Η Βρετανική Βιβλιοθήκη επαναχορηγεί την κάρτα ανάγνωσης του Όσκαρ Ουάιλντ, 130 χρόνια μετά την ακύρωσή της.
Η κάρτα θα παραδοθεί στον εγγονό του θεατρικού συγγραφέα, μετά την ακύρωση της αρχικής λόγω καταδίκης για «απρεπή συμπεριφορά».
Η Βρετανική Βιβλιοθήκη θα αποκαταστήσει συμβολικά την κάρτα ανάγνωσης του Όσκαρ Ουάιλντ, 130 χρόνια μετά την ακύρωσή της από τους διαχειριστές της, λόγω της καταδίκης του για «κατάφωρη απρέπεια».
Μια σύγχρονη κάρτα, στο όνομα του Ιρλανδού συγγραφέα και θεατρικού συγγραφέα, θα παραδοθεί επίσημα στον εγγονό του, Merlin Holland, σε ειδική εκδήλωση τον Οκτώβριο, όπως θα ανακοινωθεί την Κυριακή.
Ο Rupert Everett, που έγραψε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε ως Ουάιλντ στην ταινία The Happy Prince του 2018 – ένα πολυβραβευμένο φιλμ για τα τραγικά τελευταία χρόνια του Ουάιλντ στην εξορία – θα συμμετάσχει επίσης στην τελετή.
Ο Holland, ειδικός στο έργο του Ουάιλντ και επιμελητής της έκδοσης The Complete Letters of Oscar Wilde, ερωτηθείς πώς θα αντιδρούσε ο παππούς του στην αποκατάσταση, απάντησε:
«Μάλλον θα έλεγε: “Ε, καιρός ήταν!”»
Η απόφαση για την ακύρωση της κάρτας καταγράφηκε στα πρακτικά του Δ.Σ. του Μουσείου το 1895, όταν η ομοφυλοφιλία ήταν παράνομη:
«Οι Διαχειριστές διέταξαν όπως ο κ. Όσκαρ Ουάιλντ, που είχε γίνει αναγνώστης το 1879 και καταδικάστηκε στο Κεντρικό Ποινικό Δικαστήριο στις 25 Μαΐου σε διετή φυλάκιση με καταναγκαστικά έργα, αποκλειστεί από μελλοντική χρήση της Αναγνωστικής Αίθουσας του Μουσείου».
Από τα σαλόνια της κοινωνίας, στη φυλακή και την απαξίωση
Η πτώση του Ουάιλντ ξεκίνησε όταν αποφάσισε να μηνύσει τον Λόρδο Queensberry, ο οποίος τον είχε κατηγορήσει δημόσια ως «σοδομίτη», αφού ανακάλυψε τη σχέση του γιου του, Λόρδου Άλφρεντ “Bosie” Douglas, με τον συγγραφέα. Η υπόθεση κατέληξε σε καταδίκη του Ουάιλντ σε δύο χρόνια καταναγκαστικών έργων.
Από αγαπημένος των κοσμικών σαλονιών του Λονδίνου, πέθανε πάμπτωχος στο Παρίσι το 1900, σε ηλικία 46 ετών. Μετά τη διαπόμπευση και τη φυλάκισή του, η σύζυγός του Κόνστανς κατέφυγε στην Ευρώπη με τους δύο γιους τους, Cyril και Vyvyan, αλλάζοντας το επίθετό τους σε Holland, ένα παλαιό οικογενειακό όνομα.
Ο εγγονός του δήλωσε:
«Ο Όσκαρ ήταν ήδη τρεις εβδομάδες στο Πεντονβίλ όταν ακυρώθηκε η κάρτα του στη Βρετανική Βιβλιοθήκη – οπότε πιθανότατα δεν το έμαθε ποτέ, και ίσως αυτό ήταν για καλό… Θα ήταν άλλο ένα βάρος, να νιώσει πως ακόμα και μια από τις σπουδαιότερες βιβλιοθήκες του κόσμου τον είχε θέσει εκτός, όπως και ο νόμος τον είχε αποβάλλει από την κοινωνία. Η επανέκδοση της κάρτας του είναι μια υπέροχη πράξη συγχώρεσης και είμαι βέβαιος πως το πνεύμα του θα συγκινηθεί».
Το 2017, ο Ουάιλντ θεωρήθηκε ότι συμπεριλήφθηκε στους περισσότερους από 50.000 ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άντρες που έλαβαν μετά θάνατον χάρη, αν και το Υπουργείο Δικαιοσύνης δήλωσε ότι δεν θα κατονομάζονταν άτομα.
Ο Holland σχολίασε:
«Ο Όσκαρ δεν πίστευε ότι υπήρχε κάτι κακό στον έρωτα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου… Δεν είμαι καν σίγουρος ότι του αποδόθηκε χάρη… Αν έπρεπε να ζητήσω χάρη εκ μέρους του, δεν θα το έκανα, γιατί το μόνο που θα έκανε είναι να κάνει το βρετανικό κατεστημένο να νιώσει καλύτερα με τον εαυτό του… Η ιστορία είναι ιστορία και δεν μπορείς να αρχίσεις να την ξαναγράφεις».
Η βιβλιοθήκη, τα χειρόγραφα και το φλεγματικό χιούμορ του Ουάιλντ
Η Βρετανική Βιβλιοθήκη διαθέτει ίσως τη σημαντικότερη συλλογή χειρογράφων του Ουάιλντ παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων προσχεδίων για τα θεατρικά του έργα Η Βεντάλια της Λαίδης Γουίντερμηρ, Μια Ασήμαντη Γυναίκα, Ένας Ιδανικός Σύζυγος και Η Σημασία του Να Είσαι Σοβαρός.
Η Laura Walker, επικεφαλής επιμελήτρια σύγχρονων αρχείων και χειρογράφων, δήλωσε:
«Αυτή η εξαιρετική συλλογή καθιστά την επαναχορήγηση της κάρτας ακόμα πιο ουσιαστική. Θέλουμε πραγματικά να τιμήσουμε τον Ουάιλντ και να αναγνωρίσουμε την αδικία που υπέστη. Το άρθρο 11 του τότε νόμου, που ποινικοποιούσε την ομοφυλοφιλία, ήταν κατάφωρα άδικο».
Το 1973, η Βρετανική Βιβλιοθήκη διαχωρίστηκε επισήμως από το Βρετανικό Μουσείο, αν και συνέχισε να λειτουργεί στον ίδιο χώρο μέχρι το 1997, όταν μετακόμισε στο νέο της κτήριο στο St Pancras.
Η σχέση του Ουάιλντ με το Βρετανικό Μουσείο ξεκίνησε όταν ακόμα ήταν φοιτητής. Το 1879, αφού εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, υπέβαλε αίτηση για κάρτα αναγνώστη. Δεν δίστασε, όμως, να ασκήσει και κριτική. Όταν ρωτήθηκε γιατί τύπωσε τόσο λίγα αντίτυπα του ποιήματός του The Sphinx, απάντησε:
«Σκόπευα να τυπώσω μόλις τρία: ένα για μένα, ένα για το Βρετανικό Μουσείο, και ένα για τον Παράδεισο. Είχα αμφιβολίες για το Βρετανικό Μουσείο.»
Ο Holland σχολίασε με χιούμορ:
«Ο Όσκαρ έβαζε πειραχτικά τον Παράδεισο και τον εαυτό του πάνω από το Μουσείο — μια κάπως “άτακτη” παρατήρηση για έναν τόσο σπουδαίο θεσμό, ακριβώς το είδος της αλαζονικής ειρωνείας που του άρεσε να χρησιμοποιεί απέναντι σε αυτά που θεωρούσε υπερβολικά καθωσπρέπει.»
«Μάλλον τώρα θα του ζητούσαν να ζητήσει συγγνώμη για εκείνο το σχόλιο… μόλις του επιστρέψουν την κάρτα!»
Μια Γιορτή Συγγνώμης και Μνήμης
Η εκδήλωση της Βρετανικής Βιβλιοθήκης θα πραγματοποιηθεί στις 16 Οκτωβρίου, ημέρα γενεθλίων του Ουάιλντ. Θα περιλαμβάνει δημόσια ομιλία του Rupert Everett και του Merlin Holland, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου του Holland, After Oscar: The Legacy of a Scandal – μια αφήγηση της μεταθανάτιας ζωής και επίδρασης του Όσκαρ Ουάιλντ.
