Ο πρόεδρος Πούτιν ονειρεύεται μια διάσκεψη σαν εκείνη της Γιάλτας και του Πότσνταμ. Είναι έτσι όμως;
Ο πρόεδρος Πούτιν ονειρεύεται μια διάσκεψη σαν εκείνη της Γιάλτας και του Πότσνταμ, όπου αυτός και οι ηγέτες μεγάλων δυνάμεων, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, θα μοιράσουν τον κόσμο μεταξύ τους. Εκεί, αυτός και ο νέος σύμμαχός του, ο κινέζος ηγέτης, θα ένωναν πιθανώς τις δυνάμεις τους για να μειώσουν την κυριαρχία της Δύσης και να επεκτείνουν δραστικά τη Ρωσία.
Όπως και ο αντιφρονών συγγραφέας Α. Σολτζενίτσιν, ο πρόεδρος Πούτιν έχει εκφράσει εδώ και καιρό την επιθυμία να αποκαταστήσει το ορθόδοξο χριστιανικό βασίλειο της Ρωσίας – τη βάση του ρωσικού πολιτισμού – χτίζοντας μια «Ρωσική Ένωση» που θα περιλαμβάνει τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και την εθνική Ρωσικές περιοχές του Καζακστάν. Με την εισβολή στην Ουκρανία σε πλήρη εξέλιξη, άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες άρχισαν να ανησυχούν, αλλά, όπως ο Πούτιν διαβεβαίωσε τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Iλχάμ Αλίγιεφ, η Ρωσία δεν «προγραμματίζει να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία στα πρώην αυτοκρατορικά σύνορα». Είναι το σλαβικό έθνος, το οποίο είναι αδικαιολόγητα υπό «τρίτες χώρες, παρά τον έλεγχό του», για το οποίο ανησυχεί τόσο πολύ.
Παρά την προσπάθεια του Πούτιν να εκπληρώσει το όραμα του νομπελίστα Σολζενίτσιν, οι στρατιωτικές του ενέργειες αποτελούν μεγάλη απόκλιση από αυτό. Ακόμη και στην εθνικιστική του μανία, ο Σολζενίτσιν δεν έχασε ποτέ από τα μάτια του τη βασική ηθική. Όσο κι αν ήθελε να αποκαταστήσει την ιστορική Ρωσία, είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι θα υποστήριζε την σφαγή των Ουκρανών στην πορεία. Ο Πούτιν, αντίθετα, δηλώνει ότι αγαπά την Ουκρανία την ίδια ώρα που διατάζει τις ρωσικές δυνάμεις να βομβαρδίσουν τις πόλεις της.
Ο Πούτιν προφανώς υποθέτει ότι η Κίνα θα τον στηρίξει. Όμως, ενώ ξεκίνησε την εισβολή λίγες εβδομάδες μετά τη σύναψη συμφωνίας συμμαχίας με τον Σι στο Πεκίνο, οι αντιδράσεις των Κινέζων αξιωματούχων ήταν πολύ απόμακρες με εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση».
Δεδομένης της σχεδόν απόλυτης εξάρτησης του Πούτιν από την Κίνα για υποστήριξη στην αμφισβήτηση της διεθνούς τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, το να πει ψέματα στον Σι δεν θα είχε κανένα πολιτικό ή στρατηγικό πλεονέκτημα. Αυτό είναι που είναι τόσο ανησυχητικό: ο Πούτιν δεν φαίνεται ικανός να ακολουθήσει τα όσα απειλητικά εξαπολύει και γενικότερα να σταθεί στο πλαίσιο των αποφάσεων ενός ηγέτη. Ισως, από δω και πέρα θα πρέπει να θεωρηθεί βέβαιον ότι η Ρωσία υπό τον Πούτιν θα εξελιχθεί σε ένα είδος κράτους υποτελούς στην Κίνα.
project-syndicate.org/
Nina L. Khrushcheva, Professor of International Affairs at The New School, is the co-author (with Jeffrey Tayler), most recently, of In Putin’s Footsteps: Searching for the Soul of an Empire Across Russia’s Eleven Time Zones (St. Martin’s Press, 2019).
