Οι συμμαχίες της Τζόρτζια Μελόνι εν όψει των ευρωεκλογών
Ποιοι θέλουν να επωφεληθούν από τις κινήσεις της και ποια είναι τα πιθανά σενάρια
Η Τζόρτζια Μελόνι εξελίσσεται σε πρόσωπο – κλειδί στην αναμέτρηση για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και των υπολοίπων σημαντικών θέσεων των ευρωπαϊκών θεσμών. Αν κανείς απλώς καταγράψει την επικαιρότητα των τελευταίων ημερών, θα αντιληφθεί ότι αρκετοί επιδιώκουν τη στήριξή της. Με μία βασική προϋπόθεση: Επιδιώκουν μία στήριξη «τόσο-όσο». Θέλουν να επωφεληθούν από τη δυναμική της και τις ψήφους που ελέγχει στην ευρωομάδα των Συντηρητικών (ECR), χωρίς όμως το στίγμα της «συμμαχίας με την ακροδεξιά». Από την άλλη, η ίδια η πρωθυπουργός της Ιταλίας έχει επιδείξει κατά τη θητεία της ουσιαστικό φιλοευρωπαϊκό προφίλ, έχει «λειάνει» αρκετές γωνίες στις Βρυξέλλες, ωστόσο και εκείνη καλείται να πετύχει μία δύσκολη ισορροπία: Να διατηρήσει το ισχυρό προφίλ που δημιούργησε χωρίς να «καεί» ταυτιζόμενη με αντιευρωπαϊκές πολιτικές δεξιότερα από αυτήν.
Ας καταγράψουμε, λοιπόν, τα σενάρια που έχουμε διαβάσει ή και διαπιστώσει το τελευταίο διάστημα.
Η Μελόνι έχει συμμαχήσει με την Φον Ντερ Λάιεν
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας πράγματι υποστήριξε την τελευταία διετία αρκετές από τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης, η ανανέωση της θητείας της Προέδρου της Επιτροπής είναι πιθανό να απαιτήσει την εξασφάλιση στήριξης από ορισμένους ευρωβουλευτές (και) δεξιότερα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Μία ανοικτή ωστόσο, στήριξη από το ECR θα αποτελέσει αιτία σύγκρουσης με τους Ευρωσοσιαλιστές και ενδεχομένως επώδυνης εσωστρέφειας εντός του ΕΛΚ. Το σενάριο αυτό θα ευδοκιμήσει κατά συνέπεια μόνο αν οι ισορροπίες παραμείνουν ως έχουν. Διακριτικές.
Η Μελόνι έχει συμμαχήσει με τη Λεπέν
Θα το εκφράσουμε λίγο διαφορετικά. Η Μελόνι συνομιλεί και κρατά σαφώς ανοικτό το δίαυλο επικοινωνίας στα δεξιά της. Γνωρίζει ωστόσο ότι μία τέτοια συμμαχία όχι μόνο δε θα ευδοκιμήσει πόσο μάλλον μακροημερεύσει -η Λεπέν θεωρεί ότι κοινή ομάδα ID και ECR σχηματίζουν τη δεύτερη δύναμη εντός του Κοινοβουλίου- αλλά το πιθανότερο είναι να ενεργοποιήσει διαλυτικές τάσεις εντός των Συντηρητικών που θα κοιτάξουν προς το Λαϊκό Κόμμα. Συνεπώς, κατά την άποψή μας, το σενάριο αυτό δύσκολα θα φέρει αποτελέσματα. Ειδικά πριν από τις ευρωεκλογές.
Η Μελόνι έχει συμμαχήσει με τον Μακρόν
Δεν είναι μυστικό ότι ο Γάλλος πρόεδρος δε στηρίζει την ανανέωση της θητείας της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στην Προεδρία της Επιτροπής. Μία συμμαχία συνεπώς σε επίπεδο αρχηγών κρατών με την Ιταλίδα πρωθυπουργό, ειδικά αν δεν εναντιωθεί σε αυτή ο Σοσιαλιστής Καγκελάριος Όλαφ Σολτς είναι εξαιρετικά πιθανό να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα για την ανανέωση της θητείας της Φον Ντερ Λάιεν. Η αλήθεια είναι ότι αν -έστω και επικοινωνιακά- διατηρηθεί το τρέχον διαφαινόμενο φλερτ Μελόνι – Λεπέν, είναι δύσκολο να προχωρήσει αυτό το σενάριο. Η Λεπέν εύλογα παραμένει κόκκινο πανί για τον Μακρόν και τα αναμενόμενα εκλογικά αποτελέσματα (νίκη της ακροδεξιάς στη Γαλλία και υποχώρηση των Φιλελευθέρων στην Ευρωβουλή) δυσκολεύουν την προσέγγιση του Γάλλου προέδρου με τη Μελόνι. Περισσότερο στο Ευρωκοινοβούλιο παρά στο Συμβούλιο. Επίσης, τα σενάρια περί συμφωνίας στο πρόσωπο του Μάριο Ντράγκι για ένα κοινοτικό αξίωμα πράγματι έχει ισχυρή βάση αλλά ταυτόχρονα εγείρει πολιτικές αντιδράσεις στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό για τη Μελόνι. Το σχετικό ερώτημα άλλωστε παραμένει διαχρονικό εντός ΕΕ: Επιθυμείτε έναν ομοεθνή σας στην ηγεσία ενός ευρωπαϊκού θεσμού αν προέρχεται από διαφορετική πολιτική οικογένεια; Ένας Φιλανδός θα απαντούσε καταφατικά χωρίς καν να το σκεφτεί. Ένας Νοτιοευρωπαίος, δυσκολότερα.
Πρόκειται για δίλλημα που εκτός των Ιταλών ενδεχομένως να κληθούν να το αντιμετωπίσουν και οι Πορτογάλοι στην περίπτωση του Αντόνιο Κόστα. Έχουμε ήδη αναφερθεί στο ενδεχόμενο.
Τέλος, στην «ελληνοκεντρική» ερώτηση, πώς τοποθετείται η χώρα μας απέναντι στα παραπάνω σενάρια, η άποψή μας είναι ότι οφείλουμε να τα προσεγγίσουμε ευρύτερα. Εν συντομία και με κίνδυνο να υπεραπλουστεύσουμε τα υφιστάμενα δεδομένα, σημειώνουμε πως σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική και διακυβέρνηση της Ένωσης, τα συμφέροντα Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδας είναι παραπλήσια. Σε ό,τι αφορά κρίσιμες πολιτικές όπως η αμυντική συνεργασία επίσης παραμένουμε κοντά στη Γαλλία. Ταυτόχρονα, όμως, η Ελλάδα έχει -εύλογα- επενδύσει στην ανανέωση της θητείας της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στην Επιτροπή όπως και στην αναβάθμιση της σχέσης της με χώρες που στο παρελθόν δεν το συνηθίζαμε. Η (σημερινή) ταχέως αναπτυσσόμενη Πολωνία του Ντόναλτ Τουσκ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Και σε αυτό θα επανέλθουμε σύντομα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
