Ο Χένρι Κίσινγκερ σε μια συνέντευξη -ποταμό στον Economist καλεί τις μεγάλες δυνάμεις σε αμοιβαία αυτοσυγκράτηση προκειμένου να αποφευχθεί ένας Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Στις 27 Μαΐου ο Χ. Κίσινγκερ θα γίνει 100. Κανείς εν ζωή δεν έχει περισσότερη εμπειρία από τις διεθνείς υποθέσεις, πρώτα ως μελετητής της διπλωματίας του 19ου αιώνα, αργότερα ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας και υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής και για τα τελευταία 46 χρόνια ως σύμβουλος και απεσταλμένος σε μονάρχες, προέδρους και πρωθυπουργούς. Ο κ. Κίσινγκερ είναι ανήσυχος.
Δραματική προειδοποίηση απευθύνει για άλλη μία φορά, μέσω του Εκόνομιστ ο Χένρι Κίσινγκερ ο οποίος όπως λέει «ζούμε σε έναν κόσμο πρωτόγνωρα καταστροφικό και για αυτό ειδικά οι ηγέτες του κόσμου πρέπει να γρηγορούν, αντί να ησυχάζουν, η παγκόσμια κοινότητα έχει ανάγκη την Κίνα και τη Ρωσία, ώστε να υπάρξει μια στιβαρή αρχιτεκτονική ασφαλείας».
Στο Πεκίνο έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Αμερική θα κάνει τα πάντα για να κρατήσει την Κίνα χαμηλά. Στην Ουάσιγκτον είναι ανένδοτοι στην σκέψη ότι η Κίνα σχεδιάζει να υποκαταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο.
Ο Χένρι Κίσιγνκερ, αναφερόμενος στην αντιπαλότητα Κίνας-ΗΠΑ δήλωσε: «Είμαστε μάρτυρες οξείας αντιπαράθεσης μεταξύ δύο μεγάλων δυνάμεων». Σε όλο τον κόσμο, η ισορροπία δυνάμεων και η τεχνολογική βάση του πολέμου αλλάζουν τόσο γρήγορα και με τόσο πολλούς τρόπους που οι χώρες στερούνται οποιασδήποτε σταθερής αρχής, βάσει της οποίας θα μπορέσουν να εγκαθιδρύσουν την τάξη. «Βρισκόμαστε στην κλασική κατάσταση που βρισκόμασταν πριν από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο», λέει, «όπου καμία πλευρά δεν έχει μεγάλα περιθώρια παραχώρησης και στην οποία οποιαδήποτε διαταραχή της ισορροπίας μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες».
Κατά την άποψή του, η μοίρα της ανθρωπότητας εξαρτάται από το αν η Αμερική και η Κίνα μπορούν να συνεννοηθούν. Πιστεύει ότι η ταχεία πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης, ειδικότερα, τους αφήνει μόλις πέντε έως δέκα χρόνια για να βρουν έναν τρόπο.
Ο Κίσινγκερ εκτιμά πως το κινεζικό σύστημα προσιδιάζει περισσότερο στον κουμφουκιανισμό παρά στον μαρξισμό. Αυτό διδάσκει στους Κινέζους ηγέτες να αποκτούν τη μέγιστη δύναμη που μπορεί να έχει η χώρα τους και να επιδιώκουν να τους σέβονται για τα επιτεύγματά τους. Οι Κινέζοι ηγέτες θέλουν να αναγνωριστούν ως οι τελικοί κριτές και αποφασίζοντες του διεθνούς συστήματος των συμφερόντων τους.
Πρέπει να καθιερώσουμε έναν μόνιμο διάλογο με την Κίνα, ώστε να βρεθεί ένας τρόπος ισορροπίας μεταξύ των δύο δυνάμεων». Η Κίνα «προσπαθεί να παίξει παγκόσμιο ρόλο. Πρέπει να αξιολογούμε σε κάθε σημείο εάν οι αντιλήψεις ενός στρατηγικού ρόλου είναι συμβατές. Εάν δεν είναι, τότε θα τεθεί το ζήτημα της βίας.
Είναι δυνατόν η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες να συνυπάρχουν χωρίς την απειλή ενός ολοκληρωτικού πολέμου μεταξύ τους; Σκέφτηκα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι ναι είναι δυνατόν. Αλλά η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη. Και επομένως, πρέπει να είμαστε αρκετά δυνατοί στρατιωτικά για να διαχειριστούμε την αποτυχία. Η μεγάλη δοκιμασία θα είναι το πώς θα συμπεριφερθούν η Κίνα και η Αμερική στην Ταϊβάν.»
Μερικοί Αμερικανοί πιστεύουν ότι μια ηττημένη Κίνα θα γινόταν δημοκρατική και ειρηνική.Ωστόσο, όσο κι αν ο Κίσινγκερ θα προτιμούσε η Κίνα να είναι δημοκρατική, δεν βλέπει ανάλογο προηγούμενο. Πιθανότατα, μια κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος θα οδηγούσε σε εμφύλιο.
“Δεν είναι προς το συμφέρον μας να οδηγήσουμε την Κίνα στη διάλυση”, λέει. “Αντί να την υποσκάπτει, η Αμερική θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι η Κίνα έχει συμφέροντα”.
Ένα καλό παράδειγμα είναι η Ουκρανία. Ο Κίσινγκερ λέει πως σε οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός η Ρωσία θα επιδιώξει να διατηρήσει τη Σεβαστούπολη (τη μεγαλύτερη πόλη στην Κριμαία και την κύρια ναυτική βάση της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα), τουλάχιστον.
Μια διευθέτηση, στην οποία η Ρωσία θα χάσει κάποια κέρδη αλλά θα διατηρεί άλλα, θα μπορούσε να αφήσει δυσαρεστημένη τόσο τη Ρωσία όσο την Ουκρανία. Κατά την άποψή του, αυτή είναι μια συνταγή για μελλοντική αντιπαράθεση. “Αυτό που κάνουν οι Ευρωπαίοι είναι, κατά την άποψή μου, τρελά επικίνδυνο”, λέει. «Λένε: “Δεν τους θέλουμε στο ΝΑΤΟ, γιατί είναι πολύ ριψοκίνδυνοι. Επομένως, θα τους οπλίσουμε και θα τους δώσουμε τα πιο προηγμένα όπλα”. Το συμπέρασμά του είναι σαφές: “Έχουμε οπλίσει την Ουκρανία σε σημείο τέτοιο που είναι η καλύτερα οπλισμένη χώρα αλλά με τη λιγότερο στρατηγικά έμπειρη ηγεσία στην Ευρώπη”».
Για την εγκαθίδρυση διαρκούς ειρήνης στην Ευρώπη απαιτείται η Δύση να κάνει δύο άλματα φαντασίας. Πρώτα θα πρέπει να εντάξει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, ως μέσο περιορισμού και προστασίας της. Και στη συνέχεια ειδικά η Ευρώπη να σχεδιάσει μια προσέγγιση με τη Ρωσία, εγκαθιδρύοντας σταθερές σχέσεις στα ανατολικά της σύνορα.
Με την Κίνα να συμμετέχει ως σύμμαχος της Ρωσίας και αντίπαλος του ΝΑΤΟ, το έργο θα γίνει ακόμη πιο δύσκολο. Η Κίνα έχει συμφέρον να δει τη Ρωσία να βγαίνει ανέπαφη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς μια κατάρρευση της Μόσχας θα δημιουργήσει ένα κενό εξουσίας στην Κεντρική Ασία, με το κίνδυνο για διαρκείς εμφυλίους, τύπου Συρίας, να εκτοξεύεται.
Ο Κίσινγκερ αμφιβάλλει ότι η Κίνα και η Ρωσία μπορούν να συνεργαστούν καλά.
«Διατηρούν μια αμοιβαία καχυποψία, έχουν μια ενστικτώδη δυσπιστία ο ένας για τον άλλον. Δεν έχω συναντήσει ποτέ Ρώσο ηγέτη που να είπε κάτι καλό για την Κίνα. Και δεν έχω συναντήσει ποτέ έναν Κινέζο ηγέτη που να είπε κάτι καλό για τη Ρωσία. Δεν είναι φυσικοί σύμμαχοι”
Οι Κινέζοι εμπλέκονται στον πόλεμο της Ουκρανίας προασπιζόμενοι τα δικά τους συμφέροντα. Αν και αρνούνται να υποστηρίξουν την καταστροφή της Ρωσίας, αναγνωρίζουν ότι η Ουκρανία πρέπει να παραμείνει ανεξάρτητη και απευθύνει προειδοποιήσεις κατά της χρήσης πυρηνικών όπλων. “Μπορεί ακόμη και να αποδεχτούν την επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η Κίνα το κάνει αυτό, εν μέρει, επειδή δεν θέλει να συγκρουστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δημιουργούν τη δική τους παγκόσμια τάξη πραγμάτων, στο μέτρο που μπορούν”.
«Ζούμε σε έναν κόσμο καταστροφικότητας άνευ προηγουμένου», προειδοποιεί ο Kissinger.
Στο παρελθόν δεν ήταν ποτέ δυνατό να καταστρέψει κάποιος όλους τους αντιπάλους του, λόγω των περιορισμών της γεωγραφίας.
Τώρα δεν υπάρχουν περιορισμοί. Κάθε αντίπαλος είναι 100% ευάλωτος.
Ως εκ τούτου, η Κίνα και η Αμερική θα πρέπει να αξιοποιήσουν τη δύναμή τους, ως έναν βαθμό, ως αποτρεπτικό.
«Ο Κant είπε κάποτε ότι η ειρήνη θα επέλθει είτε μέσω της ανθρώπινης κατανόησης είτε μέσω κάποιας καταστροφής. Οι παγκόσμιοι ηγέτες φέρουν βαριά ευθύνη».
