«Η Ευρώπη είναι θνησιγενής», προειδοποιεί, καλώντας για περισσότερη ενότητα
Το μπλοκ των 27 χωρών πρέπει να επανεξετάσει επειγόντως τα αμυντικά και οικονομικά του μοντέλα για να μην μείνει πίσω από τους αντιπάλους του, δήλωσε ο Γάλλος ηγέτης.
Το ευρωπαϊκό μοντέλο κινδυνεύει από την αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας και η επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστική για την επιβίωσή του, προειδοποίησε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, καλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να ενωθεί και να διατηρήσει την κυριαρχίας της.
Σε μια ομιλία 108 λεπτών που εκφωνήθηκε στη Σορβόννη, εκεί όπου πριν από επτά χρόνια ο νεοεκλεγμένος τότε Γάλλος ηγέτης εκφώνησε την πρώτη ομιλία του για το όραμά του για την Ευρώπη, ο Εμανουέλ Μακρόν επανέλαβε πολλές φορές ότι «οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει» σε διάφορα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένης της γεωπολιτικής, της οικονομίας και του εμπορίου και του πολιτισμού.
«Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι για το γεγονός ότι η Ευρώπη μας σήμερα είναι θνησιγενής. Μπορεί να πεθάνει. Μπορεί να πεθάνει και αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από τις επιλογές μας, αλλά αυτές οι επιλογές πρέπει να γίνουν τώρα», δήλωσε ο Μακρόν στους παρευρισκόμενους, συμπεριλαμβανομένων μελών της κυβέρνησής του και πρεσβευτών από άλλα κράτη-μέλη.
«Πέρασαν οι μέρες που η Ευρώπη αγόραζε ενέργεια και λιπάσματα από τη Ρωσία, ανέθετε την παραγωγή της στην Κίνα και ανέθετε την ασφάλειά της στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής», πρόσθεσε. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει θετικά βήματα, σημείωσε, αλλά προειδοποίησε ωστόσο ότι «δεν είμαστε σε καλό επίπεδο».
Οι κύριες ανησυχίες του Γάλλου προέδρου ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, καθώς και η ικανότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανικών και τεχνολογικών εταιρειών να επιβιώσουν απέναντι σε αυτό που περιέγραψε ως «υπερεπιδότηση» των οικονομιών τους από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
«Αξιόπιστη άμυνα»
Για να επιβιώσει στο νέο γεωπολιτικό τοπίο, ο Γάλλος πρόεδρος είπε ότι πρέπει να οικοδομηθεί «μια αξιόπιστη άμυνα της ευρωπαϊκής ηπείρου».
«Η Ευρώπη πρέπει να ξέρει πώς να υπερασπίζεται αυτό που αγαπά στους συμμάχους της όποτε είναι έτοιμοι να το πράξουν μαζί μας, και μόνοι τους εάν είναι απαραίτητο», είπε.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν δύο προτεραιότητες: πρώτον, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που είναι λογικό, και δεύτερον, την Κίνα. Και το ευρωπαϊκό ζήτημα δεν αποτελεί γεωπολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, ανεξάρτητα από τη δύναμη της συμμαχίας μας».
Κατονομάζοντας τη Ρωσία ως την κύρια απειλή της ΕΕ, ο Μακρόν ζήτησε να ξεκινήσουν μέσα σε μήνες οι ενέργειες για μια «ευρωπαϊκή αμυντική πρωτοβουλία», πρώτα ως μια «στρατηγική ιδέα» από την οποία στη συνέχεια θα τεθούν σε εφαρμογή οι «σχετικές δυνατότητες».
Για να γίνει αυτό, τόνισε, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία πρέπει να «παράγει γρηγορότερα, όλο και περισσότερο ευρωπαϊκά». Επανέλαβε τη στάση του, την οποία υπερασπίστηκε τους τελευταίους μήνες μεταξύ των ομολόγων του στην ΕΕ, ότι αυτή η αύξηση των επενδύσεων θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με την αύξηση του κοινού χρέους της ΕΕ. Διπλασίασε επίσης τον ισχυρισμό του ότι θα πρέπει να υπάρχει μια «ευρωπαϊκή προτίμηση» όσον αφορά την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.
Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να είναι πιο ενεργή στο διπλωματικό μέτωπο, είπε, να συνάψει περισσότερες «αμοιβαίες εταιρικές σχέσεις» με τρίτες χώρες «για να δείξει ότι δεν είναι ποτέ υποτελής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και ότι ξέρει επίσης πώς να μιλάει σε όλες τις περιοχές του κόσμου: στις αναδυόμενες χώρες, στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική».
Ένα σύμφωνο ευημερίας
Για να επιβιώσουν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες στον ανταγωνισμό από τους αμερικανικούς και κινεζικούς κολοσσούς που έχουν επωφεληθεί από τεράστια προγράμματα επιδοτήσεων, ο Μακρόν επέμεινε προς μια «απλούστευση» των κανόνων ή «απορρύθμιση».
«Το σημερινό οικονομικό μας μοντέλο δεν είναι πλέον βιώσιμο», είπε.
Για τον Γάλλο ηγέτη, οι στόχοι της ΕΕ να καταστεί ουδέτερη ως προς τον άνθρακα, να διατηρήσει ένα κοινωνικοοικονομικό μοντέλο βασισμένο στην αλληλεγγύη και την αναδιανομή και να αυξήσει την κυριαρχία σε βασικούς τομείς και αλυσίδες εφοδιασμού είναι οι σωστοί, αλλά «δεν τα καταφέρνουμε επειδή νομοθετούμε πάρα πολύ, επενδύουμε πολύ λίγο, είμαστε πολύ ανοιχτοί και δεν υπερασπιζόμαστε αρκετά τα συμφέροντά μας».
Η απάντηση για τον ίδιο είναι ένα «σύμφωνο ευημερίας» που θα περιλαμβάνει «κύματα απλούστευσης κανόνων» κατά την επόμενη θητεία για να επιτρέψει στις εταιρείες να επεκταθούν γρήγορα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μια βιομηχανική πολιτική για την τόνωση των λεγόμενων πράσινων τομέων.
Η Ευρώπη, πρόσθεσε, θα πρέπει επίσης να στοχεύει να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης σε πέντε βασικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων της τεχνητής νοημοσύνης, του διαστήματος, των βιοτεχνολογιών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πυρηνικής ενέργειας.
Η ΕΕ θα χρειαστεί ένα «μεγάλο σχέδιο συλλογικών επενδύσεων» για την επίτευξη αυτών των στόχων, είπε.
Τάχθηκε υπέρ της προσθήκης ενός στόχου ανάπτυξης υπό την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και της αύξησης των εσόδων από φόρους σε επίπεδο ΕΕ. Προέτρεψε επίσης να επιταχυνθούν και να οριστικοποιηθούν οι πρωτοβουλίες για μια Ένωση Κεφαλαιαγορών εντός 12 μηνών για να δώσουν κίνητρο στις ευρωπαϊκές τράπεζες να επενδύσουν τις ευρωπαϊκές αποταμιεύσεις σε εγχώρια προϊόντα και όχι σε ξένα, συνήθως αμερικανικά.
«Οι ευρωπαϊκές ιδέες κέρδισαν τη μάχη»
Το τελευταίο μέρος της ομιλίας του Γάλλου προέδρου ήταν αφιερωμένο στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών αξιών.
«Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι εμείς (οι Ευρωπαίοι) δεν είμαστε σαν τους άλλους», δήλωσε ο Μακρόν, επικαλούμενος την προσήλωση των Ευρωπαίων στην ελευθερία, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την ισότητα. Αλλά αυτές οι αξίες απειλούνται όλο και περισσότερο από την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα.
Μεταξύ των ιδεών του για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών δεσμών ήταν η δημιουργία ευρωπαϊκών πτυχίων (πρόταση που παρουσίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και συμμαχιών ευρωπαϊκών μουσείων και βιβλιοθηκών, ενώ υποστήριξε μια «ψηφιακή ασπίδα» για την προστασία των νέων από τις πιθανές παγίδες στο διαδίκτυο.
Υποστήριξε επίσης την ενίσχυση του μηχανισμού κράτους δικαίου της ΕΕ που στοχεύει στην επιβολή κυρώσεων στα κράτη μέλη που υπονομεύουν τις ευρωπαϊκές αξίες.
Η ομάδα του Μακρόν είχε τονίσει νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η ομιλία θα ήταν «μια θεσμική στιγμή για έναν αρχηγό κράτους» και ως εκ τούτου θα ήταν «πολύ διαφορετική από τυπικές ομιλίες σε προεκλογική εκστρατεία» παρά το γεγονός ότι εκφωνήθηκε μόλις έξι εβδομάδες πριν εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι από τα 27 κράτη μέλη αρχίσουν να κατευθύνονται στις κάλπες για να εκλέξουν τους 720 εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το κεντρώο κόμμα του Μακρόν και οι εταίροι του αναμένεται να καταλάβουν την δεύτερη θέση στη Γαλλία εξασφαλίζοντας μόλις το 18% των ψήφων στις επερχόμενες ευρωεκλογές, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos για το Euronews.
Ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός (RN), εν τω μεταξύ, φαίνεται να εξασφαλίζει μια άνετη νίκη με ποσοστό κοντά στο 31%. Ο ηγέτης του, ο χαρισματικός 28χρονος Ζόρνταν Μπαρντέλα, πρόκειται να παρουσιάσει το πρόγραμμα του κόμματός του για τις ευρωεκλογές την Πέμπτη.
Ο Μακρόν δεν αναφέρθηκε στον εγχώριο αντίπαλό του, αλλά παρόλα αυτά καταφέρθηκε συνολικά εναντίον των εθνικιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας ότι «οι ευρωπαϊκές ιδέες έχουν κερδίσει τη μάχη» καθώς και τα λαϊκιστικά κόμματα, όπως το RN, δεν μάχονται πλέον για την έξοδο των χωρών τους από την ΕΕ ή το ευρώ.
«Ο καλύτερος τρόπος για να προχωρήσεις προς το μέλλον είναι να τηρείς τις υποσχέσεις σου. Έτσι, αυτό που σας προτείνω είναι, με καθαρό μυαλό, να δώσουμε αυτές τις λίγες σημαντικές υποσχέσεις για την Ευρώπη την επόμενη δεκαετία και να αγωνιστούμε για να τις κρατήσουμε», είπε.