Η ανακαινισμένη πλατεία Νυμφών στη Βουλιαγμένη. Παράδειγμα προς μίμηση

Τη χαίρονται πολύ οι κάτοικοι του λαμπερού προαστίου την ανακαινισμένη πλατεία Νυμφών – νησίδα δροσιάς, καταφύγιο ποιότητας και σχεδιαστικό επίτευγμα.

Εικονογραφεί ένα παρόν χρονολογημένο –έτος 2021– και ταυτόχρονα το άχρονο παρόν μιας ιδανικής τοποθεσίας. Την ευχαρίστηση που προξενεί η είσοδος στην πλατεία Νυμφών στη Βουλιαγμένη δεν την αναιρεί καμία συγκυρία. Καταπράσινη, ευάερη, δροσάτη όλες τις ώρες του ζεστού καλοκαιριού, όταν τα οδοστρώματα βράζουν και αποβράζουν, είναι ιδιαίτερη όχι μόνο για το μικροκλίμα της, αλλά και για το αίσθημα ευφορίας που δημιουργεί η νέα εικόνα της. Ανακαινισμένη πρόσφατα με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής –αποκαλύφθηκε στις 17 Μαΐου και εγκαινιάστηκε στις 9 Ιουλίου, με διαδικτυακή συναυλία κλασικής μουσικής–, δημιουργεί ένα απολαυστικό περιβάλλον απαράμιλλης ποιότητας, ευρηματικού σχεδιασμού και λιτότητας.

Κάτω από τα ψηλά και τα χαμηλότερα δέντρα, τα πλατάνια, τα πεύκα, τις ελιές, τις αγριοκαστανιές, τα λιγούστρα, τους σφενδάμους και ανάμεσα στους θάμνους, στις αγγελικούλες, στους ασφόδελους, στις τούγιες, στις στίπες, στα μπλε γιασεμιά, στα αγριολούλουδα, στους δυόσμους, στις λεβάντες, στα δεντρολίβανα αναδύεται σε επίπεδα ένα ευγενές, σχεδόν διάφανο, απολύτως ενσωματωμένο στον χώρο σύμπλεγμα δημόσιου καθιστικού, που τη νύχτα μεταμορφώνεται σε φαντασμαγορία από καμπύλες και διαγώνιους άξονες. Ορατή από τη θάλασσα, η πλατεία Νυμφών απλώνεται ελαφρώς ανηφορικά με την πλούσια βλάστησή της προς το εσωτερικό της συνοικίας. Την ημέρα, ζευγαράκια, παρέες νέων και ενηλίκων, οικογένειες ξεκουράζονται στην επιστροφή από το μπάνιο, κάθονται να τα πουν στις σκιές, κολατσίζουν ή απλώς μένουν να ρεμβάζουν το χαλαρό πέρα-δώθε και το γαλανό θαλασσόφρυδο που αστραποβολά στο βάθος, πίσω από τους κορμούς και τα φυλλώματα.

Είναι περήφανοι οι κάτοικοι της περιοχής για την ανακαινισμένη πλατεία τους, που εμπεριέχει την ποικιλία και την έκπληξη μέσα στην αδιάσπαστη ενότητα του ύφους. «Είδες τι ωραία που έγινε;», «Ναι, υπέροχη»· μιλούν για τον σχεδιασμό και δεν παύουν να ρίχνουν βλέμματα γύρω τους. Ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Αυλωνίτης του γραφείου Athens Creative, μαζί με την Αγγελική Αναγνωστοπούλου, τον Γιώργο Τζαβάρα, την Τατιάνα Βασιλειάδου, τη Μελίνα Μπόνα, υπό την τελική επίβλεψη του Δημήτρη Πρωτονοτάριου της εταιρείας Ario, έχουν αξιοποιήσει όλα τα ψηλά δέντρα της παλιάς πλατείας, σχεδιάζοντας στα ριζά τους παγκάκια, είτε κυκλικά και ημικυκλικά, που ξεπροβάλλουν ή φωλιάζουν ακολουθώντας το φυσικό ανάγλυφο του εδάφους και τους άξονες των ροών, είτε πολύμετρα ευθύγραμμα, μονά ή διπλά, όλα με τις ίδιες μεταλλικές βάσεις και τις διαπερατές επιφάνειες από ανοιχτόχρωμο ξύλο.

to-kamari-tis-voyliagmenis0
Σημείο συνάντησης των νέων η αιωνόβια ελιά των 1.350 χρόνων που ορθώνεται ανάμεσα σε συστάδες από αρωματικά φυτά, στο κάτω μέρος της πλατείας.

Είναι συνεχόμενα παγκάκια, που δεν απομονώνουν τις παρέες, όπως σε άλλα πάρκα ή πλατείες, αλλά τις ενώνουν σε μικρά και μεγάλα σύνολα. Η μεσαία και χαμηλή βλάστηση, που επιμελήθηκαν οι γεωπόνοι Ανέττα Ρούσσου και Πέτρος Φλεβάνογλου, δημιουργεί ένα κράμα οικιακού και βοτανικού κήπου. Τα δάπεδα είναι από φυσικά, οικολογικά υλικά που απορροφούν τη θερμότητα· στο εσωτερικό της πλατείας είναι πατημένο χώμα και στις διαδρομές ανοιχτοκόκκινο χυτό, βοτσαλωτό. Τα ανοιχτόχρωμα γήινα υλικά και χρώματα απλώνονται και σε όλο τον χώρο πέριξ της πλατείας, ενοποιώντας τη με τους γειτονικούς πεζόδρομους, από όπου έχει αφαιρεθεί η άσφαλτος και έχουν τοποθετηθεί κυβόλιθοι.

Όλα είναι γαλήνια ακόμη κι όταν η πλατεία γεμίζει από καθημένους και περαστικούς και μετά αδειάζει, για να ξαναγεμίσει και πάλι στον ρυθμό του όμορφου, καταπράσινου θερέτρου με τη μακρά λαμπερή ιστορία, από το 1935 που δημιουργήθηκε ο οικισμός και το 1959 που άνοιξε ο Αστέρας.

Όταν στις 9 η ώρα το βράδυ τα φώτα ανάβουν, ένα «Ααα!!!» ξεφεύγει αυθόρμητα από τα στόματα μικρών και μεγάλων, διότι αίφνης η πλατεία μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο. Ο ευρηματικός φωτισμός, ο οποίος μελετήθηκε από τον Θάνο Ντανίλωφ, είναι το μεγάλο ατού της νυχτερινής πλατείας. Τοποθετημένος κάτω από τα κυκλικά και ευθύγραμμα παγκάκια και χαμηλά ανάμεσα στη βλάστηση και στις κύριες και δευτερεύουσες διαδρομές δίνει μια αίσθηση ονειρικού περιβάλλοντος. Διασκεδαστική η εικόνα των φωτισμένων ποδιών, ενώ τα σώματα και τα πρόσωπα μένουν διακριτικά βυθισμένα στη σκιά.

to-kamari-tis-voyliagmenis2
Κάτω από τα ψηλά δέντρα και ανάμεσα στους θάμνους αναδύονται οι καμπύλες και οι ευθείες ενός λιτού –τη νύχτα, φαντασμαγορικού– δημόσιου καθιστικού.

Η πλατεία Νυμφών αποτελεί υπόδειγμα ανάπλασης δημόσιου χώρου. Μολονότι είναι ανοιχτή στο πολυσύχναστο ψυχαγωγικό κέντρο της Βουλιαγμένης και στον θαλασσινό ορίζοντα και έχει ελεύθερη είσοδο από παντού, εντούτοις δημιουργεί μια αίσθηση νησίδας με τα φυσικά γήινα υλικά της που απομονώνουν τους χρήστες της από τον περιβάλλοντα αστικό χώρο. Έχουν προβλεφθεί τα πάντα. Η κρήνη διαθέτει στο πίσω μέρος και χαμηλή βρυσούλα και δοχείο για το πότισμα των κατοικιδίων. Οι ειδικοί –και μη– κάλαθοι απορριμμάτων, όπως και οι κάδοι ανακύκλωσης (για πλαστικό, χαρτί, αλουμίνιο), είναι απολύτως ενταγμένοι αισθητικά στον χώρο. Το πάρκινγκ, στο κάτω μέρος της πλατείας, είναι σχεδόν αθέατο στους επισκέπτες της αλλά και στους πελάτες των καταστημάτων εστίασης που αναπτύσσονται, εκατέρωθεν του χώρου, στον επίσης αναπλασμένο πεζόδρομο. Ένα συγκρότημα από ελαφρώς υπερυψωμένα κηπάρια καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των σταθμευμένων οχημάτων. Διάδρομοι σχεδιασμένοι στο ύφος της πλατείας, με στρογγυλές γωνίες και τα ίδια γήινα υλικά και χρώματα, οδηγούν σε ξεχωριστές θέσεις, που πλαισιώνονται από φυτά.

Εκεί είναι σταθμευμένο το ένα από τα τρία κοινόχρηστα ηλεκτρικά αυτοκίνητα του δήμου, εκεί βρίσκονται και οι δύο θέσεις φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, η μία για αποκλειστική χρήση ηλεκτρικού αυτοκινήτου ΑμεΑ. Τα κοινόχρηστα ποδήλατα του δήμου είναι στο επάνω μέρος της πλατείας, μαζί με τα σημεία φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων, πατινιών, αναπηρικών αμαξιδίων, φορητών συσκευών.

Η πλατεία Νυμφών είναι καρπός πολλών: των αδιάλειπτων προσπαθειών του δημάρχου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρη Κωνσταντέλλου, των διαβουλεύσεων με τους κατοίκους από το 2017, των δωρεών (τη μελέτη χρηματοδότησε ο Γεώργιος Προκοπίου και την κατασκευή εν μέρει ο Αστέρας), της συνεργασίας των ανθρώπων του δήμου με εμπνευσμένους ειδικούς και κοινωφελείς επιχειρήσεις. Είναι ένας γαλήνιος, υποδειγματικός δημόσιος χώρος με έντονο το στοιχείο της συνέχειας και της ελευθερίας. Κάθε γωνιά εκεί και στα πέριξ ξεδιπλώνεται αβίαστα η μία μετά την άλλη, και όλες μαζί συνδέονται σε ένα θαυμαστό σύνολο, ανοιχτό στον κόσμο.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «Κ»