ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Μετά τις πρόσφατες παραιτήσεις πολιτικών, κινδυνεύει η δημοκρατία;
Ένας στους τέσσερις Ολλανδούς βουλευτές χρειάζεται προστασία από απειλές. Μετά τις πρόσφατες παραιτήσεις πολιτικών, κινδυνεύει η ολλανδική δημοκρατία;
Αφού έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός Οικονομικών στην ιστορία των Κάτω Χωρών, η Sigrid Kaag αποχωρεί από την πολιτική.
Τους τελευταίους 20 μήνες, η σημερινή αναπληρώτρια πρωθυπουργός της χώρας έχει δεχθεί πολλές απειλές για τη ζωή της, αλλά η πιο τρομακτική στιγμή ήταν τον περασμένο Ιανουάριο, όταν ένας άνδρας εμφανίστηκε στο σπίτι της φωνάζοντας και κρατώντας έναν αναμμένο πυρσό.
Η οικογένειά της, συμπεριλαμβανομένων των μικρών παιδιών της, βρισκόταν στο σπίτι, ενώ ο άνδρας μετέδιδε ζωντανά το περιστατικό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Kaag δεν είναι η μόνη πολιτικός στη χώρα που έχει υποστεί την οργή των ψηφοφόρων, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με δεκάδες βουλευτές να αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις.
Σύμφωνα με το ολλανδικό ερευνητικό πρόγραμμα Zembla, τουλάχιστον 41 βουλευτές -περισσότερο από το ένα τέταρτο των 150 βουλευτών- ζουν με κάποια μορφή προστασίας λόγω των απειλών που δέχονται.
“Η οικογένειά μου – η προτεραιότητά μου
Η πολιτική εμφάνιση της kaag το 2017 ήταν πολλά υποσχόμενη και πολλοί πίστευαν ότι θα μπορούσε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας, αλλά αποφάσισε να τα παρατήσει όλα αυτά μετά από μήνες διαβουλεύσεων.
“Έχει τεράστιο αντίκτυπο όταν κάποιος έρχεται στο σπίτι σου με έναν αναμμένο πυρσό, επειδή δεν ξέρεις τι πρόκειται να συμβεί και η ασφάλεια της οικογένειάς σου είναι προφανώς ύψιστης προτεραιότητας”, δήλωσε η Kaag στο Euronews.
“Αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος για τον οποίο εγκατέλειψα την ολλανδική πολιτική. Για μένα ήταν δύσκολο, αλλά υποφερτό. Για την οικογένειά μου ήταν διαφορετικά. Πάντα τους ακούω και η γνώμη τους μετράει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο”, πρόσθεσε.
Η πίεση στην οικογένειά της ήταν τόσο μεγάλη που η υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει στη θέση της μόνο μέχρι τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της χώρας τον Νοέμβριο.
Η Kaag δεν θα επιστρέψει επίσης για να ηγηθεί του αριστερόφιλου D66, του κόμματος που βοήθησε στην έναρξη της πολιτικής της καριέρας.
“Είχα εργαστεί διεθνώς επί τρεις δεκαετίες σε υψηλό επίπεδο. Συχνά εργάστηκα σε χώρες που βρίσκονταν σε κρίση ή σε συγκρούσεις. Όταν επέστρεψα, δεν περίμενα να χρειαστώ το είδος των μέτρων ασφαλείας που χρειαζόμουν μόνο για να υπηρετήσω τη χώρα μου, μια δημοκρατική και ασφαλή χώρα”, δήλωσε.
Αν και η υπουργός δεν διευκρινίζει τι είδους προστασία λαμβάνει, τα μέτρα που εφαρμόζονται σε άλλους Ολλανδούς πολιτικούς κυμαίνονται από σωματοφύλακες μέχρι την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων και την εγκατάσταση βομβητών έκτακτης ανάγκης στα σπίτια τους.
Η “κακή ελίτ
Στην περίπτωση των γυναικών πολιτικών στις Κάτω Χώρες, ο μισογυνισμός παίζει σημαντικό ρόλο. Τους επιτίθενται περισσότερο για την ηλικία και το φύλο τους παρά για το περιεχόμενο των πολιτικών τους.
Το 2021 η Kaag ήταν η βουλευτής που έλαβε τα περισσότερα μηνύματα μίσους, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης: κατά μέσο όρο το 22% των εισερχόμενων μηνυμάτων, υπερδιπλάσια από τις άλλες γυναίκες συναδέλφους της.
“Για μένα προσωπικά, το γεγονός ότι είμαι μια γυναίκα που ηγείται ενός προοδευτικού κόμματος έριξε λάδι στη φωτιά, τουλάχιστον για κάποιους ανθρώπους”, δήλωσε η υπουργός στο Euronews.
“Αυτό που δεν βοηθάει είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν πολύ αρνητικό ρόλο σε αυτούς τους καιρούς. Ειδικά μετά το Κόβιντ βλέπεις ότι οι θεωρίες συνωμοσίας είναι παντού. Αυτό δημιουργεί μια κοινωνία όπου οι εντάσεις σιγοβράζουν κάτω από την επιφάνεια”, πρόσθεσε.
Οι συνέπειες ενός εξαιρετικά πολωμένου πολιτικού κλίματος γίνονται αισθητές καθώς η χώρα προσπαθεί να το περιορίσει.
“Απειλές απευθύνονται σε πολιτικούς από διάφορα μέρη του πολιτικού φάσματος και ο αριθμός των περιπτώσεων που συνιστούν ποινικά αδικήματα έχει αυξηθεί. Επιπλέον, πολλές απειλές προέρχονται από το εξωτερικό και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη δίωξη του δράστη”, δήλωσε ο καθηγητής πολιτικής επικοινωνίας.
Πέρυσι, οι ολλανδικές υπηρεσίες πληροφοριών συνέταξαν μια έκθεση στην οποία επισήμαναν ομάδες που υπερασπίζονται τη θέση της ύπαρξης μιας “κακής ελίτ” – του εχθρού του λαού, και περίπου 100.000 άνθρωποι στη χώρα πίστεψαν στην ιδέα αυτή.
Σχεδίασαν ένα σαφές προφίλ πίσω από αυτές τις ομάδες: κυρίως νέοι άνδρες, που ζουν στη χώρα και στο εξωτερικό, οι οποίοι αναπτύσσουν θεωρίες συνωμοσίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτή η πόλωση της κοινωνίας είχε αντίκτυπο στο κοινοβούλιο.
“Υπάρχουν περισσότερα κόμματα στο κοινοβούλιο από ποτέ (21), από την άκρα αριστερά έως την άκρα δεξιά, και αυτά τα άκρα ουσιαστικά μισούν το ένα το άλλο”, λέει ο Bas Batelaan, διευθύνων σύμβουλος της Public Matters – ολλανδικής εταιρείας συμβούλων για δημόσιες υποθέσεις.
“Όταν ήμουν νέος, υπήρχαν συχνά δύο μεγάλα κόμματα που σχημάτιζαν κυβερνήσεις συνασπισμού μαζί, ενώ τώρα χρειάζονται τουλάχιστον τέσσερα κόμματα για να σχηματίσεις συνασπισμό”, προσθέτει.
Οι απειλές βλάπτουν την ολλανδική δημοκρατία;
Οι συνεχιζόμενες απειλές και ο εκφοβισμός έχουν περιγραφεί ως “άμεση επίθεση στη δημοκρατία” στη χώρα από διάφορους Ολλανδούς πολιτικούς.
“Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Η δημοκρατία είναι ευάλωτη και δεν πρέπει να τη θεωρούμε δεδομένη, δεν πρέπει να είμαστε αφελείς όσον αφορά τις πιθανές απειλές”, δήλωσε η υπουργός Οικονομικών.
Σε πρόσφατη έρευνα, πολλοί πολιτικοί παραδέχθηκαν ότι δεν δημοσιεύουν πλέον ορισμένες απόψεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα το σκεφτούν δύο φορές πριν απευθυνθούν σε ακροδεξιούς πολιτικούς στο κοινοβούλιο, φοβούμενοι τις συνέπειες.
“Φοβάμαι ότι οι πολιτικοί θα είναι λιγότερο πιθανό να μιλήσουν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις από φόβο για αντίποινα. Αυτό είναι επίσης πιθανό να έχει αντίκτυπο στις φιλοδοξίες των επίδοξων πολιτικών”, λέει ο Bas Batelaan.
Ο Batelaan συμφωνεί με τον καθηγητή πολιτικής επικοινωνίας: “Οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν, το σκέφτονται δύο φορές πριν το κάνουν, επειδή βλέπουν όλους τους κινδύνους. Πρόκειται για ένα ολοένα και πιο τοξικό περιβάλλον”.