‘Εφυγε ο Μισέλ Δημόπουλος
Ο Μισέλ Δημόπουλος ήταν ο άνθρωπος που «διεθνοποίησε» το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Τεράστια η απώλεια που αφήνει με τον θάνατό του ο Μισέλ (Μιχάλης) Δημόπουλος, ο άνθρωπος που στην αυγή της δεκαετίας του 1990 ανέλαβε να ανοίξει τα φτερά του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προς το εξωτερικό και να του δώσει τον διεθνή χαρακτήρα που όλοι γνωρίζουμε ότι έχει σήμερα.
Διανοούμενος, βαθύς γνώστης του κινηματογράφου, κριτικός κινηματογράφου ο ίδιος στην εφημερίδα «Η Αυγή» αλλά και εκείνος που είχε την ευθύνη της έκδοσης του θρυλικού περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος στην δεύτερη περίοδο του, ο Μισέλ Δημόπουλος έφυγε την Τετάρτη από την ζωή χτυπημένος και αυτός από την επάρατη νόσο.
Ο Δημόπουλος που σπούδασε κινηματογράφο στη Γαλλία κάθισε στην θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης από το 1992 ως το 2004. Την θέση αυτή του είχε προτείνει ο Απόστολος Δοξιάδης σε μια προσπάθεια απαλλαγής του φεστιβάλ από την ασφυκτική εσωστρέφεια που το διέκρινε τότε, στην δεκαετία του 1980.
Με τον Δημήτρη Εϊπίδη στο πλευρό του (ο οποίος αργότερα θα καθόταν ο ίδιος στην θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΦΚΘ) ο Δημόπουλος κατάφερε να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού του φεστιβάλ.
Μαζί με τον Εϊπίδη, ο Δημόπουλος έφερε σε επαφή το κοινό του φεστιβάλ με μεγάλες μορφές του κινηματογράφου, όπως (ενδεικτικά) οι Ιρανοί Αμπάς Κιαροστάμι και Τζαφάρ Παναχί, οι Ιταλοί Μάρκο Μπελόκιο και Νάνι Μορέτι, η Βελγίδα Ανιές Βαρντά, ο Πολωνός Γέρζι Σκολιμόφσκι και ο Ούγγρος Μίκλος Γιάντσο.
Ανέκαθεν εξάλλου, ως διευθυντής του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο), ο Μισέλ Δημόπουλος ενδιαφερόταν για τον ρόλο του θεσμού στην εκπαίδευση του κοινού.
«Ο Τρυφώ είχε πει κάποτε ότι θα φτάσουμε στο σημείο να κινδυνεύουμε να μας κρίνουν άνθρωποι που δεν θα έχουν δει ούτε μια ταινία του Μουρνάου» είχε πει ο Δημόπουλος σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ στις αρχές του 2000. «Και είχε δίκιο. Γι’αυτό και εξαρχής είχα προτείνει ότι το φεστιβάλ θα έπρεπε να έχει και έναν χαρακτήρα “εκπαιδευτικό”. Διότι το κοινό παθαίνει αμνησία. Κάποια βασικά στοιχεία απουσιάζουν εντελώς από τους νέους.»
Συλλυπητήριο μήνυμα του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Η οικογένεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποχαιρετά έναν δικό της άνθρωπο, τον οραματιστή και πρωτοπόρο Μισέλ Δημόπουλο.
Το πολύπλευρο έργο του, οι ανεξάντλητες γνώσεις του, η ακούραστη αφοσίωσή του στο σινεμά, καθώς και η πολύτιμη παρακαταθήκη που άφησε πίσω του, περιγράφουν ιδανικά την προσωπικότητα και την προσφορά του Μισέλ Δημόπουλου. Αυτό που αδυνατούν, όμως, να περιγράψουν είναι το χάρισμά του να αγγίζει τις καρδιές όλων όσοι είχαν την τύχη και το προνόμιο να συνεργαστούν μαζί του.
Ο Μισέλ Δημόπουλος ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ από το 1991 μέχρι το 2005 και σε αυτό το διάστημα έδωσε νέα πνοή και διεύρυνε τους διεθνείς ορίζοντες του θεσμού. Επιμελήθηκε πολλές ρετροσπεκτίβες, αφιερώματα, καθώς και τριάντα εκδόσεις και μονογραφίες αφιερωμένες σε έλληνες και ξένους σκηνοθέτες. Η βαθιά αγάπη του για τον κινηματογράφο, το ανήσυχο πνεύμα του και η ανάγκη του να ανακαλύπτει νέους δημιουργούς, είδη και τάσεις, τον οδήγησαν να κάνει πραγματικότητα το όραμα της διεθνοποίησης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Ήταν πάντα κοντά στο Φεστιβάλ και τους ανθρώπους του. Παρακολουθούσε ταινίες φανατικά και υπερασπιζόταν με πάθος το ανεξάρτητο, ευρωπαϊκό σινεμά. Θα τον θυμόμαστε πάντα στους διαδρόμους του Ολύμπιον, στο Λιμάνι, στις κινηματογραφικές αίθουσες, ακούραστο και χαμογελαστό, να μιλά με πάθος για τις ταινίες που τόσο αγάπησε, να διευρύνει τους ορίζοντές μας και να μας ταξιδεύει στο πρωτοποριακό και ανήσυχο σινεμά της νέας εποχής.
Τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια στην Έρση Σωτηροπούλου, στην Καρολίνα, στον Μάρκελλο, στην οικογένεια και τους οικείους του.
Συλλυπητήριο μήνυμα της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Πληροφορούμενη την απώλεια του Μισέλ Δημόπουλου, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με τις ιδιότητες του κριτικού κινηματογράφου, του συγγραφέα και κυρίως, του Διευθυντή επί πολλά έτη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο Μισέλ Δημόπουλος μετέδιδε την απεριόριστη αγάπη του για το σινεμά σε όλους όσοι τον γνωρίζαμε και συζητούσαμε μαζί του, εκπαιδεύοντας δεκάδες χιλιάδες θεατές στην απόλαυση της κινηματογραφικής εμπειρίας. Αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση του Φεστιβάλ το 1992, πήρε στα χέρια του έναν θεσμό τοπικού ενδιαφέροντος και εμβέλειας και του άνοιξε ένα μεγάλο παράθυρο στον κόσμο. Το επιτυχημένο πρόγραμμα διεθνοποίησης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτέλεσε μοντέλο για αντίστοιχες διοργανώσεις παγκοσμίως. Σύστησε στο κοινό δεκάδες δημιουργούς και το έργο τους, αναδεικνύοντας τις νέες τάσεις, παρουσιάζοντας σπάνιες ταινίες στην Ιστορία της κινούμενης εικόνας. Η γνώση, το πάθος, οι πρωτοβουλίες, ο ήρεμος δυναμισμός του χαρισματικού Μισέλ ήταν εκείνα τα στοιχεία που συνέβαλαν ουσιαστικά, ώστε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να εξελιχθεί σε έναν ισχυρό θεσμό. Του οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για αυτό. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους του».
Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την εξής δήλωση:
«Με σεβασμό αποχαιρετούμε τον Μισέλ Δημόπουλο τον άνθρωπο στον οποίο το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης οφείλει την διεθνοποίηση και την αναζωογόνησή του, την πολυμορφία και την πολυφωνία του, στοιχεία που κρατάει μέχρι σήμερα. Ο απόλυτος «σινεφίλ» και «φεστιβαλιστής», αφοσιώθηκε στον κινηματογράφο, αγάπησε τον κινηματογράφο, δίδαξε τον κινηματογράφο. Θερμά συλλυπητήρια στους δικούς του και στην μεγάλη οικογένεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης».
Συλλυπητήριο μήνυμα της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου
Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου λυπάται βαθιά γιατί έχασε έναν δικό της άνθρωπο, που ως την τελευταία του στιγμή ανέπνεε με σινεμά. Ιδρυτικό μέλος της ο Μισέ λ Δημόπουλος, Αντιπρόεδρος και Ταμίας της κάποτε, κλήθηκε από την Π.Ε.Κ.Κ. να φέρει σε πέρας τη δύσκολη αποστολή της μετάβασης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στη σημερινή διεθνή του μορφή. Ανταποκρίθηκε με θαυμαστή πληρότητα στο έργο του, έδωσε σχήμα και μορφή σε κάτι που για πολλούς αποτελούσε άπιαστο όνειρο και το Φεστιβάλ εξακολουθεί να ζει χάρη στο δικό του όραμα. Ελάχιστοι άνθρωποι του κινηματογραφικού χώρου είχαν το χάρισμα να σταθούν “σηματωροί και κήρυκες ”στην έβδομη τέχνη του τόπου μας. Τον αποχαιρετούμε και δεν μπορεί παρά να τον φέρνουμε στη μνήμη μας, κάθε φορά που θα εισερχόμαστε στις αίθουσες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, κάθε φορά που θα παίρνουμε εντός τους τις δικές μας ανάσες κινηματογραφικού οξυγόνου.
Συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
Ο Μιχάλης Δημόπουλος ανήκει στη γενιά των ευαίσθητων κι ανήσυχων ανθρώπων που εξέφρασαν το πάθος τους για το σινεμά γράφοντας κριτικές ταινιών. Η γενιά αυτή εμφανίστηκε ορμητική με το κύμα της μεταπολίτευσης και βρήκε στέγη στον Σύγχρονο Κινηματογράφο (ένα περιοδικό σαν τo γαλλικό Cahiers du Cinema) έχοντας την πεποίθηση πως θα ισχυροποιήσει στο κοινό την εικόνα την οποία διαμόρφωναν, ή μόλις είχαν διαμορφώσει για τον κόσμο τα νέα ρεύματα του κινηματογράφου στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Συνεργάτες και φίλοι του, οι οποίοι προσέδωσαν ιδιαίτερο περιεχόμενο και χροιά στην κινηματογραφική κριτική και στην κινηματογραφοφιλία εκείνα τα χρόνια, ήταν ο Χρήστος Βακαλόπουλος και ο Γιώργος Μπράμος. Απόντες και οι τρεις τώρα.
Ο Μιχάλης Δημόπουλος προσέφερε σημαντικά στη Δημόσια Τηλεόραση ως προγραμματιστής της Κινηματογραφικής Λέσχης κι άλλων κινηματογραφικών ζωνών. Ακόμη πιο σημαντική ήταν η προσφορά του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του κατά την κρίσιμη καμπή της διεθνοποίησης του θεσμού αυτού.
