Ιράν: Μια συμβολική χειρονομία, ένας συμβολισμός θλίψης.
Καθώς μια τεράστια εξέγερση πυροδοτεί την ιρανική κοινωνία στο ρυθμό του συνθήματος “Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία”, μια συμβολική χειρονομία κινητοποιεί τους εξεγερμένους κατά της ισλαμιστικής εξουσίας και, στο πέρασμά τους, γυναίκες, καλλιτέχνες και πολιτικούς σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι την υιοθετούν ως ένδειξη αλληλεγγύης: το κόψιμο των μαλλιών ή το ξύρισμα του κεφαλιού. Αλλά τι σημαίνει αυτό; Τι σημαίνουν αυτά τα κοψίματα με ψαλίδι στα απαγορευμένα μαλλιά της πόλης, τα οποία οι διαδηλωτές συνεχίζουν να επιδεικνύουν περήφανα στον κόσμο, αψηφώντας την υποχρέωση να καλυφθούν;
Σε ορισμένες περιοχές του Ιράν, όπως το Κουρδιστάν και το Λορεστάν, οι γυναίκες κόβουν τα μαλλιά τους για να σηματοδοτήσουν το πένθος τους. Τα κομμένα μαλλιά των γυναικών διαδηλωτριών αποτελούν έκφραση συλλογικής θλίψης. ‘Ισως μια σκηνοθεσία θλίψης η οποία προκλήθηκε από την τραγική μοίρα της Mahsa Amini, που η ζωή της τέλειωσε [στις 16 Σεπτεμβρίου εκλάπη ουσιαστικά μια ζωή] ενώ βρισκόταν υπό την επιτήρηση της αστυνομίας “ηθικής συμπεριφοράς” – ιρανικού οργάνου ελέγχου που δημιουργήθηκε από την Ισλαμική Δημοκρατία μετά την επιβολή της μαντίλας πριν από σαράντα και πλέον χρόνια.
Αυτή η διάσταση δεν εξαντλεί, ωστόσο, όλους τους συμβολικούς πόρους αυτής της χειρονομίας, η οποία είναι επίσης μια πολιτική διαμαρτυρία. Τα κοινωνικά κινήματα μετατρέπονται συχνά σε σκηνές νέων δημιουργιών που προσφέρουν στον παρατηρητή ένα μείγμα σημείων και νοημάτων. Εξεταζόμενη από τη σκοπιά της διαμαρτυρίας, η εν λόγω πράξη αποκαλύπτει τη βαθιά απογοήτευση των γυναικών για τη βία που προκαλεί η υποχρέωση να φορούν τη μαντήλα. Μπορούμε να τους ακούσουμε να λένε: “Κόβω αυτά τα σχοινιά που φτιάξατε από τα μαλλιά μου για να με αλυσοδέσετε, να υποταχθώ στη θέλησή σας και να μου στερήσετε την ελευθερία”. Την ίδια παρόρμηση συναντάμε, με άλλη μορφή, σε ορισμένες νεαρές γυναίκες που, αψηφώντας την απαγόρευση εισόδου στα γήπεδα ποδοσφαίρου και παρακολούθησης μικτών αγώνων, κόβουν τα μαλλιά τους ή ξυρίζουν το κεφάλι τους.
