Χρύσα Σπυροπούλου: «Όλα τα βιβλία μου άλλαξαν τη ζωή»
«Πιθανόν να έχω εμμονές. Καλύτερα θα το διακρίνατε εσείς αυτό, εφόσον κρατάτε τις αποστάσεις. Αλλά θα επιχειρήσω να σας απαντήσω. Η επιμονή μου στα δηλητήρια ή στις αντιπαλότητες που προκύπτουν από αντιπαραθέσεις συναισθηματικής ή οικονομικής φύσεως, όπως και η επικέντρωσή μου στο άτομο και στην ψυχοσύνθεσή του, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως εμμονή.»
Η Χρύσα Σπυροπούλου, με μεγάλη θητεία στην αστυνομική λογοτεχνία, τα διηγήματα «Έγκλημα στο Γαλατά και άλλες μαύρες ιστορίες» (εκδ. Λέμβος) στις προθήκες και το καινούργιο της μυθιστόρημα «Η ακολουθία του κακού» να ετοιμάζεται για τον Μάιο από το Μεταίχμιο, επισημαίνει για το Liberal τις συγγραφικές της εμμονές.
Στα ήδη εκδοθέντα βιβλία της: η μελέτη «Ο αρχαιοελληνικός κόσμος στην ποίηση της Ζωής Καρέλλη», τα δοκίμια «Αναγνώσεις», τα διηγήματα «Αντανακλάσεις», το ψυχολογικό θρίλερ «Μάσκες στη σκιά», τα αστυνομικά «Ένα αθώο παιχνίδι», «Ομίχλη στη λίμνη», «Δίχως ίχνη», «Ταραγμένα νερά», τα αστυνομικά για εφήβους «Το μυστικό της λίμνης», «Το μυστήριο της Αίγινας», «Αναζητώντας το χρυσόμαλλο δέρας», «Το μυστήριο της Κωνσταντινούπολης».
Στις μεταφραστικές δουλειές της: «Αλόη» της Κάθριν Μάνσφηλντ, «Κάρολ» της Πατρίσια Χάισμιθ, «Δύο αδέρφια διαφορετικού φύλου»…
«Γράφω πάντα στο γραφείο μου. Ξεκινάω πρωινές ώρες και, μερικές φορές, συνεχίζω μέχρι και τις επτά το βράδυ. Με ένα ενδιάμεσο διάλειμμα. Αυτό ήταν το ωράριό μου όταν έγραφα το τελευταίο μυθιστόρημα που θα κυκλοφορήσει αρχές Μαΐου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, με τον τίτλο Η ακολουθία του κακού.» Θα μας πει για την διαδικασία της συγγραφής της. Και θα μας μιλήσει, επίσης, για τις ιστορίες της που προϋποθέτουν «Έγκλημα και αναζήτηση του δράστη και του κινήτρου του» και για τους ήρωες και τις ηρωίδες της που επιλέγει να έχουν «σκελετούς στο ντουλάπι τους». Η συνέχεια απαιτεί πειθαρχία και οργάνωση που ούτως ή άλλως, ως εκπαιδευτικός και κριτικός, διαθέτει.
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα
– Κυρία Σπυροπούλου, υπάρχει τελετουργία γραφής [συγκεκριμένος χώρος, χρόνος, συνήθειες] ή παντού μπορείτε να γράψετε εσείς;
Γράφω πάντα στο γραφείο μου. Ξεκινάω πρωινές ώρες και, μερικές φορές, συνεχίζω μέχρι και τις επτά το βράδυ. Με ένα ενδιάμεσο διάλειμμα. Αυτό ήταν το ωράριό μου όταν έγραφα το τελευταίο μυθιστόρημα που θα κυκλοφορήσει αρχές Μαΐου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, με τον τίτλο Η ακολουθία του κακού.
– Για να ξεκινήσετε μια ιστορία, χρειάζεστε πλάνο, να ξέρετε και την αρχή και το τέλος της, ή αρκούν μια εικόνα ή η αρχική φράση;
Ναι, συνήθως, μόλις βρω την ιδέα, γράφω την περίληψη των επεισοδίων, και σιγά σιγά αναπτύσσω το κάθε κεφάλαιο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι παραμένω ακλόνητη σε ό,τι εξ αρχής είχα σχεδιάσει. Η εξέλιξη πολλές φορές είναι τέτοια που σε οδηγεί σε διαφορετικά γεγονότα από αυτά που είχες σκεφτεί. Ακόμα και στο τέλος πιθανόν να κάνω αλλαγές, να προσθέσω και επιπλέον κεφάλαιο.
– Ποιο βιβλίο σας γράφτηκε με πιο παράξενο και αλλόκοτο τρόπο;
Κανένα, γιατί έχω πειθαρχία και η ζωή μου δεν έχει τις ανατροπές των ηρώων μου….. Κάθε άλλο παρά παράξενη ή αλλόκοτη είναι, προς το παρόν τουλάχιστον…..
– Υπάρχουν συγγραφικές εμμονές; Θέματα στα οποία επανέρχεστε, τεχνικές που χρησιμοποιείτε και ξαναχρησιμοποιείτε, γρίφους κι αινίγματα που προσπαθείτε μια ζωή γράφοντας να επιλύσετε;
Πιθανόν να έχω εμμονές. Καλύτερα θα το διακρίνατε εσείς αυτό, εφόσον κρατάτε τις αποστάσεις. Αλλά θα επιχειρήσω να σας απαντήσω. Η επιμονή μου στα δηλητήρια ή στις αντιπαλότητες που προκύπτουν από αντιπαραθέσεις συναισθηματικής ή οικονομικής φύσεως, όπως και η επικέντρωσή μου στο άτομο και στην ψυχοσύνθεσή του, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως εμμονή.
– Τι πρέπει να έχει μια ιστορία για να γίνει ιστορία σας;
Έγκλημα και αναζήτηση του δράστη και του κινήτρου του.
– Ένας ήρωας ή μια ηρωίδα για να γίνει ήρωάς σας ή ηρωίδα σας;
Να έχει σκελετούς στο ντουλάπι του.
– Ποιος ήρωας ή ποια ηρωίδα σας έφτασαν ως εσάς με τον πιο αλλόκοτο τρόπο;
Όλοι, γιατί εμφανίζονται ξαφνικά από το πουθενά. Μπορεί να ακούσω κάτι αθώο σε μια παρέα ή να διαβάσω κάτι στα ψιλά των εφημερίδων και να τους δώσω άλλη πορεία. Χρειάζεται κανείς να είναι παρατηρητικός. Να μην αντιγράψει, αλλά από το μικρό και ασήμαντο περιστατικό, που θα δει ή θα ακούσει, να συνθέσει μια ιστορία δίνοντάς της άλλες προεκτάσεις.
– Το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε και σας εντυπωσίασε;
Δεν θυμάμαι ποιο ήταν το πρώτο. Μάλλον θα ήταν κάποιο έργο του Ιουλίου Βερν ή της Πηνελόπης Δέλτα. Πάντως, πολλά με είχαν εντυπωσιάσει, γιατί διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου από πολύ νωρίς. Θα σας αναφέρω, όμως, ένα βιβλίο που θυμάμαι καλά, σίγουρα δεν ήταν το πρώτο, αλλά ανάμεσα στα πρώτα. Πρόκειται για τρία διηγήματα του Άντον Τσέχωφ, την Στέπα, τον Θάλαμο αριθμό 6 και ένα ακόμα που δεν θυμάμαι καλά ποιο ήταν. Πιθανόν να ήταν Η κυρία με το σκυλάκι. Οι εικόνες των δύο πρώτων διηγημάτων είναι τόσο ζωντανές, που μολονότι τα έχω ξαναδιαβάσει πολλές φορές, όταν τα φέρνω στο νου, ανατρέχω σε αυτήν την πρώτη αναγνωστική γνωριμία.
– Υπάρχει βιβλίο που μπορείτε να πείτε ότι σας άλλαξε τη ζωή ή βιβλίο στο οποίο συχνά επιστρέφετε;
Όλα τα βιβλία μου άλλαξαν τη ζωή. Και γι’ αυτό επιστρέφω διαρκώς στους μεγάλους κλασικούς. Τον Τσέχωφ, τον Μοπασάν, τον Μομ, τον Φλωμπέρ, τον Τολστόι, τον Τόμας Μαν.
– Αγαπημένοι σας συγγραφείς και ποιητές;
Θα αναφερθώ μόνο σε ποιητές σε αυτήν σας την ερώτηση. Στην Έμιλυ Ντίκινσον, στον Τ. Σ. Έλιοτ, τον Ρόμπερτ Φροστ, τον Νίκο Φωκά, τον Τάσο Κόρφη, τον Γιάννη Βαρβέρη, τον Ορέστη Αλεξάκη, τον Κώστα Παπαγεωργίου.
– Κατά την διαδικασία της συγγραφής, ακούτε μουσική, έχετε ανάγκη από απόλυτη σιωπή, διαβάζετε άλλα βιβλία ή ποιητές, καταφεύγετε σε εικαστικά έργα;
Όχι, δεν ακούω μουσική γιατί μου αποσπά την προσοχή. Μουσική ακούω άλλες ώρες και ανατρέχω σε έργα τέχνης μόνο αν χρειάζεται να επιβεβαιώσω μια πληροφορία που είναι απαραίτητη για την πλοκή της ιστορίας.
– Να αναφερθούμε σε εκείνο που γράφετε σήμερα;
Τώρα δεν γράφω τίποτε. Χρειάζεται και μια απόσταση από ό,τι έχει γίνει. Μόλις κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων μου με τον τίτλο Έγκλημα στον Γαλατά και άλλες μαύρες ιστορίες, από τις εκδόσεις Λέμβος, και τον Μάιο, θα κυκλοφορήσει το αστυνομικό μυθιστόρημα, που έγραψα κατά την περίοδο του πρώτου lockdown, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Διαβάζω όμως κλασικούς συγγραφείς, γιατί τους απολαμβάνω αλλά και γιατί είναι μια καλή εξάσκηση.