπουμε ότι αυτό συμβαίνει τόσο γρήγορα», δήλωσε ο κλιματολόγος Άλαν Μιξ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, συν-συγγραφέας της τελευταίας αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). «Φαίνεται να μπαίνει σε κίνηση αυτή τη στιγμή. Αυτό είναι είδηση για τα πρωτοσέλιδα», δήλωσε στο Reuters.

Η επίδραση των λιωμένων υδάτων της Ανταρκτικής στα ωκεάνια ρεύματα δεν έχει ακόμη ληφθεί υπόψη στα μοντέλα της IPCC για την κλιματική αλλαγή, αλλά θα είναι «σημαντική», δήλωσε ο καθηγητής England.

naftemporiki.gr

Η Ελβετία παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της επειδή απέτυχε να τους προστατεύσει από τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, έκρινε χτες το κορυφαίο ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μετά από προσφυγή ηλικιωμένων γυναικών κατά της Βέρνης, ότι δεν περιορίζει αρκετά γρήγορα τις εκπομπές αερίων ώστε να αποτραπούν οι καύσωνες που πλήττουν δυσανάλογα τους ηλικιωμένους

Μην βιαστείτε να χαμογελάσετε: Με την απόφαση δεν επιβάλλονται κυρώσεις, ωστόσο αποτελεί δεδικασμένο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιβολή προστίμων στα εθνικά δικαστήρια. Υπενθυμίζουμε ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές για τα 46 κράτη-μέλη του, μεταξύ των οποίων τα 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης

BBC 

Σέρρες -Διαδρομές στη φύση, χαλάρωση σε ιαματικά λουτρά

Στο Άγκιστρο, το βορειότερο χωριό των Σερρών, δεν θα ανηφορίσετε μόνο για να χαλάρωση και ευεξία στα ζεστά νερά -απευθείας από την «καρδιά» της γης- του φημισμένου πέτρινου βυζαντινού λουτρού του, αλλά και για να ακολουθήσετε μοναδικές οργανωμένες διαδρομές στην πλούσια φύση.
Το μικρό χωριό των 300 κατοίκων δεν είναι το τέλος μιας απομακρυσμένης διαδρομής πίσω από τα βουνά και δίπλα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, αλλά σημείο εκκίνησης για να γνωρίσετε μια διαφορετική γωνιά της Ελλάδας, με ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον και ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Το πλούσιο γεωφυσικό ανάγλυφο, με τις καταπράσινες βουνοπλαγιές και τις βραχώδεις κορυφογραμμές, τα πολλά ζεστά και κρύα νερά, οι δασικοί δρόμοι και τα βαθύσκιωτα μονοπάτια, συνθέτουν ένα ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της πεζοπορίας και του ορεινού τρεξίματος.

Το τελευταίο διάστημα εθελοντές του χωριού σε συνεργασία με τον Σύλλογο Επαγγελματιών και την Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση, ολοκλήρωσαν ένα οργανωμένο δίκτυο τριών πεζοπορικών διαδρομών στον παρακείμενο ορεινό όγκο του Αγκίστρου ή Τσιγγέλι (υψόμ. 1.294μ.), που επισκιάζει το χωριό.
Πολλοί αποκαλούν το βουνό «μυστηριακό» και δεν έχουν άδικο. Οι εγκαταλειμμένες στοές των αρχαίων μεταλλείων -σιδήρου και χρυσού- μαρτυρούν την εποχή της παντοδυναμίας του βασιλιά Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας, ενώ τα υπόγεια οχυρά της «Γραμμής Μεταξά» την γερμανική επίθεση στην Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πως για δεκαετίες ολόκληρες η περιοχή ήταν απολύτως στρατικοποιημένη λόγω «Ψυχρού Πολέμου».

1η Διαδρομή : Μονοπάτι Μεταξά – 13,5 χλμ
(Σήμανση : «1», Μέγιστο Υψόμετρο : 800 μ. Διάρκεια : 3-5 ώρες, Βαθμός Δυσκολίας : Μέτρια, Υψομετρική Διαφορά : 600 μ.)

Η διαδρομή ξεκινάει από το Βυζαντινό Λουτρό και αρχικά ακολουθεί δασικό δρόμο προς το όρος Άγκιστρο. Μετά από 1,2 χλμ η διαδρομή συνεχίζει μέσα στο δασικό μονοπάτι -που οι ντόπιοι αποκαλούν του «Μεταξά»- και χρησιμοποιούνταν προπολεμικά για επικοινωνία με το Σιδηρόκαστρο. Το 1936 όταν ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής των οχυρών, το μονοπάτι «σφραγίστηκε» με μπάρα, τμήμα της διασώζεται έως σήμερα, για λόγους απορρήτου. Το ανηφορικό μονοπάτι διασχίζει ένα καταπράσινο περιβάλλον, στις πλαγιές του βουνού με υπέροχη θέα, για να καταλήξει και πάλι σε δασικό δρόμο που οδηγεί στην είσοδο του παροπλισμένου οχυρού «Τρεις Βρύσες», μέρος του συγκροτήματος «Καρατάς» που βοήθησε σημαντικά το κοντινό Ρούπελ να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Κατηφορίζοντας τα εγκαταλειμμένα πετρόκτιστα κτίρια της φρουράς του οχυρού, που ήταν σε χρήση έως τις αρχές του 2000, συνεχίζουν να εντυπωσιάζουν. Ο δρόμος στη συνέχεια, για περίπου 6 χλμ, καταλήγει και πάλι στο Βυζαντινό Λουτρό ολοκληρώνοντας την κυκλική διαδρομή.

2η Διαδρομή : Μονοπάτι Βράχου – 5,2 χλμ
(Σήμανση : «2», Μέγιστο Υψόμετρο: 610 μ., Διάρκεια : 1-3 ώρες, Βαθμός Δυσκολίας : Εύκολη, Υψομετρική Διαφορά : 343 μ.)

Η διαδρομή ξεκινάει επίσης από τα Λουτρά Αγκίστρου, ακολουθώντας αρχικά τον δασικό δρόμο και το «Μονοπάτι του Μεταξά». Περίπου 2,5 χλμ μετά, η διαδρομή κινείται και πάλι σε παλιό δασικό δρόμο, για να συνεχίσει στο «Μονοπάτι του Βράχου» («Σκαλάτα» όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι), που κατηφορίζει προς το Άγκιστρο μέσα σε ένα πανέμορφο περιβάλλον με πανοραμική θέα.

3η Διαδρομή : Μονοπάτι Αρχαίων Μεταλλείων – 4 χλμ
(Σήμανση : «3», Μέγιστο Υψόμετρο : 502 μ., Διάρκεια : 1-2 ώρες, Βαθμός Δυσκολίας : Εύκολη, Υψομετρική Διαφορά 233 μ.)

Από το Βυζαντινό Λουτρό η διαδρομή κινείται αρχικά σε δασικό δρόμο στους πρόποδες του βουνού. Μετά από 1,2 χλμ στα δεξιά συναντάται το «Μονοπάτι του Μεταξά», ωστόσο η διαδρομή συνεχίζεται στον δασικό δρόμο αριστερά που μετά από 750 μ. καταλήγει στην είσοδο αρχαίου μεταλλείου. Από τους αρχαίους χρόνους το όρος Άγκιστρο υπήρξε από τα σημαντικότερα κέντρα μεταλλουργίας στην ευρύτερη περιοχή, όπως μαρτυρούν διάσπαρτες συγκεντρώσεις σκωριών στην βορειοδυτική είσοδο του χωριού. Τα μεταλλεία λειτουργούσαν έως την ύστερη Οθωμανική Περίοδο. Να θυμάστε πως η είσοδος μέσα στις υπόγειες στοές, εμπεριέχει κινδύνους για την σωματική ακεραιότητα, για αυτό καλό θα είναι να αποφεύγεται.

Στο χώρο των λουτρών όσο και στα ξενοδοχεία και τις ταβέρνες του χωριού, θα βρείτε το φυλλάδιο «Πεζοπορικές Διαδρομές Αγκίστρου», ενώ τα μονοπάτια έχουν καταχωρηθεί και στο Google Maps. Το χωριό αποτελεί επίσης σημείο εκκίνησης και για τις παρακείμενες κορυφές των ορεινών όγκων Αγκίστρου (1.214 μ.), Κάλης (1.193 μ.) και Τσολιά (2.212 μ.) που θεωρούνται προέκταση του Ορβήλου (Πιρίν) που εκτείνεται στη γειτονική Βουλγαρία.

Για οποιαδήποτε πληροφορία απευθυνθείτε στην Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση (Τηλ. 6980138846) που πραγματοποιεί επίσης οργανωμένες περιηγήσεις στα πεδία μαχών και στα υπόγεια οχυρά της «Γραμμής Μεταξά» στην Στενωπό του Ρούπελ

Εκτός από ιδανικό προορισμό για τους fan της πεζοπορίας και της περιπέτειας στη φύση, το Άγκιστρο έχει καταφέρει να αναδείξει και τον λεγόμενο ιστορικό τουρισμό, αξιοποιώντας την «κληρονομιά» του Β΄ Π.Π. αλλά και του «Ψυχρού Πολέμου» που ακολούθησε

Εννοείται πως κάθε διαδρομή σας στην πλούσια φύση του Αγκίστρου, θα πρέπει να ολοκληρώνεται με ένα χαλαρωτικό μπάνιο στο φημισμένο βυζαντινό λουτρό του, με το ζεστό νερό να ρέει στο κορμί και στις αισθήσεις, απευθείας από την «καρδιά» της γης. Μια μοναδική εμπειρία, που πρέπει να ζήσετε.

Χαλάρωση, γαστρονομία και φιλοξενία
Το Άγκιστρο ήταν κάποτε μια… μικρή «πινέζα» στο χάρτη, αλλά σήμερα θεωρείται κορυφαίος εναλλακτικός προορισμός για όσους και όσες επιζητούν χαλάρωση και ευεξία, αλλά και τον απόλυτο ορισμό της φιλοξενίας στους ζεστούς ξενώνες και στις γραφικές ταβέρνες του.

Το πετρόκτιστο λουτρό θεωρείται το παλαιότερο στην Ελλάδα, με την μυστηριακή του ατμόσφαιρα να παραμένει αναλλοίωτη στο διάβα των αιώνων. Χρονολογείται από το 950 μΧ και τη βυζαντινή εποχή ενώ δέχτηκε στη συνέχεια σημαντικές αρχιτεκτονικές επιρροές από τους Οθωμανούς.

Το ζεστό νερό (έως 37 βαθμούς Κελσίου) χύνεται με πίεση στον κυκλικό λουτήρα, προσφέροντας ένα τέλειο υδρομασάζ. Οι υδρατμοί, σε συνδυασμό με το αμυδρό φως που εισέρχεται από τους μικρούς φεγγίτες του θόλου, δημιουργούν ένα ονειρικό περιβάλλον χαλάρωσης και ανακούφισης, προσφέροντας μοναδικές στιγμές στο μαρμάρινο πεζούλι και ευκαιρία για ένα εφιδρωτικό χαλαρωτικό ατμόλουτρο στο σώμα και στις αισθήσεις.
Δίπλα από το παραδοσιακό λουτρό – χαμάμ έχουν κατασκευαστεί επτά νέοι κυκλικοί εξωτερικοί λουτήρες, για μεμονωμένα άτομα ή ζευγάρια που προσφέρουν ανάλογες συγκινήσεις

Τα λουτρά λειτουργούν καθημερινά όλο το εικοσιτετράωρο (Τηλ. 2323041420), ενώ μπορείτε να συνδυάσετε το μπάνιο σας με ένα μασάζ, για να ξεκουράσετε το σώμα και το πνεύμα σας.
Στο Άγκιστρο θα βρείτε καταλύματα, ξενοδοχεία, παραδοσιακούς ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια που θα σας κάνουν να νιώσετε σαν στο σπίτι σας, απολαμβάνοντας τη ζεστή ατμόσφαιρα και τη μοναδική φιλοξενία.

fvto.Ανθιμος Γεωργιάδης

ΠΗΓΗ