Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

 

 

Ανδρέας Χ. Ζούλας, «Εγώ, ο Ορφέας και οι ορφικοί ύμνοι. Η μοναδική μετάφραση / απόδοση των Ορφικών Ύμνων με ισοσυλλαβία», εκδόσεις Υδροπλάνο, Αθήνα 2022, σελ. 362.

 

Μοναδικό, τιτάνιο έργο, αξιοθαύμαστο.

Ο αξιοσέβαστος ερευνητής και μελετητής τής αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας,

έμπειρος μεταφραστής και κορυφαίος πνευματικός άνθρωπος στο χώρο τής

θεατρικής απόδοσης δραματικών κειμένων συνδυάζει την φιλολογία με την

βαθύτατη γνώση των παραστατικών τεχνών. Πραγματικός άθλος.

Αυτό όμως που ξεχωρίζει, αμέσως μετά την απαραίτητη Εισαγωγή είναι ο άκρως πρωτότυπος και αποτελεσματικός (ως προς την δραματική λειτουργικότητά του) πρωτοπρόσωπος μονόλογος «Εγώ, ο Ορφέας και οι Ορφικοί Ύμνοι»:

«Είμαι ο Ορφεύς ή Ορφέας, αν προτιμάτε… Όπως και εγώ το προτιμώ, γιατί αυτά που έχω να σας πω, θα τα πω στη σημερινή μορφή τής γλώσσας μας, που – εδώ που τα λέμε – ελάχιστα διαφέρει από αυτή που μιλούσα εγώ τότε…» (σελ. 9).

Εδώ φαίνεται καθαρά και το ιδεολογικό και το αισθητικό και το επιστημονικό (γλωσσολογικό) στίγμα. Από πλευράς μεταφρασεολογίας είναι τόσο τέλεια η μεταφορά από την «γλώσσα πηγή» στη «γλώσσα στόχο» που αγγίζει τα δυσεξιχνίαστα και δυσεύρετα όρια τής ποιητικής αναδημιουργίας.

Είναι καιρός να απαλλάξουμε τους εσωτερικούς μας οφθαλμούς από τα μετανεωτερικά σκοτάδια και τις αποδομητικές απλοποιήσεις και να ανακαλύψουμε τη μουσικότητα σε όλες τις μορφές έκφρασης (κυρίως τις γλωσσικές, αλλά και τις παραγλωσσικές ακόμα).

Υπόδειγμα άρτιας ερμηνείας των αρχαίων καταπιστευμάτων (με την διαρκώς αυξανομένη υπεραξία).

 

 

Δεν θα σας παραθέσω κάποιο απόσπασμα ως δείγμα μεταφραστικής εργασίας για δύο λόγους: πρώτον, θα αδικούσε το τιτάνιο αυτό έργο ως σύνολο ενιαίο και αδιαίρετο ΚΑΙ δεύτερον, γιατί εδώ δεν λειτουργεί το συνεκδοχικό (αποσπασματικό) εγχείρημα.

Αρκούμαι απλώς, επιτελώντας το καθήκον μου ως συνειδητός κι ευσυνείδητος κριτικός, να σας συστήσω έναν τόμο που θα θέλατε να πάρετε μαζί σας σε διακοπές εκεί όπου δεν υπάρχουν άλλοι περισπασμοί.

Στο χώρο τού ιερού το επίτευγμα αυτό. Οι λέξεις δεν αρκούν να το περιγράψουν. Η αποτίμηση όμως επιβάλλεται κι η επιβράβευση είναι συμπαντική υποχρέωση. Υπέρ Α-Ληθείας ο Λόγος…

 

 

* Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας (https://konstantinosbouras.gr)