«Τι θα μπορούσε να μας διδάξει ο αρχαίος ελληνικός κόσμος για τις σύγχρονες γεωπολιτικές κρίσεις;» – H εκδήλωση του Καναδικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα
Πολυδεύκης Παπαδόπουλος /ΕΡΤ
“Τι θα μπορούσε να μας διδάξει ο αρχαίος ελληνικός κόσμος για τις σύγχρονες γεωπολιτικές κρίσεις;” Το ερώτημα αυτό, που αποκτά νέα σημασία στην εποχή που ζούμε, αποτελεί τον τίτλο εκδήλωσης που διοργάνωσε το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα, στα πλαίσια προγράμματος ετήσιων διαλέξεων που θα στοχεύουν στην αξιοποίηση των Κλασικών Ελληνικών Σπουδών στην ανάλυση κοινωνικών φαινομένων και προβλημάτων του καιρού μας.
Στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α ’Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00) ερωτάται ο Διευθυντής του Ινστιτούτου και Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ Zακ Περό για το περιεχόμενο της εκδήλωσης και τη φιλοσοφία του προγράμματος.
Κι όπως μαθαίνουμε, το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα ξεκινά φέτος τον κύκλο εκδηλώσεων «Ετήσια Διάλεξη Πάρις Αρνόπουλος», ο οποίος θα αφορά ένα πρόγραμμα που θα επιδιώκει να χρησιμοποιεί τις κλασικές ελληνικές σπουδές στην ανάλυση κρίσιμων σύγχρονων ζητημάτων. Η εν λόγω ετήσια διοργάνωση θα αποτίνει φόρο τιμής στον Πάρη Αρνόπουλο, Ομότιμο Καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Concordia του Μόντρεαλ, του οποίου μια δωρεά κατέστησε δυνατή την υλοποίηση αυτής της σειράς.
Η φετινή εκδήλωση, με τίτλο «Τι μπορεί να μας πει ο αρχαίος ελληνικός κόσμος για τις γεωπολιτικές κρίσεις του σήμερα», προβληματίζει για το κατά πόσον τα έργα , οι σκέψεις και οι λόγοι Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και ρητόρων, όπως ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Ισοκράτης ή ο Δημοσθένης, καθώς και η εξέλιξη της αρχαίας Ελλάδας, θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως αναφορά στην κατανόηση -και τελικά αποφυγή- των σύγχρονων παγκόσμιων συγκρούσεων.
Η φετινή πρώτη εκδήλωση περιέλαβε κεντρική διάλεξη από τον κ. Matthew Sears, Καθηγητή Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο New Brunswick, με ειδικότητα στην πολιτική και στον πόλεμο την εποχή της αρχαιότητας που έχει τον τίτλο “Have We Learned Anything? Thucydides on the Inevitability of War” (Έχουμε μάθει τίποτα ; Ο Θουκυδίδης και το αναπόφευκτο του πολέμου). Ακολούθησαν παρατηρήσεις από την κα Μαρία Γαβουνέλη, Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και από τον κ. Θάνο Βερέμη, Αντιπρόεδρο του ΕΛΙΑΜΕΠ και Ομότιμο Καθηγητή Ιστορίας επίσης στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ, κοινωνιολόγος Πολυδεύκης Παπαδόπουλος.
Σε ό,τι αφορά τον καθηγητή Αρνόπουλο, είναι ένας Έλληνας επιστήμονας που μεγάλωσε και έκανε καριέρα στον Καναδά, ξεκινώντας από τις θετικές επιστήμες, τη φυσική και τα μαθηματικά, για να μετακινηθεί μετά στις κοινωνικές επιστήμες, στην πολιτική επιστήμη και φιλοσοφία και τις διεθνείς σχέσεις. Ένα από τα έργα του, το «Εξωπολιτική : H εξωτερική πολιτική των Αρχαίων Ελλήνων», αποτέλεσε μια από τις εμπνεύσεις για το θέμα του πρώτου σεμιναρίου. Σ ’αυτό εξηγεί πως οι Αρχαίοι Έλληνες δεν ανέπτυξαν μεν μια ολοκληρωμένη θεωρία και πρακτική γι’ αυτό που στην εποχή τους θα ήταν εξωτερική πολιτική –παρά την ύπαρξη πολλών αποικιών, συμμαχιών κλπ.- σε σχέση με την τελειοποίηση των μεθόδων και ιδεών τους για τη λειτουργία της Πόλης. Ωστόσο, ο καθηγητής Αρνόπουλος αναδεικνύει στο εν λόγω βιβλίο του πολλά στοιχεία από την ιστορία αυτών των κρατών πόλεων, καθώς και από τη σκέψη και τα έργα φιλοσόφων, συγγραφέων, ρητόρων, όπως οι Αριστοτέλης και Πλάτων, Ηρόδοτος και Θουκυδίδης, Ισοκράτης και Δημοσθένης που σχετίζονται μ’ αυτό που σήμερα είναι διεθνείς σχέσεις και το πως λειτουργούν.
Nα διευκρινιστεί πως όταν επιλέχθηκε το θέμα, πριν από μερικούς μήνες, τότε ακόμη το ζήτημα που κυριαρχούσε στις συζητήσεις για τις γεωπολιτικές εξελίξεις ήταν ο Πόλεμος την Ουκρανία και οι κρίσεις και διαταραχές που έχουν δημιουργηθεί με παγκόσμιο αντίκτυπο. Κι αυτές έχουν να κάνουν με την νέα αντιπαλότητα Δύσης/Ανατολής, όπου εκτός από τη ρήξη με τη Ρωσία υπάρχει και το ζήτημα των ανταγωνισμών της Δύσης -και ιδίως των ΗΠΑ- με την Κίνα. Ένα πολύ γνωστό έργο, που αναφέρεται σ’ αυτά τα ζητήματα είναι το βιβλίο του αμερικανικού ακαδημαϊκού Graham Allison «Η Παγίδα του Θουκυδίδη», το οποίο εμπνέεται από το έργο του θεωρούμενου θεμελιωτή της μελέτης των διεθνών σχέσεων Θουκυδίδη και το έργο του για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Το τελευταίο βέβαια διάστημα -και ειδικά τις μέρες αυτές- η παγκόσμια προσοχή και αγωνία έχει στραφεί στη Μ. Ανατολή, όπου οι κρίσεις και συγκρούσεις είναι άλλου τύπου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν παραμένει η μεγάλη σημασία των προαναφερόμενων.