Οσα γνωρίζουμε για την οικογένεια Σάκλερ, το σκάνδαλο με το οπιούχο φάρμακο και την πτώχευση της εταιρείας της.
Η διάσημη φαρμακευτική εταιρεία Purdue Pharma ανακοίνωσε το Σεπτέμβριο του 2019 την πτώχευσή της, εν μέσω του σκανδάλου για την υπερβολική συνταγογράφηση του φαρμάκου Oxycontin. Πίσω από την εταιρεία αυτή βρέθηκε μια οικογένεια δισεκατομμυριούχων, που θεωρείται η πιο μισητή στις ΗΠΑ.
Ωστοσο εκπρόσωπος του Δημοκρατικού Κόμματος, εν όψει της οριστικής εκκαθάρισης της εταιρείας που θα εγκριθεί τον Αύγουστο, προέτρεψε τον γενικό εισαγγελέα να καταψηφίσει την προταθείσα συμφωνία, εκτιμώντας ότι υπό αυτές τις συνθήκες θα τερματιστούν οι τρέχουσες και μελλοντικές αγωγές εναντίον μελών της οικογένειας Σάκλερ, των οποίων ο πλούτος κτίστηκε από το οπιούχο φάρμακο OxyContin. Τα κέρδη προστατεύονται σε μεγάλο βαθμό επειδή τα μέλη της οικογένειας έβγαλαν τα χρήματα από το Purdue Pharma προτού εμφανιστούν οι πιστωτές και οι αγωγές εναντίον της εταιρείας.
Η αντίστροφη μέτρηση για την εταιρεία ξεκίνησε όταν ομάδα Αμερικανών εκπροσωπώντας 26 πολιτείες και οκτώ φυλές στράφηκαν εναντίον της οικογένειας, με την κατηγορία ότι προκάλεσαν τη χειρότερη κρίση οπιοειδών στην αμερικανική ιστορία, πλούτισαν δε την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανών έχασαν τη ζωή τους. Σημειωτέον ότι εκατοντριάντα άτομα ημερησίως χάνουν τη ζωή τους από χρήση οπιοειδών του τύπου της Purdue Pharma
«Οκτώ άνθρωποι σε μια οικογένεια έκαναν τις επιλογές που προκάλεσαν μεγάλο μέρος της επιδημίας οπιοειδών», αναφερόταν στην αγωγή που κατατέθηκε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της νότιας επαρχίας της Νέας Υόρκης. «Το έθνος αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή επιδημία εθισμού στα οπιοειδή που ξεκίνησε και διαιωνίστηκε από τους Σάκλερ για δικό τους οικονομικό όφελος».
Η πολιτιστική κάλυψη της οικογένειας Σάκλερ
Η Αγγλοαμερικανική δυναστεία δισεκατομμυριούχων Σάκλερ έγινε ιδιαίτερα γνωστή για τις πολιτιστικές δωρεές της, με μερικές από τις μεγαλύτερες γκαλερί τέχνης, μουσεία, θέατρα και πανεπιστήμια να έχουν επωφεληθεί από την γενναιοδωρία της. Πίσω όμως από τα χρήματα αυτά που δωρίστηκαν στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου και τις γκαλερί, βρισκόταν μια φαρμακευτική: Η Purdue Pharma. Μια από τις πολλές εταιρείες της οικογένειας Σάκλερ, που παρήγαγε οπιοειδή και η οποία τελικά συνέδεσε το όνομά της με τον θάνατο χιλιάδων Αμερικανών.
Πολλά από τα μουσεία και τις γκαλερί που αποδέχτηκαν τις δωρεές και ανήρτησαν τα ονόματα των δωρητών τους, πλέον έχουν οπισθοχωρήσει, διαχωρίζοντας τη θέση τους και δηλώνοντας ότι δεν θα ήθελαν ποτέ ξανά δωρεές από την οικογένεια.
Εκ μέρους της γκαλερί Tate του Λονδίνου έγινε σαφές ότι δεν γίνονται δεκτές δωρεές. Η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου έγινε το πρώτο μεγάλο καλλιτεχνικό ίδρυμα που απέρριψε χορηγία της οικογένειας των δισεκατομμυριούχων Σάκλερ. Και αυτό δεν συνέβη μόνο στο Λονδίνο, αλλά και στην Νέα Υόρκη όπου το μουσείο Γκουγκενχάιμ, που έχει λάβει συνολικά 9 εκατομμύρια δολάρια από τους Σάκλερ. Το ίδιο συνέβη και με το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Το Μουσείο του Λούβρου εξαφάνισε το όνομα της οικογένειας Σάκλερ από τους τοίχους και τις πινακίδες του.Ολες οι αναφορές στην πτέρυγα Σάκλερ, στις πινακίδες του Μουσείου, καλύφθηκαν με γκρι ταινίες.
Ποιοι είναι οι Σάκλερ
Οι πρώτοι Σάκλερ ήταν εβραίοι από την Ουκρανία που μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η περιουσία της οικογένειας Σάκλερ που εκτιμάται στα 13 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes ξεκίνησε από τρία αδέρφια από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Ο Άρθουρ, Μόρτιμερ και Ρέιμοντ Σάκλερ ήταν όλοι τους γιατροί και στις αρχές της δεκαετίας του 1950 αγόρασαν μια φαρμακευτική εταιρεία με το όνομα Purdue Frederick η οποία μετονομάστηκε σε Purdue Pharma.
Καθένα από τα αδέρφια κατείχε το 1/3 της επιχείρησης, αλλά μετά τον θάνατο του Άρθουρ Σάκλερ το 1987, ο Μόρτιμερ και ο Ρέιμοντ εξαγόρασαν το μερίδιό του. Η Purdue Pharma δημιούργησε το παυσίπονο OxyContin, ένα συνταγογραφούμενο παυσίπονο που έκανε πάταγο στην αμερικανική αγορά το 1996.
Ενα μεγάλο μέρος της περιουσίας της οικογένειας Σάκλερ προέρχεται από την Purdue Pharma και το OxyContin. Χάρη στα δισεκατομμύρια που έβγαλαν από την φαρμακευτική τους και τα εκατομμύρια που δόθηκαν από τους Σάκλερ σε δωρεές, το όνομα της οικογένειας κοσμούσε μέχρι πρότινος μια πτέρυγα στο Μουσείο του Λούβρου, στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης καθώς και το Victoria & Albert αλλά και σε πολλά άλλα. Οι μεγάλες δωρεές των Σάκλερ, σύμφωνα με τον Άντριου Κολόντνι, συνδιευθυντή της Ερευνητικής Συνεργασίας Οπιοειδής πολιτικής στο πανεπιστήμιο Μπράντεϊς, πάντως, δεν ήταν τίποτα περισστότερο παρά «νομιμοποίηση εσόδων λόγω της φήμης». «Αυτό έκαναν με όλα αυτά τα χρήματα που έδιναν σε μουσεία και πανεπιστήμια» λέει. «Ο πλούτος τους αποκτήθηκε από την πώληση ενός φαρμάκου παρόμοιου με την ηρωίνη».
Από την άλλη πλευρά, εκπρόσωπος της οικογένειας Σάκλερ αναφερόμενος στις δωρεές τους είχε δηλώσει: «Για περισσότερο από μισό αιώνα, αρκετές γενιές της οικογένειας Σάκλερ υποστήριξαν αξιόλογους θεσμούς που διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υγεία, την έρευνα, την εκπαίδευση, τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Ήταν μεγάλη τιμή να στηρίζουμε το σπουδαίο έργο αυτών των οργανισμών και παραμένουμε αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουμε. Παρότι οι μηνύσεις των εναγόντων δημιούργησαν λανθασμένη εικόνα και οδήγησαν σε αδικαιολόγητη κριτική, παραμένουμε δεσμευμένοι να διαδραματίσουμε ουσιαστικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτής της πολύπλοκης κρίσης υγείας. Οι καρδιές μας βρίσκονται δίπλα σε όσους έχουν πληγεί από την κατάχρηση του φαρμάκου ή τον εθισμό».
Ποιο είναι όμως το πρόβλημα με την Purdue;
Η φαρμακευτική εταιρεία Purdue Pharma βρέθηκε αντιμέτωπη με εκατοντάδες αγωγές λόγω του OxyContin. Η εταιρεία αυτή είναι μία από τους πολυάριθμους κατασκευαστές και διανομείς οπιοειδών, που κατηγορούνται ότι χρησιμοποίησαν παραπλανητικό μάρκετινγκ σχετικά με το συγκεκριμένο φάρμακο και υπονόμευσαν τις ανησυχίες σχετικά με την κατάχρηση και τον εθισμό για να ενθαρρύνουν τους γιατρούς να συνταγογραφήσουν όσα περισσότερα από αυτά γίνεται.
Ο Δρ. Κολόντνι λέει ότι τα οπιοειδή είχαν χρησιμοποιηθεί ως επί το πλείστον για την θεραπεία ατόμων με καρκίνο, για περίθαλψη στο τέλος της ζωής τους ή μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση για περιορισμένο χρονικό διάστημα. «Δεν θα κέρδιζαν πολλά χρήματα εάν το OxyContin συνταγογραφούνταν μόνο σε άτομα στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου επειδή δεν θα χρειαζόταν να το πάρουν για πολύ καιρό. Επομένως, για να βγάλουν λεφτά με το φαρμακευτικό αυτό προϊόν έπεισαν τους γιατρούς να το συνταγογραφούν ακόμη και για κοινά προβλήματα, όπως ο πόνος στην πλάτη ή στους πονοκεφάλους. Εάν έχεις ένα φάρμακο που είναι δύσκολο να σταματήσεις να το παίρνεις, έχεις μια αρκετά καλή συνταγή για οικονομική επιτυχία».
Και κάπως έτσι, τα συνταγογραφούμενα OxyContin βρέθηκαν στα περισσότερα ντουλάπια των Αμερικανών πολιτών. Ο Δρ. Κολόντνι λέει ότι για τους 20άρηδες που δοκίμασαν οπιοειδή «για πλάκα» και εθίστηκαν, ήταν πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί έδειχναν υγιείς.
«Τα χάπια στους δρόμους, ακόμη και το 2001 ήταν πολύ ακριβά. Επομένως οι νέοι λευκοί Αμερικανοί στα 20 ή τα 30 τους, άρχισαν να αλλάζουν από τα χάπια στην ηρωίνη». Με τα ισχυρά οπιοειδή, όπως το Fentanyl που έκανε την άφιξή του στην αγορά παράνομων φαρμάκων, ο κίνδυνος υπερδοσολογίας αυξήθηκε.
Η Purdue Pharma δήλωσε πως το OxyCOntin «αποτελεί ένα υπερβολικά μικρό ποσοστό των συνταγογραφούμενων οπιοειδών που συνταγογραφούνται στις ΗΠΑ». Ο Δρ Κολόντνι όμως δήλωσε: «Φυσικά και υπάρχουν κι άλλες εταιρείες φαρμάκων που είδαν πόσο καλά εξελίχθηκαν τα πράγματα για την Purdue και θέλησαν και αυτοί μερίδιο στην αγορά. Αλλά η Purdue ήταν αυτή που έκανε την αρχή».
Η χρεοκοπία της Purdeu Pharma
Αντιμέτωπη με αγωγές δεν βρέθηκε μόνο η Purdue, αλλά και συγκεκριμένα μέλη της οικογένειας Σάκλερ. Σε καταγγελία του Γενικού Εισαγγελέα της Μασαχουσέτης αναφερόταν ότι «τα μέλη της οικογένειας κατεύθυναν παραπλανητικές πρακτικές πώλησης και εμπορίας εντός της Purdue».
Σκιαγραφεί, δηλαδή, τους Σάκλερ ως ισχυρά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, που είχαν ως στόχο να προωθήσουν τις πωλήσεις της Purdue Pharma πείθοντας τους γιατρούς να συνταγογραφήσουν όλο και περισσότερα OxyContin σε όλο και υψηλότερες δόσεις στους ασθενείς τους. Παρουσιάζει επίσης, τον Ρίτσαρντ Σάκλερ ως κάποιον που δεν έβλεπε ότι το OxyContin συνεισέφερε στον εθισμό στα οπιοειδή, και ότι μάλιστα, ο ίδιος κατηγορούσε τα άτομα που τα έπαιρναν. Σε ένα email ο Ρίτσαρντ Σάκλερ έγραφε: «Πρέπει να σφυροκοπήσουμε τους κακοποιούς με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτοί είναι οι φταίχτες και το πρόβλημα. Είναι οι απερίσκεπτοι εγκληματίες».
Η Purdue Pharma αρνήθηκε έντονα τους ισχυρισμούς αυτούς και κατέθεσε μήνυση για την απόρριψή τους. Δήλωσε ότι είναι «γεμάτοι με εντυπωσιακούς και φλεγμονώδεις ισχυρισμούς» και είναι υπερβολικά απλοποιημένος αποδιοπομπαίος τράγος βασισμένος σε έναν παραμορφωμένο απολογισμό των γεγονότων που δεν στηρίζονται από το εφαρμοστέο δίκαιο».
Τίποτα από αυτά δεν έπιασε και η Purdue Pharma ανακοίνωσε την χρεοκοπία της, με τους Σάκλερ να χαρακτηρίζονται ως η «πιο μισητή οικογένεια των ΗΠΑ».
