υ
Νέες, πολύ αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Μόσχας θα προτείνει η Κομισιόν.
Οι γενικές διευθύνσεις της Κομισιόν έχουν λάβει εντολή να προτείνουν νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας θέτοντας σε εφαρμογή το σχέδιο «αποκλεισμού της Ρωσίας από τον πλανήτη», σύμφωνα με πληροφορίες της EURACTIV.
«Τέτοια μέτρα δεν υπήρχαν ούτε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου», τόνισε χαρακτηριστικά πηγή της Κομισιόν.
Οι νέες κυρώσεις περιλαμβάνουν τομείς και επιλογές που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμη, όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, η ενέργεια και διεύρυνση της λίστας φυσικών προσώπων που έχουν σχέσεις με το καθεστώς Πούτιν.
Πηγές της Κομισιόν είπαν στην EURACTIV ότι υπάρχουν σκέψεις για αποκλεισμό των ρωσικών πλοίων από τα ευρωπαϊκά λιμάνια. Όχι μόνο των πλοίων με ρωσική σημαία, αλλά και των πλοίων με άλλη σημαία αλλά ρωσικής ιδιοκτησίας και συμφερόντων.
Σε αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, αντιτίθεται το Βερολίνο, καθώς φοβάται πως η Ρωσία θα αντιδράσει με κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου.
Επίσης, το Λονδίνο φαίνεται ότι θα απαγορεύσεις στις ασφαλιστικές εταιρείες να ασφαλίζουν ρωσικά πλοία. Οι Βρυξέλλες δεν αποκλείουν να γίνει κάτι παρεμφερές και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο απαγόρευσης εισαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Μόσχα.
Σε αυτή την πρόταση, η Ουγγαρία αντιτίθεται σθεναρά αλλά δεδομένου ότι και οι ΗΠΑ τάσσονται υπέρ ενός τέτοιου μέτρου – δη στο πετρέλαιο – οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η ουγγρική αντίσταση θα καμφθεί.
Επιπλέον, πηγή της Κομισιόν είπε ότι οι υπηρεσίες της «εξετάζουν έναν-έναν τους Ρώσους ολιγάρχες που δραστηριοποιούνται σε όλα τα κράτη της ΕΕ και έχουν σχέσεις με το καθεστώς Πούτιν.
«Δεν μιλάμε μόνο για πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων αλλά και για διακοπή κάθε είδους οικονομικής συναλλαγής», πρόσθεσε η πηγή, τονίζοντας ότι αυτοί οι ολιγάρχες θα καταστούν «οικονομικά νεκροί».
Τέλος, πάνω στο τραπέζι είναι επίσης και ο πλήρης αποκλεισμός από το SWIFT όλων των ρωσικών τραπεζών, με στόχο τον «χρηματοπιστωτικό στραγγαλισμό» του ρωσικού τραπεζικού συστήματος.
Οι προτάσεις αυτές θα συζητηθούν στην άτυπη σύνοδο κορυφής αυτή την εβδομάδα στη Γαλλία μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών.
Τα παιδιά του πολέμου
Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στα παιδιά του πολέμου είναι να σταματήσουμε να μιλάμε για αυτά ώσπου να γίνουν «αόρατα».
Εύα Στάμου
Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι συνέπειες στην ψυχολογία και τη ζωή των παιδιών που κουβαλούν την εμπειρία του πολέμου και το στίγμα.
Για τα παιδιά οι συνέπειες του πολέμου είναι ολέθριες. Το καταδεικνύουν μακροχρόνιες έρευνες που έχουν διεξαχθεί κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων αλλά και μελέτες που ολοκληρώθηκαν μετά το τέλος του πολέμου και εξετάζουν το μετα-τραυματικό στρες ατόμων που δεν έχουν περάσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας.
Οι περισσότερες πολεμικές συγκρούσεις στην εποχή μας δεν λαμβάνουν χώρα σε ένα απομακρυσμένο πεδίο μάχης, αλλά κοντά ή μέσα στα χωριά και τις πόλεις με αποτέλεσμα το 90% των τραυματισμένων και των νεκρών να αποτελείται από άμαχο πληθυσμό. Έχει υπολογιστεί ότι το 50% των αμάχων που χάνονται στις πολεμικές συρράξεις είναι παιδιά που όταν δεν πέφτουν νεκρά από τα αντίπαλα πυρά, πεθαίνουν από αρρώστιες που είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν από ένα διαλυμένο σύστημα υγείας. Για παράδειγμα, στον πόλεμο που ξέσπασε στην Δημοκρατία του Κονγκό το 1998 και διήρκησε επίσημα μέχρι το 2003, 2.7 εκατομμύρια ανήλικοι πέθαναν από τραύματα, αρρώστιες, ή πείνα.
Εκτός όμως από τα κλειστά σχολεία και τη δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, κατάλληλα καταφύγια, νερό και τροφή, τα παιδιά υποφέρουν και για λόγους που διαταράσσουν την ψυχική ισορροπία τους.
Η απότομη απομάκρυνση από φίλους και μέλη της οικογένειάς που μπορεί να πολεμούν στο μέτωπο, να αγνοούνται, να βρίσκονται σε κάποιο νοσοκομείο ή να έχουν εγκαταλείψει την πόλη τους, προκαλεί στα παιδιά έντονη ανασφάλεια, καθώς νιώθουν από την μία στιγμή στην άλλη μόνα, αβοήθητα, ανίκανα να προβλέψουν που και με ποιους θα βρεθούν την επόμενη μέρα.
Ο φόβος διαδέχεται τη θλίψη ώσπου να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να αποκτήσουν σταδιακά «ανοσία» απέναντι στα βίαια γεγονότα και τη φρίκη του πολέμου. Η κανονικοποίηση της βίας ως κάτι προβλέψιμο και συνηθισμένο θα οδηγήσει είτε στην υιοθέτηση παρόμοιας συμπεριφοράς προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωση, είτε στην ψυχική κατάρρευση, την ολοκληρωτική παραίτηση, τη χρόνια κατάθλιψη.
Με άλλα λόγια τα παιδιά που κουβαλούν την εμπειρία του πολέμου έχουν αποκτήσει μια απαισιόδοξη οπτική για το μέλλον με αποτέλεσμα κάποια από αυτά να μην προσπαθούν να επιτύχουν απολύτως τίποτα σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο. Κάποια άλλα χρησιμοποιούν τη βία και τον εκφοβισμό ως κύρια μέθοδο επίλυσης κάθε προβλήματος, αναπαράγοντας συμπεριφορές μα και συναισθήματα που τους είναι μεν δυσάρεστα αλλά οικεία.
Δυστυχώς αυτού του είδους οι αντιδράσεις εντείνονται σε περίπτωση που τα παιδιά έχουν πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς και έχουν παραμείνει για μεγάλο διάστημα σε κάποιο στρατόπεδο χωρίς τη στοργή που διασφαλίζουν οι στενές οικογενειακές και φιλικές σχέσεις- κάτι που δεν είναι καθόλου σπάνιο καθώς πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως τα άτομα κάτω των δέκα οχτώ ετών αποτελούν σήμερα το 50% του προσφυγικού πληθυσμού.
Οι ανήλικοι βιώνουν την Μετα-Τραυματική Αγχώδη Διαταραχή με τρόπο πολύ πιο δραματικό από ό,τι οι ενήλικες γιατί εκτός των άλλων δεν καταλαβαίνουν πάντα ούτε τι συμβαίνει, ούτε ποιες είναι οι αιτίες της σύρραξης, ενώ την ίδια στιγμή είναι απόλυτα εξαρτημένοι από τις κινήσεις και τις επιλογές των ενηλίκων.
Οι οικονομικές συνέπειες του πολέμου διαταράσσουν κάποιες φορές οριστικά τη ζωή των ανήλικων, διαμορφώνοντας ένα σκοτεινό μέλλον όπου δεν είναι εφικτό να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ή να έχουν ιατρική περίθαλψη, με αποτέλεσμα να εργάζονται σκληρά από μικρή ηλικία για να συντηρήσουν τον εαυτό τους την ώρα που οι συνομήλικοί τους σπουδάζουν και διασκεδάζουν.
Ας μην ξεχνάμε επίσης το στίγμα, την οδύνη και τη ντροπή που ορισμένα παιδιά κουβαλούν επειδή έχουν υποβληθεί σε κάποια μορφή σεξουαλικής βίας ή εκμετάλλευσης, τις επιθετικές τακτικές που ευδοκιμούν τόσο κατά τη διάρκεια του πολέμου, όσο και κατά την παραμονή των παιδιών σε προσφυγικά στρατόπεδα.
Κατά τη γνώμη μου το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στα παιδιά του πολέμου από την Ουκρανία που έχουν ήδη αρχίσει να κατακλύζουν τις ευρωπαϊκές χώρες, όσο και στα υπόλοιπα προσφυγόπουλα από όπου και αν προέρχονται, είναι να τα αγνοήσουμε, να τα στερήσουμε από την προστασία μας και το ενδιαφέρον για την τύχη τους, θεωρώντας ότι εφόσον έχει διασφαλιστεί η σωματική τους ακεραιότητα, ο ρόλος μας ως πολιτεία ή ως πολίτες έχει τελειώσει.
Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στα παιδιά του πολέμου είναι να σταματήσουμε να μιλάμε για αυτά ώσπου να γίνουν «αόρατα».
Ηλίας Κασσελάς /Ομόφωνη Στιγμή/ Γκαλερί Τεχνοχώρος
Επιμέλεια έκθεσης: Πάρης Καπράλος
Εγκαίνια έκθεσης: Σάββατο 12 Μαρτίου 11:00-16:00
Διάρκεια έκθεσης: 12 Μαρτίου έως 7 Απριλίου
Η αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος παρουσιάζει την ατομική έκθεση του Ηλία Κασσελά με τίτλο Ομόφωνη Στιγμή, σε επιμέλεια του Πάρη Καπράλου. Η έκθεση εγκαινιάζεται το Σάββατο 12 Μαρτίου 11:00-16:00 και θα διαρκέσει έως και τις 7 Απριλίου.
Ο Ηλίας Κασσελάς επιχειρεί με μοναδικό τρόπο να παρουσιάσει μέσα από τα έργα του τις βαθύτερες αναζητήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Κάθε πίνακας παρουσιάζει μια διαφορετική αυτοτελή ιστορία σε έναν κόσμο ουτοπικό, με σκοπό τη γέννηση ενός εσωτερικού διαλόγου μεταξύ συνειδήτου και ασυνείδητου, οι ρίζες του οποίου κρύβονται στους ενδόμυχους φόβους της ανθρώπινης υπόστασης που χάνονται μέσα στους αιώνες. Με επιρροές από τον Austin Osman Spare, τον Hieronymus Bosch και τον Vincent van Gogh, η εικαστική ιδιόλεκτος του Ηλία Κασσελά δύσκολα κατατάσσεται σε ένα συγκεκριμένο είδος, ύφος, ή τύπο τέχνης.
Ο επιμελητής της έκθεσης Πάρης Καπράλος αναφέρει: «Το ιδιωματικό σύμπαν των έργων του Ηλία Κασσελά παρουσιάζεται για πρώτη φορά αφ’ εαυτού και ολοκληρωμένα στο φιλότεχνο κοινό με όχημα την ατομική έκθεση του στη αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος. Δεκάδες μορφές συνυπάρχουν με σύμβολα και εγγράφονται στις χώρες του φανταστικού, του υπερβατικού, και εφιαλτικού αδιαχώριστα. Μαγικά στοιχεία, θεουργία, αλχημεία, αρχέγονοι συμβολισμοί με διατύπωση συναφή με τον τρόπο που συναντώνται σε αρχαίες θρησκείες, δηλώνουν την ύπαρξή τους μέσα από σύγχρονη σύνθεση και χρησιμεύουν στα χέρια του εικαστικού δημιουργού ως γλώσσα επαναδιατύπωσης των βαθύτερων υπαρξιακών ζητημάτων. Τα γνωστά σύμβολα που χρησιμοποιούνται είναι αρχέγονα, ενόσω τα λιγότερο γνωστά είναι απότοκοι εφαρμογής μιας ημιαυτόματης γραφής, αποτέλεσμα μιας εκεχειρίας μεταξύ του ασυνείδητου και των συμβάσεων του σχεδίου και της σύνθεσης.» Συνεχίζει λέγοντας ότι: «Η εικαστική παραγωγή του Ηλία Κασσελά δύσκολα κατατάσσεται σε ένα συγκεκριμένο είδος, ύφος, ή τύπο τέχνης. Με χαρακτηριστικά που ομοιάζουν στον μαγικό ρεαλισμό, αλλά με μορφολογία διόλου ρεαλιστική, με υπερρεαλιστική διάθεση και ενίοτε αποτύπωση αλλά με μέσα που συνήθως ο υπερρεαλισμός δεν αγαπά, με στοιχεία γραμμικά και παράλληλα Pop Art, νοήματα βαριά και παράλληλα πανανθρώπινα, και με ένα σαφές φλερτ προς το κίνημα της επανάχρησης στην εικαστική δημιουργία, παρότι τα έργα είναι ζωγραφικά και όχι κατασκευαστικά κατά τα κελεύσματα του συγκεκριμένου κινήματος, τα δημιουργήματα του συναρπάζουν, προβληματίζουν και διακρίνονται για την πρωτοτυπία και τη συνέπεια του ύφους τους.» Ολοκληρώνει αναφέροντας ότι: «Το δόγμα “δεν υπάρχει παρθενογένεση στη τέχνη” χλομιάζει όταν κάποιος μελετήσει προσεκτικά τα έργα του Ηλία Κασσελά, διότι, δίχως να αναιρείται, χάνει την αξία του ως παρατήρηση. Δεν είναι η πρωτοτυπία Το ζητούμενο καθώς το σημαίνον έχει διατυπωθεί πολλές φορές: η υποψία ενός νέου σημαινομένου είναι που συναρπάζει, αποδίδοντας μια πρωτογενή τροφή για σκέψη που δε μπορεί να αγνοηθεί.».
Σύντομο βιογραφικό:
Ο Ηλίας Κασσελάς γεννήθηκε το 1988, και ζει και εργάζεται μεταξύ Κορίνθου και Αθήνας. Είναι απόφοιτος του Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα τη Φλώρινα. Στην διάρκεια της φοίτησης του παρακολούθησε το Εργαστήριο Πολυμέσων για ένα χρόνο, με δάσκαλο το Βασίλη Μπούζα, και στη συνέχεια το Δεύτερο Εργαστήριο Ζωγραφικής με δάσκαλο τον Γιάννη Καστρίτση, από το οποίο και αποφοίτησε το 2011. Έχει δείξει τη δουλειά του σε μία ατομική έκθεση καθώς και σε ομαδικές εκθέσεις και εικαστικά projects. Έχοντας ασχοληθεί με το animation, πήρε μέρος στο φεστιβάλ-διαγωνισμό της Σύρου, AnimaSyros, το 2012. Από το 2019 συμπράττει με την συλλογικότητα εικαστικών καλλιτεχνών ARC -Art Revisited Collective. Το 2021 εικονογράφησε την «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού, σε απόδοση Μαρίας Παπανικολάου (εκδ. Polaris, Αθήνα). Έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές.
Χορηγοί επικοινωνίας: Art22, Art point view, Arts & antiques CCR.
Χορηγός οίνου εγκαινίων Κτήμα Παλυβού
Εγκαίνια έκθεσης: Σάββατο 12 Μαρτίου 11:00-16:00
Ημέρες και ώρες λειτουργίας:
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11:00 – 14:30 & 17:30 – 20:30
Τετάρτη 11:00-17:00, Σάββατο 11:00-16:00
Κυριακή, Δευτέρα κλειστά
Αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος
Λεμπέση 12, Αθήνα | metro Ακρόπολη
Τηλέφωνο 211 182 38 18
www.technohoros.org | info@technohoros.org
Η κρίση Ρωσίας – Ουκρανίας και οι επιπτώσεις στις αγορές και τις οικονομίες – βίντεο
https://www.businessdaily.gr/oikonomia/58989_i-krisi-rosias-oykranias-kai-oi-epiptoseis-stis-agores-kai-tis-oikonomies
Για τις επιπτώσεις της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις αγορές, την ενέργεια και τις οικονομίες συζητούν ο βουλευτής της ΝΔ Μ. Παπαδημητρίου και οι δημοσιογράφοι Ν. Φιλιππίδης και Γ. Παπαδογιάννης.
Πολύ σοβαρές θα είναι οι επιπτώσεις στη Ρωσία από τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Δύση όπως αποδεικνύουν οι πρώτες ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ οι αγορές σύντομα αναμένεται να ισορροπήσουν καθώς οι επενδυτές βλέπουν ΕΕ και ΗΠΑ να απαντούν άμεσα στη ρωσική επιθετικότητα.
Ωστόσο η ενεργειακή κρίση που παραμένει ενώ εξελίσσεται ο πόλεμος στην Ουκρανία αναμένεται να φέρει ένα νέο κύμα ανατιμήσεων που πρόκειται να ασκήσει περαιτέρω πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα πλήξει την κατανάλωση.
Για έναν επιχειρηματικό ακτιβισμό άνευ προηγουμένου απέναντι στη Ρωσία έκανε λόγο ο δημοσιογράφος Νίκος Φιλιππίδης καθώς «τις κυρώσεις των χωρών ακολούθησαν οι αποσύρσεις των εταιρειών από την Ρωσία». Επίσης ανέφερε πως ενδιαφερόμενοι, αγοραστές traders πετρελαίου δεν αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ακόμα κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο. Κάτι το οποίο έχει οδηγήσει την τιμή του πετρελαίου σε πάνω από 110 δολάρια το βαρέλι παρά το γεγονός ότι έχουν αποδεσμευτεί αποθέματα ενώ οι τιμές φυσικού αερίου έχουν επίσης απογειωθεί.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής της ΝΔ, Μπάμπης Παπαδημητρίου, ανέφερε πως δεν περίμενε τον πανικό που δημιουργήθηκε στις αγορές. «Προφανώς εδώ μιλάμε για έναν πόλεμο που δεν είναι σαν τους πολέμους που είχαμε δει», υπογράμμισε, αναφέροντας πως όταν ΗΠΑ και Ρωσία είχαν επιτεθεί σε Ιράκ και Γεωργία είχαν υπάρξει αναταράξεις στις αγορές. Ωστόσο υπογράμμισε πως στη σημερινή κατάσταση επικρατεί μια αναταραχή «καινούριου τύπου» ενώ υπάρχει και ενθουσιασμός στα δυτικά κράτη που συνασπίστηκαν πολύ γρήγορα ώστε να τιμωρηθεί ο Ρώσος πρόεδρος.
Ο δημοσιογράφος, Γιάννης Παπαδογιάννης ανέφερε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία κατέρριψε την πεποίθηση που είχε σχηματιστεί στις αγορές ότι στην εποχή μας οι πολεμικές επιχειρήσεις διαρκούν 1-2 μέρες. Κάτι το οποίο φάνηκε στις αγορές τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής όπου και αντέδρασαν με μεγάλη ψυχραιμία. Όμως ο καταιγισμός εξελίξεων το Σαββατοκύριακο όπου κλιμακώθηκε η ρωσική επίθεση, με τον Πούτιν να απειλεί επίσης Φινλανδία και Σουηδία και η άμεση απάντηση της Ευρώπης με την επιβολή κυρώσεων οδήγησαν σε κλιμάκωση της κατάστασης. Οι πιέσεις στις αγορές εντάθηκαν όταν οι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι δεν θα υπήρχε γρήγορη αποκλιμάκωση στην κρίση.
Παράλληλα, επεσήμανε πως οι κυρώσεις προς την Ρωσία είναι πολύ σοβαρές και μεγάλης κλίμακας που θα έχουν επίδραση στην οικονομία. «Μια παράμετρος είναι η εκτόξευση των τιμών ενέργειας που θα συνεχίσουν να ασκούν πιέσεις στον πληθωρισμό, ακυρώνοντας τις εκτιμήσεις περί αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως «όλα αυτά δημιουργούν ένα σκηνικό που είναι πρωτόγνωρο».
Το γεγονός πως η απόφαση Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία έχει και επιπτώσεις στη Δύση σημείωσε ο δημοσιογράφος Ν. Φιλιππίδης που σημείωσε ότι αυτή την περίοδο αναστέλλονται οικονομικές και επενδυτικές αποφάσεις. Τόνισε ωστόσο, πως η ενεργειακή κρίση, εκτός από τον πληθωρισμό που επηρέαζε μέχρι στιγμής, εξελίσσεται και σε επισιτιστική κρίση, που στην Ελλάδα θα εμφανιστεί με μεγάλη αύξηση τιμών σε βασικά είδη διατροφής.
Σημείωσε πως οι Έλληνες θα πρέπει να μάθουν πλέον τη διαφορά σκληρού σιταριού που είναι πιο φθηνό και περισσότερο με το μαλακό που είναι ακριβότερο και εισάγεται από την Ρωσία. Επεσήμανε πως το καλαμπόκι είναι πλέον δυο φορές ακριβότερο σε σχέση με τα περυσινά επίπεδα, ενώ ακριβότερα είναι το γάλα και το κρέας προκαλώντας μεγαλύτερες πιέσεις στο εισόδημα και την κατανάλωση.
Ο κ. Παπαδημητρίου σημείωσε πως υπάρχει στάση αναμονής στις αγορές καθώς κανείς δεν γνωρίζει πως θα εξελιχθούν οι τιμές ενώ εξελίσσεται η σύγκρουση στην Ουκρανία προσθέτοντας ότι σε τέτοιες συγκυρίες ο μηχανισμός των τιμών δεν λειτουργεί ικανοποιητικά. «Οι αγορές επειδή πρέπει να τιμολογήσουν το τι θα συμβεί σε 3 και 6 μήνες δεν μπορούν να τιμολογήσουν αυτό που συμβαίνει σήμερα. Το σήμερα έχει πουληθεί εδώ και 3 μήνες» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια ο κ. Παπαδογιάννης υπογράμμισε πως «είναι πολύ κομβικό να δούμε πως θα εξελιχθεί αυτή η ιστορία. Αυτή την στιγμή γίνονται μάχες που δεν θα μπορούν να συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση και θα πρέπει να δούμε πως Ρωσία και διεθνής κοινότητα θα διαχειριστούν τη νέα κατάσταση που θα διαμορφωθεί. Τότε θα γίνει μια σε πιο βάθος κουβέντα για τις δευτερογενείς επιπτώσεις στην οικονομία».
Επεσήμανε πως η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα μεγάλο κύμα ανατιμήσεων, ωστόσο σημείωσε πως οι επιπτώσεις όλων των κυρώσεων είναι πολύ μεγαλύτερες στη Ρωσία και δεν θα είναι εύκολα διαχειρίσιμες για τον Πούτιν. «Ήδη από την πρώτη μέρα υπήρχαν τεράστιες ουρές στις τράπεζες, έχουν επιβληθεί capital control και η Ρωσία είναι αποκομμένη από παντού και πολύ δύσκολα θα μπορέσει να επανέλθει στις αγορές» ενώ τόνισε πως «η Ευρώπη δείχνει μια αποφασιστικότητα που δεν είχαμε ξαναδεί».
Ουκρανία: Συμφορές και νίκες
Γράφει ο εθνικός ποιητής της Ουκρανίας, Τάρας Σεβτσένκο, στο ποίημα «Καταστροφή και πάλι» το 1859: «Θεέ μου, και πάλι συμφορά! /Ηταν τόσο γαλήνια, τόσο γαλήνια./ Μόλις είχαμε αρχίσει να σπάμε τις αλυσίδες/ που δένουν τους λαούς μας στη σκλαβιά». «Τα όπλα βούιζαν… Δόξα, ελεύθερη βούληση/ όλα πέρασαν, έμειναν/ μόνο αναχώματα στο χωράφι…/ κι αυτοί οι τύμβοι σκοτεινιάζουν σαν σωροί στον κάμπο/ μόνο με τον μεταναστευτικό άνεμο ψιθυρίζοντας για ελευθερία», λέει στο ποίημα «Ουκρανία», που κλείνει μνήμες και αισθήματα τα οποία λέγεται πώς έχτισαν την εθνική ταυτότητα της χώρας του. Ενώ στη μεταφρασμένη από τον Γιάννη Ρίτσο «Διαθήκη», καλεί: «Θάψτε με, κι όρθιοι σηκωθείτε/ τις χειροπέδες σας συντρίψτε».
Αλλεπάλληλα τα αιματοβαμμένα κύματα προσπάθειας των Ουκρανών για ανεξαρτησία. Το 1863 και μετά ξανά το 1876, όταν η Μόσχα απαγόρευσε τα ουκρανικά βιβλία και καταδίωξε τους συγγραφείς και εκδότες τους – ο ίδιος ο Σεβτσένκο πέρασε χρόνια στην εξορία. Το 1918, όταν Ουκρανοί παρτιζάνοι πολέμησαν ενάντια στον Κόκκινο Στρατό, στη συνέχεια το 1929, και πάλι στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, μέχρι το 1991, το σωτήριο έτος της ανεξαρτησίας τους. Και έπειτα ξανά το 2005 και το 2014. Το 2019, το 70% των Ουκρανών τάχθηκε και πάλι κατά της απολυταρχίας. Σήμερα διανύουμε την έκτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. «Δεν υπάρχουν άμεσες αναλογίες μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Κανένα έθνος δεν αναγκάζεται να επαναλάβει το παρελθόν του. Αλλά οι εμπειρίες των γονιών και των παππούδων μας, οι συνήθειες και τα μαθήματα που μας δίδαξαν, διαμορφώνουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο…», γράφει η Αν Απλμπάουμ στο The Atlantic. «Ενας σημαντικός αριθμός Ουκρανών, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, σε όλη τη χώρα, είναι πρόθυμοι να παλέψουν ενάντια στη νοσταλγία του Πούτιν, όπως νωρίτερα των τσάρων, του Στάλιν και του Λένιν, για απολυταρχία, να δώσουν τη ζωή τους για να παραμείνουν κυρίαρχοι και ελεύθεροι».
Είναι, όπως πάντα, ένας δύσκολος πόλεμος. Ο εισβολέας, ακόμη και αν ο εχθρός του είναι σχεδόν αίμα από το αίμα του, θα επινοήσει κάτι πιο φρικιαστικό, πιο βίαιο από αυτό που προετοίμαζε, θα επιβάλει την πιο τερατώδη εκδίκηση, στο όνομα της ειρήνης. Και θα βαφτίσει την ωμότητα απόδοση δικαιοσύνης, ηρωισμό και αποκατάσταση της τάξης, και τον αντιμαχόμενο, ραδιούργο, συνωμότη, προδότη… Επαίσχυντες πράξεις θα εξηρωιστούν, θα εξαγιαστούν.
Ο πόλεμος δεν είναι ένα αναπόφευκτο μυστήριο. Είναι η πιο αιματηρή σκηνοθεσία υπεροχής, ο κυνικότερος δάσκαλος βιαιοτήτων. Η ύστατη πρόκληση που δεν οδηγεί πάντα στη νίκη. Κάτι που ο εισβολέας πάντοτε αγνοεί.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο νεαρός Λούτσιο μετακόμισε με τη μητέρα του στο Τρεβίζο, όπου άρχισε να μαθαίνει ακορντεόν. Το 1956 η οικογένεια Ντάλα επέστρεψε στην Μπολόνια και στα 13α γενέθλιά του η μητέρα του τού χάρισε ένα κλαρινέτο. Ρίχτηκε με μεγάλο ζήλο στην εκμάθηση του οργάνου και προτού αποφοιτήσει από το Λύκειο έπαιζε τζαζ σε κλαμπ της πόλης με το σχήμα Rheno Dixieland Band, μαζί με τον μετέπειτα γνωστό σκηνοθέτη Πούπι Αβάτι. Μάλιστα, το 1960 το συγκρότημα εμφανίστηκε στο περίφημο φεστιβάλ τζαζ της Αντίμπ στη Γαλλία.
Ο Ντάλα συνήθιζε να τραγουδά επί σκηνής στο στυλ του Τζέιμς Μπράουν. Ο ιταλός τραγουδοποιός Τζίνο Πάολι ήταν αυτός που διέκρινε τις φωνητικές του ικανότητες και τον προέτρεψε να ακολουθήσει σόλο καριέρα στον χώρο της σόουλ. Το 1964, σε ηλικία 21 ετών, ηχογράφησε το πρώτο 45άρι του που περιείχε τα τραγούδια Lei και Ma Questa Sera (διασκευή του τραγουδιού του Κέρτις Μέιφιλντ Hey Little Girl).
Το ντεμπούτο του Ντάλα στο ιταλικό τραγούδι έγινε το 1964 στο φεστιβάλ Καντατζίρο και ήταν ανεπιτυχές, λόγω της εμφάνισής του, αλλά και της μουσικής του, που ήταν αρκούντως πειραματική για τα γούστα του μεγάλου κοινού. Τον επόμενο χρόνο σχηματίζει το γκρουπ Gli Idoli που θα τον συντροφεύει ως το 1972 στην πρώτη φάση της καριέρας του.
Το 1966 κυκλοφορεί το πρώτο άλμπουμ με τίτλο 1999, που πέρασε απαρατήρητο. Το 1967 κάνει το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη, στην ταινία των αδελφών Ταβιάνι I sovversivi (Οι ανατρεπτικού) και είναι υποψήφιος για το βραβείο του καλύτερου ηθοποιού στη Μόστρα της Βενετίας. Το δεύτερο άλμπουμ του Ντάλα κυκλοφόρησε το 1970 με τίτλο Terra di Gaibola και περιείχε το τραγούδι 4 Marzo 1943 (η ημερομηνία γέννησής του), που έγινε μεγάλη επιτυχία όταν ακούστηκε στο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο το 1971. Το Piazza Grande ήταν τον δεύτερο τραγούδι που ξεχώρισε από το δεύτερο άλμπουμ του. Ακολουθεί το τρίτο του άλμπουμ Storie di casa mia, με τη διαχρονική επιτυχία του Itaca (Ιθάκη).
Το 1973 κάνει ένα αποφασιστικό βήμα στην καριέρα του και συνεργάζεται με τον συμπατριώτη του ποιητή Ρομπέρτο Ροβέρσι, σε μία κοινωνικά στρατευμένη μουσική και μία καλλιτεχνική δράση, που θυμίζει στους κριτικούς εκείνη του Ντάριο Φο. Από τη συνεργασία τους προέκυψαν οι δίσκοι Il Giorno Aveva Cinque Teste (1973), Anidride Solforosa (1975) και Autobobili (1976). Οι δίσκοι αυτοί υμνήθηκαν από την κριτική, αλλά δεν γνώρισαν εμπορική επιτυχία. Ο Ροβέρσι διαφώνησε με την κυκλοφορία του τρίτου άλμπουμ και οι δρόμοι του με τον Ντάλα χώρισαν. Από τον δίσκο αυτό ξεχώρισε το κομμάτι Nuvolari (αφιερωμένο στον ραλίστα Τάτσιο Νουβολάρι), μία από τις μεγάλες επιτυχίες του Ντάλα.
Η συνεργασία του με τον Ροβέρσι δεν πήγε χαμένη. Ο Ντάλα διαμόρφωσε το δικό του στιχουργικό ύφος, που φάνηκε στο άλμπουμ Com’ e profondo il mare (1977), αν και το μουσικό του ύφος επικρίθηκε από τους πιστούς οπαδούς του, που το θεώρησαν αρκούντως εμπορικό. Το ομώνυμο κομμάτι, πάντως, θεωρείται ένα από τα κορυφαία ιταλικά τραγούδια. Το 1979 μαζί με τον τραγουδοποιό Φραντζέσκο Ντε Γκρέγκορι κυκλοφόρησε το “ζωντανό” άλμπουμ Banana Republic, προϊόν της ομώνυμης περιοδείας τους, το οποίο σήμερα θεωρείται “κλασσικό” για την ιταλική έντεχνη λαϊκή μουσική. Το ακροατήριό του Ντάλα έχει διευρυνθεί σημαντικά και τα κλειστά γήπεδα είναι πολύ μικρά για να το χωρέσουν.
Το 1986 κυκλοφορεί τον δίσκο DallAmeriCaruso με το τραγούδι Caruso (αφιερωμένο στον εμβληματικό τενόρο Ενρίκο Καρούζο), το οποίο έκανε παγκοσμίως γνωστός ο διάσημος τενόρος Λουτσιάνο Παβαρότι. Το 1988 η συνεργασία του με τον Τζιάνι Μοράντι ήταν ένας νέος θρίαμβος, με το τραγούδι Attenti al Lupo.
Ο Ντάλα συνεχίζει να κυκλοφορεί σπουδαία άλμπουμ, ενώ στρέφει το ενδιαφέρον του στην κλασική μουσική, την όπερα και το μπαλέτο. Το 2007 ανεβάζει μια δική του εκδοχή του μπαλέτου Πουλτσινέλα του Ιγκόρ Στραβίνσκι.
Το 2011 κυκλοφόρησε το διπλό άλμπουμ Questo è Amore, με σπάνιες στιγμές της δισκογραφίας του, καθώς και το τραγούδι Nani με ερμηνευτή τον Πιερντάβιντε Καρόνε. Με αυτό το τραγούδι εμφανίσθηκε για τελευταία φορά στο Φεστιβάλ Τραγουδιού του Σαν Ρέμο στα μέσα Φεβρουαρίου του 2012.
Ο Λούτσιο Ντάλα πέθανε το πρωί της 1ης Μαρτίου 2012 από καρδιακή προσβολή στο Μοντρέ της Ελβετίας, όπου είχε δώσει συναυλία το προηγούμενο βράδυ. Στις 4 Μαρτίου είχε προγραμματίσει να γιορτάσει τα 69α γενέθλιά του, κατά τη διάρκεια της συναυλίας που θα έδινε στη Γενεύη.
Σχετικά
- Στις 9 Ιουλίου 1999 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Μπολόνια.
- Το 2001 έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής του My-TV, της πρώτης διαδικτυακής τηλεόρασης (Web-Tv) της Ιταλίας.
- Αγαπούσε τα σπορ αυτοκίνητα και ιδιαίτερα τις Πόρσε.
- Το τραγούδι του Il motore del 2000 ακουγόταν στη διαφήμιση της Fiat για το μοντέλο Uno Fire.
- Ένας αστεροειδής φέρει την ονομασία 6114 Dalla-Degregori, προς τιμή των ιταλών τραγουδοποιών Λούτσιο Ντάλα και Φραντσέσκο Ντε Γκρέγκορι.
- Στις 3 Νοεμβρίου 2003 του απονεμήθηκε το ανώτατο παράσημο της Ιταλικής Δημοκρατίας.
- Εμφανίστηκε για συναυλίες και στην Ελλάδα (2004, 2008 και αρκετά παλιά σε κάποια καλλιστεία).
- Ο Διονύσης Σαββόπουλος έχει διασκευάσει δύο τραγούδια του Λούτσιο Ντάλα στον δίσκο Το ξενοδοχείο (1997): Ο χρόνος που μετράει (L’ anno che verra) και Ιθάκη (Itaca).
- Το τραγούδι του Λούτσιο Ντάλα Caruso έχουν ερμηνεύσει, επίσης, στα ελληνικά ο Γιάννης Πουλόπουλος με τον τίτλο Αθώος κι Ένοχος σε στίχους Εύης Δρούτσα (Γιάννης Πουλόπουλος, 1991), καθώς και ο Κώστας Χατζής με τον τίτλο Πόσο σε θέλω απόψε σε στίχους της Νίνας Ναχμία (Μουσική Ιεροσυλία, 1996).
- Ο Βλάσης Μπονάτσος έχει ερμηνεύσει το τραγούδι του Ντάλα Futura με τον τίτλο Μελλούσα, σε στίχους Δημήτρη Ιατρόπουλου (Γενικά, 1981).
- Ο αδελφοί Κατσιμίχα έχουν τραγουδήσει το τραγούδι του Ντάλα Marco e Anna, με τον τίτλο Μάρκος και Άννα (Απρίλη Ψεύτη, 1989)
- Το 1995 ο Λούτσιο Ντάλα συνεργάστηκε με τη Μαρία Φαραντούρη στο δίσκο Maria Farantouri sings Lucio Dalla, σε ενορχήστρωση του Γιάννη Μπαχ – Σπυρόπουλου. Η κορυφαία Ελληνίδα τραγουδίστρια είχε ηχογραφήσει για πρώτη φορά το Caruso ντουέτο με τον Διονύση Σαββόπουλο το 1991 στο άλμπουμ 17 Songs.
Δισκογραφία
- 1999 (1966)
- Terra di Gaibola (1970)
- Storie di casa mia (1971)
- Il giorno aveva cinque teste (1973)
- Anidride solforosa, (1975)
- Bologna 2 settembre 1974 (1975)
- Automobili (1976)
- Come è profondo il mare (1977)
- Lucio Dalla (1979)
- Banana Republic (1979)
- Dalla (1980)
- Lucio Dalla (1981)
- 1983 – 1983 (1983)
- Viaggi organizzati (1985)
- 1985 – Bugie (1985)
- Lucio Dalla Marco Di Marco (1985)
- DallAmeriCaruso (1986)
- Per gioco e per amore (1987)
- Dalla/Morandi (1988)
- In Europa (1988)
- Cambio (1990)
- Geniale? (1991)
- Amen (1992)
- Henna (1933)
- Canzoni (1996)
- Torino Milano E Dintorni (1997)
- Ciao(1999)
- 2000 – Live @ RTSI (2000)
- Luna Matana (2001)
- Caro amico ti scrivo (2002)
- Lucio (2003)
- 12000 lune (2006)
- Il contrario di me (2007)
- LucioDallaLive – La neve con la luna (2008)
- Angoli nel cielo (2009)
- Work in Progress (2010)
- Questo è amore (2011)
Ο ‘Ερωτας, ο Σωκράτης και η Διοτίμα
Στα αρχαία συμπόσια προσκεκλημένοι ήταν μόνο επιφανείς άνδρες, μια παρέα που απήγγελνε ποιήματα, συζητούσε, έπαιζε παιχνίδια, διασκέδαζε με αυλητρίδες και ορχηστρίδες, έπινε, έκανε σπονδές στους θεούς.
Το σκηνικό ενός συμποσίου, μαζί και το όνομα, δανείστηκε ο Πλάτωνας για να στήσει το έργο του «Συμπόσιον ή περί Έρωτος» (περ. το 385 π.Χ.). Στην κορύφωση της συζήτησης, τελευταίος από τους συνδαιτημόνες που αναφέρονται στο έργο, θα πάρει τον λόγο ο Σωκράτης. Με σκοπό να μεταφέρει αυτά που του δίδαξε η Διοτίμα, η σοφή ιέρεια από τη Μαντίνεια, για την πραγματική φύση του έρωτα.
Μα, γυναίκα στο ανδροκρατούμενο «Συμπόσιο»; Ναι, μία και μοναδική.
«Δαίμων Μέγας»* ο Έρωτας
Ο Σωκράτης εξυμνεί τη Διοτίμα, θαυμάζει τη σοφία της, δηλώνει πως πήγε σε εκείνη γιατί ήθελε να μάθει, πείθεται από τα λόγια της. Η Διοτίμα δέχεται να τον διδάξει χωρίς να είναι βέβαιη για το αποτέλεσμα της διδασκαλίας της, θα του περιγράψει, ωστόσο, τη φύση του έρωτα, που είναι άλλη από αυτή που πιστεύουν οι περισσότεροι.
Σωκράτης: «Μα τι τέλος πάντων», είπα, «θα μπορούσε να είναι ο Έρωτας; Μήπως θνητός;»
Διοτίμα: «Σε καμιά περίπτωση».
Ο έρωτας, κατά τη Διοτίμα, είναι ένα δαιμονικό ανάμεσα στα υπερφυσικά όντα και στους ανθρώπους. Ένα δαιμονικό με φύση αντιφατική, μια και γεννήθηκε από την Πενία και τον Πόρο:
«Πρώτον είναι πάντα φτωχός και κάθε άλλο παρά απαλός και ωραίος, όπως νομίζει ο πολύς κόσμος. Αντιθέτως, είναι τραχύς, ρυπαρός, ξυπόλυτος, άστεγος».
Διοτίμα: «Σαν γιος λοιπόν του Πόρου και της Πενίας που είναι ο Έρως βρίσκεται στην εξής κατάσταση: Πρώτον είναι πάντα φτωχός και κάθε άλλο παρά απαλός και ωραίος, όπως νομίζει ο πολύς κόσμος. Αντιθέτως, είναι τραχύς, ρυπαρός, ξυπόλυτος, άστεγος· […] μοιράζεται τη φύση της μάνας του και έχει για συγκάτοικο πάντα τη στέρηση. Σύμφωνα πάλι με τη φύση του πατέρα του, επιβουλεύεται τα ωραία και τα εκλεκτά, είναι γενναίος, ριψοκίνδυνος, ορμητικός, κυνηγός τρομερός, που σκαρφίζεται συνεχώς τεχνάσματα, συγχρόνως όμως προικισμένος με πόθο για τη γνώση της αλήθειας αλλά και επινοητικότητα […].
»Άλλοτε μέσα στην ίδια μέρα ανθεί και ζει, όταν βρει τα μέσα, άλλοτε πεθαίνει, μα ξαναζωντανεύει πάλι χάρη στη φύση του πατέρα του. Ό,τι αποκτά κάθε φορά τρέχει σιγά σιγά και χάνεται. Δεν είναι λοιπόν ο Έρωτας ποτέ ούτε τελείως φτωχός σε μέσα ούτε πλούσιος. Και μεταξύ σοφίας και ανοησίας βρίσκεται πάλι στη μέση.
»Τα πράγματα έχουν δηλαδή ως εξής: κανείς θεός δεν αγαπά τη σοφία, ούτε ποθεί να γίνει σοφός – γιατί είναι. Ούτε και κάποιος άλλος αν είναι σοφός, αγαπά τη σοφία. Όμως, από την άλλη, ούτε και όσοι είναι ανόητοι έχουν τον πόθο να γίνουν σοφοί. Γιατί αυτό ακριβώς είναι το ανυπόφορο στην ανοησία, το ότι, χωρίς να είναι κανείς ωραίος, αξιοσέβαστος και γνωστικός, μένει ικανοποιημένος με τον εαυτό του […]».
Σωκράτης: «Ποιοι είναι λοιπόν, Διοτίμα, εκείνοι που φιλοσοφούν, αν δεν είναι ούτε οι σοφοί ούτε οι ανόητοι;»
Διοτίμα: «Αυτό πια», είπε, «είναι φανερό ακόμα και σε ένα παιδί: όσοι βρίσκονται μεταξύ των δύο. Ένας από αυτούς είναι και ο Έρως. Διότι η σοφία είναι προφανώς από τα ωραιότερα πράγματα, και ο Έρως είναι έρωτας προς το ωραίο».
Πόθος για Καθετί Ωραίο
Ένας «δαίμων μέγας» ο έρωτας λοιπόν κατά τη Διοτίμα, που πότε ανθίζει και πότε πεθαίνει, ακόμα και μέσα στην ίδια τη μέρα. Και που πάντα βρίσκεται ανάμεσα στη σοφία και την αμάθεια.
Γιατί, όπως γεννά το σώμα, γεννά και η ψυχή, και η κυοφορία αυτή είναι η πιο σπουδαία. Κινητήριος δύναμη, και για τα δύο, ο έρωτας, που προκαλεί τον πόθο και τον τοκετό για καθετί ωραίο.
Η γυναίκα, δε, είναι εκείνο το πρόσωπο που μπορεί να εκφράσει τέλεια και τα δύο, τη σωματικότητα και την πνευματικότητα. Ίσως γι’ αυτό ο Πλάτωνας επιλέγει μια γυναίκα για να «διδάξει» τον έρωτα στο «Συμπόσιό» του.
Διαμέσου αντιπροσώπου ωστόσο, του Σωκράτη. Η Διοτίμα είναι μια σοφή απούσα, όπως απούσα είναι και η αυλητρίδα του «Συμποσίου», που «αποβάλλεται» όταν σταματάει η διασκέδαση των συνδαιτημόνων και αρχίζει η συζήτηση. Ένα «δαιμονικό» η γυναίκα, μεταξύ της ύλης και της υπέρβασής της, ικανή για τα πιο ταπεινά αλλά και τα πιο σπουδαία.
Σήμερα, ύστερα από 2.500 χιλιάδες χρόνια, το όνομα της Διοτίμας είναι δηλωτικό δράσεων ενάντια στις έμφυλες ανισότητες. Και η ίδια παρούσα στον μακρύ κατάλογο εκείνων των γυναικών που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε.
Η Διοτίμα φέρεται ότι γνώριζε την πυθαγόρεια αριθμοσοφία και, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, είχε γνώση και για τα πλέον δυσκολονόητα γεωμετρικά θεωρήματα. «Πυθαγορική» την αποκαλεί και ο Πρόκλος. Αναφέρεται επίσης ως η ιέρεια που έκανε την «κάθαρσιν» των Αθηναίων μετά τον λοιμό του 429 π.Χ.
Ήταν άραγε μυθικό πρόσωπο; Έτσι πιστεύεται. Αλλά και πάλι, τα πρόσωπα που παρουσιάζει στα έργα του ο Πλάτωνας είναι υπαρκτά. Άραγε, γιατί όχι και η σοφή Διοτίμα; Τίποτα και κανείς, όμως, δεν αποδεικνύει πως, πράγματι, υπήρξε.
*Η λέξη «δαίμων» δηλώνει τα υπερφυσικά όντα που είναι κατώτερα από τους θεούς.
** Συμπόσιον 202d8-204b7 | μτφρ. Σταύρος Τσιτσιρίδης | Πηγή: https://www.greek-language.gr
Μουσείο Αργυροτεχνίας ΠΙΟΠ: To νέο τοπόσημο των Ιωαννίνων
Μπορεί ένα Μουσείο να αναβαθμίσει την εικόνα μιας πόλης; Μπορεί ένα νέο πολιτιστικό έργο να αποκτήσει την αίγλη ενός κλασικού αξιοθέατου και να αποτελέσει ένα νέο τοπόσημο; Μπορεί ένα μουσείο να αναδείξει έναν αρχαιολογικό χώρο;
Η έρευνα του Τravel.gr για τον εντοπισμό ενός έργου στην Ελλάδα που κατάφερε να συμπυκνώσει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποκάλυψε ένα Μουσείο που είναι μόλις 5,5 ετών, αλλά αντιπροσωπεύει τις ιστορικές ρίζες μιας χειροποίητης τέχνης που αποθέωνε για αιώνες τα Ιωάννινα και την περιοχή της Ηπείρου.
Ένα case-study πολιτιστικής κληρονομιάς
Μια πολιτιστική νησίδα για τους κατοίκους των Ιωαννίνων και ταυτόχρονα πόλος έλξης τουριστών είναι το Μουσείο Αργυροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, το οποίο βρίσκεται στον Δυτικό Προμαχώνα του Ιτς Καλέ, στο περίφημο κάστρο της πόλης.
PLAY FULL VIDEO
Στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον του, εκτός από τη μόνιμη έκθεση, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, πραγματοποιούνται μια σειρά εκδηλώσεων και δράσεων, αλλά και περιοδικές εκθέσεις, σαν αυτή που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, με τίτλο, «Επαναcyσταση `21», έκθεση που έγινε στο πλαίσιο των Επετειακών Δράσεων της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 και σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Μεταξύ των δράσεων που πραγματοποιούνται, είναι εργαστήρια χειροτεχνίας για παιδιά, μουσικές βραδιές, προβολές ταινιών, παραστάσεις χορού και θεάτρου έως βραδιές αστροπαρατήρησης. Όλα αυτά μετατρέπουν τον Προμαχώνα του Ιτς Καλέ, σε χώρο έμπνευσης, γνώσης και ανακάλυψης.
Νέος χάρτης στην πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης
«Το Μουσείο Αργυροτεχνίας διαμόρφωσε ένα νέο χάρτη όσον αφορά την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης. Αποτελεί αναμφισβήτητα σημείο αναφοράς και παράλληλα ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα, όμορφα “δεμένο” με το κάστρο της πόλης. Αναδεικνύει την αργυροτεχνία και ταυτόχρονα αποτελεί σημείο επανεκκίνησης του ενδιαφέροντος για αυτή την τέχνη η οποία αναπτύχθηκε στην περιοχή και σήμερα βρίσκεται σε υποχώρηση λόγω απουσίας τεχνιτών. Το Μουσείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς είναι ένα ζωντανό πολιτιστικό κύτταρο με το οποίο συνδιοργανώνουμε σημαντικές πολιτιστικές δραστηριότητες κυρίως στον αύλειο χώρο του», αναφέρει ο Δήμαρχος της πόλης κ. Μωυσής Ελισάφ, ο οποίος εξαίρει τη συμβολή του μουσείου στην ανάδειξη του τοπικού πολιτισμού.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Σωματείου Ασημουργών Ιωαννίνων, κ. Κωνσταντίνος Ζερβός επισημαίνει: «Αναμφισβήτητα, η συμβολή του μουσείου Αργυροτεχνίας των Ιωαννίνων, είναι καταλυτική στoν πολιτιστικό χάρτη της πόλης. Το μουσείο αποτελεί πλέον ένα κύτταρο πολιτισμού και έναν ακόμη ισχυρό δημιουργικό πόλο στα Γιάννενα, με τον οποίο έχουμε μία συνεχή συνεργασία και ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών».
Παράλληλα, ο κ. Ζερβός αναφέρεται στη συμβολή του μουσείου αναφορικά με την διάσωση της γνώσης σχετικά με τους περίφημους Γιαννιώτες μάστορες της τέχνης της αργυροχρυσοχοΐας. «Η παρουσία του Μουσείου, σε αυτό τον ιδιαίτερα εμβληματικό χώρο, της ακρόπολης του κάστρου, αποτελεί μία κιβωτό για τη διάσωση της γνώσης αλλά και της μνήμης των περίφημων μαστόρων των Ιωαννίνων και της μοναδικής τους τέχνης. Ταυτόχρονα, λειτουργεί αδιάλειπτα και ως εκπαιδευτικός φορέας με πλήθος προγραμμάτων και σχολικών επισκέψεων. Το γεγονός ότι ένα ισχυρό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης, αυτό της τέχνης της Αργυροτεχνίας, εκπροσωπείται πλέον και μέσα στο Κάστρο της πόλης, ενδυναμώνει το τοπόσημο και γίνεται σταθερός πόλος έλξης για τους τουρίστες της περιοχής».
Από την πλευρά της, η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, κυρία Βαρβάρα Παπαδοπούλου, σημειώνει ότι «το Μουσείο Αργυροτεχνίας αποτέλεσε ένα έργο υποδομής για την πολιτισμική παρουσία των Ιωαννίνων και γιατί όχι και της Ηπείρου. Η λειτουργία του συνέβαλε αποφασιστικά στην προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Ιτς Καλέ. Πλάι στους άλλους εκθεσιακούς αλλά και χώρους πολιτισμού που λειτουργούν στην ακρόπολη του Ιτς Καλέ, του Βυζαντινού Μουσείου, του Θησαυροφυλακίου, του Φετιχιέ Τζαμιού, της αίθουσας περιοδικών εκθέσεων και της αίθουσας διαλέξεων, η ίδρυση και λειτουργία ενός ακόμα μουσείου, ενίσχυσε ακόμα περισσότερο τον πολιτιστικό χαρακτήρα της ακρόπολης, η οποία αναδείχθηκε σε σημαντικό κέντρο πολιτισμού για την πόλη των Ιωαννίνων, σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της και τους επισκέπτες της».
Παράλληλα η κυρία Παπαδοπούλου τονίζει με έμφαση την αύξηση της επισκεψιμότητας στο Ιτς Καλέ, και στους εκθεσιακούς χώρους του τα τελευταία χρόνια, ιδίως την περίοδο του καλοκαιριού αλλά και κατά τις εορταστικές περιόδους, κάτι για το οποίο «έχει συμβάλλει αναμφίβολα και η λειτουργία του Μουσείου Αργυροτεχνίας, το οποίο, με τη διευρυμένη χρήση των νέων τεχνολογιών, τις ποικίλες εκδηλώσεις και επικοινωνιακές δράσεις του προσελκύει πολλές ηλικιακές κατηγορίες, ιδιαίτερα τους νέους. Επιπρόσθετα, λειτουργώντας “ανταγωνιστικά”, με θετικά πρόσημα, απέναντι στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων, έχει εδραιωθεί συνεργασία, ανάμεσα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, αναφορικά με τη λειτουργία περιοδικών εκθέσεων και τις στρατηγικές προσέλκυσης επισκεπτών».
Μία νησίδα πολιτισμού στον Προμαχώνα του Ιτς Καλέ στα Ιωάννινα
Μαλάματα και θάματα. Ένα υλικό, μία τέχνη, εκατοντάδες μάστορες και χιλιάδες ανθρώπινες ιστορίες που σημάδεψαν μια πόλη, μια οικονομία, και διαμόρφωσαν μια ολόκληρη κοινωνία. Τα «μαλαματένια Γιάννενα», σφιχταγκαλιασμένα με την τέχνη της αργυροτεχνίας από τους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους, έχουν να διηγηθούν μυριάδες ιστορίες καμωμένες με ασήμι και χρυσό.
Μια ταμπακιέρα που διασχίζει με καμήλες τα Βαλκάνια, ένα θηκάρι που αστράφτει την ώρα που φωλιάζει μέσα του το μαχαίρι, ασημένια ανθάκια πάνω σε στέφανα γάμου, δυο εξαπτέρυγα μητροπολιτικού ναού. Ιστορίες μικρές προσωπικές και ιστορίες μεγάλες, που αλλάξανε τη ροή της ζωής ενός τόπου, όλες πασπαλισμένες με ασήμι.
Μία παραμυθένια στέγη
Όλες αυτές οι ιστορίες έχουν στα Ιωάννινα, μια στέγη σχεδόν παραμυθένια.
Ένα πολύτιμο Μουσείο που στεγάζεται στην νοτιοανατολική ακρόπολη, στο Ιτς Καλέ, του περίφημου κάστρου της πόλης, το Μουσείο Αργυροτεχνίας που εντάσσεται στο δίκτυο μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Εκεί, στον προμαχώνα, που για αιώνες δίνονταν μάχες επιβίωσης, τώρα ο επισκέπτης θαυμάζει μια τέχνη που έκανε τους Γιαννιώτες ξακουστούς, που έφερε στην πόλη πλούτο, που δημιούργησε μικρά αριστουργήματα.
Οι δύο στάθμες του προμαχώνα και τα παλαιά μαγειρεία του κάστρου αναμορφώθηκαν προκειμένου να φιλοξενήσουν τη μόνιμη έκθεση που παρουσιάζει την τεχνολογία της αργυροχοϊας κατά την προβιομηχανική περίοδο, με έμφαση στην περιοχή της Ηπείρου.
Στην πρώτη στάθμη παρουσιάζεται η ιστορία και η τεχνολογίας της αργυροχοΐας στην Ήπειρο. Ο επισκέπτης, μέσα από τον εργαλειακό εξοπλισμό, τα στοιχεία των διαφόρων τεχνικών, αλλά και με τη βοήθεια φωτογραφικού υλικού, οπτικοακουστικών μέσων παραγωγών και πολυμεσικών εφαρμογών, έρχεται σε επαφή με τις παραδοσιακές τεχνικές μορφοποίησης και διακόσμησης αργυρών αντικειμένων.
Στη δεύτερη στάθμη παρουσιάζεται η συλλογή ηπειρώτικων αργυρών αντικειμένων από τον 18ο έως τον 20ό. Κομψοτεχνήματα με περίτεχνες λεπτομέρειες, όπως κοσμήματα, όπλα, ασημικά του σπιτιού και προσωπικά είδη, είναι μερικά από τα αντικείμενα της συλλογής.
Ταξίδι στον χρόνο
Ηπειρώτικη πέτρα, αέρινοι λεπτοκομμένοι σχιστόλιθοι αντί για κεραμίδια, επιβλητικές πέτρινες καμάρες. Οι χώροι του Μουσείου, τα δύο επίπεδα του προμαχώνα και τα παλιά μαγειρεία του κάστρου, δημιουργούν ένα έντονο και αξέχαστο χωρικό βίωμα.
Ήχοι, εικόνες, παιχνίδια με πολυμέσα, διάδραση, όλα με στόχο ώστε το μουσείο να γίνει γιορτή γνώσης και ανακάλυψης. Στην είσοδο ένα σφυρί δουλεύει για τη φιλοτέχνηση ενός ασημένιου αντικειμένου, με τον ήχο να ακολουθεί σε όλο το χώρο, και λίγο μετά ένα ασημένιο καντήλι φωτίζει ερωτήματα και απαντήσεις.
Χρονικά, η μόνιμη έκθεση του Μουσείου καλύπτει τη μεταβυζαντινή περίοδο από τον 15ο αιώνα και έπειτα, με συγκεκριμένες αναφορές σε ακόμα παλαιότερες εποχές. Μπροστά στα μάτια μας ξετυλίγεται όλη η μαστοριά της αργυροχοΐας κατά την προβιομηχανική περίοδο.
Σφυρηλάτηση, χύτευση, συρματερή, σαβάτι και ανάγλυφο. Οι παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής και διακόσμησης αργυρών αντικειμένων συνυπάρχουν μαζί με αναφορές και ονόματα σπουδαίων μαστόρων της πόλης.
Το υλικό και ο τρόπος με το οποίο προσεγγίζεται, επιτυγχάνει μεταξύ άλλων τη διάσωση μιας πολύτιμης γνώσης που η εκβιομηχάνιση μετέτρεψε ριζικά.
Τα ασημένια αντικείμενα αιωρούνται στον χώρο, σοφά τοποθετημένα, και δημιουργούν ένα τόπο όπου συντηρείται η μνήμη και ανθίζει η δημιουργικότητα.
Ασήμια και μαλάματα. Κοσμικά και εκκλησιαστικά έργα τέχνης
Πώς πέρναγε άραγε η τέχνη της αργυροχοΐας από τον πρωτομάστορα στους παραγιούς; Με ποιες πόλης της Δύσης συνομιλούσαν οι τεχνίτες; Από ποιες Βαλκανικές πρωτεύουσες έπαιρναν παραγγελίες; Τι ονειρεύονταν να κάνουν όταν μετρούσαν τα γρόσια της πληρωμής; Το στοίχημα του Μουσείου κερδήθηκε. Έχουμε μπει στο σύμπαν του ασημιού και των Ιωαννίνων και ταξιδεύουμε στον χρόνο ολοταχώς!
Τα αντικείμενα και η χρήση
Το δεύτερο επίπεδο του προμαχώνα, μας αποκαλύπτει πλήθος ασημένιων αντικειμένων, κοσμικών και εκκλησιαστικών από τον 18ο έως και τον 20ό αιώνα. Εξαρτήματα από παραδοσιακές ενδυμασίες, αντικείμενα που κοσμούσαν τον κεφαλόδεσμο ή την πλάτη, πόρπες, βραχιόλια, δαχτυλίδια ανασυστήνουν ουσιαστικά τη μόδα της εποχής. Ασημένια σκεύη του σπιτιού, μας ξεναγούν σε μια ξεχωριστή καθημερινότητα, ενώ ασημένια εξαρτήματα πολέμου, μας ψιθυρίζουν ιστορίες άμυνας και επίθεσης σ’ ένα σύμπαν τόσο μακριά, αλλά και τόσο κοντά μας ταυτόχρονα. Απαστράπτοντα εκκλησιαστικά κειμήλια, ευαγγέλια, σταυροί εξαπτέρυγα, συμπληρώνουν το ταξίδι στο χρόνο και στην σπάνια τέχνη των Γιαννιωτών.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με αναφορές στη σύγχρονη αργυροτεχνία της ευρύτερης περιοχής.
Ένα υποδειγματικό Μουσείο
Το Μουσείο Αργυροτεχνίας καταφέρνει και κερδίζει δύο στοιχήματα. Εκτός από το στοίχημα του περιεχομένου, η αναστήλωση και η στερέωση του χώρου είναι εξίσου επιτυχημένες. Κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα σπάνιο βίωμα και ταυτόχρονα πέτυχαν όλο αυτό να υλοποιηθεί με απόλυτο σεβασμό στο κτιριακό κέλυφος μέσα στο οποίο φιλοξενείται η έκθεση. Όλα τα αντικείμενα παρουσιάζονται με τρόπο ώστε τίποτε να μην πληγώνει, να μην αφήνει καν ίχνος πάνω στη δομή του ιστορικού κτίσματος.
Το Μουσείο είναι προσβάσιμο σε Άτομα με Αναπηρία
Μουσείο Αργυροτεχνίας
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
www.piop.gr
Ημέρες και Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00 – 17:00 έως 15/10 και 10:00-18:00 από 16/10
Τηλ.: 2651064065
Η γειτονιά δεν μιλά, αλλά με τη σιωπή της κρατά ομήρους
Πόσοι ήξεραν τι γινόταν στο γηροκομείο-κολαστήριο στα Χανιά; Πόσοι ήξεραν ότι τάιζαν με τόση βιασύνη τους ηλικιωμένους στο μεσημεριανό που πέθαιναν από πνιγμό; Ότι έτρωγαν αποφάγια; Δεν μίλησε ποτέ κανείς. «Δεν είναι δουλειά μας» ή «Θα χάσουμε τη δουλειά μας», ανάλογα.
Πόσοι άκουγαν στη γειτονιά στην Κυψέλη τις φωνές του μικρού Αντρέα; Πόσοι υποψιάστηκαν κάτι όταν δεν εμφανιζόταν στο σχολείο; Τα στόματα έμειναν όμως κλειστά. «Αυτές είναι ξένες υποθέσεις». «Θα μπλέξουμε». Ο παραλυτικός φόβος του μπλεξίματος. Η απειλή που ακινητοποιεί.
Πόσοι ήξεραν για τα βασανιστήρια του 11χρονου κοριτσιού στην Κρήτη; Για τον άγριο ξυλοδαρμό γυναίκας από το σύζυγό της στην Πάτρα; Την κακοποίηση της γυναίκας στο Αίγιο; Στο Νέο Κόσμο; Για το ανελέητο bullying ενός μαθητή στο κέντρο της Αθήνας; Για την κακοποίηση αθλητριών από τον προπονητή τους; Κανείς δεν μίλησε. Κανείς δεν ξέφυγε από το δικό του βασανιστήριο, να ακούει κλάματα παιδιών, κραυγές πόνου, και να μην τρέχει σε βοήθεια.
Αλλά να που καμία φορά τα μάγια λύνονται, η γειτονιά αποκτά φωνή. Αν έχουν τελικά βάση οι πληροφορίες από την Κάρπαθο, φαίνεται ότι εκεί οι χωριανοί δεν κράτησαν το στόμα τους κλειστό όταν έμαθαν για ένα βίντεο όπου εμφανίζονται δύο άντρες σε ερωτικές στιγμές. Έπιασαν ο ένας στον άλλον – «ντροπής πράγματα», «τς τς τς», «σκάνδαλο»-, έπιασαν και τον πατέρα, τον κορόιδεψαν. Αυτή τη φορά δεν πείραζε που δεν ήταν «δουλειά τους», αυτή τη φορά δεν πείραζε που ήταν «ξένες υποθέσεις».
Όταν η γειτονιά σταματά να αποτελεί δίχτυ ασφαλείας, λιμάνι, γίνεται «περίγυρος». Ένας απρόσωπος τρίτος, με μόνιμα υψωμένο το δάχτυλο. Πόσα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί, πόσοι άνθρωποι έχουν ζήσει μισή ζωή, από το φόβο του κοινωνικού περίγυρου; Από το φόβο τι θα πουν γι’ αυτούς στο καφενείο, στο περίπτερο, στα ψιλικά και στα άνθη-φυτά;
Η γειτονιά δεν μιλά, αλλά με τη σιωπή της κρατά ομήρους.
Όταν στην Κάρπαθο οι γλώσσες λύθηκαν, το σούσουρο φούντωσε, έγινε μαύρο σύννεφο, η μπόρα ξέσπασε και τα παρέσυρε όλα. Ένας 59χρονος έδωσε τέλος στη ζωή του με το κυνηγετικό του όπλο. «Από ντροπή» λένε οι γείτονες.