Η εγκεφαλική δραστηριότητα των ετοιμοθάνατων δείχνει σημάδια εμπειριών κοντά στο θάνατο.
Οι άνθρωποι που πεθαίνουν αντιλαμβάνονται πως έχουν χάσει τη ζωή τους λίγο μετά το περιστατικό του θανάτου, αφού ο εγκέφαλος λειτουργεί για κάποια λεπτά ακόμα.
Το γεγονός ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί για κάποια λεπτά ακόμη, ίσως δείχνει ότι οι άνθρωποι που πεθαίνουν αντιλαμβάνονται ότι έχουν χάσει τη ζωή τους λίγο μετά το περιστατικό του θανάτου. Παλαιότερα έχουν δημοσιευτεί έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Ιατρική σχολή του Stony Brook στο Λονγκ Αίλαντ της Νέας Υόρκης σε ανθρώπους που είχαν υποστεί ανακοπή καρδιάς και κάποιοι επανήλθαν, περιγράφοντας ορισμένα στοιχεία που παρουσιάζουν ενδιαφέρον.
Χθες, στην ιστοσελίδα του New Scientist δημοσιεύτηκε άρθρο της δημοσιογράφου ιατρικού ρεπορτάζ Clare Wilson όπου αναφέρεται καταγεγραμμένη “τρελή έξαρση” σε περιοχές του εγκεφάλου σε δύο ανθρώπους καθώς αυτοί πέθαιναν. Τα κύματα υψηλής συχνότητας σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου θεωρούνται χαρακτηριστικό γνώρισμα της συνείδησης – Τώρα καταγράφηκε η έξαρσή τους σε δύο ανθρώπους καθώς πέθαιναν.
Μια αύξηση των εγκεφαλικών κυμάτων σε δύο ανθρώπους που ήταν ετοιμοθάνατοι μετά τη διακοπή της μηχανικής υποστήριξης της ζωής τους μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση του φαινομένου των επιθανάτιων εμπειριών.
Η αίσθηση ότι κινείσαι σε ένα τούνελ προς ένα έντονο φως, ότι ξαναζείς αναμνήσεις του παρελθόντος και ότι ακούς ή βλέπεις αποθανόντες συγγενείς, έχουν αναφερθεί από ανθρώπους πολλών πολιτισμών που έχουν έρθει σε επαφή με τον θάνατο. Οι σκεπτικιστές, ωστόσο, λένε ότι αυτές οι εμπειρίες μπορεί να οφείλονται σε παραισθήσεις των ανθρώπων που αναρρώνουν στο νοσοκομείο.
Τώρα, φαίνεται ότι μπορεί να έχουμε εντοπίσει την εγκεφαλική δραστηριότητα που κρύβεται πίσω από αυτές τις εμπειρίες.
Πριν από δέκα χρόνια, η Jimo Borjigin της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι οι αρουραίοι έχουν μια αύξηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλό τους καθώς πεθαίνουν.
Σε ορισμένους ανθρώπους που νοσούν σοβαρά σε μονάδες εντατικής θεραπείας τοποθετούνται ηλεκτρόδια στο κεφάλι τους για να παρακολουθούν τα εγκεφαλικά τους κύματα με μια τεχνική που ονομάζεται ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ή ΗΕΓ, εάν οι γιατροί πιστεύουν ότι κινδυνεύουν να πάθουν επιληπτικές κρίσεις.
Η ομάδα Borjigin έψαξε σε ανώνυμα ιατρικά αρχεία για άτομα στα οποία καταγράφηκε ηλεκτροεγκεφαλογράφημα καθώς διακόπηκε η υποστήριξη της ζωής τους επειδή δεν υπήρχε ελπίδα ανάρρωσης, και βρήκε τέσσερα τέτοια άτομα.
Τα εγκεφαλικά κύματα μπορούν να παρατηρηθούν σε ένα ΗΕΓ όταν μεγάλος αριθμός εγκεφαλικών κυττάρων πυροδοτείται μαζί σε συγχρονισμένους κύκλους. Αυτά τα κύματα μπορεί να συμβαίνουν σε διαφορετικές συχνότητες.
Προηγούμενες εργασίες υποδεικνύουν ότι οι ταχύτερες συχνότητες, γνωστές ως εγκεφαλικά κύματα γάμμα, αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της συνείδησης, των ανώτερων διαδικασιών σκέψης και της ανάκτησης μνήμης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν συμβαίνουν σε δύο περιοχές σε κάθε πλευρά του κεφαλιού, γνωστές ως κροταφο-παρεγκεφαλιδικές (TPO) συνδέσεις.
Από τα τέσσερα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη, τα δύο εμφάνισαν κύματα γάμμα στα εγκεφαλικά κύματα στις συνδέσεις TPO όταν αποσύρθηκε η υποστήριξη της ζωής τους. Αυτή η έξαρση των εγκεφαλικών κυμάτων διήρκεσε μερικά λεπτά και ήταν πολύ έντονη, λέει η Borjigin. “Ήταν τρελά υψηλό. Είναι αδύνατον να γνωρίζουμε αν οι άνθρωποι αυτοί είχαν οράματα καθώς πέθαιναν. “Αν είχαν επιβιώσει, αυτοί οι δύο ασθενείς ίσως είχαν κάποια ιστορία να διηγηθούν”
Σε αντίθεση με τα άλλα δύο άτομα, τα οποία δεν εμφάνισαν καθόλου εγκεφαλικά κύματα γάμμα, τα δύο που εμφάνισαν, είχαν εγκέφαλο που εξακολουθούσε να λειτουργεί αρκετά ώστε να αυξάνει τον καρδιακό τους ρυθμό καθώς τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα τους έπεφταν. Αυτό υποδηλώνει ότι ένα λειτουργικό αυτόνομο νευρικό σύστημα μπορεί να είναι απαραίτητο για την εμφάνιση της αύξησης των εγκεφαλικών κυμάτων γάμμα.
Αυτά τα δύο άτομα είχαν επίσης ύποπτο ιστορικό επιληπτικής κρίσης, η οποία θα μπορούσε να έχει επηρεάσει μόνιμα τον εγκέφαλό τους. Όμως δεν έχει παρατηρηθεί προηγουμένως ότι οι άνθρωποι με ιστορικό επιληψίας είναι πιο πιθανό να έχουν μια εμπειρία κοντά στο θάνατο, εκτιμά η Borjigin.
Ο Sam Parnia στο NYU Langone Health λέει ότι η αύξηση των κυμάτων γάμμα μπορεί να συμβαίνει όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν επειδή η πτώση των επιπέδων οξυγόνου απενεργοποιεί κάποια φυσικά “συστήματα φρεναρίσματος” της εγκεφαλικής δραστηριότητας. “Αυτό επιτρέπει την ενεργοποίηση κανονικά αδρανών οδών, οι οποίες εμφανίζονται ως παροδικές ηλεκτρικές αιχμές”, λέει. “Τα συστήματα πέδησης που απαιτούν ενέργεια χάνονται”.
Τα ευρήματα παρέχουν πρόσθετες υποστηρικτικές αποδείξεις για τη συνειδητοποίηση σε ορισμένους ανθρώπους που διαφορετικά θεωρείται ότι είναι αναίσθητοι στο τέλος της ζωής τους, λέει ο Parnia.