Σύνοδος κορυφής για το Κλίμα: Υστατη προσπάθεια ή μια νέα σταθερή γραμμή πλεύσης;

Κυριότερα σημεία της ημερήσιας διάταξης

Η παγκόσμια σύνοδος κορυφής των ηγετών στις 1 Νοεμβρίου 2021 θα σηματοδοτήσει την έναρξη της 26ης διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP26).

Τα 197 μέρη της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή θα συναντηθούν στο πλαίσιο της COP26, που θα πραγματοποιηθεί από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου. Μεταξύ αυτών, η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η διάσκεψη θα φιλοξενηθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ασκεί την προεδρία της COP26 σε συνεργασία με την Ιταλία. Αρχικά είχε προγραμματιστεί για το 2020, ωστόσο αναβλήθηκε κατά ένα έτος λόγω της πανδημίας COVID-19.

Κατά τη COP26, τα μέρη θα εξετάσουν την πρόοδο όσον αφορά τις δεσμεύσεις τους ως προς τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και συνέχιση των προσπαθειών για τον περιορισμό της σε 1,5 °C.

Επικεφαλής της αντιπροσωπίας της ΕΕ θα είναι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο Πρωθυπουργός της Σλοβενίας Janez Janša, εκπροσωπώντας τη σλοβενική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Οι δηλώσεις των ηγετών στη σύνοδο κορυφής θα θέσουν τις βάσεις για διαπραγματεύσεις από τα μέρη σχετικά με ένα τελικό έγγραφο που θα εγκριθεί στο τέλος της διάσκεψης.

Στόχοι της COP26

Η φετινή διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή έχει τέσσερις κύριους στόχους:

• να εξασφαλιστεί ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών παγκοσμίως έως τα μέσα του αιώνα
• να παραμείνει εφικτός ο στόχος του 1,5 βαθμού για την υπερθέρμανση του πλανήτη σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα
• να υπάρξει δέσμευση για κινητοποίηση 100 δισ. δολαρίων ΗΠΑ ετησίως έως το 2025 για να στηριχθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες στον αγώνα κατά των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
• να οριστικοποιηθεί το σύνολο των κανόνων που διέπουν την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού

Οι εν λόγω στόχοι θα πρέπει να επιτευχθούν μέσω ισχυρών συλλογικών και ατομικών δεσμεύσεων στη Γλασκώβη, μεταξύ άλλων μέσω φιλόδοξων εθνικά καθορισμένων συνεισφορών (ΕΚΣ) τις οποίες πρέπει να υποβάλουν τα μέρη.

Θέση της ΕΕ για την COP26

Η θέση της ΕΕ εγκρίθηκε στο σύνολό της από το Συμβούλιο στις 6 Οκτωβρίου 2021. Στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο:

• καλεί όλα τα μέρη να προτείνουν φιλόδοξες ΕΚΣ
• προτρέπει άλλες μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες να αυξήσουν τις συνεισφορές τους στη δέσμευση χρηματοδότησης της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, ύψους 100 δισ. δολαρίων ΗΠΑ
• καθορίζει τη θέση της ΕΕ σχετικά με τους κανόνες για τις διεθνείς αγορές διοξειδίου του άνθρακα, παρέχοντας τη δυνατότητα στις χώρες να εμπορεύονται μειώσεις των εκπομπών
• καθορίζει τη θέση της ΕΕ σχετικά με κοινά χρονοδιαγράμματα για τις δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών που περιλαμβάνονται στις ΕΚΣ κάθε χώρας

Στις 5 Οκτωβρίου το Συμβούλιο εξέδωσε επίσης συμπεράσματα σχετικά με τη χρηματοδότηση μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στόχος είναι να τηρηθεί η παγκόσμια δέσμευση για κινητοποίηση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως έως το 2025 ώστε να στηριχθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες στον αγώνα κατά των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 21 και 22 Οκτωβρίου, οι ηγέτες της ΕΕ προέβησαν σε απολογισμό των προετοιμασιών για την COP26. Στα συμπεράσματα της συνόδου επανέλαβαν βασικές πτυχές της θέσης της ΕΕ.

Χρονοδιάγραμμα της COP26

Ιστορικό

Προηγούμενη σύνοδος κορυφής

Η σύνοδος κορυφής των ηγετών στο πλαίσιο της 25ης διάσκεψης των μερών των Ηνωμένων Εθνών (COP25) πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη της Ισπανίας στις 2 Δεκεμβρίου 2019.

Συμφωνία του Παρισιού

Το 2015 οι παγκόσμιοι ηγέτες που συνήλθαν στο Παρίσι, στο πλαίσιο της 21ης διάσκεψης των μερών των Ηνωμένων Εθνών (COP21), έθεσαν φιλόδοξους νέους στόχους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Συνήψαν συμφωνία στην οποία περιλαμβάνεται σχέδιο δράσης για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.