Η Τουρκία μετά τους σεισμούς και το μετέωρο βήμα του Ερντογάν
Ο πρόσφατος σεισμός στην Τουρκία προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές και απώλειες ανθρώπινων ζωών και η χώρα επικεντρώνεται τώρα στις προσπάθειες ανάκαμψης και ανοικοδόμησης.
Ωστόσο κάτω από τις παρούσες τραγικές συνθήκες που βιώνει η Τουρκία, το πολιτικό μέλλον του Ταγίπ Ερντογάν είναι δύσκολο να προβλεφθεί, όπως είναι δύσκολο να διερευνήσει κανείς τις προθέσεις του. Προφανώς ορισμένα από τα ως τώρα αφηγήματά του, κυρίως τμήμα του τουρκικού αναθεωρητισμού και του αντιδυτικού μένους θα συρρικνωθούν ή θα αλλάξουν, δημοσίως τουλάχιστον, διατύπωση. Ο Ερντογάν θα στρογγυλέψει τις γωνίες της ακραίας ρητορικής του, αλλά είναι αμφίβολο αν θα αλλάξει ρότα και θα επιδιώξει να ρίξει γέφυρες επικοινωνίας. Πολλοί αναλυτές επιμένουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα παραμένει κυρίαρχη φιγούρα στην τουρκική πολιτική. Το πολιτικό μέλλον οποιουδήποτε ηγέτη καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της δημοτικότητάς του, της κατάστασης της οικονομίας και του πολιτικού κλίματος. Μόνο ο χρόνος θα δείξει τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον πρόεδρο Ερντογάν και τον λαό της Τουρκίας.
Προς αναβολή ή ακύρωση οι εκλογές;
Είναι νωπές οι πληγές της χώρας για να αναζητήσει κανείς απαντήσεις ως προς το αν θα διεξαχθούν τελικά οι προγραμματισμένες εκλογές στην Τουρκία, αν θα αναβληθούν ή αν δεν θα πραγματοποιηθούν στο άμεσο μέλλον, ειδικά όταν έχεις πάνω από δεκατρία εκατομμύρια πολιτών κυριολεκτικά στο πουθενά.
΄Ενας πολίτης της Δύσης θα έλεγε ότι οι εκλογές αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο των δημοκρατικών κοινωνιών και το δικαίωμα ψήφου θεωρείται σημαντική πτυχή της ατομικής ελευθερίας και της πολιτικής εκπροσώπησης. Η ακύρωση των εκλογών θα αποτελούσε σημαντική απόκλιση από τα καθιερωμένα πρότυπα και πιθανότατα θα αντιμετωπιζόταν με μεγάλο σκεπτικισμό τόσο εντός της Τουρκίας όσο και εκτός. Ηδη έχουν υπάρξει προτάσεις από στελέχη της τουρκικής αντιπολίτευσης, αλλά είναι νωρίς για να λεχθεί ότι ο κύβος ερρίφθη προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Η κυβέρνηση βεβαίως οφείλει να προχωρήσει στη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, σεβόμενη τη βούληση του λαού, αλλά όλα αυτά μένει να φανούν τους επόμενους μήνες.
Οι σχέσεις με Ρωσία και ΗΠΑ
‘Ενα άλλο εξίσου σημαντικό ερώτημα που τίθεται αυτή την δύσκολη περίοδο είναι κατά πόσον οι σχέσεις της ΄Αγκυρας θα αλλάξουν τόσο απέναντι στη Ρωσία όσο και απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν δλδ η Τουρκία θα συνεχίσει να πατάει σε δύο βάρκες ή θα επιλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Και κατά πόσον το αμερικανικό Κογκρέσο θα καμφθεί μπροστά στην τεράστια συμφορά της Τουρκίας και θα ενδώσει στα αιτήματα της τουρκικής κυβέρνησης για περαιτέρω εξοπλισμούς. Αν και στην πολιτική δεν χωρούν συναισθηματισμοί, κάποιοι βάζουν στο τραπέζι της συζήτησης θέματα όπως ηθική εξωτερική πολιτική. Ενδεχομένως είναι οι συνθήκες συγκλονιστικές και ο ανθρώπινος παράγοντας δυνατός όσο ποτέ, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. ‘Ολοι γνωρίζουμε πώς λειτουργούν τα πολιτικά συστήματα και πόσο περιορισμένα είναι τα περιθώρια για σημαντικές αποκλίσεις.
Ο καταστροφικός σεισμός του στη Νικομήδεια προς εικοσαετίας και πλέον έφερε στην εξουσία τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πάτησε ακριβώς πάνω στην αβελτηρία της τότε κυβέρνησης της Τουρκίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της μετέπειτα θητείας του, ο Ερντογάν κατελήφθη από πολιτική και προσωπική μεγαλομανία, ανέδειξε δε με προκλητικό τρόπο τον αναθεωρητισμό ως κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής του, επιχειρώντας να πιέσει την Ευρώπη η οποία παρά την κατά διαστήματα φιλοτουρκική ρητορική της, ουδέποτε ενίσχυσε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. (Το είχε πει παλιά και ο Ζισκάρ Ντ Εστέν πως η Τουρκία δεν θα μπει ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ αργότερα Σαρκοζί και Μέρκελ άφησαν τα προσχήματα και ώθησαν την Τουρκία στο να αναζητήσει άλλους ρόλους και άλλα γεωπολιτικά στηρίγματα) Παράλληλα ο Ερντογάν δημιούργησε ένα κράτος – δομές εξουσίας – πλήρως εξαρτώμενο από το παλάτι της ‘Αγκυρας, περικυκλωμένο από συγκεκριμένες ομάδες επιχειρηματιών που ελάχιστα ενδιαφέρονταν για τους πολίτες, δημιουργώντας καθεστώτα πολεοδομικής ασυδοσίας στις τουρκικές επαρχίες, κάτι που αναδείχτηκε με τόσο τραγικό τρόπο στους σεισμούς.
Τώρα, τι ακριβώς θα πει ο Τούρκος πρόεδρος σε όσους έχουν επιζήσει των σεισμών; Πώς θα χειριστεί το θέμα των εκλογών, μα κυρίως πώς θα χειριστεί μεσοπρόθεσμα τις σχέσεις του με τη Δύση, η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία έστειλε συνεργεία διάσωσης στις πληγείσες περιοχές μαζί με ανθρωπιστική βοήθεια.
Και οι σχέσεις Τουρκίας – Ελλάδας;
Διαβάσαμε μια ανάλυση γι αυτό του δημοσιογράφου Αλέκου Μάρκελου.
