Η επισιτιστική ανασφάλεια έχει υπερτριπλασιαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσα σε μόλις δύο χρόνια.
Είναι το 2023 έτος ανάκαμψης, επιστροφή σε πιο ήρεμα νερά ή άλλο ένα έτος αναταραχής; Όπως και να έχει, είναι μια χρονιά κατά την οποία θέτουμε μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το είδος της χώρας που θέλουμε να είμαστε την επόμενη δεκαετία.
Αριστεροί και δεξιοί αναρωτιούνται αν το ΕΣΥ είναι βιώσιμο με την τρέχουσα μορφή του, καθώς βιώνει μια πρωτοφανή κρίση και αυξανόμενες πιέσεις από μια γηράσκουσα και όλο και πιο “ασθενική” κοινωνία. Ο ιστός του Ηνωμένου Βασιλείου απειλείται, καθώς τόσο η ανεξαρτησία της Σκωτίας όσο και η κατάρρευση της ειρηνευτικής διευθέτησης στη Βόρεια Ιρλανδία φαίνονται πιθανές. Το οικονομικό μας μέλλον είναι βαθιά αβέβαιο. Ο δρόμος προς την ευημερία μετά το Brexit παραμένει δυσδιάκριτος και η ανάκαμψη του Ηνωμένου Βασιλείου παρεμποδίζεται από την έλλειψη εργαζομένων, λόγω της πρόωρης συνταξιοδότησης και της κακής υγείας, προκλήσεις για τις οποίες δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Η διόρθωση της κοινωνικής φροντίδας, της παιδικής μέριμνας και του σχεδιασμού αποτελούν επείγουσες προτεραιότητες, αλλά είναι διάσπαρτες με τους σκελετούς των υποσχέσεων του παρελθόντος και τις προτάσεις που ζουν για μια μέρα πριν καταρρεύσουν με την πρώτη επαφή είτε με το κοινό είτε με το Υπουργείο Οικονομικών. Ένα πραγματικά σοκαριστικό επίπεδο βαθιάς φτώχειας έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα, με επτά εκατομμύρια νοικοκυριά να μένουν χωρίς τα απαραίτητα πέρυσι.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το Ίδρυμα Resolution Foundation δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του για το βιοτικό επίπεδο, η οποία περιλάμβανε το συγκλονιστικό εύρημα ότι η επισιτιστική ανασφάλεια έχει υπερτριπλασιαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσα σε μόλις δύο χρόνια. Το ένα πέμπτο των μονογονεϊκών οικογενειών (18%) και των οικογενειών με τρία ή περισσότερα παιδιά (21%), καθώς και σχεδόν το ένα τέταρτο (23%) όλων όσων λαμβάνουν επιδόματα, αντιμετωπίζουν σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια – ξεμένουν τακτικά από τρόφιμα ή αναγκάζονται να περάσουν αρκετές ημέρες μέσα στο μήνα χωρίς να φάνε σωστά. Αυτό αποτελεί κατάρρευση του θεμελιώδους κοινωνικού συμβολαίου που διέπει την κοινωνία μας.
Τα πολιτικά κόμματα διαμορφώνουν τις διακηρύξεις τους καθώς πλησιάζουμε προς τις επόμενες εκλογές, που πιθανότατα θα διεξαχθούν το 2024. Θα πρέπει να δώσουν απαντήσεις σε κάθε ένα από αυτά τα μεγάλα ερωτήματα, και αυτές σπάνια είναι απλές. Σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν συμβιβασμούς, αβεβαιότητες, δύσκολες επιλογές σχετικά με τα χρήματα ή τη δημόσια υποστήριξη και την εξισορρόπηση των συμφερόντων διαφορετικών ομάδων. Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, το φιλανθρωπικό ίδρυμα Marie Curie για το τέλος της ζωής έφερε μια ασυνήθιστα καθαρή ηθική επιλογή τόσο για την τρέχουσα κυβέρνηση όσο και για εκείνους που ετοιμάζονται να την αντικαταστήσουν.
Έρευνα του Πανεπιστημίου Loughborough για λογαριασμό της Marie Curie αποκάλυψε ότι περίπου 90.000 άνθρωποι πεθαίνουν σε συνθήκες φτώχειας κάθε χρόνο. Αυτός ο κίνδυνος φτώχειας είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένος μεταξύ των ατόμων σε ηλικία εργασίας με ανίατη ασθένεια, οι οποίοι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια σε σύγκριση με τους συνταξιούχους στην ίδια κατάσταση. Ο λόγος είναι απλός: οι συνταξιούχοι μπορούν να βασιστούν σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που προσφέρει πολύ μεγαλύτερη προστασία από εκείνη που παρέχουν τα επιδόματα σε ηλικία εργασίας. Η κυβέρνηση εισήγαγε πρόσφατα την ταχεία πρόσβαση σε παροχές για άτομα που αναμένεται να πεθάνουν εντός 12 μηνών. Η αλλαγή αυτή είναι χρήσιμη, αλλά το επίπεδο υποστήριξης που προσφέρουν οι παροχές αυτές είναι θλιβερά ανεπαρκές.
Φανταστείτε να λαμβάνετε τα χειρότερα νέα της ζωής σας: έχετε μια ανίατη ασθένεια και σας απομένουν μόνο λίγοι μήνες με τους αγαπημένους σας. Ο γιατρός σας συμβουλεύει να απολαύσετε απλώς τους τελευταίους μήνες μαζί σας. Αντ’ αυτού, ξοδεύετε αυτόν τον πολύτιμο χρόνο ανησυχώντας για τα χρήματα. Αδυνατείτε να πληρώσετε τους λογαριασμούς. Συσσωρεύοντας χρέη. Ο σύντροφός σας όχι μόνο πρέπει να αντιμετωπίσει τη θλίψη αλλά και να σκεφτεί την πτώχευση. Αυτή είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν χιλιάδες άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά είναι εντελώς περιττή.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να μειώσει τη φτώχεια αυτής της πιο ευάλωτης ομάδας στο μισό με μια κίνηση, δίνοντάς τους έγκαιρη πρόσβαση στην κρατική σύνταξη. Οι περισσότεροι έχουν συνεισφέρει στο σύστημα μέσω της φορολογίας και της εθνικής ασφάλισης, αλλά θα χάσουν τα οφέλη επειδή έχουν την ατυχία να πεθάνουν νωρίς. Η εκστρατεία της Marie Curie για την παροχή στους ετοιμοθάνατους πρόωρης πρόσβασης στην κρατική σύνταξη έχει σημαντική δημόσια υποστήριξη – σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το 75% των ενηλίκων την υποστηρίζει και περισσότεροι από 160.000 έχουν υπογράψει την αίτηση. Η πολιτική είναι εξαιρετικά προσιτή, καθώς κοστίζει μόλις το 0,1% του ετήσιου λογαριασμού της κρατικής σύνταξης – 114,4 εκατ. λίρες ετησίως
Συνεπώς, η κυβέρνηση έχει μια ασυνήθιστα απλή επιλογή. Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσει τα κοινά εμπόδια του κόστους, των προβλημάτων εφαρμογής ή της δημόσιας υποστήριξης. Η λύση είναι προφανής, δημοφιλής και προσιτή. Η απόφαση είναι ουσιαστικά ηθική: θα είμαστε μια χώρα που θα διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα μπορούν να πεθάνουν με αξιοπρέπεια ή θα παρακολουθούμε αμέτοχοι τους ανθρώπους να πεθαίνουν με περιττό πόνο και να αφήνουν τους αγαπημένους τους χρεωμένους τους;
Helen Barnard Helen Barnard is Associate Director of the Joseph Rowntree Foundation and Research and Policy Director of Pro Bono Economics.
