Εναλλακτικά διεθνή σχολεία. Πού βρίσκονται και τι προσφέρουν στα παιδιά
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Δέσποινα και ο Τάσος αποφάσισαν ότι το δημόσιο σχολικό σύστημα των ΗΠΑ δεν λειτουργούσε για την οκτάχρονη κόρη τους. Η ελληνοαμερικανική οικογένεια έκανε ένα “άλμα πίστης” και μετακόμισε από τη Μασαχουσέτη στην περιοχή κρασιού Monferrato στο Πιεμόντε της βόρειας Ιταλίας, όπου μόλις είχε ανοίξει ένα νέο Village Forest School.
“Μπορούμε να εργαστούμε από οπουδήποτε και μας τράβηξε πολιτισμικά η Ευρώπη. Το νέο σχολείο προσέφερε το είδος της εκπαίδευσης που ονειρευόμασταν: να αφήσουμε τα παιδιά να παραμείνουν παιδιά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα”, λέει η Δέσποινα -πλέον και μητέρα δίδυμων αγοριών- η οποία αρνήθηκε να δώσει το επώνυμό της. “Ήταν μια τεράστια αλλαγή για την οικογένεια, αλλά τώρα έχουμε έναν τρόπο ζωής πιο κοντά στις αξίες μας για μια πιο αργή ζωή πιο στενά συνδεδεμένη με τον φυσικό κόσμο και τους ανθρώπους γύρω μας”.
Μια τυπική σχολική ημέρα ξεκινά με τα παιδιά να τραγουδούν τραγούδια μαζί, συνδυάζοντας την αρίθμηση και τις γλωσσικές δεξιότητες, πριν από δύο μπλοκ μαθημάτων στην τάξη: μαθηματικά, ιστορία, γεωγραφία κ.λπ. που διδάσκονται από έναν Ιταλό και έναν Άγγλο δάσκαλο. Το μεσημεριανό γεύμα βασίζεται στις αρχές της δίαιτας Weston Price για μη επεξεργασμένες τροφές – υπάρχει ρύζι εμποτισμένο σε ζωμό οστών, για παράδειγμα. Μετά το μεσημεριανό γεύμα ακολουθούν τέχνη, χειροτεχνία, ξυλουργική εργασία, ίσως ιππασία και ακόμη και μάζεμα σταφυλιών την ώρα του τρύγου.
Οι γονείς των μαθητών έχουν εντρυφήσει στην τοπική ζωή – φτιάχνοντας κρασί ή ελαιόλαδο, καλλιεργώντας ή σχεδιάζοντας τοπικά σπίτια. Ο πληθυσμός του χωριού Montaldo στην κορυφή του λόφου έχει αυξηθεί από 70 σε 110 κατοίκους. Έξι από τις οικογένειες ανακαινίζουν σπίτια που αγόρασαν για επενδυτικούς λόγους -για να τα νοικιάσουν στην Airbnb, να ξεκινήσουν ένα καταφύγιο γιόγκα ή να δημιουργήσουν ένα “οικολογικό καταφύγιο”- ενώ τα παιδιά τους έχουν αναζωογονήσει τη ζωή του χωριού περιπλανώμενα στα χωράφια. Σύμφωνα με τον τοπικό κτηματομεσίτη Riccardo Riva, αυτή η εισροή έχει ανεβάσει τις τιμές των ακινήτων.
Ο αριθμός των εναλλακτικών διεθνών σχολείων που λειτουργούν σε όλο τον κόσμο έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια – μερικές φορές γίνονται ο κύριος λόγος για τις οικογένειες να μετακομίσουν σε μια νέα χώρα. Καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός οικογενειών με εταιρικό υπόβαθρο ή επιχειρηματικό ρόλο που εργάζεται από παντού απορρίπτει τα παραδοσιακά σχολεία ως ακατάλληλα για τον τρόπο ζωής τους, τα λεγόμενα “προοδευτικά” εκπαιδευτικά μοντέλα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή.
Η πανδημία έριξε φως στο τι μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, λέει ο Ben Kestner, επικεφαλής του The Learning Project, ενός νέου σχολείου αυτοκατευθυνόμενης μάθησης στην Ίμπιζα. “Κατά τη διάρκεια του λουκέτου, οι γονείς είδαν τι έκαναν στο διαδίκτυο και συνειδητοποίησαν, σε πολλές περιπτώσεις, ότι υπήρχε έλλειψη σύνδεσης με τον πραγματικό κόσμο”. Ο Roland Witherow της εταιρείας συμβούλων εκπαίδευσης Witherow Brooke το έχει δει και αυτός. “Πολύ περισσότερες οικογένειες είναι πιο ευαισθητοποιημένες σχετικά με τις εναλλακτικές προσεγγίσεις στη σχολική εκπαίδευση. Οι παραδοσιακές μέθοδοι εκπαίδευσης δεν ανταποκρίνονται αρκετά γρήγορα στην ταχεία ανάπτυξη της [τεχνητής νοημοσύνης]”.
Υπάρχει αυξημένη διάθεση για σχολική εκπαίδευση που δίνει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα και την ψυχική ευεξία. Ωστόσο, τα σχολεία που εστιάζουν στην ολιστική, δημιουργική και βιωματική μάθηση δεν είναι κάτι καινούργιο – τα μοντέλα Μοντεσσόρι, Steiner Waldorf και Sudbury είναι από τα πιο διαδεδομένα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Σε συνέχεια της αντίληψης ότι δεν υπάρχει “ένα μέγεθος που να ταιριάζει σε όλους” για τα παιδιά, τα οποία μαθαίνουν και εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους, αναπτύχθηκε το κίνημα του “unschooling”, το οποίο αφήνει το παιδί να κατευθύνει τι μαθαίνει, όχι ο δάσκαλος ή ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα σπουδών.
Επρόκειτο να είναι μόνο μια εκπαιδευτική άδεια για την καλλιτέχνιδα Lydia Janssen, τον σύζυγό της Luke και τα τρία τους παιδιά, οι οποίοι μετακόμισαν από τη Σιγκαπούρη πριν από επτά χρόνια στο Πράσινο Σχολείο στο Μπαλί. Στην πανεπιστημιούπολη από μπαμπού μέσα στη ζούγκλα, τα παιδιά αποφασίζουν ποια ενδιαφέροντα θέλουν να ακολουθήσουν, με έμφαση στην πρακτική, ανεξάρτητη μάθηση και το περιβάλλον.
Το Πράσινο Σχολείο ιδρύθηκε το 2008 και αποτέλεσε πρόδρομο πολλών νέων σχολείων, ενώ σήμερα έχει φτάσει τους 500 μαθητές ηλικίας τριών έως 18 ετών από 48 εθνικότητες. Τα ετήσια δίδακτρα φτάνουν τα 302 εκατ. ρουπίες (ρουπίες Ινδονησίας), δηλαδή λίγο λιγότερο από 20.000 δολάρια – προσιτά σε σύγκριση με τα ανεξάρτητα σχολεία του Λονδίνου ή της Νέας Υόρκης, αλλά πολύ πάνω από τις δυνατότητες ορισμένων ντόπιων, γεγονός που έχει οδηγήσει σε επικρίσεις ότι έχει μετατραπεί σε “παράδεισο των πλούσιων χίπις”.
Η Bonnie Cuthbertson, στο τμήμα μάρκετινγκ του σχολείου, λέει ότι το 16% των μαθητών είναι ντόπιοι υπότροφοι, οι περισσότεροι από τους οποίους χρηματοδοτούνται πλήρως. Λέει ότι το σχολείο επιλέγει οικογένειες με επιθυμία να ζήσουν το βιώσιμο ήθος τους.
Όπως και άλλα σχολεία αυτού του είδους, δεν προσφέρει σίτιση. Οι οικογένειες συνήθως νοικιάζουν μια βίλα στο Pererenan, μια παράκτια περιοχή με ορυζώνες και ναούς μακριά από τα τουριστικά θέρετρα, και οι Janssens αγόρασαν ένα ξύλινο σπίτι joglo στην ενδοχώρα του Ubud. “Προέρχομαι από ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον, αλλά ήθελα μια διαφορετική πορεία με τα παιδιά μου να είναι ένα με τη φύση και να τρώνε από πιάτα με φύλλα μπαμπού”, λέει η Lydia. “Ερωτευτήκαμε την κοινότητα των εμπνευσμένων ανθρώπων από όλο τον κόσμο – και μείναμε. Οι γονείς συνεργάζονται στην πανεπιστημιούπολη και δίνουν μίνι ομιλίες σε στυλ TED κάθε εβδομάδα. Ανατρέφουν μίνι επιχειρηματίες”.
Μεταξύ των αποφοίτων συγκαταλέγονται η Clover Hogan, 24 ετών, ακτιβίστρια για το κλίμα, και η Melati Riyanto Wijsen, 22 ετών, η οποία μαζί με την αδελφή της Isabel ξεκίνησαν το One Island One Voice για να καθαρίσουν τις παραλίες του Μπαλί. Ορισμένοι από τους γονείς βοήθησαν στη δημιουργία νέων σχολείων, όπως ο Noan Fesnoux, ο οποίος συνίδρυσε το REAL School της Βουδαπέστης και τώρα εργάζεται σε ένα νέο σχέδιο στη Μέση Ανατολή.
Με πληροφορίες από τους FT