Πενήντα χρόνια από το θάνατο του Πικάσο. Εκθέσεις, αφιερώματα και…αντιρρήσεις.

Το 2023, χρονιά που σηματοδοτεί την 50ή επέτειο από τον θάνατο του Πικάσο ξεκινούν δεκάδες εκθέσεις αφιερωμένες στον Ισπανό καλλιτέχνη. 

Καθώς την επόμενη χρόνιά συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατο του Πάμπλο Πικάσο, αναμένεται να ανοίξουν τουλάχιστον 40 εκθέσεις σε Ευρώπη και Αμερική που θα τιμήσουν τον Ισπανό καλλιτέχνη και οι οποίες στην πλειονότητα τους υποστηρίζονται από Γαλλία και Ισπανία υπό τον τίτλο «Celebration Picasso 1973 – 2023».

Ο Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα τον Οκτώβριο του 1881 και πέθανε στη γαλλική πόλη Μουγκέν, κοντά στις Κάννες, τον Απρίλιο του 1973. Αυτή η ημερομηνία δίνει την ευκαιρία στις δύο πατρίδες του – εκείνη που τον γέννησε κι εκείνη που τον τροφοδότησε με το πνεύμα της– να ξαναδούν το έργο του κάτω από σύγχρονη πια οπτική γωνία και να τιμήσουν την καλλιτεχνική του κληρονομιά που παραμένει ζωντανή μισό αιώνα μετά τον θάνατό του. Η γοητεία που εξακολουθούν να μας ασκούν η προσωπικότητα και η τέχνη του Πικάσο απορρέει πρωτίστως από τη δύναμη, την πρωτοτυπία, τη ριζοσπαστικότητα του έργου του, χωρίς να παραβλέπουμε την πολιτική διάσταση που ξαναδιαβάζεται υπό το φως του παρόντος. Μέσα από εκθέσεις, αλλά και την κριτική που τις συνοδεύει, φαίνεται να αναδεικνύεται και μια δυσαρέσκεια εκ μέρους φεμινιστικών οργανώσεων, δεδομένης της σχέσης του Πικάσο με τις γυναίκες και βεβαίως υπό το πρίσμα των σημερινών δεδομένων και του κινήματος #metoo.

Τον Νοέμβριο του 2018 η καλλιτέχνις Michelle Hartney κόλλησε μια ετικέτα δίπλα στο «The Dreamer»(1932) του Πικάσο, στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, κάνοντας λόγο για τον «μισογυνισμό» του καλλιτέχνη. Η Hartney επεσήμανε επίσης ότι ο Πικάσο σύναψε σχέση με το μοντέλο του, Marie-Thérèse Walter όταν αυτή ήταν 17 ετών.

Αυτό το θέμα θα είναι το επίκεντρο μιας έκθεσης στο Μουσείο του Μπρούκλιν (2 Ιουνίου – 24 Σεπτεμβρίου) που διοργανώνεται από την Αυστραλή κωμικό Hannah Gadsby και τις επιμελήτριες Lisa Small και Catherine Morris. Το έργο θα «εμπλέξει μερικά από τα συναρπαστικά ερωτήματα που θέτουν όλο και περισσότερο τα νεαρής ηλικίας, διαφορετικά ακροατήρια μουσείων σχετικά με τα αλληλένδετα ζητήματα του μισογυνισμού, της αρρενωπότητας, της δημιουργικότητας και της “ιδιοφυΐας”, ιδιαίτερα γύρω από μια περίπλοκη, μυθοποιημένη φιγούρα όπως ο Πικάσο».

Η stand-up comedian Hannah Gadsby έχει εκφράσει έντονα την αντιπάθεια της για τον Πικάσο στο παρελθόν. Το 2018 στην εκπομπή της, «Nanette», στο Netrflix, έθιξε και αυτή με τη σειρά της τη σχέση του ζωγράφου με τη Walter αλλά και το θέμα του διαχωρισμού του ανθρώπου-καλλιτέχνη από το έργο του. Όπως υποστηρίζει «είναι λάθος να βλέπουμε ως ενιαία τη ζωή και την τέχνη ελαττωματικών ανθρώπων ενώ αυτά τα δύο είναι απολύτως ξεχωριστά. Είναι κάτι που βολεύει ορισμένους σχυρούς άντρες για να εδραιώσουν τη φήμη τους σε βάρος λιγότερο ισχυρών και νεαρών, συνήθως, γυναικών». Κάτι μας λέει πως η έκθεση στο Μουσείο του Μπρούκλιν θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.