Η Τήνος, ένας τόπος που αλλάζει
Ένα νησί που πετάει από πάνω του το παλιό, το φθαρμένο και παράλληλα πολεμάει να μην το χάσει.
Γράφει ο `Αρης Γαβριελάτος στην ΑθηΝεα
Την έχω δει με λιγότερη ανάπτυξη και “ανάπτυξη”. Έχω δει πως είναι να είσαι χωρίς ρεύμα, έχω δει τα ηλιοβασιλέματα του Οκτωβρίου, όταν ο ήλιος πέφτει πίσω από τη Σύρο βάζοντας φωτιά στο τοπίο. Έχω γνωρίσει τα χωράφια της και τους οικισμούς της. Την έχω μισήσει και την έχω ερωτευτεί.
Η Δική Μου Τήνος
Από το 1996 για μένα ήταν η πόλη της Τήνου και το υπόλοιπο νησί. Η θρησκεία απέναντι σε κάτι αυθεντικό, χειροποίητο, ίσως άφθαρτο και ξεχασμένο, με βαθιές ρίζες στην ιστορία.
Γνωρίζετε ότι στην Τήνο ζουν ορθόδοξοι και καθολικοί; Δύο κοινότητες σε αρμονία, παρά τα όσα τους χωρίζουν. Αυτή την ιστορία αποτύπωσα το 2004 στο βιβλίο μου “Η Καθολική Κοινότητα της Τήνου” από τις Εκδόσεις Πανεπιστημιακό.
Γνωρίζετε ότι η Τήνος έζησε από το μάρμαρο, την καλαθοπλεκτική, την κτηνοτροφία και τη γεωργία; Οι παλιοί μαρμαράδες της Τήνου κάπου θα χαμογελάνε παρέα με τους πετράδες της Ηπείρου. Μια τέχνη ανθρώπινη, αναγκαία, επιβλητική.
Η Τήνος άλλαξε και έπρεπε να αλλάξει. Δεν είναι πια μόνο οι μαυροφόρες που ανηφόριζαν τον πονεμένο δρόμο της Παναγίας, οι προσκυνητές με τη βαθιά σχέση τους με τη “μάνα”, την Παναγία που μόνο αυτή μπορεί να αλαφρώσει το φορτίο τους στη Γη. Τους έχω δει, όλους τους πονεμένους αυτής της χώρας, και όχι μόνο, με το “φορτίο” στους ώμους, κεριά και παιδιά στα χέρια να περιδιαβαίνουν, να ζητούν ένα θαύμα που, ίσως, δεν ήρθε ποτέ.
Το Νησί Μετασχηματίζεται
Η Ιερά Νήσος χτίστηκε, εκμοντερνίστηκε με κάθε τρόπο. Αλλού οι αναβαθμίδες που συγκρατούν το χώμα και είναι κολοσσιαίο έργο παραδόθηκαν σε αμφίβολης αισθητικής έργα, κατοικίες, δρόμους, ενώ σε άλλα σημεία όπου οι παρεμβάσεις ήταν ήπιες, ο τόπος ζωντάνεψε.
Ένα-δυο χωριά παρατημένα, ξαναέζησαν χάρη στους Ευρωπαίους που είδαν αξία στο φτωχό, αλατισμένο χώμα της και ξαναέχτισαν τα σπίτια. Σε άλλα σημεία, οι πλαγιές κλαίνε τα βράδια που έχει αέρα για το κακό που έγινε και υψώθηκαν σπίτια-κουτιά, αμφιβόλου αισθητικής.
Η Παχιά Άμμος, η Σάντα Μαργαρίτα, η Αγία Θάλασσα (τι όνομα κι αυτό!), ο όρμος Γιαννάκη, ο όρμος που περιγράφει ο Βασίλης Αλεξάκης στα βιβλία του, η άγρια Λειβάδα. Παραλίες στις οποίες δεν τολμώ να ξαναπάω. Βουνά που τα περπάτησα, ο Τσικνιάς και το Εξώμβουργο. Αν μπορείτε, προσπαθήστε να περπατήσετε το νησί, αν και το καλοκαίρι η ζέστη και ο αέρας είναι αποτρεπτικά.
Όταν η Ζωή Κυλάει Πιο Εύκολα
Χωριά όπως η Αγάπη, ο Φαλατάδος, η Βωλάξ και ο Πύργος, ο Αρνάδος, τα Δυο Χωριά με την μαγική πλατεία τους, η Καρδιανή, το όμορφο μπαλκόνι στο Αιγαίο. Οι περιστεριώνες, τα ταπεινά εκκλησάκια, λιγοστές πηγές. Ανθρώπινα μέτρα! Μαλακοί όγκοι, λευκό και μπλε, εκεί που σε θλίβει η εγκατάλειψη, ξαφνικά μια παρέα παιδιών παίζουν.
Θυμάμαι σαν τώρα μια βροχή, νωρίς άνοιξη στο Φαλατάδο και τα ρυάκια να γεμίζουν. Μαγεμένος, με ένα μηχανάκι και έναν έρωτα που παρήκμαζε να τρέμω από το κρύο της βροχής.
Πόσα να θυμηθώ και πόσα να ξεχάσω; Τα Υστέρνια, το χωριό με τους περισσότερους κατά κεφαλήν μπασίστες στη χώρα; Τις βουτιές στον “Πλανήτη”; Τα ούζα στον όρμο Υστερνίων; Τα ρακεζιά, κάπου εκεί τον Σεπτέμβριο, με τους ανθρώπους να ενώνονται σε κοινωνία;
Αναρωτιέμαι αν οι προσπάθειες να μετατραπεί η Τήνος σε ένα νησί πολιτισμού και τέχνης πέτυχαν. Το Φεστιβάλ Τήνου με πολλές δραστηριότητες για παιδιά. Το Φεστιβάλ Τζαζ, παλαιότερα το “Ταξίδι στο Φαντασιακό”, αλλά και το Μουσείο Τσόκλη, το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, ο Πύργος ως υπαίθριο μουσείο και πόσα άλλα.
Κι όμως, ο κόσμος αναζήτησε, μάλλον περισσότερο, τα beach bars, την περίφημη πολυθρόνα της Κολυμπήθρας για μια φωτογραφία, τις ξαπλώστρες και τις ποτάρες.
Από την άλλη, πολιτισμός είναι και η γαστρονομία, με την Τήνο να τα πηγαίνει πολύ καλά, όπως θα διαβάσετε και παρακάτω!
Θα βρείτε τα πάντα, λοιπόν, στην Τήνο. Εκεί που το χειμώνα έβρισκες με τη βία μια καφετέρια, τώρα η ζωή κυλάει πιο εύκολα, πιο ανέμελα. Αναμφίβολα, όλα χρειάζονται. Ο κόσμος έχει δουλειά, πολλοί νέοι και νέες επιστρέφουν στο νησί τους.
Πηγαίνοντας στην Τήνο, θα κατέβω από το πλοίο και θα φύγω προς τα χωριά. Θα πάρω μαζί μου τη Βαλεντίνα από το Tinos Exclusive, που αγάπησε το νησί περισσότερο από πολλούς ντόπιους, μιλάει τρεις γλώσσες και θα σας κάνει να περάσετε καλά, είτε είστε από τα ΚΑΠΗ Τρικάλων, είτε από το Περπινιάν της Γαλλίας.
Θα πάω μαζί της στη Βωλάξ με τα στρογγυλά ηφαιστειακά βράχια, να δούμε και να μάθουμε από μάστορες πώς φτιάχνονται τα καλάθια από λυγαριά που κόβεται επί τόπου, για να θυμηθούμε την αξία των καθημερινών αντικειμένων στην εποχή της “μιας χρήσης”.
