Maurizio Pollini: Ο σπουδαίος Ιταλός πιανίστας με το κοινωνικό πρόσωπο “έφυγε” στα 82 του χρόνια
5 Ιανουαρίου 1942 – 23 Μαρτίου 2024
Ο Maurizio Pollini, του οποίου το παίξιμο συνδύαζε την πνευματική αυστηρότητα με την τεχνική μαεστρία, πέθανε στις 23 Μαρτίου σε ηλικία 82 ετών.Ο βραβευμένος με Grammy πιανίστας είχε μια διεθνή καριέρα που διήρκεσε περισσότερες από έξι δεκαετίες
Γράφει η ‘Εφη Αγραφιώτη
Παιδί διακεκριμένης οικογένειας, του σπουδαίου αρχιτέκτονα Τζίνο
Πολλίνι και της Ρενάτα Μελότι που τόσα πρόσεφερε στα θέματα κοινωνικής
αποδοχής στις Καλές Τέχνες.
Από τότε που ο νεαρός πιανίστας κέρδισε το Πρώτο Βραβείο στον Διεθνή
Διαγωνισμό Πιάνου Ettore Pozzoli το 1959 και στον Διεθνή Διαγωνισμό
Πιάνου Chopin το 1960, σε ελάχιστο χρόνο καθιερώθηκε ως ένας από τους
πρώτους πιανίστες της σύγχρονης εποχής.
Συνεργαζόμενος με τις πιο διακεκριμένες ορχήστρες και μαέστρους του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των Herbert von Karajan, Claudio Abbado, Pierre Boulez, Karl Boehm και Péter Eötvös, ο Pollini αποδείχθηκε αριστοτεχνικός ερμηνευτής έργων
τόσο παραδοσιακού όσο και σύγχρονου ρεπερτορίου, γνωστός ιδιαίτερα για
τις ερμηνείες έργων Beethoven, Chopin και Debussy μεταξύ πολλών
δεκάδων άλλων.
Με επιμονή ήταν πρώτος που έπαιξε σε γεμάτες συναυλιακές αίθουσες,
έργα των σύγχρονων συνθετών, ας αναφέρουμε ότι έχει ερμηνεύσει πολλά
έργα Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, George Benjamin και Bruno
Maderna, να συνυπολογίσουμε και την παγκόσμια πρεμιέρα έργων του Luigi
Nono (… sofferte onde serene…),του Salvatore Sciarrino ( Σονάτα για
πιάνο No.5) και του Giacomo Manzoni (Masse: omaggio a Edgard Varèse).
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 μέχρι το το 1975, σε μια δύσκολη
περίοδο για την πολιτική ισορροπία της Ιταλίας, εμπνευσμένος από τις
αρχές της αριστερής πολιτικής του κρίσης και την προσωπική πίστη στις
Τέχνες ως μοχλό κοινωνικής αλλαγής, ο Pollini οργάνωσε και συμμετείχε
ο ίδιος σε πολλές συναυλίες για φοιτητές και εργάτες που
παρουσιάστηκαν σε ολόκληρη την Ιταλία, σε εξωτερικούς και εσωτερικούς
χώρους. «Η ίδια η τέχνη, αν είναι Τέχνη, διαθέτει την προοδευτική
πτυχή που χρειάζεται μια κοινωνία, ακόμα κι αν φαίνεται στους
ανθρώπους απολύτως άχρηστη» δήλωνε πολλές φορές. Αυτό το είπε και στον
Guardian το 2011.
«Κατά κάποιον τρόπο η τέχνη μοιάζει λίγο με… όνειρα θερινής νύχτας σε
μια κοινωνία. Φαίνεται να συνεισφέρουν ελάχιστα! Αλλά ο ύπνος και το
όνειρο είναι ζωτικής σημασίας! Ενας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να ζήσει
χωρίς αυτά, με τον ίδιο τρόπο που μια κοινωνία δεν μπορεί να ζήσει
χωρίς τέχνη».
Με μια επιδέξια και ποικίλη προσέγγιση στη μουσική, χωρίς να φοβάται
συγκρίσεις και κριτικές, ο Pollini μας αφήνει παρακαταθήκη μια σειρά
από αξέχαστες, μοναδικές, εμβληματικές συναυλίες.
Το 1995, στο Salzburger Festspiele επινόησε και ερμήνευσε ρεπερτόριο
μουσικης δωματίου και ορχηστρικού, το οποίο στη συνέχεια επέκτεινε στο
Carnegie Hall, το Cité de la Musique και το Parco della Musica.
Το 2010, έδωσε το ρεσιτάλ των γενεθλίων του Σοπέν για τους εορτασμούς
των 200 ετών από τη γέννησή του. Μόλις ένα χρόνο αργότερα, παρουσίασε
το The Pollini Project, χαρτογραφώντας την ανάπτυξη του ρεπερτορίου
πιάνου από τον Bach έως τον Boulez για το οποίο κέρδισε το Βραβείο
Instrumentalist της Royal Philharmonic Society 2012.
Τα τελευταία χρόνια, τα προβλήματα υγείας πολλαπλασιάστηκαν: στις 24
Αυγούστου 2022, το ρεσιτάλ στο Σάλτσμπουργκ προς τιμήν των 80ων
γενεθλίων του ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή λόγω « καρδιαγγειακών
προβλημάτων». Στις αρχές Οκτωβρίου του ίδιου έτους ακύρωσε συναυλία με
τη Συμφωνική Ορχήστρα του Σικάγου,υπό τη διεύθυνση του Riccardo Muti.
Ο ίδιος ήταν πολύ στεναχωρημένος και έλεγε ότι χωρίς την μουσική
ομορφιά ας τον κάνουν άγαλμα, δεν τον ενδιαφέρει όμως αυτό. Θέλει να
ξαναπαίξει. Δεν ζει αλλιώς.
Τα τελευταία χρόνια έκανε μισή ώρα πρόγραμμα και έπαιζε συγκινημένος
στους νέους μιλώντας τους για τη μουσική και τον κοινωνικό της ρόλο.
Κάποια στιγμή, λόγω προβλημάτων υγείας, χρειάστηκε να εγκαταλείψει
στη μέση μια φιλανθρωπική συναυλία στο Ωδείο Verdi στο Τορίνο υπέρ του
Ερυθρού Σταυρού και άλλη μια για τους πλημμυροπαθείς στην περιοχή.
Δήλωσε ότι πρόδωσε την κοινωνική δύναμη των ήχων αλλά θα ολοκληρώσει
το πρόγραμμα με πρώτη ευκαιρία.
Η κατάσταση έδειχνε ότι είναι καλύτερη, αλλά τους τρεις τελευταίους
μήνες άλλαξαν όλα.
