Ξέσπασμα λαϊκής χαράς στους δρόμους της χώρας μετά τη νίκη του Γκαμπριέλ Μπόριτς
Θρίαμβος για τον υποψήφιο της αριστεράς στη Χιλή, Γκαμπριέλ Μπόρις, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών χθες, καθώς ο λαός της χώρας γύρισε την πλάτη στον υποψήφιο της ακροδεξιάς και άμεσο πολιτικό επίγονο του δικτάτορα Πινοτσέτ, Χοσέ Αντόνιο Καστ, ο οποίος παραδέχθηκε την ήττα του.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, ο 35χρονος αριστερός πολιτικός (μόλις είχε συμπληρώσει το ηλικιακό όριο για να είναι υποψήφιος και θα γίνει ο νεότερος αρχηγός του κράτους στην ιστορία της Χιλής) συγκέντρωσε σχεδόν το 56% των ψήφων, έναντι κάπου 44% του Καστ, που υποστηρίχθηκε επί της ουσίας από το σύνολο των δυνάμεων της δεξιάς.
«Θέλω εσείς και ο λαός να γνωρίζετε πως έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να ανέλθω στο ύψος των περιστάσεων αυτής της μεγάλης πρόκλησης και ότι η χώρα μας ζει την καλύτερη ώρα της όταν είμαστε ενωμένοι», είπε ο Μπόριτς, διαβεβαιώνοντας πως θέλει να είναι «πρόεδρος όλων των Χιλιανών».
Όπως τόνισε, «μόνο με την κοινωνική συνοχή, το να ξαναβρούμε τους εαυτούς μας και να μοιραστούμε το κοινό έδαφος θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς μια πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη – η οποία φτάνει σε κάθε Χιλιανό».
Απευθυνόμενος σε πλήθος δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών του, που πήγαν να ακούσουν την επινίκια ομιλία του δεσμεύτηκε για περισσότερα κοινωνικά δικαιώματα «παραμένοντας δημοσιονομικά υπεύθυνοι» και εναντίωση στο άνοιγμα μεταλλείων που «καταστρέφουν» το περιβάλλον, ανάμεσά τους το έργο Dominga, αξίας 2,5 δισεκ. δολαρίων, για την εξόρυξη ατσαλιού, χαλκού και χρυσού.
«Καταστρέφοντας τη φύση καταστρέφουμε τους εαυτούς μας. Δεν θέλουμε άλλες “ζώνες θυσίας”, δεν θέλουμε έργα που καταστρέφουν τη χώρα μας, που καταστρέφουν κοινότητες, και παράδειγμα θα αποτελέσει μια περίπτωση που έχει γίνει συμβολική: Όχι στο Ντομίνγκα», είπε.
Η συμμετοχή πλησίασε το 55%. Πρόκειται για ιστορικό υψηλό αφότου η ψήφος έπαψε να είναι υποχρεωτική, το 2012.
Ο Καστ παραδέχτηκε την ήττα του και συνεχάρη τον αντίπαλό, όπως έγραψε στο Twitter προσθέτοντας ότι ο δεύτερος είναι «από σήμερα είναι ο εκλεγμένος πρόεδρος της Χιλής και αξίζει όλο μας τον σεβασμό και την εποικοδομητική συνεργασία. Η Χιλή έρχεται πάντα πρώτη».
Στον πρώτο γύρο (47% συμμετοχή) ο Καστ είχε περάσει πρώτος με 27,9% έναντι 25,8% του Μπόριτς) χάρη στις ψήφους όχι μόνο των πινοτσετιστών αλλά και εκείνων που ήθελαν «να γυρίσουν την πλάτη στο πολιτικό σύστημα». Επέμενε πως είναι ο υποψήφιος «της τάξης, της δικαιοσύνης και της ασφάλειας» αλλά και πως αν ο Πινοτσέτ ζούσε ακόμη, εκείνον θα ψήφιζε, προκαλώντας ανατριχίλα.
Αλλά, με το πρόγραμμά του για κράτος πρόνοιας, για κοινωνική και φορολογική μεταμόρφωση μιας χώρας, που έχει χαρακτηριστεί εργαστήρι του νεοφιλελευθερισμού στη Λατινική Αμερική, ο Μπόριτς μπόρεσε να τον κερδίσει, συσπειρώνοντας γύρω του τη μεσαία τάξη, κυρίως στο Σαντιάγο.
Ο ίδιος σκοπεύει να προωθήσει μείζονα φορολογική μεταρρύθμιση, ώστε όπως υπόσχεται να συνεισφέρουν αυτό που τους αναλογεί οι πλουσιότεροι Χιλιανοί –το 1% του πληθυσμού έχει στην κατοχή του το 26,5% του πλούτου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μιας υπηρεσίας του ΟΗΕ–.
Έχει εξαγγέλλει επίσης καλύτερη πρόσβαση στην υγεία, στην παιδεία, καθώς και τη δημιουργία νέου συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων, πεδίου που σήμερα βρίσκεται σχεδόν κατά το 100% υπό τον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα.
Τον νέο αρχηγό του κράτους, που θα αναλάβει τα καθήκοντά του την 11η Μαρτίου, συνεχάρη και απερχόμενος πρόεδρος Σεμπαστιάν Πινιέρα, που βρέθηκε αντιμέτωπος με την εξέγερση των Χιλιανών ενάντια στις οικονομικές και κοινωνικές ανιστότητες, πριν δύο χρόνια η οποία οδήγησε στο δημοψήφισμα με το οποίο εγκρίθηκε η αναθεώρηση του Συντάγματος, κληρονομιάς της δικτατορίας, που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ο Πινιέρα είπε στον διάδοχό του πως «η ιστορία μας διδάσκει ότι όταν διχαζόμαστε και εμπλεκόμαστε σε αδελφοκτόνους πολέμους, τα πράγματα τελειώνουν πάντοτε άσχημα. Όλη η χώρα ελπίζει (…) πως θα έχουμε μια πολύ καλή κυβέρνηση, για τη Χιλή και για τους Χιλιανούς».
«Τα καταφέραμε», «νικήσαμε τον φασισμό»
Στους δρόμους, η νίκη του άλλοτε ηγέτη των φοιτητών που έγινε γνωστός πρωτοστατώντας στις μαζικές κινητοποιήσεις του 2011 προκάλεσε έκρηξη χαράς. «Είμαι ευτυχής διότι θα έχουμε πολλές αλλαγές που θα βοηθήσουν τον λαό και την εργατική τάξη, τους ξεχασμένους σε αυτή τη χώρα», είπε ο Λουίς Αστόργα, 58 ετών, εργάτης οικοδομών που βγήκε για να πανηγυρίσει.
«Αυτός ο αγώνας κρατάει πάρα πολλά χρόνια, τον έδωσαν οι γονείς μας, οι παππούδες μας, και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε ενάντια σε όλα όσα αντιπροσωπεύει ο Καστ στη Χιλή», είπε η Ντανιέλα, σερβιτόρα, 27 ετών. «Είμαστε εμείς, οι νέοι, που πρέπει να προχωρήσουμε τα πράγματα. Τον πιστεύω, πιστεύω αυτά που λέει», πρόσθεσε, αναφερόμενη στον Μπόριτς.
«Τα καταφέραμε!» είπε με δάκρυα στα μάτια η Πάολα Φερνάντες σφίγγοντας στην αγκαλιά της την κόρη της.
«Κλαίω από χαρά. Νικήσαμε τον φασισμό, είναι σαν να ξαναγεννήθηκα. Θα γυρίσω στο σπίτι, θα πάρω αγκαλιά τα παιδιά μου και θα πιω», είπε η Τζένι Ενρίκες, 45 χρονών, εργαζόμενη σε φαρμακείο.
«Οι νέοι κατάλαβαν πως τα πράγματα έπρεπε να αλλάξουν και ότι ένας υποψήφιος όπως ο Χοσέ Καστ ήταν πολύ επικίνδυνος. Οι νέοι βγήκαν στον δρόμο και έδειξαν πως έχουν αιτήματα που πρέπει να ικανοποιηθούν», είπε ο Πέδρο Καρμπαγέδα, 19χρονος φοιτητής νομικής.
Η Λουκρέσια Κορνέχο, 72 ετών, εργαζόμενη σε ραφείο, είπε πως θέλει ο Μπόριτς να κάνει πράξη τις δεσμεύσεις του να μειώσει τις ανισότητες στην εκπαίδευση, στην υγεία, στις συντάξεις. «Αυτό που θέλω να δω είναι ισότητα (…) δικαιοσύνη στην παιδεία, στην υγεία, στους μισθούς, στις συντάξεις. Θέλω αληθινή αλλαγή». «Μπορούμε τώρα να γυρίσουμε τη σελίδα του σκοτεινού, επιζήμιου, καταχρηστικού μοντέλου που ωφελούσε μόνο μια μικρή μειοψηφία», είπε ο 54χρονος επιχειρηματίας Χόρχε Βαλδίβια.
Ο Μιγκέλ Άνχελ Λόπες, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, προειδοποιεί πως ο Μπόριτς έχει μπροστά του μια δύσκολη θητεία και θα χρειαστεί να διαπραγματευτεί με την αντιπολίτευση, καθώς στο Κογκρέσο καμία πλευρά δεν έχει την πλειοψηφία.
«Πρέπει να προσπαθήσει να βάλει τέλος στην αβεβαιότητα. Πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θα πει, ποιους θα διορίσει και ποιες αποφάσεις θα πάρει. Όλη η προσοχή των διεθνών επενδυτών είναι πλέον στραμμένη πάνω του».
Ικανοποίηση σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής
Η νίκη του Γκαμπριέλ Μπόριτς έγινε δεκτή με ικανοποίηση σε αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής, από την Κούβα ως την Αργεντινή, περνώντας από το Μεξικό, τη Νικαράγουα, τη Βενεζουέλα και το Περού.
Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, ο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, που σύμφωνα με δημοσκοπήσεις οδεύει σε ευρεία νίκη το 2022 στην πιθανή αναμέτρησή του με τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο, δήλωσε «ευτυχής» για τη «νέα νίκη ενός δημοκρατικού και προοδευτικού υποψήφιου στη Λατινική Αμερική μας, για την οικοδόμηση ενός μέλλοντος καλύτερου για όλους μας».
EFSYN